In

ventura (Doctor Seraphicus, Lecturer in Paris, Cardinal † 1274)2+ brought forward the mystic theology again, as well as the Scholastic, and endeavoured to unite the demands of both. John Duns Scotus (Doctor Subtilis, Lecturer in Oxford, Paris and Cologne † 1308),25 the Franciscans at last acquired a teacher remarkable for the most subtle speculations, whom they could set up against the Thomas of the Dominicans.26

The deficiencies and partialities of the theologians of this time, were recognised by many,27 most plainly by the great Franciscan Roger Bacon (Doctor mirabilis Lecturer in Oxford † 1294),28

Thomas in Launoy de varia Aristotelis in Acad. Paris. fortuna cap. 10. (ed. Elswich p. 213 ss.)

24 On his life see Hist. litt. de la France xix. 266. Among his theological works are Commentarius in iv. libb. Sententiarum; and two handbooks of Divinity, Breviloquium (textum recognovit C. J. Hefele, Tubing. comp. 1845. Münchener gel. Anz. April 1846 s. 601) and Centiloquium, this last for beginners. Besides there are many mystical works by him, e. g. Itinerarium mentis in Deum, De vii. gradibus contemplationis etc.-Opera, jussu Sixti V. emendata, Romae 1588. t. viii. fol. Venetiis 1751 ss. t. xiii. 4.

25 There are many philosophical writings by him, especially commentaries on Aristotle. Among his theological works are Quaestiones in libros iv. Sententiarum (Opus anglicanum s. Oxoniense, in opposition to the earlier unfinisht Opus Parisiense, best edition by Hugo Cavellus. Antverp. 1620. 2 voll. fol.) and Quaestiones quod-libetales xxi. -Opera ed. Luc. Wadding. Lugd. 1639 ss. t. xii. fol. BaumgartenCrusius de theologia Scoti (Jenaer Weihnachtsprogr. 1826.) Ritter iv. 354.

26 cf. Waddingi annales Minorum ann. 1308. §. 64: In aliquot comitiis generalibus statutum est, ut lectores omnes et magistri, tam in cursu philosophico quam theologico, ejus sententiam sequerentur. When first, Wadding does not pretend to determine: however the Franciscan Occam, a pupil of Duns, calls him Ordinis Doctorem.

27 Guil. Durantis (1311) de modo gener. Concilii celebrandi (s. §. 62. not. 28) P. III. rubr. 16: Cum dicti religiosi (the mendicant friars) dimisso bibliae et verae theologiae studio, et his quae aedificare possent Ecclesiam Dei, dialecticorum tendiculis et fantasmatibus theologiae studium destruentibus, et in sermonibus et praedicationibus ad eorum ostentationem frequenter rhythmis et quibusdam profanitatibus abutantur, et in generalibus et particularibus studiis curiositatibus et vanis disceptationibus vacent ;-videretur super his et aliis eos tangentibus providendum.

2 Concerning him compare Sammlung v. merkw. Lebensbesch. reibungen, grösstenth. aus d. britann. Biographie, unter Baumgartens Aufsicht, iv. 616. Jourdain p. 413. Ritter iv. 473. Hist. litt. de la France xx. 227. His most important work Opus majus (a collection

U

who showed a wonderful keenness of sight on all points, in every branch of human knowledge.29

of treatises made in 1266 at the request of Clement IV.), ed. Sam. Jebb. Lond. 1733. fol., in abstract in the Brit. Biogr. iv. 627.

29 Compare the passages which Jebb in the Praef. ad Opus majus quotes from Bacon's unprinted works: Nunquam fuit tanta apparentia sapientiae, nec tantum exercitium studii in tot facultatibus, in tot regionibus, sicut jam a XL. annis. Ubique enim Doctores sunt dispersi,-in omni civitate, et in omni castro, et in omni burgo; praecipue per duos Ordines studentes (Dominicans and Franciscans), quod non accidit nisi a XL. annis vel circiter, cum tamen numquam fuit tanta ignorantia, tantus error.-Si haberem potestatem super libros Aristotelis (namely the Latin translations); ego facerem omnes cremari, quia non est nisi temporis amissio studere in illis, et causa erroris et multiplicatio ignorantiae ultra id quod valeat explicari.-Vulgus studentum cum capitibus suis non habet unde excitetur ad aliquid dignum, et ideo languet et asininat circa male translata, et tempus et studium amittit in omnibus et expensas. Apparentia quidem sola tenet eos, et non curant, quid sciant, sed quid videantur scire coram multitudine insensata.--cf. Opus majus P. i. c. 1 (ed. Jebb. p. 2): Quatuor vero sunt maxima comprehendendae veritatis offendicula, quae omnem quemcunque sapientem impediunt, et vix aliquem permittunt ad verum titulum sapientiae pervenire, videlicet fragilis et indignae auctoritatis exemplum, consuetudinis diuturnitas, vulgi sensus imperiti, et propriae ignorantiae occultatio cum ostentatione sapientiae apparentis.-Ex his autem pestibus mortiferis accidunt omnia mala humano generi: nam ignorantur utilissima et maxima et pulcherrima sapientiae documenta, et omnium scientiarum et artium secreta; sed pejus est, quod homines horum quatuor caligine excaecati non percipiunt suam ignorantiam, sed -aestimant se esse in plena luce veritatis. Cap. 12. p. 16: Cum linguarum cognitio et mathematicae est maxime necessaria studio Latinorum, et fuit praccise in usu Sanctorum et omnium sapientum antiquorum, nos moderni negligimus, adnihilamus, et reprobamus, quia ista et eorum utilitatem nescimus. Deinde si aliqui sapientes et Sancti alia neglexerunt, aut humana fragilitate devicti aut ex causa rationabili, nos praesentis temporis obstinate et pertinaciter negligimus et reprobamus, fortificantes nostram ignorantiam propter hoc quod Sancti et sapientes neglexerunt, non volentes considerare quod in omni homine est multa imperfectio sapientiae, tam in Sanctis quam in sapientibus. Pars iii. de utilitate Grammaticae p. 44: Impossibile enim est, quod Latini perveniant ad ea, quae necessaria sunt in divinis et humanis, nisi notitiam habeant aliarum linguarum.-Nam totus textus sacer a Graeco et Hebraeo transfusus est, et philosophia ab his et Arabico deducta est; sed impossibile est quod proprietas unius linguae servetur in alia.-Et ideo nullus Latinus sapientiam sacrae Scripturae et philosophiae poterit ut oportet intelligere, nisi intelligat linguas, a quibus sunt translatae.-Solus Boëthius primus interpres novit plenarie potestatem linguarum: et solus dominus Robertus, dictus Grossum

§ 75.

RISE OF THE THOMISTS AND SCOTISTS.

J. Arada controversiae theolog. inter s. Thomam et Scotum super iv. libros sententiarum, in quibus pugnantes sententiae referuntur, potiores difficultates elucidantur, et responsiones et argumenta Scoti rejiciuntur. Coloniae 1620. 4.

According as the two orders of Dominicans and Franciscans adopted as the systems of their respective orders, the differing doctrinal systems of Thomas Aquinas and Duns Scotus, they entered upon the regions of Philosophy and Theology from opposite quarters as the hostile parties of Thomists and Scotists. In Philosophy the theory of Universals was principally1 contro

Caput, novit scientias. Alii quidem mendici translatores defecerunt multum tam in scientiis quam in linguis; quod ostendit eorum translatio. Nam tanta est perversitas et horribilis difficultas, maxime in libris Aristotelis translatis, quod nullus potest eos intelligere. Sed quilibet alii contradicit, et multiplex reperitur falsitas, ut patet ex collatione diversorum interpretum et textuum diversarum linguarum. Et similiter in textu sacro inveniuntur falsa, et male translata quam plurima. -Ne (Hieronymus) nimia novitate deterreret Latinos, ideo, ut ipse scribit, aliquando coaptavit se LXX. interpretibus, et aliquando Theodotioni, aliquando Aquilae, et ideo multa dimisit, et propter hoc remanserunt plura falsa.-Pars iv., in qua ostenditur potestas mathematicae in scientiia, et rebus, et occupationibus hujus mundi. p. 57: sunt quatuor scientiae magnae, sine quibus caeterae scientiae sciri non possunt, nec rerum notitia haberi.-Et harum scientiarum porta et clavis est mathematica, quam Sancti a principio mundi invenerunt, ut ostendam, et quae semper fuit in usu omnium Sanctorum et sapientum prae omnibus aliis scientiis. Cujus negligentia jam per triginta vel quadraginta annos destruxit totum studium Latinorum. Although Bacon prefers Aristotle to all other philosophers, he shows plainly enough in many places that even Aristotle is not free from errors: e.g. P. ii. c. 8. pag. 36: Hic (Aristoteles) praecedentium philosophorum errores evacuavit, et augmentavit philosophiam, aspirans ad ejus complementum, quod habuerint antiqui patriarchae, quamvis non potuit singula perficere. Nam posteriores ipsum in aliquibus correxerunt, et multa ad ejus opera addiderunt, et adhuc addentur usque ad finem mundi; quia nihil est perfectum in humanis inventionibus.

1 On certain other differences in Philosophy comp. Tennemann VIII. ii. 723 f. 739. 750. 752. 772.

verted betwixt them, on this head Thomas held Aristotelian,2 and Scotus rather Platonic3 opinions: in Theology again among many other points of difference, the doctrines of Free Will and Grace were most prominent :" to which at that time the question

2 Cf. Thomae opuscc. 55 et 56. de Universalibus. He adopted the solution of Aristotle: quod universale est in multis, et unum praeter multa; and of Boethius: universale dum intelligitur, singulare dum sentitur. Thus he is not a nominalist, but an Aristotelian Realist, Tiedemann iv. 549. Tennemann VIII. ii. 560. Ritter iv. 323.

Scotus in Sentent. lib. ii. dist. 3. qu. 1. Tennemann VIII. ii. 728. Ritter iv. 428. Accordingly Scotus Sent. i. dist. 8. qu. 4 asserts even a distinctio perfectionum essentialium in Deo, in opposition to the Thomist dist. perf. attributalium. See Tennemann s. 770. Ritter iv. 386.

4 Thus Scotus Sent. lib. iii. dist. 19. et 20. attacks the opinion of Thomas about an infinitas meriti Christi. Others state the differences touching morals: see in Stäudlin's Gesch. der Sittenl. Jesu. iv. 394 ff. 403.

5 Thomas exactly follows Augustine in the doctrine of original sin and the necessity of grace (e.g. Summa theol. Prima Secundae qu. 109, and in his Comment. ad Rom. c. 6, ad Ephes. c. 2, and ad Titum c. 3) : nevertheless he took care at the same time to vindicate human merit. Compare Prima Secundae qu. 114. art. 3.: Opus meritorium hominis dupliciter considerari potest. Uno modo, secundum quod procedit ex libero arbitrio; alio modo, secundum quod procedit ex gratia Spiritus sancti. Si consideretur secundum substantiam operis, et secundum quod procedit ex libero arbitrio: sic non potest ibi esse condignitas, propter maximam inaequalitatem; sed est ibi congruitas, propter quandam aequalitatem proportionis. Videtur enim congruum, ut homini operanti secundum suam virtutem Deus recompenset secundum excellentiam suae virtutis. Si autem loquamur de opere meritorio, secundum quod procedit ex gratia Spiritus sancti: sic est meritorium vitae aeternae ex condigno. Then indeed he shows art. 5, quod nullus potest sibi mereri primam gratiam (or gratiam pracvenientem cf. qu. 111. art. 8); but art. 8, he answers the question utrum homo possit mereri augmentum gratiae vel caritatis in the affirmative, augmentum gratiae cadit sub merito condigni.

Scotus on the other hand is Semipelagian. He declares in Sentent. lib. ii. dist. 32. qu. unic. § 7. originale peccatum to be only for carentia justitia debitae. Lib. ii. dist. 28. qu. unic. in opposition to the Magister sententiarum he answers in the affirmative the question: utrum liberum arbitrium hominis sine gratia posset cavere omne peccatum mortale ? with a reference to Rom. ii. 14: ubi videtur Apostolus increpare Judaeos in hoc, quod gentes sine lege data servalant legem : ergo cavebant ab omni peccato; et tamen (ut videtur) non habuerunt gratiam. Lib. iii. dist. 27. qu. unic. against the position of Thomas, naturam intellectualem non posse diligere Deum super omnia sine

of the immaculate conception of the Virgin Mary annext itself (see below § 78. note 14 and 15. Part 3. § 119.)

2. HISTORY OF THE REMAINING THEOLOGICAL SCIENCES.

§ 76.

Next to those scholastic forms of faith, canon law was most zealously studied, after that it likewise had received from Gratian, a scholastic and scientific shape.

habitu infuso, he asserts: quod ex puris naturalibus potest quaecunque voluntas saltem in statu naturae institutae diligere Deum super omnia. Lib. ii. dist. 37. qu. 2. to the question: Utrum voluntas creata sit totalis causa et immediata sui velle, ita quod Deus respectu illius non habeat aliquam efficaciam immediatam sed inediatam? he answers : potest dici, quod voluntas est totalis causa et immediata respectu suae volitionis. Quod probatur per rationes: primo, quia aliter ipsa non esset libera; secundo, quia etiam aliter nihil contingenter causare posset; tertio, quia aliter non posset peccare; quarto, quia aliter omnino nullam actionem habere posset; quinto, ex comparatione ejus ad alias causas creatas. On the conditions of the communication of grace ibid. § 14. Universaliter quidquid Deus dat antecedenter, daret illud consequenter quantum est ex se, nisi esset impedimentum: dando autem voluntatem liberam, dedit antecedenter opera recta, quae sunt in potestate voluntatis, et ideo quantum est ex parte sui dedit rectitudinem omni actui voluntatis et voluntati ex consequenti daret, si ipsa voluntas quemcunque actum elicitum recte ageret ex parte sui. Lib. i. dist. 17. qu. 3. § 28: Voluntas est quasi equus liber, et gratia quasi sessor per modum naturae inclinans ad objectum per modum determinatum. Secundum hujus inclinationem actus voluntatis placet, aliter non placeret sicut quando est peccatum veniale, vel actus indifferens. Quando autem sessor abjicitur, quod fit per peccatum mortale, omnino ipsa voluntas fit displicens. Hoc etiam modo voluntas est pedissequa, quia non ex se ita determinate inclinat ad terminum, propter quam inclinationem actus acceptatur, sicut gratia inclinat: et voluntas potest illud participare a gratia, quia competit gratiae magis per essentiam, quam sibi, et in hoc ipsa erit causa secunda. Tamen in eliciendo actum voluntas habet primam rationem motivi, ita quod in causando aliquid intrinsecum actui non sit voluntas secunda causa, sed in essendo, propter quod actus acceptetur: quod dicit respectum ejus ad extrinsecum etc.-The conception which each of them formed of the Pelagian heresy must not be overlookt. Thomas Summa theol. P. i. qu. 23. art. 5: Posuerunt Pelagiani, quod initium bene faciendi sit ex nobis, consummatio autem a Deo. Scotus in Sent. lib. ii. dist. 28. qu. unic. § 1: in hoc videtur esse haeresis Pelagiana, quod liberum arbitrium sufficiat sine gratia.

1 See above § 60.