Obrazy na stronie
PDF
ePub

locum in quo prædicatur, et ad tronum organorum ; sed habeat audire verbum Dei vel in altari vel in dictis tronis, aut in stallis ipsius chori, neque etiam audeat sedere in stallis seu cathedris inferioribus, quamdiu de superioribus aliquæ vacuæ reperientur; et hoc sub penis supra dictis, modo et forma superius expresatis. In quorum, etc. Quod fuit actum Maiorica intus sacristiam prædictam, nona die mensis aprilis, anno a nativitate Domini M.CCC.LXX septimo.

[ocr errors][merged small]

Epistola Capituli Maioricensis ad Benedictum XIII, anno MCCCCIII. (Vid. pág. 43.)

Ex Man. negot. Capit. Maioric. ab anno 1400 ad 1411.

Beatissime pater. Cogit nos acerba sinistri casus huius mi–

seræ civitatis emersio: angit nos amaritudinis prægustati calicis saucio V. S. hoc flebili scripto depromere nostras et huius populi merores, angustias et dolores; ut viscera nostra, diversis exinde carpta languoribus, respirent apud E. V. S. exterius, et ab ipsius pietate sanctissima saltem compatiendo interius consolemur. Nuper siquidem, Pater sanctissime, in conticinio noctis sequentis diem dominicam XIII. presentis mensis octobris, dum gentes civitatis eiusdem iam dormitione quiescerent, acre terribiliter tenebroso, non sine repentinis coruscationibus translucentium fulgurum tremebundis, et perhorrendos tonitruorum mugitibus sonos emitentibus frequentius terrebundos suos nimbos evomenti, in pluviarum copia inaudita, quidam torrens decurrens ex imbribus per medium notabilius civitatis, in tantum infra unam horam excrevit, et subito, quod intus civitatem eandem, ecclesia monasterii fratrum Beatæ Mariæ de Carmelo, et ecclesia parrochialis S. Nicholai, fuerunt in libris, vestimentis et iocalibus suis fere penitus destitutæ, et ultra mille quingenta edificiorum, inter quæ sunt quamplurima de notabilioribus ipsius civitatis corruerunt ad fundum, quibusdam ex eis hereditatis funditus, et cum bonis ac habitantibus in eis ex impetuoso ipsius aquæ decursu submersis in mare, et quibusdam ex dictis habitantibus, una cum eorum bonis, ex improviso depressis et suffocatis in eorum demolumine inaudito; inde pau

cis evasis, et pro maiori parte remanentibus in egeno. Oh! quam per horrenda, Pater Sanctissime, fuit illa nox terribilis, qua vocum crebris et diris clamoribus pereuntes percutiebant ad celum, invocantes auxilium supernorum! Oh! quam fuit et est ploratus et ululatus acerbis gemitibus gentium, hæc et destructionem finalem ipsius c vitatis cernentium, et bona parentes, nalos, amicos et proximos deplorantium sic esse destructos et perditos, ac emersas repente miserias huius regni! Unde, Pater Sanctissime, nos et clerus Maioricen. assiduis dirisque singultamus genitibus ob inauditum sinistrum casum huiusmodi, nedum ex prædictis, sed quia ipse clerus, qui prius semivivi vix vegetare valebant, nunc propter deperditionem bonorum prædictorum, fructuum, reddituum et proventuum, quæ ratione suorum beneficiorum aliorumque piorum, et alias habebant et percipiebant, eisdemque debebantur, tam in dictis locis quam aliis extra civitatem ex hac causa destructis, sic sunt conversi in cineres, quod vix habent panem quem transglutiant cum saliva. Quare, Pater Sanctissime, quia credimus quod ad incomoda, dolores et necessitates nostras huiusmodi commovebuntur viscera vestre sanctissimæ pietatis, E. V. S. lamentis et singultibus nunciantes devotissime suplicamus, quatenus ad nos et clerum ipsum, ex prædictis allisos et attritos mole penuriæ et dolorum compassionis benignum intuitum convertentes, ex fonte misericordiarum sanctissimo fluenta pietatis et miserationum proventum dignemini pro nostris necessitatibus huiusmodi, et aliis casibus ingruentibus, benignius derivare. Nos et clerum ipsum in V. S. gratiam et benedictionem recomendantes humiliter et devote. Quam Altissimus prosperare el conservare dignetur feliciter et longeve. Scriptum Maioricis ultima die octobris, anno Domini M.CCCC. tercio.= E. V. S. oratores devoti prostrati ad terram cum osculo beatorum, Episcopus et Capitulum ecclesiæ Maioricen.

TOMO XXII,

47

IV.

Constitutiones contra Judeos regni Maioricarum ordinatæ a Ferdinando I, Aragonum Rege an. MCCCC XIII. (Vid. pág. 52.)

Ex autogr. in arch. PP. Prædicat. Palma Maioricen.

Ferdinandus Dei gratia Rex Aragonum, Siciliæ, Valentiæ,

Maioricæ, Sardiniæ, et Corsica, Comes Barchinonæ, Dux Athenarum et Neopatriæ, ac etiam Comes Rossilionis, et Ceritaniæ. Dilectis et fidelibus gubernatori, procuratori nostro regio, aliis officialibus nostris civitatis et regni Maioricarum, eorumque loca tenentibus præsentibus et futuris; salutem et dilectionem. Quoniam machinosa calliditas et adversa Christi fidelibus infidelitas Judeorum Christicolarum incommodis nedum attenta sed pervigil, de ipsorum commodis tristis efficitur, de quorum ruinis perfusa gaudio gloriatur, statuit mater nostra sacrosancta Ecclesia Judeos ipsos infideles fetidos seorsum habitare ab ipsis Christicolis, ne inmundi locorum vicinitate illorum puritatem inficerent erroris ac scelerum vulneribus putrili pravæ mentis corrumperent sanitatem. Ipsius ideo nostræ matris Ecclesiæ statuendo circa hoc, velut eius fidele membrum, ut convenit inherentes, intellecto Inquisitoris hæreticæ pravitatis relatu, quod in civitate sive regno Maioricarum prædicto nonnulli judaicæ legis, ad civitatem previam declinantes, simul cum conversis ad fidem catholicam cohabitant, domestica quorum cohabitatione seu societate conversi ipsi, obsequia oblivioni derelinquentes divina, dampnabiles et primæ vos occulte perseverant in errores, inverecunda sabbata judayce venerantur; diem dominicum usibus et diversis laboribus exponentes: nichilominus, ut asseritur, aliquæ mulieres conversæ civitatis iam dictæ Barberiam transmeari se procurant, ubi nuda fontis baptismatis prælioso amictu, Xpum. ac fidem catholicam abnegantes, colunt ac celebrant judaycam sinagogam; etiamque et ceteri a regnis et terris straneis prodeuntes in civitale prælacta ebrayce vivunt utique et incedunt, licet eliunde Jhesu fidelitatem prestiterint, nomenque assumpse

rint Christianorum, quod ut ignoti abnegare aliquatenus (f. aliquando) non verentur. Unde nos volentes prædicta, quæ in innominiam sanctæ matris Ecclesiæ catholicæ vertuntur, ut catholicus filius, a nostris regnis et ditione posse tenus extirpare, vobis quasdam ordinationes, quas maturæ et digeste condidimus continentiæ subsequentis:

Per tal com la machinosa infidelitat dels juheus als feels christians no poch adversant en les adversitats dels dits christians se gloriege, é en les prosperitats sen tristexe, statui la sancta mare eclesia los dits juheus en aparlat loch habitar é viure, per ço encara que llur fetidat é inmundicia en los dits christians no engendrassen infeccions, é llurs errors no corrompessem la puritat de aquells. E com aiam entes que en la illa é regne de Mallorques los dits juheus cohabiten ab alguns christians, de la qual cohabitacio se seguexen alcunes coses de mal eximpli, en special que per llur poder pervertexen alcuns christians novells a sabbatizar é perseverar en llurs judaycos é dampnades errors; é encara per llur astucia en sedicions é engans dels dits christians inhumanament é continua studien: havem deliberadament é madura, á opprimir lo mal proposit é astucia de aquells, ordonam les ordinacions devall scrites, les quals volem é manam en lo dit Rege é illa de Mallorques, é ciutat, vilas é lochs de aque esser inviolablement observades.

Primerament ordonam, statuim é manam que tots los juheus é juhias de la illa é regne de Mallorques, é de las illas á daquella adiacens, stiguen é viven apartats dels Christians en un cercles å la una part de la ciutat ó vila, hon habitaran, en lo cual stiguen tencats é closos en torn; en manera que totes les portas isquen al cercle ó mur, en lo qual mur haie una porta é no mes, per hon isquen; lo qual cercle ó part los sie elegit é designat per los jurats é procurador reyal del dit regne, ó de la vila hon habitaran. E si los dits juheus hauran ó tindran juheria apart, que aquella aytal los sie hanc per cercle ó barrio; é que en aquella se haien á mudar ó apartar del die que lus sera assignat lo dit cercle ó loch per los dits jurats é procurador reyai á un any primer seguent; per tal que dintre lo dit any haien e facer cases hon stiguen. Pero provehim é manam que si en los dits barris a ells assignador haura algunes cases ja fetes, que aquellas puxen haver per compra ó per loguer, á coneguda dels dits jurats é

[ocr errors][ocr errors]

procurador regal, ó segons que ab los senyors de aquellas se poran convenir. E si dintre lany, apres que assignat los sera, no seran apartats de la habitacio dels dits christians, é nos seran mudats en lo dit cercle ó barri, que passat lo dit any tots los bens de aquells sien confiscats é adquisits á nos, é á nostre fisch, é de la persona haien star á nostra merce.

Item ordonam é manam que negun juheu ni juhia no menje ni begue entre christians ni christianas, ne christians entre juheus ne juhias, é aço en llurs habitacions, sidonchs no era en cas de necessitat, asi com es anant per cami, ó seguint la cort nostra, hont no poguessen haver posada, o que fossen en lochs hon no hagues juheria. E mes que los dits juheus ni tinguen scuders ni servidors en ses cases que sien christians ne christianas per fer lus servey ni faena en llurs cases, axi com apparellarlos de menjar en lo dissapte, ni en. sendre foch, ni anarlos á vi, ne altres coses semblants: no gosen tenir didas christianas per nodrir llurs infants, ni vinguen per fer honor á les cases dels christians axi com en noçes, sepulturas, ni en neguns altres actes. E aço sots pena C. florins per cascuna vagada que contra les dites coses, ó alguna de aquelles faran ó vendran á nos é á nostres coffres aplicadors sens gracia alguna. Pero en lo present capitol no sien compresos los Christians que los dits Juheus logaran á jornals per adobar llurs cases, cavar llurs vinyas é heretats, é fer altres negocis consemblants. Pero que tals christians no menjen ne beguen en cases de juheus, segons que demunt en lo present capitol es contengut.

Item ordonam é manam que negun juheu ni juhia no gos portar en lo dit regne armes negunas, axi com spasas, dagues, punyals, é altres semblants armes. Pero volem quels dits juheus pusquen portar coltells é gavinets per tallar pa ó carn. E qui contra fara que sie encorregut en la dita pena de C. florins applicadors com dit es dessus.

Item com nos sie donat á entendre que en los libres é altres scripturas del Talmut de la ley dels dits juheus lus sie manat que cada die diguen la oracio dels heretges, stant de peus, en la qual malaexent los christians, é les iglesias, é los feels defuncts; per ço ordonam et manam fermament que negun juheu ni juhia daçianant tal oracio no diguen, ni aquella tinguen scrita en lo libre del dit Talmut, ni en altres llurs libres, an la dita oracio vaguen, cancellen é abolesquen

« PoprzedniaDalej »