Obrazy na stronie
PDF
ePub

aquel Rabi Isaac, autor de la carta que sabes sobre la verdad de la venida del Mesias. En otro de 1252, establece que el Judio que se hiciese Cristiano fuera de las festividades de Pascua, Pentecostés y Navidad, pagase doce morabatines al fisco real. Los demas son sobre los préstamos, forma judicial, lugar y barrio de su vivienda en esta ciudad, etc., etc.

En el rebusco de papeles he topado con la copia que hice desde un principio de la correspondencia latina literaria que tuvieron á fines del siglo XV un Mallorquin llamado Arnaldo Descos, y Fr. Bernardo Boil, ermitaño de Monserrate. De este célebre anacoreta, conocido por sus obras, por el aprecio que de él hicieron los Reyes Católicos y por la figura que hizo en varios negocios políticos de su tiempo, se ignoran todavia muchas cosas, que acaso se ilustran con esta correspondencia, la cual existe en un códice, donde, con otras muchas cosas, la copió el citado Arnaldo, y que se guarda en el archivo de esta catedral. De todo ello es la copia adjunta (a). Pero advierto que del dueño del libro van copiadas pocas cartas, porque sobre ser su len guage poco culto y muy afectado, no contiene

(a) Ap. núm. XIV.

especie alguna que sirva á la historia pública. Y así he formado de ellas un extracto, que pueda servir de pie á las contestaciones de Boil, las cuales, si en todo no son ciceronianas, á lo menos tienen bastante gusto y agudeza de sentencias, y una fluidez no muy comun en aquellos tiempos. Ademas, son las que descubren algunas noticias de su vida y ocupaciones, singularmente de su viage á las Indias Occidentales, recien descubiertas, á quienes se dice que fué enviado como primer Vicario Apostólico. Tambien consta por estos documentos que tuvo un sobrino que se hizo monge; y yo creo que este es el Guillermo Boil, Obispo de Gerona desde 1512. Otras curiosidades resultan de ellas, de que yo ya me he aprovechado, y se aprovecharán los que las lean con alguna mania histórica. Lo sensible es que no tienen fechas de años, y así no sabemos á cuál de ellos pertenecen. Mas hablándose de los descubrimientos de América, como de cosa muy reciente, precisamente deben suponerse escritas antes del 1500. Baste de esto У de miscelánea.

A Dios. Mallorca, etc.

DE DOCUMENTOS.

I.

Statutum domini Antonii de Galiana, Episcopi Maioricen., super baptismo Judeorum ante tertium diem conversionis ipsorum ad fidem non perficiendo, anno MCCCLXXIII. (Vid. pág. 13).

Ex lib. comuni cur. episc. Maioric. de an. 1364 ad 1374.

In nomine Domini. Amen. Sacrorum canonum institutis liqui

re.

do constat nemini Judeo vel Pagano ad credendum vim inferCui enim vult Deus miseretur et quos vult indurat. Non enim tales inviti sunt salvandi, sed volentes ut integra sit forma iustitie; et ante dies viginti ad baptismi purgationem non admittantur, infra quos cathecumini ad sacri fontis renovationem concurrat, et ad simbolum Apostolorum spiritualiter doceantur. Contra quorum canonum sententiam nonnulli curati subito Judeos, Paganos ad sanctum baptismum admitant, decipientes verbum quo cavetur quod nulli cito manum imponas. Super quibus Judeorum aljama Maioricen. crebra fuimus supplicatione pulsati pro observantia sacrorum canonum prædictorum. Nos igitur Antonius, miseratione divina Episcopus Maioricen., cupientes iusta petentibus assensum non denegare, et quod consuetudinis ususque longevi non sit vilis auctoritas, fecimus diligențer inquiri: et testimonio rectorum, vicariorum et aliorum curatorum, iuratorum concordantiam fuit compertum, quod Judeis pro sacro baptismo suscipiendo ad ecclesiam confugientibus, ante tres dies infra quos in articulis fidei catholicæ instruebantur, dictum baptismi sacramentum non conferebatur: recogitantes si iracundia, ebrietatis vel alterius criminis metu forsitan essent indu

eti seu provocati; quibus tribus diebus elapsis ad sacri fontis renovationem admitebantur in devotione perseverantes. Quamobrem attendentes consuetudinem legum optimam interpretem fore, præsenti constitutione irrefragabiliter perpetuo servatura ordinando mandamus quod nullus Judeus ad sanctum baptisma admitatur nisi post lapsum trium dierum, forma narrationis prædictæ plenius observata. El si quisquam curatorum, seu eorum loca tenentium, aut alius presbiter contrarium attemptare presumpserit, penas decem librarum fabricæ ecclesiæ Maioricen. aplicandarum, et excommunicationis incurrere volumus ipso facto. Datum Maiorice sub maioris nostri sigilli appensione, die prima mensis junii, anno a Nativitate Domini millesimo CCC.LXX tercio.

II.

Constitutio Capituli Maioricensis, Sede vacante, de vita et honestate clericorum, an. MCCCLXXVII. (Vid. pag. 21.

Ex actis capitular. eccl. Maioric. eo anno.

Sacerdotes

rdotes nostri contaminant sancta et reprobant legem Dei, dum laxatis habenis, divinis officiis omissis, ad illicita se transferunt, atque inhonesta. Hinc est, quod cum ex frequenti et assidua multorum clamatione intellexerimus quod nonnulli presbiteri et alii in inferioribus ordinibus constituti, in Sede Maioric. et extra illam beneficiati, dum missarum sollempnia, et etiam aliæ horæ canonicæ in dicta Sede sollempniter peraguntur, sui honoris ac dignitatis ordinum quos receperunt immemores, cum superpelliceis seu cappis, omissa divina psalmodia, ad quam de iure sunt astricti, absque aliqua rationabili causa, antequam officium missæ vel aliarum horarum canonicarum sit finitum, chorum frequenter exeunt, et per ecclesiam soli vel cum laicis circuunt et discurrunt, plerumque vana et prophana atque multa inhonesta mulieribus, quæ ad divinum officium in sacra Dei domo conveniunt, labiis pollutis loquuntur et dicunt, cum oculis hinc inde turpiter annuendo; et adhuc hiis omnibus non contenti dictam ecclesiam exeunt, el acie mixta cum laicis, per vias et vicos adhuc cappis seu superpelliceis tenentibus se exponunt, et de se ipsis spectaculum faciunt, non animadvertentes quo

modo in dicto Domini Esau foras, idest, ecclesiam egressus,
discurrens per campos venando, hoc est, per vicos et plateas
mulieres impudice videndo, benedictione paterna fuit priva-
tus; et ille Sedechias exiens Jerusalem in campo Jericontino
a Chaldeis comprehensus fuit et excecatus; ex quibus ipsis di-
vinum officium diminuitur, infamia toti clero irrogatur, et
scandalum in populo generatur, infinitaque mala et peccata
oriuntur et perpetrantur, in divinæ majestatis non modicam
offensam, et astantium, ut dictum est, scandalum populorum.
Quapropter nos Bartholomeus de Podio aulucho et Berenga-
rius Borroni, canonici et Vicarii in spiritualibus et temporali-
bus, Sede vacante, ecclesiæ Maioricen., Jaspertus de Tragu-
rano, Guillermus Vaylo, Nicolaus Roselli, Bartholomeus Man-
resa,
Jacobus de Rippis, Raymundus Mir et Bernardus Ros-
selli, canonici Maioric. præsentes et capitulum celebrantes
intus sacristiam ecclesiæ Maioric., ubi ab antiquo capitulum
solitum celebrari, et ubi fuimus ad sonum campanæ more so-
lito vocati et congregati pro capitulo celebrando, cæteris con-
canonicis nostris e civitate et dioc. Maioric. absentibus qui
ad talia vel similia, de usu, statuto seu consuetudine dictæ
ecclesiæ non vocantur, nec consueverunt vocari, huic mor-
bo quam nobis possibile est medelam procurare cupientes, hac
irrefragabili constitutione statuimus et statuendo sancimus,
quod nullus presbiter vel in sacris ordinibus constitutus, aut
quivis alius in Sede Maioric. vel alibi infra dioc. Maioric. be-
neficiatus, absque rationabili causa, dum missarum aut alia-
rum horarum canonicarum sollempnia peragentur, aut sermo
divinus fiet populo, cum capis seu superpelliceis, vel grama-
siis seu epicogris audeat discurrere per ecclesiam, vel sedere
aut stare in valvis ecclesiæ cum capis seu superpelliciis per
vias aut per vicos, aut sedere in tabula ubi diebus festivis et
dominicis elemosina confratris et fabricæ solvuntur per con-
fratres; et hoc sub pena quinque solidorum fabricæ Sedis
Maioric. aplicandorum, et sententia excomun cationis, quam
in huius nostræ constitutionis transgressores et eorum quem-
libet nunc ut ex tunc, et e contra; trina canonica monitione
premissa ferimus in hiis scriptis. In quas quidem penas, qui-
cumque de supra dictis huius nostræ constitutionis, etc.

Propterea statuimus et ordinamus quod nullus presbiter seu beneficiatus quamdiu prædicabitur populo in dicta Sede, audeat sedere in gradariis per quæ ascenditur ad tronum seu

[ocr errors]
« PoprzedniaDalej »