In gremio Christi recubans sacer ille Joannes.
Maximus æterni præco per sæcula Verbi,
Quod cum Patre Deo semper Deus omnia fecit,
Coelum, tellurem, mare, tartara, sidera, ventos,
Et quæcunque poli gyrus complectitur ingens,
Et quidquid superos excedens incolit axos,
Proque ipso felix Pathmai gurgitis exsul.
Unde repente poli celsa ad fastigia raptus,
Aurea perculsus vidit candelabra septem,
Inque horum medio dilectum incedere Christum,
Vestitum poderis sacris, cui zona mamillas
Aurea præcingens, candentia pectora comit,
Cæsaris niveo floret veneranda capillo,
Horribiles oculi flammanti luce coruscant,
Et facies rutili præfulget solis ad instar,
Ignitique pedes auricalchi more rubescunt,
Quo rapida validus fornace examinat ignis,
Et septem stellis ornatur dextera fulgens,
Terribilique biceps ensis processit ab ore.
Corruit hoc viso ceu mortuus. Ille trementem.
Solatur blando alloquio, dextraque benigna
Erigit, et cœli sacrata per omnia ducit
Quæ sacro descripta volumine non capit ullus,
Ni sacer internam reserat cui Spiritus aurem.

His liber hic laudes infantum ex ordine jungit Qui primi ob Christum crudeli sorte perempti, Perpetuo Christi nunc regno et pace fruuntur. Edocet Octavæ quid sectio mystica lucis Innuat antiquæ reserans ænigmata legis.

Transit ad egregii solemnia sacra diei Quo regis nostri cunabula vilia Christi Muneribus trinis pietas venerata Magorum, Thure Deum docuit, Regem signavit in auro, Mortalemque hominem myrrha depinxit amara, Quem sibi sidereus monstrarat ab æthere fulgor, His sociat clarum numeroso lumine festum, Quo tener ad sacri devectus limina templi, Turturibus geminis duplici seu prole columbæ Divinis placuit conspectibus, ac senis almi Complexu astrictus, Judæ gloria gentis. Et lux totius Christus promittitur orbis.

Inde quater deni nectit jejunia solis.
Quæ Dominus juncto transegit tempore lunæ,
Debellans rabidas antiqui dæmonis iras,
Quem gemini vates totidem pugnando diebus
Impasti nullo poterant pervincere pacto.
Ter sese horrendis erexerat improbus armis,
Ter Christi valida confossus cuspide cessit.
Unde sacer totum floret mos ille per orbem,
Vicinis Pascha solemnibus, in quibus atri
Guttura sæva lupi mactatus perculit Agnus,
Ut jejuna pari celebrentur tempora voto,
Et castigato curentur corpora victu,
Christicolis quibus infesti furor imminet hostis.

Ista salutiferi sequitur laus inclyta ligni,
Quo veteris mire deleta est cautio culpæ,
Dum genus
humanum vetiti quod tactio ligni
Perpetuæ mortis dura ditione gravarat.

A Cum Christus sacras expandens in cruce Adæ dira pio tersit delicta priore.

B

C

D

Eminet hinc veri festum miragile Paschæ, Quo Christus tumulo devicta morte resurgens Ad jugem vitam moribundos transtulit artus, Auctorem lethi domuit, lethumque peremit, Eripuit priscos erebi de carcere justos,

Ac secum plures rediviva in carne reducens, Ostendit sæcli felicia dona futuri.

Post hæc magnifici præclara ascensio Chris Fulget ad ætherei remeantis culmina templi, Quo nec magnus Enoch rapuit quem dextr [na

Nec sacer Elias curru flammante repente
Sublatus rapido potuit penetrare volatu;
Sed potuit Christus, cœlo qui sponte supremo
Adveniens, ultro mortales induit artus,
Cum voluit propria in cœlum virtute redire.
Qua patria dexter residet sublimis ab arce,
Inde sub extremo venturus tempore mundi,
Angelicis turmis atque ignis turbine septus ;
Supplicium pravis sua præmia reddere justis.
His adnexa nitent clarissima festa superni
Muneris a Christo promissi ab æthere missi,
Cum sacer e coelo violenti turbinis instar
Spiritus exsiliens, credentia corda petivit,
Discipulisque Dei supra caput igneus astans,
Multifidis visus flagrare in vertice linguis,
Accendit tepidos, infirmos robore fulsit,
Ignaros docuit, linguarum munera fudit.

Hæc super adduntur Patrum pia dicta sacroru
Sanctorum, o lector, claris accommoda festis,
Ut capiti semper hæreant sua membra superno.
Ac primum eximius residet Baptista Joannes,
Ex senio fessis mire genitoribus ortus,
Vaticinansque prius conceptum Virgine Christum
Visceribus matris quam vitæ exiret in auras,
Quo nullus major mulieris natus habetur,
Quique Dei mundo monstravit sedulus agnum,
Et pravum recto commutans limite callem,
Ostendit cunctis quo tramite celsa polorum
Regna petant veteris maculis erroris ademptis.
Inde Petri et Pauli festum prænobile fulget,
Quos Romæ infausti rabies vesana Neronis
Ecclesiæ claros fidei pietate magistros.
Doctrina insignes, signorum luce coruscos,
Virtute invictos diversa sorte peremit.
Nam crux ad cœlum versi vestigia Petri
Direxit, Christoque suo revocavit ovantem.
At cervix Pauli gladio desecta nefando
Doctorem nitidum vestivit sanguinis ostro,
Purpureumque polo post prælia mille remisit.

Machabæa dehinc certamina laudibus almis Prosequitur stylus, et pulchro sermone perornat, Qui septem fratres una genitrice creati Antiochi sævas vicerunt fortiter iras, Ac post multimodos pœnæ bacchantis agones, Colestes cum matre pia meruere coronas.

im pietate subegit,

plectens diademate Christum, um cincta coronis. mmunes dulcis honores isti quos lota cruore

ibus stola candida comit.
lcherrimus ordo cohæret
vexit ad æthera virtus.
Onant ex ordine laudes
rtutum lampade clari,
pletes semper olivo,
mos, Christoque jugantur:
no constringit amore.
Eens fundamina templi
Deo nova conditur alto,
ni chrismatis altar,

o tempore postulat usus
m collecta sequuntur.
miri cum laude triumphi
suo jam proximus hæret
s, cui mente fideli
flagraverat æstu.
liri carceris horror,
næ, non vincula læva.
vertice ligni

mortalia corda

e simul non ipse tyrannus, fera brachia turbaque præ[sens

ivellere ligni, mdatus undique nube. lis exuit artus, ulgenti tramite pergens. conia fine sub ipso quo concitus anni

i deductus ab ortu. urrat semper in ortum. cunctorum hic finis babetur. tis ultimusexstat.

a Patrum dicta, optime le[ctor,

ri sub corde reconde,

mone profare,

as lita tela veneno,

as non pabula fusas, et flore libellus.

rtissima dicta virorum. sermone patebit.

tollet ad æthera mentem Milectio pectus.

les spe, purus amore

stia regna volatu,

C

AD MODOINUM AUGUSTODUNENSEM EPISCOPUM.

Salve, sancte parens, Christi venerande sacerdos,
a Augusti montis, pastor in arce potens.
Quem sacer illustrat meritis splendentibus ordo
Doctrinæ et studium tollit ad alta pie
Quo generis clari lumen torrensque loquendi
Vincitur, et magno sidera sole latent.
Accepi niveam vestro de munere vestem
Tergendoque ori lintea clara satis.

Ac pariter manibus prædulcis epistola nostris
Tradita rore suo pectora nostra rigat.
Quantus ibi flagret sinceri fervor amoris,

Et pia mens quanta luce corusca micet.
Quæ tuba, quæve lyra flatu fidibusque canora
Explicit, et digna laude ciere queat?
Non mihi tam fervens vegetat præcordia sanguis.
Nec tam larga meo flumina ab ore fluunt,
Ut tibi, sancte parens, pie vates, clare sacerdos,
Condigne valeam solvere laudis opus.
Ille pius cœlique parens terræque repertor

Agminis angelici rex, hominumque sator,
Cujus clara pio sequeris vestigia corde,

Dum celsus humilem respicis, atque foves.
Hle tuis, inquam, meritis condigna referre
Prævalet. ac frugem centuplicare tuam :
Ut quod nunc largo dispergis semine terris,
Largius Elisia tunc regione metas.
Interea sit vita tibi, sint larga salutis

Gaudia, longa dies, altus honoris apex.
Divinæ sit legis amor, tuba clara docendi,
Egregii mores, cor probitate nitens.
Grex tibi commissus vigeat, torvique leonis
Sæva fide fortis guttura calce terat.
Ut cum cœlesti vallatus milite summus

Pastor ab excelsi fulserit axe poli,
Tum bene servatis ad dextram te locet agnis,
Restituens studiis præmia digna tuis.
Tunc velut electus aries in nube corusca
Velleris aurati stemmate clarus eas.

D Quem niveæ comitentur oves agnique nitentes,
Sumpturi vitæ pascua perpetuæ

VII

TITULUS IN ABSIDE MEMORIE SANCTI JUSTI.

Christi sancta domus, præpollens aula piorum
Hospita sanctorum, virtutum sedula mater,
Hæc est quam cernis semper, ubi rite precanti,
Gratia larga patet per tot cumulata patronos.
Quos propriis titulis distinguit gloria consors.
Convexo varia rutilant ceu sidera cœlo.

ツ

CAPUT PRIMUM.

Paulus servus Christi Jesu, vocatus apostolus, in quibus estis et vos vocati Jesu Christi. Paulus apostolus, qui cum Saulus..... frangat. (S. Aug., de Spiritu et litt., tom. X, part. 1, col. 207.)

Memento de Synagoga fuisse arietes quorum filii sumus. Unde dicit in Psalmo : Afferte Domino filios arietum (Psal. xxvIII).

Qui inde arietes?.... grandis in Christo. (S. Aug., tract. in Psal. LXXII, tom. IV, p. 1, col. 916.)

Iste vas electionis primo Saulus a Saule.... recedet a te. (S. Aug., serm. de apostolo Paulo, tom. V, p. 1, col. 1278.)

Absit enim, Domine, ut.... nomine auctoritatis. (S. Aug., lib. Confess. vIII, tom. I, col. 752 et seq.)

Servus Christi Jesu. Quid dicemus charissimi... Salvator facit. (S. Aug., tract. 75 in Evangelii secundum Joan. tom. III, col. 1825.)

Aliam significationem.... fracti sunt. (S. Aug., ser. epistolæ Joannis III, tom. II, p. 1, col. 2000.) Vocatus apostolus. Apostolos suos certe ipse Dominus misit,.... appellantur. (S. Aug., tract. in Joan. t. III. part. 2, col. 1761.)

Unde propheta... sede ad etc. (S. Aug., lib. contra Faustum Manichæum, titulo 13, tom. VIII, col. 282 et seq.)

Ordo iste mihi servandus est, ut loquens de Evangelio non taceam de prophetis. Sed ego, inquit,

A Manichæus... destitit esse Deus. (S. Aug., li contra hæreses, tom. VIII, col. 1407.)

Qui factus est ei ex semine David secundum car ritas. (S. Aug., lib. contra Faustum, tom. VIII, Et si enim in quibusdam Latinis... Concordat a

248.)

Dominus noster... secundum carnem. (S. Aug libro Enchirid. tom. VI., col. 251.)

Non enim... Creator. (S. Aug., tract in psal. cx tom. IV, p. 11, col. 595.)

Qui prædestinatus est Filius Dei in virtute. Est et præclarissimum lumen... ad Hebræos. (S. Aug., de Prædest. sanct., tom. X, p. 1, col. 981 et seq.)

Nullum est illustrius prædestinationis exemplu futura præscivit. (S. Aug., lib. de Dono pers rantiæ, tom. X, p. 1, col. 1033 et seq.)

Filio dicente. Et nunc... dexteram sedet. (S. A ex tractatu Evangelii secundum Joan. 105, tom. part. 1, col. 1907 et seq.)

Secundum spiritum sanctificationis ex resu ctione mortuorum Jesu Christi Domini nostri. Locu est in Scripturis usitatissima... ista locutio. Aug., tract., in psal. LXVII, tom. IV, p. 1. col. 8 et seq.)

Est in psalmis ita dictum,... Jesu Christi. Aug., lib. de Trinitate XII, tom. VIII, col. 1091 seq.)

Omnibus qui sunt Romæ dilectis Dei vocatis sa ctis. De gratiæ Dei commendatione... debita re ne videremur volumina voluminibus addere, 1 eadem typis mandando. Altera parte, eruditissi Flori laborem præterire non potuimus; illius minus delineatio erat servanda.

Scopum attigisse nobis visum est, si, citatis pr mis et posterioribus verbis locorum sancti Aug stini in explanationem beati Pauli textus a Floro d lectorum, lectores revocarentur ad nostræ edition paginam pro singulis citationibus. Ea enim ration bis in idem non incidebamus, et integer Flori Com mentarius servabatur, in quantum saltem era possibile. Ne lectores ergo pigeat tot revocationum ad nostram sancti Augustini editionem.

Idem erat agendum pro textu sancti Pauli Epi

ei qua... et prophetæ. (S. Aug., tom. I, col. 623.) universo mundo. Beatus enim... lib. de Ovibus, tom. V, p. 1,

... Judæo primum et Græco. ■era. (S. Aug., in psal. LXVIII, et seq.)

zo revelatur ex fide in fidem. es qua creduntur ea quæ... is. (S. Aug., lib. quæstionum I, p. 1, col. 1352 et seq.) docent. (S. Aug., lib. de Spip. 1, col. 211 et seq.)

Ego sum via, veritas et ent. (S. Aug., tract. de Ver, part. 1, col. 776.)

m iræ tuæ, etc. usque ad l. LXXXIX, tom. IV, p. 1, col.

usque ad stulti facti sunt. s Evang., tom. V, part. 1,

col. 1022 et seq.) Id., ex bapt., tom. IX, col. 454 et seq.)

Quamvis enim homo Christianus litteris, etc., usque ad fecit intelligi. (Id., de Civit. Dei, tom. V, col. 234.)

Hermes Ægyptius, quem Trimegistum, etc., usque ad fieri dæmoniorum (Id., lib. de Civitate Dei VIII, tom. VII, col. 247 et seq.)

Dæmones itaque qui coluntur in templis per artem nescio, etc., usque ad Dei providentia. (Id., de Civ. Dei, tom. VII, col. 252.)

Species membrorum etc., usque ad videre consuevit. (Id., in psal. cxIII, tom. IV, p. 1, col. 1485 et seq.)

Viderunt hæc intelligentiores, etc., usque ad subvertit. (Id., lib. IV de Civitate Dei, tom. VII, col. 136 et seq.)

Brevis omnium quæ adversus idolorum cultores, sive institutores supra ab apostolo dicta sunt, recapitulatio. Quia cum cognovissent Deum, etc., usque ad illuminabit te Christus. (Id., lib. de Natura et Gratia, tom. X, p. 1, col. 258 et seq.)

Item brevis eorumdem verborum recapitulatio. Revelatur enim ira Dei de cœlo super omnem impietatem. Quorum, etc., usque ad quam Creatorem. C (Id., serm. de Kalend. Januarii, tom. V, part. 1, col. 1021 et seq.)

Sed væ tibi, si amaveris condita et deserueris conditorem (Ex sermone secundæ Epistolæ Joannis). Pulchra tibi sunt, sed quanto est ille pulchrior qui ista formavit. Intendat charitas vestra. Ne surrepat vobis Satanas, dicens, quæ solet dicere. Bene nobis sit in creatura Dei. Quare illam fecit Deus, nisi ut bene nobis sit? et inebriantur, et pereunt, et obliviscuntur creatorem suum, dum non temperanter sed cupiditate utuntur creatis, et creator contemnitur. De talibus dicit Apostolus: Coluerunt et servierunt creaturæ potius quam creatori, qui est benedictus in sæcula. Non te prohibet Deus amare ista, sed non diligere ad beatitudinem, sed approbare et D laudare ut ames creatorem. Ergo dedit tibi Deus

ista omnia, ama illum qui fecit. Plus est quod tibi vult dare, id est seipsum qui ista fecit. Credimus etiam quod sedet Christus ad dexteram Patris, etc., usque ad futura sit. (Id., serm. de Symbolo, tom. VI, col. 188.)

Propter quod tradidit illos Deus in desideria cordis eorum, in immunditiam. Dedit illos Deus in concupiscentias cordis eorum, etc., usque ad consenserunt iniquitati. (Id., lib. de Spiritu et littera, tom. X, part. 1, col. 235.)

melipsis recipientes. Oportuisse quippe non, etc., usque ad turpiter libet. (S. Aug., lib. 1 contra inimicum legis et prophetarum, tom. VIII, col. 635.) Inchoatio est, etc., usque ad gaudium Domini tui. (Id., in psal. vi, tom. IV, p. 1, col. 94.)

Hujus igitur iræ inchoatio est, quam in hac vita patitur quisque peccator. Non ergo pœnas, etc., usque ad perdidisse putatur Deus. (Id., in psal. LVII.)

Hæc mala morum, etc., usque ad significat gratiæ. (Id., Ex tratactu in psal. LXXVII, tom. IV, p. 1, col. 1003 et seq.)

Etiam cum rectas, etc., usque ad stuporis in corpore. (Id., lib. de Civitate Dei siv, tom. VII.) Tres ergo affectiones, etc., usque ad et ego non B uxor. (Id., in psal. Lv, tom. IV, p. 1, col. 650 et seq.)

CAPUT II.

Propter quod inexcusabilis es, o homo omnis qui judicas. Illos Scriptura, etc., usque ad justa damnatio. (Id., Epist. ad Sixtum presbyterum, tom. II, col. 882 et seq.)

Scriptum est, etc., usque ad te ipsum condemnas. (Id., lib. v de baptismo, tom. IX, col. 192.)

Eadem enim agis quæ judicas. Scimus enim quoniam judicium Dei est secundum veritatem in eos qui talia agunt. Huic autem dixit Apostolus: Qui prædicas non furandum furaris, et cætera. Deus apud quem nulla est iniquitas, etc., usque ad commendetur. (Id., epist. ad Macedonium, tom. II, col. 654 et seq.)

Animus male sibi conscius, etc., usque ad damnatio. (Id., lib. Sententiarum Prosperi, tom. X, p. II, eol. 1870.)

Hic enim misericordiæ, etc., usque ad coronam. (Id., in psal. c, tom. IV, p. н, col. 1232 et seq.)

Quid tam longanimum, etc., usque ad in gemitu columbino. (Id., in psa!. cn, tom. IV, part. 11, col. 1330.)

Intendant ergo qui amant, etc., usque ad corrigaris. (Id., tract. 53 in Joan., tom. III, p. 11, col. 1659 et seq.)

Secundum duritiam autem tuam et impœnitens cor, thesaurizas tibi iram in die iræ et revelationis justi judicii Dei, etc. Thesauros, etc., usque ad implentur. (ld., lib. 1 contra inimicum legis et prophetarum, tom. VIII, col. 621 et seq.)

Quidquid ergo homo facit modo, etc., usque ad in futuro possideas. (Id., serm. de versu psal. Deus manifeste veniet, tom. V, part. 1, col. 129 et seq.)

Contra Spiritum sanctum, etc., usque ad judicare. (Id., serm. de blasphemia Spiritus sancti, tom, V, p. 1, col. 455 et seq.)

C

D

arbitrio, tom. II, col. 971 et seq.)

Gloria autem, et honor, et pax omni operanti Judæo primum et Græco. Pax Christi, finem ris, etc., usque ad spiritus est. (S. Aug., lib. s tiarum Prosperi, tom. X, part. 11, col. 1894-) Non enim est acceptio personarum, etc., usq judicabuntur. Nimirum cum diceret Apostolus usque ad peccatores terræ. (Id., in psal. tom. IV, p. 1, col. 1572 et seq.)

Ejusmodi legem non habentes, ipsi sibi surzqui ostendunt opus legis scriptum in cordibus Nulla est anima quantumvis perversa, quæ ta etc., usque ad sentiat. (Id. lib. 11 de sermone De in monte, tom. III, part. 1, col. 1283.)

Manu, etc., usque ad peregrino præstare. (I in psal. LVII, tom. IV, part. 1, col. 673 et seq.) Testimonium reddente illis conscientia ipsorum, usque ad judicabit Deus occulta hominum. Don per Prophetam. Et ero, inquit, testis velox male et perjuris, etc., usque ad conscientiam. (1 lib. xx de Civit. Dei, tom. VII, col. 702.)

Non quemadmodum judicant homines, etc., zz ad defendentibus. (Idem, in psal. ix, tom. IV, I 1, col. 124.)

Decidant ergo a cogitationibus suis, etc., ad justi judicii Dei. (Idem, in vsal. v, tom. p. 1, col. 88.)

Omnia opera vel bona, etc., usque ad in nihil (Idem, in psal. CXVIII, part. и, col. 4571.)

Si autem tu Judæus cognominaris, sicut scrip: est. Judæum arguit, etc., usque ad apud te 1 mea. (Idem, lib. de Spiritu et littera, tom. X, F 1, col 207 et seq.)

Circumcisio, etc., usque ad prævaricatores leg Opera legis bipertita sunt. Nam partim, etc., use ad lex pendet et prophetæ. (Idem, expos. ad lat., tom. III, part. 11, col. 2117.)

Non enim qui in manifesto Judæus est, etc., abscondito, usque ad sed ex Deo est. Dicit Apost lus, etc., usque ad Evangelium meum. (Idem, psal. LXXV, tom. IV, p. 1, col. 956 et seq.)

Qui ergo noverunt, etc., usque ad ignorant Deur (Idem, lib. de Gratia et lib. arbit., tom. X, part. 1, co 884 et seq.)

Sed quod adjunxit, etc., usque ad levius damn rentur. (Idem, tract. Evang. secundum Joan LXXXIX, tom. III, part. 1, col. 1357 et seq.)

Non enim auditores legis justi sunt apud Deum etc., usque ad secundum Evangelium meum på Jesum Christum. Videndum est, etc., usque ad occe ptio personarum. (Idem, lib. de Spiritu et littera tom. X, part. 1, col. 226 et seq.)