CURSUS COMPLETUS

SIVE

BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,

OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE
ECCLESIASTICORUM

QUI AB AVO APOSTOLICO AD USQUE INNOCENTII III TEMPORA
FLORUERUNT;

RECUSIO CHRONOLOGICA OMNIUM QUÆ

EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICÆ TRADITIONIS PER DUODECIM
PRIORA ECCLESIE SECULA,

JUXTA EDITIONES ACCURATISSIMAS, INTER se cumque noNNULLIS CODICIBUS MANUSCriptis collaTAS, PERQUAM
DILIGENTER CASTIGATA;

DISSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS LECTIONIBUSQUE VARIANTIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA ;

OMNIBUS OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUÆ TRIBUS NOVISSIMIS SÆCULIS DEBENTUR ABSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA;

INDICIBUS PARTICULARIBUS ANALYTICIS, SINGUlos sive tomos, sive auctoRES ALICUJUS MOMENTI
SUBSEQUENTIBUS, DONATA;

CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS SINGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOREM
DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA;

OPERIBUS CUM DUBIIS TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN ORDINE AD TRADITIONEM
ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA;

DUOBUS INDICIBUS GENERALIBUS LOCUPLETATA : altero scilICET RERUM, QUO CONSULTO, QUIDQUID
UNUSQUISQUE PATRUM IN QUODLIBET THEMA SCRIPSERIT UNO INTUITU CONSPICIATUR; ALTERO
SCRIPTURÆ SACRÆ, EX QUO LEctori comperire SIT OBVIUM QUINAM PATRES ET IN
QUIBUS OPERUM SUORUM LOCIS SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM SCRIPTURÆ
TEXTUS COMMENTATI SINT.

EDITIO ACCURATISSIMA, CÆTERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR: CHARACTERUM NITIDITAS,
CHARTÆ QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUM

VARIETAS

TUM NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO OPERIS DECURSU CONSTANTER
SIMILIS, PRETH EXIGUITAS, PRÆSERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA, METHODICA ET CHRONOLOGICA,
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS IHC ILLIC SPARSORUM, PRIMUM
AUTEM IN NOStra bibliotheCA, EX OPERIBUS AD OMNES ÆTATES, LOCOS, LINGUAS
FORMASQUE PERTINENTIBUS, COADUNATORUM.

SERIES PRIMA,

IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESIE LATINE
A TERTULLIANO AD GREGORIUM MAGNUM.

ACCURANTE J.-P. MIGNE, Cursuum Completorum IN SINGULOS SCIENTIE
ECCLESIASTICÆ RAMOS EDITORE.

PATROLOGIE TOMUS XI.

S. S. ZENONIS ET OPTATI TOMUS UNICUS.

PARISIS, EXCUDEBAT VRAYET

IN VIA DICTA D'AMBOISE, PRES LA BARRIERE D'ENFER,

OU PETIT - MONTROUGE.

1845.

ZENONIS

ET

OPTATI

PRIORIS VERONÆ, ALTERIUS MILEVI EPISCOPORUM,

OPERA OMNIA,

FACEM

NUNC PRIMUM CURA QUA PAR ERAT REDACTA:

PRÆFERENTIBUS, QUOD AD ZENONEM ATTINET, ILLUSTRISSIMIS
BALLERINIIS, QUORUM DILIGENTIA DISSERTATIONIBUS, ANNOTATIONIBUS
PERPETUIS, NEC NON DUOBUS OPUSCULIS FRANCISCI BONACCHI,
SACERDOTIS PISTORIENSIS, TEXTUM ILLUSTRAVIT, PLURIMO-
RUMQUE CODICUM OPEM ADHIBUIT, INTER QUOS REMENSIS,
SCRIPTUS ANTE ANNOS CIRCITER MILLE, PER MAR-
CHIONEM SCIPIONEM MAFFEIUM IN GALLIA

COLLATUS;

QUOD AUTEM AD OPTATUM SPECTAT, SUAM ACCURATISSIMAM EDITIONEM
PRÆBENTE ELLIA DUPINIO, ejusdem nec non gab. ALBASPINÆI,

MER. CASAUBONI, CASP. BARTHII, ET ALIORUM NOTIS,

SIMUI ET VARIANTIBUS LECTIONIBUS LOCUPLETA

TAM: CUI ACCESSERE HISTORIA DONATI

STARUM, UNA CUM MONUMENTIS

AD EAM PERTINENTIBUS ET

GEOGRAPHIA EPISCOPALI

AFRICE.

TOMUS UNICUS.

PARISIIS, EXCUDEBAT VRAYET,
IN VIA DICTA D'AMBOISE, PRES LA BARRIERE D'ENFER.

OU PETIT-MONTROUGE.

1845.

Appendix prima complectens opera S. Zenoni perperam tributa. Appendix secunda complectens duos de Sermonibus et Martyrio S. Zenonis libros, cum duplici dissertatione ipsis subjuncta.

527

599

Monumenta vetera ad Historiam Donatistarum pertinentia.
Gesta Collationis Carthaginensis, quam sequuntur Historia ejusdem
Collationis, auctore Balduino, nec non Indices analytici cum Zenonis
tum Optali operum.

1179

1223

PROLEGOMENA.

[I-VIII] EPISTOLA DEDICATORIA.

Eminentissimo ac reverendissimo Principi Dominico A et magnam quidem, spem non implevisses solum, at
Passioneo S. R. E. Cardinali Petrus et Hieronymus
Fratres Ballerinii Presbyteri Veronenses.

Sermonum Sancti Zenonis Episcopi Veronensis inter omnes Latinos Patres, quorum conciones supersunt, antiquissimi collectionem multis antea semper nominibus apud doctos et eruditos, nedum catholicos, sed heterodoxos etiam mirifice commendatam ; nunc autem, quacumque per nos facultate ac diligentia licuit, plurium antiquorum codicum, quos invenire et conferre fortunate obtigit, ope a pluribus purgatam mendis, aliquot in lacunis suppletam, et segregatis genuinis a spuriis, primigeniæ nativæque fidei redditam, a non nullorum tandem censuris vindicatam 'luculenter, sistimus ante te, Eminentissime Princeps; et ut in eam conjicias huma- B niter oculos, eamdemque in patrocinium ac fidem tuam recipias, eliam atque etiam petimus et obsecramus. Si porro consilii nostri rationem aperire fas est, illud cogitavimus, ab editoribus librorum ejusmodi Patronos optari, qui non minus ob dignitatem et auctoritatem patrocinio sint, quam ob eruditionem atque doctrinam cognoscere et judicare de nova editione possint, susceptique patrocinii, si opus sit, rationem afferre. Sed du plicem hanc laudem desiderare quidem in uno facile est, sperare autem, et invenire difficillimum. Ejusmodi enim plerumque res humanæ sunt, ut qui ob egregiæ naturæ dotes optimis in studiis proficere, et ob dignitatum gradus iisdem patrocinari possent ; ii alterum sane, ad patrocinium quod pertinet, facile præstent, alterum vero rerum gerendarum procuratione impediti æque præstare C non possint. Nobis autem sedulo inquirentibus, numquis esset, qui nostra hac ætate utramque eam laudem sit consecutus, tu statim occurristi, in quo summis cum dignitatibus eximius semper studiorum amor et cultus emicuit. Enimvero jam a prima adolescentia politioribus, ac subinde sacris præsertim in disciplinis versatus summa cum laude; in quibus multa ingenii ac doctrinæ specimina præbens, doctorum variæ quoque nationis hominum, queis utebaris familiariter, commendationem el amorem tibi conciliasti, cum maximis muneribus obeundis apprime idoneos inventus esses, perdifficili provincia tibi a Romano pontifice statim commissa, in Belgium submissus es: ubi cum præconceptam de le,

(4) In Paleographia Græca editionis Parisiensis anni 1 08, lib. iv, cap. 5, pag. 290, hæc leguntur: Prima Tabula specimina septem exhibet ex Bibliotheca Illustrissimi nobisque anucissimi viri, Dominici Passionei ; qui annos viginti quatuor vix emensus, incredi bili fulget rerum disciplinarumque notitia, Græcis Latinisque litteris apprime eruditus, Bibliothecamque numerosam Manuscriptorum editorumque exemplarium comparavit, librorum delectu cum paucis numerandam. Litteratorum commodis sic advigilans, ut quæ vel pePATROL. XI.

327

ac

superasses; legatio apostolica primum apud Helvetios, dein apud Carolum VI, Cæsarem Augustum tibi credita fuit: in qua dici vix potest, quot subieris labores, quot prudentiæ et diligentiæ documenta reliqueris, quot denique et varietate dissimillima, et amplitudine difficillima, et rebus ipsis incurrentibus impeditissima negotia summa cum facilitate ac felicitate transegeris. Neque enim iis in muneribus honorem, vel otium, sed opus, sollicitudinem, cur asque tibi proponens, illud assidue volvebas animo, qua via posses aliquid in dies efficere, quod in Romana sedis, in catholicæ Ecclesiæ, ac religionis decus et utilitatem rediret. Acta Apostolicæ Lcgationis Helvetica Tugii edita an. MDCCXXIX, in quibus priscorum Patrum zelus, gravitas, sanctitas, disciplina a le impensius excultæ relucescunt, si quis allente legerit; specimen eorum quæ innuimus, satis idoneum inveniet. At nihilo minus ( quis crederet?) tot et tam diuturnæ, ac propemodum assiduæ cogitationes te non ita distraxerunt, ut studiis quietum et vacuum animum postulantibus, nihil tribuęres: sed quidquid a muneribus publicis supererat temporis, te totum in studia colligere, et nunc legendo, nunc commentando et scribendo proficere semper aliquid naviter studuisti, ut ex oratione in funere magni Eugenii Sabaudiæ principis a te lucubrata, summisque laudibus a litteratis doctisque viris suscepta, nec non ex laudatis nuper legationis Helvetica Actis aliquot insignia tui ingenii, eloquentiæ, doctrinæque monumenta continentibus conjicere licet. Hinc etiam nulli industriæ, nulli sumptui parcens, exquisitis undequaque cujusque generis et codicibus et editis libris, insignem, immensam, et ab ipso quidem Bernardo de Montfaucon (1) jam ante triginta annos ob ducentos præsertim Græcos lectissimos Codices exi mie commendatam, et subinde magis magisque auctam bibliothecam tibi comparasti, non ad ostentationem el ornamentum, quemadmodum plerique magnæ dignitatis viri id temporis faciunt, sed ut in ea subcisivis horis, somno potius quam officio decerptis, vitam traduceres: indeque pro egregia mentis tuæ facultate miram plane non tam librorum, quam rerum, quæ in iisdem continentur, notitiam præ te fers, adeo ut, quod gravium virorum testimonio accepimus, ipsam bibliothecam, quam parasti, in `tuam mentem transtulisse quones se habet, vel amicorum ope nancisci potest, quibusvis litterariæ rei operam duntibus, nec rogatus offerat. Item in præfatione pag. xxn, ubi recensentur variæ bibliotheca, in quibus habentur Græci Codices, Bibliotheca Illustrissimi Abbatis Dominici Passionei, librorum copia et delectu insignis, ducentos circiter Græcos Codices continet: aliquorum specimina dedimus lib. iv et in Appendice Calligraphorum subscriptiones non nullas. Similia leguntur in Appendice pag. 510.

D

1