Obrazy na stronie
PDF
ePub

nowe poprawne i pomnożone 2 tomy Wilno 1859 w 12ce. Jakkolwiek przekładał utwory różnorodnych wieszczów, zachował zawsze ducha i barwę każdego, o nim wyrzeczono zdanie, że z jego przekładów bez znajomości pierwowzoru widzimy jasno wielkość każdego tłumaczonego płodu. Dowiódł przeto Odyniec wielkiego talentu do przekładów, wielkiej znajomości języka i ujmującego wdzięku wysłowienia. Był on wydawcą najlepszych Noworoczników pod n. Melitele. Prace jego wyszły w IV tomach to jest I tom Dziewica z Jeziora, poema w 6ciu pieśniach Waltera Skotta Lipsk 1838. Tom II Narzeczona z Abidos Lorda Byrona. i Czciciele ognia Tomasza Moora. Lipsk 1838. Tom III Korsarz L. Byrona. Niebo i ziemia tegoż w Lipsku 1841. Tom IV Pieśń ostatniego Minstrela. Wal. Skotta w IV pieśniach w Wilnie 1842. Tom V Mazepa Lor. Byrona, Peri i Raj. powieść Tomasza Moora. Ballady z Bürgera, z Zukowskiego i Puszkina w Wilnie 1843. Tom VI Dziewica Orleańska z Szyllera w Wilnie 1844. Jego pióra jest dramat w 5 aktach p. n. Felicyta czyli Męczennicy Kartagińscy. Wilno 1849 i Poznań 1858. Barbara Radziwilłowna, czyli początek panowania Zygmunta Augusta, poemat dramatyczny. Wilno 1858.

8) STEFAN WITWICKI syn professora liceum krzemienieckiego, tamże wychował się; później trudnił się wychowaniem synów ministra Grabowskiego, † za granicą 1847. Utwory jego są: Ballady i romanse. Warsz. 1824 2 tomy. Edmund powieść. Warsz. 1829. Poezye Sielskie, Warsz. 1830. Poezye biblijne. Warsz. 1830. Zaleca się gładkością i czystością języka, ale brak poetyczności, bo naśladował ślepo i pracą tego dokazał, że napisał przyjemne wiersze. Poezye sielskie i biblijne należą do lepszych utworów w tym rodzaju. W prozie zaś wydał: 1) Wieczory pielgrzyma, rozmaitości moralne i literackie. Tom I 1837 Paryż. Tom II 1842. Tom I wydanie 2gie przejrzane i pomnożone 1844 w 8ce. 2) Listy z zagranicy 16ka Lipsk

1842. 3) Powiastki pod napisem Gadu gadu. Petersburg 1850, Lipsk 1852.

9) ALEXANDER GROZA, którego poezye wyszły w Wilnie r. 1836, 1843 i 1855, okazał, iż jego talent coraz świetniej się rozwija. Jego poemat: Pan Starosta Kaniowski, ma pewne podobieństwo z Marya Malczewskiego. Chociaż w nim uderza brak cieniowania wypadków, jednak umiał autor mnóstwem piękności zakryć to wszystko. Świetnie jas śnieje talent Grozy w poemacie Mogily, osobliwie w opisie klęski Batowskiej. W krótce wyjdą dzieła Grozy w 4ech mach: Iszy tom. Pieśni i wiersze różne, Halina (legenda), Wacław i Helena (fantazya), Kniaźnin (poemat uczuciowy), Korynna (wspomnienie starożytnej Grecyi), Trzy palmy (powieść ze wschodu). II tom: powieści ludu: Martyn (powieść ukraińska). O duszach umarłych, Gluche je zioro i Maryna (powieści białoruskie). Jastrzębiec (powieść wielkopolska). Dumy: Soroka, Janko ślepy (duma serbska). III tom: Marek Jakimowski (duma historyczna). Mogiły. Starosta kaniowski, powieść w 3ech częściach. IV tom: Hryć dramat ukraiński w 5ciu aktach. Smieciński powieść w 3ech częściach. Pomiędzy poetami p. Groza jedno z zaszczytniejszych miejsc zajmuje, a p. Michał Grabowski utrzymuje, że połączył to wszystko, na czém zbywało B. Zalewskiemu i Goszczyńskiemu, tém samém dopełnia jenialnego orszaku naszych poetów ukraińskich. Pisma A. Grozy, pomimo że krytyka uznała być utworami wysokiego talentu i natchnienia, nie są jeszcze w ogóle ani tak znane, ani rozpowszechnione, jak na to zasługują.

10) MAURYCY GOSŁAWSKI urodził się około r. 1805 na Podolu, chodził do szkół w Winnicy. Był to mąż równie wielkiego serca i wzniosłego umysłu, jak nieograniczonego poświęcenia i niezaprzeczonej zasługi. Znany już jako znakomity poeta przed 29 listopada, żołnierz podczas powstania, oblężeniec w Zamojściu po poddaniu Warszawy; późniéj jeniec, wyzwoleniec za sprawą niewiast polskich, towarzysz wyprawy Zaliwskiego i sprzymierzeniec Szymona Konarskiego,

aż nakoniec więzień w Stanisławowie (w Galicyi), umarł w inkwizycyi austryackiéj ku końcowi r. 1839. Wszędzie i zawsze mąż niezłomny, wierny swemu powołaniu, wszędzie i zawsze wieszcz tworzący wzniosłe poezye przepełnione uczuciami najgorętszéj miłości kraju i ludzi. Napisał śliczny poemat: Wesele podolskie, drukowany w Warszawie, którego cały nakład w obec przyjaciół spalil. W r. 1833 wydane zostaly Poezye Maurycego Goslawskiego w 2 tom. W r. 1859 w Paryżu wydał Leon Zienkiewicz życie i poemata: Renegat czyli Odstępca i Banko wraz z pomniejszemi utworami.

11) AUGUSTYN BIRLOWSKI ur. 1804 na Pokucia pobieral nauki w Stanisławowie, Buczaczu i Lwowie,' sprawuje teraz obowiązki kustosza i zastępcy dyrektora przy bibliotece Ossolińskich. Odznaczył się jako poeta umiejący użyć bardzo pięknej formy przedmiotowej w przekładach: Wyprawa Igora na Połowców, Lwów 1832. Pieśni ludów Stowiańskich zamieszczonych w różnych czasopismach i w Dumkach przez z niego wraz z Lucyanem Siemieńskim wydanych, w przekładzie poezyi Szyllera Lwów 1841 i w przekładzie Fausta Goethego, znanym z wyjątków w czasopismach. Ró→ wnież zalęcają się piękną formą jego utwory umieszczone w różnych czasopismach, są one już to zbliżone do pieśni ludu, jużto jak poemat Henryk pobożny, podług dziejów oj→ czystych wyśpiewane. Bielowski oprócz poezyi poświęcał się badaniom dziejów ojczystych; owocem jego prac jest rozpra→ wa: Początkowe dzieje Polski, zamieszczona w bibliotece Ossolińskich z r. 1842 i dzieło: Wstęp krytyczny do dziejów Polski. Lwów 1850. Stara się w niem przeprowadzić ten pomysł, że nasi przodkowie naprzód siedzieli nad Sinem morzem, zkąd przez Rzymian wyparci, przez Dacyą posu→ nęli się aż do Nadwiśla, rozpowiada nader ciekawe rzeczy o owych zamierzchłych wiekach, wykłada znaczenie słów i imion znajdujących się w pisarzach greckich i rzymskich, wy. jaśnia również według swego głównego pomysłu podania naszych kronikarzów; przeistacza w prawdopodobne dzieje to,

[ocr errors]

cośmy dotąd uważali za baśnie. W piśmie zbiorowém Józefata Ohryzki w Petersburgu r. 1860 wydan. tom I znajdujemy ustęp, o synach Chrobrego P. A. Bielowskiego, dający miarę tego, co Bielowski jako krytyk i historyk dla dziejów zrobić może. Troskliwość z jaką badał źródła, które w nocie rozstrząsa, wskazuje pracę całego żywota ku jednemu skierowaną celowi. Obecnie zajmuje się Bielowski nowém wydaniem Słownika Lindego, którego 5 tom z druku już wyszedł.

12) ALEXANDER BORKOWSK! (młodszy brat Józefa) znany w piśmiennictwie pod imieniem Leszka. Znachodzą się jego utwory poetyczne w Haliczaninie, Ziewonii i Rozmaitościach, a znamieniem ich wielka łatwość i płynność; najobszerniejszym zaś poematem: Kozak w Haliczaninie i Orly Herburtów ogłoszone w pracach literackich.

13) LUCYAN SIEMIEŃSKI urodz. 1809 w okolicach Żółkwi, syn Antoniego; odbierał wychowanie domowe to w Galicyi, to w Królestwie Polskiem; przed r. 1830 zwiedził Ukrainę i bawił przez długi czas w Odessie, gdzie obeznał się z literaturą rossyjską i innemi słowiańskiemi. Obrawszy sobie wyłącznie zawód literacki, pracował różnemi czasy do czasopisów: Wanda, Pamiętnik, Kuryer Polski, Czasopis Ossolińskich, Powszechny pamięt. nauk. i umiejęt.: Zjego przekładów najważniejszą pracą jest wyborny przekład staroczeskich śpiewów bohaterskich i pieśni lirycznych znąnych pod napisem Królodworski rękopis. Kraków 1836 i Praga 1852. Z rossyjskiego przełożył Wesele kniazia Wlodzimierza. Także Dumki wspólnie z Bielowskim wydane. Nadto ładny poemacik dramatyczny Świterianka. Poznań 1843. Wydał Pamiętniki o Samuelu Zborowskim. Poznań 1844. Legendy i podania polskie i ruskie. Poznań 1845. Wieczory pod Lipą. Poznań 1845. Paryż 1848. Muzame. rit czyli powieści 2 tomy. Poznań 1847. Wieczornice, czyli powiastki, charaktery, życiorysy i podróże 3 tomy. Wilno 1854. Powieści IV. Petersburg 1852. Zywot Kazim. Brodzińskiego. Kraków 1851. Dzieje narodu polskiego dla użytku sskólnej młodzieży. Kraków 1852. Przekład z francu.

zkiego poematu perskiego poety Firdusego: Bischen i Menische. Noc nadniestrańska, powieść w Gazecie Warszaw. Przegląd dziejów literatury powszechnej w głównych zurysach. Tom I. Kraków 1855 i 2gi pod prassa. Kilka rysów z literatury i spoleczeństwa od r. 1848. 1858 Warsz. 2 tomy.

14) JÓZEF IGNAacy Kraszewski ur. 26 lipca 1812. Początkowe nauki odbywał w szkole w Białej na Podlasiu, później w Lublinie, w gimnazyum w Swisłoczy, nakoniec w uniwersytecie wileńskim. Wydał: Poezye 2 tom. Wilno 1838. wyd. 2 powiększone. Warsz. 1843. Anafielas; pieśni z podań Litwy. Pieśń 1sza Witolorauda, Wilno 1840 2gie wydanie przerobione i powiększone tamże 1846. Pieśń 2ga Mindows. tamże 1843. Pieśń trzecia i ostatnia Witoldowe boje, Wilno 1845 8ka wielka. Odmalował w tych pieśniach trzy główne epoki zaćmionéj przeszłości Litwy. Obecnie wydał w Paryżu 1859 w okazałej edycyi Hymny Boleści, są to poezye pełne głębokości i boleści uczuć.

15) MICHAŁA GRABOWSKIEGO legenda Wawrzyniec z Powoda jako téż melodye ukraińskie do znakomitych utworów poetycznych należą.

16) WINCENTY POL prawdziwy, wieszcz krajowy, urodzony w Galicyi był krótki czas professorem geografii w uniwersytecie krakowskim. Obecnie oddaje się pracy w swojém zaciszu na Pokuciu, przygotował wiele nowych rzeczy do druku. Wiele utworów jego było ogłoszonych drukiem w różnych czasopismach, inne pojedyńczo wychodziły. Powszechnie lubione jego poetyczne utwory, cudnym, albowiem obrazy swoje maluje, a raczej śpiewa językiem. Wydał dotąd kilka poématów treści historyczno-opisowej. W roku zaś 1857 wyszły w Wiedniu jego dzieła pod tytułem: Poezye Wincentego Pola nowe poprawne wydanie w 4 tomach. Tom 1szy zawiera w sobie: Pamiętniki Winnickiego w 3 częściachTom 2gi Mohort rapsod rycerski. Tom 3ci z podróży po burzy i drobne poezye. Tom 4ty Wit Stwosz. Oprócz powyżej dzieł wspomnionych, przybywają całe majestaty

« PoprzedniaDalej »