VI.

Gregorii Papa IX. bulla pro expugnatione Maioricarum promovenda, an. M.CC.XXIX. (Vid. pág. 41.)

Ex tabul. Archiep. Tarracon.

Gregorius Episcopus, servus servorum Dei. Dilectis filiis

Priori et Fr. Raymundo, ord. Prædicatorum Barchin. salutem et Appostolicam benedictionem. Sicut gratanter audivimus et referimus gratulanter, charissimus in Christo filius noster Jacobus, illustris Rex Aragonum, zelo fidei christianæ suceensus, cupiens aliquid retribuere Domino pro omnibus, quæ retribuit ipse sibi, signo crucis de manu venerabilis fratris nostri Episcopi Sabinensis, lune Appost. Sedis Legali, suscepto, in manu forti et brachio extento contra Mauros christiani nominis inimicos magnanimiter et magnifice se accinxit, nec habens præliosiorem suam animam semetipso, ad insulas Maioricas collectis viribus regni sui prospere transiens, civitatem Maioricensem et ipsius Regem obsidione vallavit, ut captis hostibus vel dispersis, terra cultui divino reddatur, el funes tabernaculorum ecclesiæ dilatentur. Sed cum ad tam insigne, tamve sanctum negotium finaliter prosequendum ipsius Regis iuvandæ sint vires, ne si (quod absit) procerum deffectu contingeret deseri, enormis confusio sequeretur, expedit, ut qui generalis ecclesiæ prosequitur interesse, communibus subsidiis adiuvetur, adiutoribus digna retributionis præmio reservato. Quocirca discretionis vestræ per Appostolica seripta mandamus, qualenus fideles Christi, tam clericos quam laicos, per Arelatensem et Narbonensem provinciam constitutos salubribus monitis et sedulis exhortationibus inducatis, ut Regi prædicto, huiusmodi negotio fideliter insistenti, tam in personis quam rebus studeant efficaciter subvenire, illam eis indulgentiam concedendo, quæ concedi solet subvenientibus Terræ sanctæ: inandatum nostrum taliter impleturi, quod exinde apud Deum et homines mereamini commendari, nosque devotionem vestram dignis debeamus prosequi actionibus gratiarum. Dat. Perusi III cal. decemb., pontificatus nostri anno tertio.

VII.

Processio in die S. Silvestri. (Vid. pág. 41.)

Ex Consueta eccl. Maioric. mss. sæc. XVI ineunte.

In isto die fit processio solemnis pro captione terræ. Ideo

mane ante solis ortum pulsetur ad tertiam cimbalum maius. Ef dicatur III, VI et IXa ante missam. Et postea dicatur missa (de S. Silvestro). Et finito evangelio, pulsentur squillæ maiores ad processionem, usque ad elevationem Corporis Xpi. Deinde pulsentur duo cimbala maiora. Et celebrata missa, omnes rectores et omnes presbiteri ecclesiarum parro chialium civitatis, relicto uno presbitero in qualibet ecclesia parrochiali, sint congregati in Sede, et unusquisque rector veniat cum suis presbiteris, capis indutis et vexillis ante crucem. Et nihilominus omnes religiosi civitatis, cuiuscumque habitus fuerint, debent venire et interesse. Et processio ordinetur per modum sequentem.

-Primo duo scholares de choro maiori, capís purpureis induti, portent vexilla Sedis et præcedant. Deinde omnium perrochialium subsequantur vexilla ecclesiarum. Et post omnia vexilla unus scholaris sacristiæ, indutus capa, portet crucem maiorem. Et duo pueri induti vestimentis et dalmaticis portent candelabra cum duobus cereis ardentibus ante crucem. El post dictam crucem Sedis portentur ceteræ cruces parro chiarum cum cereis suis in utraque parte. Deinde succedant cantantes et laudantes Deum et Beatam Virginem Matrem omnes clerici et presbiteri fratresque, et in fine processionis unus scolaris magnus, vel quidam beneficiatus subdiaconus, indutus vestimentis et dalmatica portet textum argenti ante Abbatem de Regali, cum duobus pueris indutis vestimentis et dalmaticis, portantes cereos hinc et inde. Deinde sequatur Abbas de Regali, indutus vestimentis et capa, cum suo diacono induto vestimentis et dalmatica, ad partem dexferam portantem crossam, et subdiacono ad partem sinistram. El habeant tovallolam sive gremiale ante eos. Item sequantur duo pueri cum superpelliciis, quod unus portet thuribulum cum incenso, et alter portet navetam. Etpost ipsos

subsequantur alii duo pueri, induti vestimentis et dalmatieis, portantes candelabra argentea cum cereis albis ardentibus. Et inter illos sint duo clerici de choro majori, induti vestimentis et dalmaticis, portantes ymagines argentcas Beatæ Mariæ. Deinde subsequatur subdiaconus, indutus vestimentis et dalmatiea, portans Veronicam. Et post omnes predictos Dominus Episcopus subsequatur, indutus vestimentis episcopalibus, cum pluviali et mitra, cum suo diacono ad partem dexteram portando erossam, et suo socio ad partem sinistram cum pulcherrimo gremiali. Et sic omnes ordinati exeant a sacristia. Et in choro sint induti XII. presbiteri ca➡ pis purpureis, boni cautores, ad dicendum Letaniam, scilicet, duo ebdomedarii, unus coadiutor el alter post septima, narius: quatuor primicherii, duo presbiteri septimanarii; et quatuor alii presbiteri boni cantores. Et si sit dies Dominiça, dicti XII. incipiant: Asperges me; et detur salispassa, et dicatur oratio in choro, ut assuetum est. Et si non fuerit Dominica, confestim incipiant Letaniam in choro ante letrinum, scilicet, Kyrie eleyson. Et cum dicetur ab eis: Sancta Maria, ora pro nobis, omnes clerici et presbiteri et omnes audientes flectent genua. Et cum prædicti XII. cantores dixerint ter: Sancta Maria, ora pro nobis, omnes ad faciendam processionem exeant ordinatim. Et præcedant vexilla, sicut, superius sunt ordinata. Deinde subsequatur crux cum suis circunstantibus, ut prædicitur. Et primo in processione præcedant iuxta crucem religiosi, scilicet, de Beala Maria de Sueursu, el Carmelitæ ab utraque parte. Et post ipsos subsequantur Minores a parte Archidiaconi, et Prædicatores a parle Episcopi. Postea scolares et presbiteri perrochiarum et presbiteri in Sede beneficiati. Deinde graduati et canonici cum pluvialibus. Deinde Dominus Abbas; et ultimo Reverendus Dominus Episcopus, ut supra dictum est

Et nota quod isto die anno a Nativitate Domini M.CCC.LV. fuil in processione Dominus frater Nicolaus Rocelli, de ordine Prædicatorum, qui in processu temporis, factus est San, eti Sixti presbiter Cardinalis. Et cum iam tunc temporis esset magister in sacra theologia, et Prior provincialis Arago, niæ, ac etiam Inquisitor hereticæ pravitatis in tota domina→ tione. Domini nostri Regis Aragonum, necnon consiliarius ipsius Domini nostri Regis; nichilominus ipse ivit in processione cum cæteris fratribus ordinis sui, eundo et redeundo,

ullatenus non discedens; nec ulla prerrogativa fuit sibi dala, nisi quod inter religiosos ultimus incedebat.

Præterea est, sciendum quod si in processione monachos nigros aut albos, non mendicantes, contingeret interesse, supra omnes religiosos mendicantes habent collocari, ita quod post omnes mendicantes ipsi incedant. Et post omnes religiosos subsequantur omnes clerici, presbiteri, beneficia. ti et eanonici et prelati capis induti. Et cum tota processio fuerit extra ecclesiam, prædicti XII. cantores dividantur sic, quod quatuor insimul vadant inmediate ante canonicos, seilicet, duo edomedarii iam dicti, et duo primicherii antiquiores, unus de qualibet parte chori: et alii duo de presbiteris, inter graduatos: et alii duo in medio processionis, scilicet, inter presbiteros perrochialium ecclesiarum: et alii duo vadant inter presbiteros novicios. Et unus primicherius magis novitius regat cruces, et alter ordinet presbiteros ut eant bini et bini, et totam processionem. Et omnes prædicti XII. cantores dicant simul concorditer Letania, usquequo fuerit tota processio extra muros civitatis, ubi prædicatur.

Et fit processus processionis per hos vicos. Primo tota processio vadat versus domum Decani, et post ante cellarium Domini Episcopi. Et exiens de Almudayna per portale quod est contiguum cum domibus Jacobi de Olesia, et transiens ante cimiterium Sanctæ Eulalia, et per medium plateæ Sanctæ Eulaliæ, ubi fructus venduntur. Et dum erit processio ante ecclesiam Sanctæ Eulalia, dicatur bis alta voce: Sancta Eulalia, ora pro nobis; et secunda vice dicatur: intercede pro nobis. Et ultra per viam ubi corii vendantur, et per macellum, et transcundo per portam den Rubert, quæ nunc est egregii Jacobi Montanyans, doctoris, et ante ecclesiam Saneli Antonii de Padua; et dicatur alta voce bis: Sancte Antoni, et bis; Sancte Georgi, et exeat per portale. Et vadat tota processio ad locum assuetum. Et stet in loco emimenti ad hoc specialiter deputata. Et cum totus populus fuerit ibi congregatus, fiat sermo de modo captionis terræ.

Finito sermone prædicti XII, cantores genibus flexis alla voce incipiant aña. Salve Regina; et ibi a toto clero dicatur. Qua finita duo pueri dicant y. In partu Virgo cum alla; et Dominus Episcopus dicat duas oraciones insimul, scilicet: Deus qui salutis æternæ, et Omnipotens sempiterne Deus ædificator et auctor; et finial: Per Christum. Sed si forte Domi

nus Rex fuerit ibi præsens, addatur tertia oratio pro eo, seilicet: Quæsumus omnipotens Deus.

**Finitis autem prædictis orationibus, cantores incipiant hymnum Ave maris stella. Et dicendo dictum hymnum, tota processio vadat iuxta vallatum muri civitatis usque ad portam del Asuehidor, sive la porta pintada. Et si necesse fuerit, cantentur RR. Beatæ Virginis Mariæ vel hymni. Et cum fastendart Domini nostri Regis fuerit exaltatum super muros ianuæ civitatis, vel tota processio fuerit ante portam superius dictam, Dominus Episcopus vet officiator incipiat: Te Deum laudamus; et dicatur per choros. Quo incepto omnes cruces ingrediantur per dictam portam, et tota processio subsequatur. Deinde cantantur . et hymni Sancti Spiritus, Beatæ Virginis Mariæ et Apostolorum, usque ad Sedem, secundum cum prædictis XII. cantoribus visum fuerit. Et cum tolą processio fuerit seu transibit per ecclesiam Saneti Michaelis, sit ordinatum quod unus presbiter celebret missam în dicla ecclesia de officio Sancti Silvestri et Sanctæ Columbæ in altari maiori dictæ ecclesiæ. Et cum Dominus Episcopus cum suis ministris et populo fuerit ibi, consecret et elevet Corpus Christi. Et Sanguine Christi consecrato et calice elevato, omnes recedant et sequantur processionem. Et processio transeat per Argenteria, deinde ante curiam Domini Regis.

Præterea dum crux fuerit ante portam maiorem Sedis, prædicti XII. cantores flexis genibus incipiant alta voce aña. Salve Regina. Et ipsam cantando tota processio intret ecclesiam. Deinde intret per portam chori versus claustrum; et a dicla porta chori processio procedatur usque ad altare Beatæ Mariæ. Et finita Salve Regina, duo pueri genibus flexis in superiore gradu altaris dicant. Post partum. cum dupl. alla. Et Dominus Episcopus in dextro cornu altaris Orafionem Deus qui salutis eternæ: et finiatur: Dominum nostrum J. C. filium. Et Dominus Episcopus veniat et stel in medio altaris vertendo facient ad populum, et dicat ibi benedictionem; et postea intret sacristiam. Et depositis vestimentis unusquisque redeat ad propria.