laudes Deo reddamus pro illis omnibus, qui in fide Christi ex hac vita excesserunt; humiliter Deo supplicantes, ut per illius gratiam vitam nostram ad pium eorum exemplar dirigamus, ut ita tandem hac mortali vita defuncti, resurgamus cum illis in die Jesu Christi ad cœlestem gloriam, 5 et vitam æternam: semper cum oratione dominica concludentes.

LVI. Ministris mere concionatoribus precum publicarum lectio, et sacramentorum administratio bina annuatim injuncta.

ΙΟ

Omnis minister in beneficio curato constitutus, licet prædicationi potissimum vacet, et curatum sub se retineat, qui reliqua ecclesiæ officia ipsius vice exequatur; similiter etiam quilibet concionator stipendiarius, qui prælegendi, catechizandi, aut concionandi munus in aliqua ecclesia 15 vel capella exercet, liturgiam publice recitabit duobus ad minus cujusque anni diebus dominicis, ad horas tum matutini, tum vespertini temporis consuetas et usitatas, atque ea in ecclesia, in qua beneficiatus est, vel prælectoris, catechistæ, aut concionatoris munere fungitur; toties 20 item sacramenta baptismi (si qui erunt baptizandi) et cœnæ dominicæ quotannis administrabit, modo et forma omnibusque iis ritibus et ceremoniis observatis, quæ in libro publicæ liturgiæ in ea parte præscribuntur. Qui secus fecerit, si beneficio dotatus est (ut supra) pœnam 25 suspensionis incurret; stipendiarius vero, sive is lectoris sive catechistæ, sive demum concionatoris nomine censetur, per episcopum diocesanum a munere submoveatur, donec se conformem præbuerit, ad omnia præfata officia sub modo et forma supradictis rite perficienda.

LVII. A ministris non concionatoribus sacramenta

efficaciter administrari.

Cum multi a falsis doctoribus in errorem inducti, liberos suos nisi per ministrum concionatorem nolint baptizari,

30

eodemque respectu ad sacram cœnam, nisi per talem administratam, recusent accedere, ac si illorum sacramentorum virtus et efficacitas a ministri in concionando facultate penderet; cum tamen integra tum baptismi, tum sacræ cœnæ doctrina, quæ ad sacramentorum eo-5 rundem administrationem desideratur, in libro publica liturgiæ tam plene, et integre sit expressa, ut eidem nihil addi possit, quod solidum sit et necessarium; omnibus tali errore deceptis mandamus et præcipimus, ut protervam hanc ipsorum pertinaciam de cætero deponant, 10 ac ecclesiæ institutis hac in parte obsequantur; cum quoad eorundem sacramentorum efficaciam nihil intersit, utrum a ministro non concionatore, an secus administrentur. Quodsi qui deinceps hac in re deliquerint, parochiæque suæ ecclesias eo intuitu declinantes, in 15 alienis vel sacram cœnam susceperint, vel liberos suos baptizari fecerint, neque mandato hoc nostro admoniti ab errore suo et illicita hac ratione destiterint; ad loci ordinarium per ministrum, œconomos, et inquisitores, vel assistentes parochiæ suæ deferantur, talibus censuris ec-20 clesiasticis per eum castigandi, quales adeo obstinatæ pervicaciæ merito debentur: id est, si contumaces permanserint, primo suspensionis; si ultra mensem deinceps perseverarint, excommunicationis pœna coerceantur. Pari ratione si quis rector, vicarius, vel curatus, post præsen-25 tium canonum promulgationem, quamlibet personam, quæ non sit de sua ecclesia vel parochia, ad sacræ cœnæ communionem recipere, vel ex talium liberis aliquem baptizare præsumpserit, eosdem hac ratione in errore suo confirmans, is suspensionis pœna eo ipso obstrictum se 30 intelligat, a qua nequaquam absolvetur, priusquam sancte promiserit, se hac in parte de cætero nullatenus offen

surum.

LVIII. Ministris sacra peragentibus superpelliciorum et

epomidum usus injunctus. Ministrorum quilibet, dum vel publicas preces recitat,

35

vel sacramenta administrat, aliosve ecclesiæ ritus peragit, decente et congruo superpellicio eoque manicato induetur, quod communibus parochianorum impensis comparabitur. Si qua autem controversia super ejusdem materia, vel competente decentia oriatur, ordinarii discretio eandem 5 terminabit. Quotquot vero ex ministris gradum aliquem in academia susceperint, ii inter sacra peragenda superpelliciis suis adjicient et caputia, singulorum gradibus convenientia, quorum tamen usum ministris minime graduatis sub pœna suspensionis interdicimus. Nihilominus 10 et huic ministrorum classi loco caputiorum liripipia permittimus ex nigro (modo ne serico) suis superpelliciis injicienda.

LIX. Catechizandi diligentia ministris injuncta.

Quilibet rector, vicarius, et curatus singulis diebus 15 dominicis et festivis ante preces vespertinas, ad semihoræ spatium vel amplius, juventutem, et plebem rudiorem suæ parochiæ examinabit, et instituet in decalogo, symbolo apostolico, et oratione dominica; eosque diligenter audiet, instruet, et erudiet in catechismo, qui 20 extat in libro precum publicarum: omnesque patres, et matresfamilias jubebunt liberos, ac famulos suos, qui dictum catechismum nondum tenent, tempore constituto ecclesiam adire, ut ministro diligenter et humiliter auscultent et obtemperent, donec eundem perdidicerint. Quodsi 25 quis minister in hoc officio negligens fuerit et remissus, re ad episcopum vel loci ordinarium delata, et debite intimata, primum acriter corripiatur; si hic se submittens, deinceps tamen in eadem re volens deliquerit, suspensionis sententiam incurrat; si tertio offenderit, quando-30 quidem exigua spes restat illius hac in parte reformandi, excommunicationis censura, donec se correxerit, obstrictus usque teneatur. Simili modo si qui parentes, patres aut matresfamiliarum, vel eorum liberi, apprenticii, famulive officio suo hac in re defuerint; illi quidem non compel-35 lendo suos, ut veniant; hi vero, ne discant, recusando,

per ordinarium suum, modo adulti sint, suspensione plectantur; et si per mensem sic perstiterint, excommunicentur.

LX. Confirmationis solennitas in triennali episcoporum visitatione celebranda.

5

Cum solennis, antiqua, et laudabilis in ecclesia Dei consuetudo fuerit, ab ipsis usque apostolorum temporibus observata, ut episcopi quique parvulis baptizatis, et in catechismo christianæ religionis instructis manus imponentes, super illis orarent ac benedicerent, quod vulgo 10 confirmatio nominatur; cumque in triennali episcoporum visitatione mos sanctissimi istius operis peragendi in ecclesia per multas ætates obtinuerit; volumus et ordinamus, ut quilibet episcopus vel ejus suffraganeus in consueta visitatione sua morem et ritum illum in propria 15 persona diligenter observet; quodsi tertio demum anno aliqua infirmitate impeditus visitationem suam personaliter obire nequeat, at saltem illud confirmationis munus illo proximo anno, prout commode poterit, nequaquam omittet.

20

LXI. Catechumeni episcopo visitanti per ministrum ad confirmationem sistendi.

Unusquisque minister curam habens animarum, quo melius instituta et ritus ad confirmationem spectantes, qui in libro publicæ liturgiæ præscripti habentur, debite 25 possint conservari, diligenter providebit, ne ulli ad manuum impositionem episcopo sistantur, nisi qui fidei suæ rationem norint reddere, juxta catechismum in libro prædicto contentum. Cumque episcopus huic officio celebrando tempus aliquod certum præfixerit, minister sedu-30 lam dabit operam, ut quam queat plurimos ad hoc instruat, ac inducat coram episcopo confirmandos comparare.

LXII. Ministri sine bannis rite indictis, vel legitime dis

pensatis matrimonium celebrare prohibiti.

Nullus minister, sub pœna suspensionis per triennium ipso facto incurrendæ, matrimonium inter ullas personas celebrabit, absque facultate seu licentia ab aliquo eorum, 5 qui in hisce constitutionibus nostris inferius designantur, indulta et concessa; nisi banna matrimonialia per tres dies dominicos separatim fuerint denunciata, idque publice in ecclesiis parochialibus aut capellis, ubi partes prædictæ commorantur, ac tempore divinorum, prout in libro pub-10 licæ liturgia habetur. Neque ullus minister, sub pœna simili, inter quaslibet personas, quantumvis ejusmodi facultatem seu indulgentiam habentes, quocunque prætextu matrimonium solennizabit vel tempore aliquo incongruo, sed duntaxat intra horas octavam et duodecimam ante-15 meridianas; vel in loco privato, sed in ecclesiis tantummodo vel capellis, ubi partium altera commoratur, idque similiter tempore precum publicarum; vel omnino (etiamsi trina bannorum indictio præcesserit, nec ulla proinde dispensatio requiratur) priusquam parentes aut gubernatores 20 contrahentium, si vicesimum primum ætatis suæ annum non compleverint, consensum suum vel personaliter, vel per testimonium luculentum dicto ministro significarint.

LXIII. Ministri in locis exemptis sine bannorum justa indictione, vel dispensatione legitima matrimonium cele-25 brare prohibiti.

Quilibet minister, qui contra atque in constitutionibus hisce nostris cautum est, inter personas quascunque matrimonium celebrabit, sub prætextu cujuslibet immunitatis, quæ certis ecclesiis ac capellis arrogatur, per loci 30 ordinarium, in quo sic offensum erit, triennali suspensione punietur; si quis autem minister ex loco, ubi sic deliquerit, ante latam contra ipsum suspensionis sententiam,