115 Barrus inops? magnum documentum, ne patriam rem 110 Trebonius fuerunt malæ notæ homines, satis tum Romanis noti. - male vivat, turpes enim libidines misera et turpis vita sequitur. Barrus sive Barus, de quo Schol. Porph. « Hic Barrus vilissimæ libidinis fuit, adeo, ut Æmiliam virginem incestasse dictus sit; certe adulteras sincerissima (an insanissima?) cupiditate sectabatur,» alibi quoque ab Horatio ut homo nequam et ineptus notatur; cf. Sat. I, 6, 3, et Sat. I, 7, 8. —Quum deterreret, sc. pater. — concessa Venere, de illa scilicet voluptate accipiendum est, quæ ex libertinarum commercio percipitur. Nam earum commercium, ut dixit Noster supra Sat. II, nec periculum habet ut matronarum, nec infamiam, ut meretricum. ED.deprensi, sc. in adulterio. ED. 115. Sapiens, vitatu, etc. Philosophus aliquis causis et rationibus docebit, quæ fugienda, quæ optanda sint: ego, qui philosophus non sum, exemplis id faciam, juxta morem ab 121 antiquis traditum, ED. — vitam fam. tueri, te a vitiis deterrere, quæ aut vi tam, aut famam adimant. ED.—duraverit, corroboraverit. nabis sine cortice, non amplius patris cura et custodia egebis, sicuti illi, qui artem natandi tenent, non amplius egent cortice vel subere, cujus ventri suppositi ope natandi arti opera datur. 121. Et, sive jubebat, etc. Et, sive ad aliquid faciendum me impellebat, unum ex selectis judicibus exemplo, quod ego imitarer, mihi proponebat (objiciebat) dicens: en habes auctorem, quo hoc facias! sive me aliquid facere vetabat, an, dicebat, quum ob idem, quod tu tentas, hic atque ille male audiat, addubites, utrum id honestum an inhonestum, utrum utile an periculosum sit? — ex judicib. selectis; Schol. Cruq. « proferebat in exemplum virum aliquem illustrem ex senatorio vel equestri ordine, qui aliquando propter æquitatem et justitiam fuerat selectus in ju Ut facerem quid, « Habes auctorem, quo facias hoc,› 125 Sive vetabat, «< An hoc inhonestum et inutile factu, 135 scas, vitiis teneor, vitia quidem habeo, sed mediocria et ignoscenda. De se ipso infr. Sat. VI, 65: « atqui si vitiis mediocribus, ac mea paucis Mendosa est natura, alioqui recta, velut si Egregio inspersos reprehendas corpore nævos. » ED. — fortassis et isthinc Largiter abstulerit longa ætas, fortasse etiam de his mediocribus vitiis ætas longior, ubi juvenilis fervor et vehementia deferbuit, multum detraxerit. — liber amicus, qui libere amicum de ejus vitiis monet, eumque ab iis dehortatur. Consilium proprium, meditatio. ED. neque... desum mihi, neque, quum vel quiesco in lectulo, vel ambulo in porticu, animi mei excolendi immemor sum, immo diligenter eum ex 126. Avidos, sc. potus et ciborum, qui ægroto nocent; sic seq. Sat. v. 75: <«< convivæ avidi, » edendi cupiditate flagrantes.--Exanimat, terrore complet.sibi parcere, valetudinis suæ curam habere, non aviditatem edendi vel bibendi explere velle, sed abstinere ab iis, quæ valetudini obsunt; infr. Epist. I, 7, 11: « Ad mare descendet vates tuus, et sibi parcet. »— Ex hoc ego sanus ab illis, hac consuetudine, qua pater me puerum dictis et exemplis formavit, firmus et validus sum contra illa vitia, sive, integer et tutus sum ab omnibus illis cutio et tacite mecum: Rectius hoc, vitiis, quæ parant perniciem, etc. Rectius hoc est, hæc et sqq. 130. Mediocribus, et queis Igno verba sunt poetæ sibimet dicta, ut Occurram: hoc quidam non belle; numquid ego illi sua vitia emendet. ED.- Occurram, videbor. 140 -concedere, veniam dare, ignoscere. -ac veluti Judæi cogemus, poeta carpit Judæos, quovis persuasionis genere et quibusvis machinis alios tum temporis in doctrinæ et disciplinæ suæ societatem trahentes.-in hanc concedere turbam, hujus poetarum agminis socium fieri, et ipsum carmina satirica componere. ANALYSIS. A nonnullis, ut videtur, reprehensus quod ceterorum vitia carperet, Horatius explicare statuit, cur satiricos versus scribat, quid utilitatis satiræ habeant. Ad quod tractandum argumentum, a satiræ origine initium sumit poeta. Satira scilicet e prisca Græcorum comœdia orta est; hanc comicorum imitator Lucilius Romam transtulit. Hic pauca subjicit de Lucilii versibus; inde ad contemnendos aliquot suæ ætatis poetas devenit, qui cum vitioso quoque satiras metuunt ac oderunt. Ipse autem his respondet se poetam non esse; atque nonnulla disserens de comico sermone, comœdiam et satiram ad poesim non pertinere profitetur. Addit Horatius eos tantummodo satiram metuere, qui non pari vixere, ut fures tantum delatores metuunt. Alioquin Horatius opera sua non vulgi manibus permittit, nec ea unquam nisi amicis et coactus legit. Et sane ille improbus est, qui amicos calumniis prosequitur, qui fidem fallit, etc. dum contra quid peccati est hominem ridiculum derideri? Ceterum Noster hanc a patre consuetudinem cepit, qui ut natum a vitiis deterreret, vitiosos homines notabat, et reprehensione odioque dignos significabat. Poeta ipse, tali consuetudine, sese a multis vitiis amovit; quædam tamen retinuit ; quæ ut emendet, iisdem vitiis laborantes homines curiose examinat; sæpe, quæ notavit, chartis mandat; et sic scribitur satira. Hoc enim ex vitiis suis unum est, cui nisi ignoscas, multis aliis poetis adjutus, te satirarum scriptorem coget fieri. lepide finem sumit. Hujus Bolæus, præter varias indicavimus, argumentum secutus est in satira nona. Hæc satira hilariter ac imitationes quas in notis SATIRA V. Suavissima itineris, quod poeta, comite Heliodoro rhetore, EGRESSUM magna me excepit Aricia Roma 1. Magna, urbi magnæ opponitur parvum oppidum Aricia, sita trans montem Albanum in via Appia; nunc vocatur la Rizza. ED, - modico, ubi non larga, sed modica suppeditatur ciborum copia, hinc infr. Epist. I, 5, 2: «olus cœnare modica patella. rethor, ita vulgo appellabantur qui eloquentiam docebant ac profitebantur. ED. comes, unus comes erat Heliodorus ; ceteri in via Horatio se adjunxerunt. ED. - Græcorum, sc. virorum.- Forum Appí, oppidum in via Appia, unde per paludes Pontinas ad Feroniæ fanum (v. 24) navigabatur. Fora et conciliabula fuerunt parva oppida, ubi jus dicebatur et nundina habebantur. Sic forum Aurelium apud Cic. in Catil. I, 9; de foris et conciliabulis copiose disputavit M. Donatus ad Liv. XL, 19. Cf. Sigon. Ant. Jur. Ital.—nauris,.. - 5 nautæ, homines fere sunt rudes, feri et inculti. — malignis, accommodate ad ingenium cauponum, qui ex lucri studio ad se devertentibus maligne (h. e. parca et avara manu, magno autem pretio) dare solent necessaria ; Sat. I, 1, 29: « caupo perfidus. 5. Hoc iter, etc. Hoc iter, quod gnavioribus unius diei iter est, nos tardi et ignavi in duorum dierum iter divisimus. altius præcinctis, qui rem aliquam gnaviter tractare volebant, vestem, ne illa corporis agilitati impedimento esset, altius super femora usque cingulo subnectebant; hinc gnavi dicuntur alte cincti infr. Sat. II, 8, 10: «< puer alte cinctus. >> Phædr. Fab. II, 5, 11: «< alticincti atrienses,» at discincti, ignavi. — minus est gravis Appia tardis, via Appia minus dura est lentius ambulantibus, vel propter hospitiorum fre Hic ego, propter aquam, quod erat deterrima, ventri quentiam, vel quia multis in locis, ut nunc etiam est, aspera declivisque festinantibus incommoda erat. Doering dat nimis pro minus; sed male. Via illa Appia vocata est a censore Appio Caco, qui eam quadratis lapidibus stratam muniverat. ED. 7. Deterrima, deterrimi saporis, quia fuit fœtida, ut docet Cruquius; totus enim ille locus paludosus fuit. - cœnan · ventri bellum indico, qui ventri cibum potumque denegat, hostiliter quasi contra ventrem exsurgit, eumque infestum sibi reddit; hinc venter jejunus atque esuriens suaviter dicitur infr. Sat. II, 8, B: iratus.les haud animo æquo exspectans, exspectabat Horatius impatiens moræ a cœnantibus interpositæ, vel potius ægre ferens quod, dum cœnarent alii, ipse coactus a cœna abstineret. Quivis enim aut expertus est, aut animo concipit, quam durum sit esurienti convivas minime impeditos, dapesque naribus oculisque gratissimas, a quibus abstinere jubet vel medicus, vel quidlibet aliud, contemplari. Hinc sane veteribus poetis Tantalici supplicii idea orta est. ED.-comites, non modo Heliodorum et servos Horatii, sed etiam ohe! 10 15 9. Jam nox, etc. Versus elegantissimi, ut infr. v. 73, 74. Cf. supr. ad Sat. I, v. 113 seq. · - diffundere signa, sic « Nox cælum astris spargere» dicitur apud Ovid. Met. XI, Tum pueri, etc. Sensus et 309. |