Chirurg. warszaw. wykładający fizykę wydaje: Trygonometryą prostokreślną z zadaniami.

25) AUGUST FRĄCZKIEWICZ profess. matem. naprzód w Lyceum krakow. a następnie w Uniw. warsz. najwyżej z żyjących jest ceniony, lecz prócz kilku ważnych rozpraw zamieszczonych w Bibliot. warszaw. nie ogłosił jeszcze drukiem żadnego dzieła, chociaż różne części matematyki należycie obrobione, zupełnie ma do druku wygotowane.

§ 151. Astronomią zajmowali się:

W. KARCZEWSKI wydał: Astronomia zawarta w 22 lekcyach, w której wszystkie fenomena niebieskie bez pomocy matematyki są wyłożone etc. 2 części Wilno 1826. Nauka o niebie czyli wiadomość Fenomenów astronomicznych zebrana do powszechnego użytku z dodatkiem o poznawaniu gwiazd konstellacyi. Krak. 1824. O kométach Wilno 1826.

2) PIOTR SLAWIŃSKI. Po ukończeniu nauk w Uniw. wi leńskim i otrzymaniu stopnia Dra filozofii odbywał podróż do Niemiec Francyi i Anglii, był później profess. astronomii w rzeczonym Uniwer., w końcu dyrektorem obserwatorium astronomicznego. Wydał: Początki astronomii teoretycznéj i praktycznej. Wilno 1826. Dzieło najobszerniejsze w języku polskim o nauce astronomii.

3) FRANCISZEK ARMIŃSKI kończył nauki w Paryżu gdzie znakomita pilność i zdolność zjednały mu przyjaźń i opiekę Delambra, Arago i innych astronomów. Oni mu wyrobili posadę Dyrektora obserwatoryum na wyspie Isle de France. Ale wezwanie i pomoc ówczesnej Dyrekcyi wychowania publicznego wróciły Armińskiego krajowi. Od założenia uniw. warszaw. wykładał on trygonometryą kulistą i astronomią w tymże uniw. Najważniejszą przysługę oddał Armiński podaniem do rządu i przeprowadzeniem projektu tyczącego się założenia obserwatoryum astronomicznego w Warszawie. Do Monachium jeździł dla zakupienia i sprowadzenia potrzebnych narzędzi, które sam urządzał i ułatwiał. W skutku nieprzerwanej usilności już 1825 r. obserwatoryum. lozpocząć mogło szacowne swe czynności. W r. 1828 i 1829

oznaczał Armiński położenie geograficzne główniejszych punktów wojew. Sandom. a mianowicie góry Łysicą zwanéj, urządzał także obserwatoryum w Konwikcie XX. Pijarów. Po r. 1830 oddał się wyłącznie obowiązkom dyrektora obserwatoryum, które pelnił do śmierci, to jest do dnia 14 stycż. 1848 r. Oprócz kilku rozpraw ogłoszonyeh w pismach czasowych i w Rocznikach Tow. przyj. nauk., największa część prac profess. Armińskiego w zakresie nauk matematycznych, obszerne spostrzeżenia poczynione w obserwatoryum dotąd nie wyszły na widok publiczny.

4) A. PUTIATYCKI. Xiądz missionarz wydal: Astronomia popularna. Warsz. 1855.

5) T. DZIEKOŃSKI przełożył dzieło Schmitha. Budowa nieba czyli astronomia popularna figurami objaśmiona. Warszawa 1857.

6) ZABOROWSKI JULIAN ur. 7 stycznia 1824 w Sarbinowie, 5 paźdz. 1858. Pierwsze wykształcenie odebrał w gimnazium oleśnickiem, a następnie poznańskiém. W Wrocławiu i Berlinie skończył uniwersytet, poczém naprzód w katolickiém gimnazium S. M. Magdaleny, następnie w Bydgoszczy, a nakoniec w szkole realnej poznańskiej kształcił młodzież w naukach przyrodzonych i matematyce. Prócz mnóstwa artykułów odznaczających się nauką prawdziwą i staranném opracowaniem, ogłaszanych w Przyrodzie, która na jego tylko barkach spoczywała, wydal: 1) Wykład geometryi zastosowany do użytku w szkołach, część I Planimetrya, Poznań 1857; 2) Wycieczka na księżyc, czyli Zbiór najważniejszych wiadomości o naszym sąsiedzie niebieskim, wedle obecnego stanu umiejętności, w formie popularnej pogawędki, Poznań u Lud. Merzbacha 1858, str. 135 z trzema tablicami litografowanemi i figurami w tekscie. Autor zbyt stanowczo zaprzeczył księżycowi wpływu na naszę powietrznią, ale pominąwszy zarzut co do tego, wyznać należy, iż dziełko to obejmujące najważniejsze wiadomości o naszym księżycu, zasługuje na bliższe poznanie i większe u nas rozpowszechnienie.

a

§ 152.

budownictwie wyszły następujące dzieła:

1) KARÓL PODCZASZYŃSKI + 21 kwietnia 1860, ukończył nauki w gimnazyum a następnie w uniwersytecie wieńskim i otrzymał stopień Dra filoz. Wysłany kosztem tegoż zakładu naukowego za granicę, po powrocie do kraju, objął posadę profes. architektury we wszechnicy litewskiej 1824 roku. Tak w krótkim czasie umiał sobie zjednać zaufanie okręgu naukowego wileńskiego, iż w kilka lat po zajęciu katedry wysłany został jako wizytator szkół do Wołynia, Podola i Kijowa. Po r. 1832 trudnił się prywatnemi robotami i obowiązkami, zajmował także posadę budowniczego w dobrach Radziwillowskich (dziś księcia Wittgensteina). Przerabiał wewnątrz kościół katedralny wileński w latach 1836-1838. Z wielu artykułów jego umieszczanych w Dzienniku wileń. zasługuje tu na wzmiankę: Wspomnienie o Gucewiczu budowniczym (1823 t. 3) oraz w tom. XXII Wizerunków w Wilnie wydawanych: O zastósowaniu zgodnych zasad doskonałości w utworach przemysłu do obrazów i posągów. W roku 1828 wydał w Wilnie: Początki architektury, dla użytku młodzi akademickiej w 4ce str. 188 i 6 tablic; tom drugi w r. 1:29 str. 215 i 16 tablic na miedzi. Trzecią zaś część kończącą dzieło, ogłosił dopiero r. 1856 str 235, tablic 11 i 35 drzeworytów wśród pisma. W r. 1843 wydrukował nomenklaturę architektoniczną czyli słownik powodowany cieśliczych wyrazów (str. XVI i 145). Syn Bolesław, dodawszy w tekscie małe drzeworytki, ogłosił powtórne wydanie, pod tytułem: Nomenklatura architektoniczna, czyli Słowniczek ciesielskich polskich wyrazów, Warsz. 1855.

O przyozdobieniu siedlisk wiejskich 2 tomy Warszawa 1827. Budownictwo zastosowane do potrzeb ziemianina polskiego ze 100 rycinami przedstawiającemi różne budynki, Warsz. 2 tomy 1829.

2) A. CZAKI Wzory budowli wiejskich na 24 tabli cach z wskazaniem zasad do oznaczenia ich obszerności

i obrachowania kosztów, oraz z dodaniem nauki stawiania budowli z ubitéj ziemi, Warsz. 1830.

3) A. IDŹкOWSKι, Kroje architektury, obejmujące rozmaite jej kształty, uważane jako przedmiot piękności in fol. Warszawa 1832.

4) STAN. GOŁĘBIOWSKI, O kosztorysach w budownictwie cywilném czyli: Przewodnik obliczenia kosztów na budowle lądowe dla budowniczych, inżynierów rękodzielni ków i wszelkich przedsiębierców budowania służących, Kraków 1845.

Komplet wzorów na budowle włościańskie, składa się z 18 sztuk w ark. Warsz. 1845.

5) H. MARCONI Zbiór projektów architektonicznych, W arkuszach podłużnych 12 poszytów z 96 tablic., Warszawa 1838-43.

6) KARÓL WÜRTEMBERG: Zbiór architektonicznych pomysłów służących do upiększenia i uzupełnienia wiejskich budowli i zabudowań gospodarskich, Leszno 1848 in folio.

7) T. J WAGNER Budownictwa cywilnego (zasady)) przez Hermana Mitteror z 20 tablic. rycin z niemiec. przełożył i potrzebnemi dodatkami pomnożył, Warsz. 1846.

8) ALEXANDER ZABIERZOWSKI Praktyczne budownictwo wiejskie etc. Warsz. 1857 i 8. Przewodnik praktyczny dla budujących, 4 zeszyty z tablic. objaśniającemi Warsz. 1858. § 195. O mechanice pisali:

1) F. MIECHOWIcz, Teorya machin do latwego ich wyrachowania, zastosowana dla użytku gosgodarzy, mechaników praktycznych i konstruktorów machin napisana, Warszawa 1829.

2) EDWARD GUTzki przełożył Bernouillego: Przewodnik praktyczny dla mechaników, budowniczych, inżynierów budujących mlyny, rękodzielników, a w ogólności dla techników, 2 tomy Warsz. 1844.

3) STANISLAW BAKKA przełożył Weisbacha Juliusza: Mechanika teoretyczna dla użytku inżynierów i techników z 632 drzeworytami w texcie, Warsz. 1856.

4) JÓZEF SPORNY przełożył i wydał z francuz. edycyi 4téj p. A Morin: Zbiór wiadomości z mechaniki stosowanéj dla użytku inżynierów, mechaników, budowniczych oraz wszystkich w ogóle techników z drzeworytami w tekscie wykonanemi, w 5 wielkich zeszytach, Warsz. 1858. Praca ta przede wszystkiém ma na celu praktykę i nie tyle chodziło o teoretyczne wyprowadzenie formuł jak o widoczne takowych zastosowanie. Wydanie polskie, nie ustępuje francuzkiemu, odznacza się czystością języka.

5) BRONISLAW MARCZYŃSKI wydał Przewodnik praktyczny, dla inżynierów, mechaników, budowniczych i artylerzystów przełożony z Artura Morin i dopełniony późniejszemi doświadczeniami, tudzież zastosowaniami do dróg bitych, mostów, spławów, kolei żelaznych i rolnictwa, oraz tablicami zamiany miar metrycznych na stopowe, Warsz. 1859.

§ 153. Wojskowość,

1) CHRZANOWSKI jenerał wydał: Wyciągi z celniejszych dziel o wyższej części sztuki wojskowej Berlin 1844. Zarys zastosowanej taktyki 21⁄2 ark. z 10 tablic., Paryż 1846. Rys taktyki zastosowanej do piechoty, tudzież manewra wojenne, pułkowe i brygadne, Paryż 1837. Rys taktyki zastosowanej do jazdy, tudzież szyki szwadronu, pułku i brygady, Paryż 1837.

2) J. GŁĘBOCKI Rys dziejów wojennych, Kraków 1848.

3) WINC. NIESZOKOć przełożył P. Jomini Obraz rozbiorowy przedniejszych kombinacyi wojny, Berlin i Lipsk. 1835 roku.

4) Hr. Łoś, Przepisy mustry i manewrów dla piechoty 3 tomy i 21 tablic, Lwów 1848. Regulamin piechoty, kawaleryi i artyleryi i t. d. Oddział I. przepis mustry i manewrów dla piechoty. Oddział II. przepis mustry dla jazdy. Oddział III artylerya. Krótka instrukcya odnosząca się do usługi i użycia dział polowych, 16ka Lwów r. 1848.