ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, προσδοκῶμεν ἀνάστασιν νεκρῶν καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. ἀμήν.

137. 6. Synode zu Konstantinopel 381: Patriarchate.

Mansi III 560. MAASSEN Primat d. Bisch. v. Rom, Bonn 1853; FRIEDRICH 185; KATTENBUSCH 84; JHERGENRÖTHER, Photius, Patr. v. Const, R 1867, I 32 ff.; HIN- 5 SCHIUS I 541; SOHм 422 ff., 432 ff.; SCHERER § 884; HEFELE II 15 ff.; KLÜBECK, Reichseinteilung und kirchl. Hierarchie d. Orients, Mstr 1901; USTUTZ, KR2, 291 ff.; SÄGMÜLLER I 431 ff.; LANGEN I 559 ff.

can. 2. Τοὺς ὑπὲρ διοίκησιν ἐπισκόπους ταῖς ὑπερορίοις ἐκκλησίαις μὴ ἐπιέναι, μηδὲ συγχέειν τὰς ἐκκλησίας· ἀλλὰ κατὰ τοὺς κανόνας τὸν μὲν ̓Αλεξ- 10 ανδρείας ἐπίσκοπον τὰ ἐν Αἰγύπτῳ μόνον οἰκονομεῖν· τοὺς δὲ τῆς ἀνατολῆς ἐπισκόπους τὴν ἀνατολὴν μόνην διοικεῖν· φυλαττομένων τῶν ἐν τοῖς κανόσι τοῖς κατὰ Νικαίαν 1 πρεσβείων τῇ ̓Αντιοχέων ἐκκλησίᾳ· καὶ τοὺς τῆς ̓Ασιανῆς διοικήσεως ἐπισκόπους τὰ κατὰ τὴν ̓Ασίαν μόνην οἰκονομεῖν· καὶ τοὺς τῆς Ποντικῆς τὰ τῆς Ποντικῆς μόνον· καὶ τοὺς τῆς Θράκης τὰ τῆς Θρακικῆς μόνον οἰκονομεῖν. Ακλή- 15 τους δὲ ἐπισκόπους ὑπὲρ διοίκησιν μὴ ἐπιβαίνειν ἐπὶ χειροτονίαις ἤ τισιν ἄλλαις οἰκονομίαις ἐκκλησιαστικαῖς· φυλαττομένου δὲ τοῦ προγεγραμμένου περὶ τῶν διοικήσεων κανόνος, εὔδηλον ὡς τὰ καθ ̓ ἑκάστην ἐπαρχίαν ἡ τῆς ἐπαρχίας σύνο δος διοικήσει, κατὰ τὰ ἐν Νικαίᾳ ὡρισμένα 2. Τὰς δὲ ἐν τοῖς βαρβαρικοῖς ἔθνεσι τοῦ θεοῦ ἐκκλησίας οἰκονομεῖσθαι χρὴ κατὰ τὴν κρατήσασαν συνήθειαν παρὰ 20 τῶν πατέρων.

can. 3. Τὸν μέντοι Κωνσταντινουπόλεως ἐπίσκοπον ἔχειν τὰ πρεσβεῖα τῆς τιμῆς μετὰ τὸν τῆς ̔Ρώμης ἐπίσκοπον, διὰ τὸ εἶναι αὐτὴν νέαν ̔Ρώμην.

138. Ambrosius, Bischof von Mailand (gest. 397): Abendmahl.

TH FÖRSTER, Ambr., Ha 1884; RE 1, 1896, 443; BARDENHEWER, LG III, 498 ff.; SCHANZ 25 § 908 ff.; Abendmahlslehre: LOOFS § 58, 2; SEEBERG II 391 f. HEILER 403 f. Ueber die Schrift de fide (379-381), MSL 16, 527 ff.: SCHANZ§ 938; BARDENHEWER, LG III 533 f.; PROMATSCHI, Quellen d. Ambrosiuswerkes: De fide ad Gratianum (D. Br 1923); über De mysteriis (387), MSL 16, 389 ff.: SCHANZ § 939; über Ps. Ambr. De sacramentis, MSL 16, 417 ff.: ib. § 939.

De fide IV c. 10, 124: Nos autem quotiescumque sacramenta sumimus, quae per sacrae orationis mysterium in carnem transfigurantur et sanguinem, mortem Domini annuntiamus (I. Kor. 1126).

30

De mysteriis c. 9, 50. Forte dicas: Aliud video, quomodo tu mihi asseris quod Christi corpus accipiam?.. Probemus non hoc esse quod natura formavit, sed quod benedictio 35 consecravit, maioremque vim esse benedictionis quam naturae, quia benedictione etiam natura ipsa mutatur. c. 9, 52. Quod si tantum valuit sermo Eliae, ut ignem de coelo deponeret (I Reg. 18 37 f.), non valebit Christi sermo, ut s pecies mutet elementorum?.. De totius mundi operibus legisti: „Quia ipse dixit, et facta sunt; ipse mandavit, et creata sunt (Ps. 148 5). Sermo ergo Christi qui potuit ex nihilo facere 40 quod non erat, non potest ea quae sunt in id mutare, quod non erant? Non enim minus est novas rebus dare quam mutare naturas. c. 9,53. Incarnationis exemplo astruamus mysterii veritatem. Numquid naturae usus praecessit, cum Iesus Dominus ex Maria nasceretur? Si ordinem quaerimus, viro mixta femina generare consuevit. Liquet igitur quod praeter naturae ordinem virgo generavit. Et hoc quod conficimus corpus, ex virgine 45 est. Quid hic quaeris naturae ordinem in Christi corpore, cum praeter naturam sit ipse 2 Can. 5, oben Nr. 110.

1 Konzil zu Nicaea can. 6, oben Nr. 111.

Dominus Iesus partus ex virgine? Vera utique caro Christi, quae crucifixa est, quae sepulta est, vere ergo carnis illius sacramentum est.

De sacramentis IV c. 4, 14. Quo modo potest qui panis est corpus esse Christi? Consecratione. Consecratio autem quibus verbis est, cuius sermonibus? Domini Iesu . . ubi 5 venitur ut conficiatur venerabile sacramentum, iam non suis sermonibus utitur sacerdos, sed utitur sermonibus Christi. Ergo sermo Christi hoc conficit sacramentum. IV c. 5, 23. Antequam consecretur, panis est; ubi autem verba Christi accesserint, corpus est Christi... VI c. 1, 3. Ne veluti quidam esset horror cruoris sed maneret gratia redemptionis, ideo in similitudinem quidem accipis sacramen10 tum, sed vere naturae gratiam virtutemque consequeris.

Siricius, Bischof von Rom (384–399).

HAUCK, RE 18, 1906, 395 f.; LANGEN I 611 ff.; BARDENHEWER, LG III 591 f.; TURMEL, Papauté 433 ff.

139. 1. Siricius: Priesterzölibat; Autorität päpstlicher Sendschreiben.

15 Schreiben,, Directa ad decessorem" an Himerius, B. v. Tarragona, 10. Februar 385,,,die älteste päpstliche Dekretale"; Schoenemann 408 ff.; JR 225. HINSCHIUS III 683; LANGEN 1 611 ff.; HEFELE II 45 ff.; HGETZENY, Stil u. Form d. ältesten Papstbriefe 1922 (DTü), 94 ff. gegen ECHBABUT, La plus ancienne Décrétale, P 1904 (: von Damasus).

1. Consultationi tuae responsum competens non negamus, quia officii nostri con20 sideratione non est nobis dissimulare, non est tacere libertas, quibus maior cunctis christianae religionis zelus incumbit. Portamus onera omnium, qui gravantur; quin immo haec portat in nobis beatus apostolus Petrus, qui nos in omnibus, ut confidimus, administrationis suae protegit et tuetur heredes.

c. 6 8. Plurimos enim sacerdotes Christi atque levitas post longa consecrationis suae 25 tempora tam de coniugibus propriis quam etiam de turpi coitu sobolem didicimus procreasse et crimen suum hac praescriptione defendere, quia in veteri testamento sacerdotibus ac ministris generandi facultas legitur attributa. 9. Cur eos, quibus, committebantur sancta sanctorum, praemonet dicens: sancti estote, quia et ego sanctus sum dominus deus vester1? 10. Cur etiam procul a suis domibus, anno vicis suae, in templo habitare 30 iussi sunt sacerdotes? Hac videlicet ratione, ne vel cum uxoribus possent carnale exercere commercium, ut conscientiae integritate fulgentes, acceptabile Deo munus offerrent. Quibus etiam expleto deservitionis suae tempore, uxorius usus solius successionis causa fuerat relaxatus; quia non ex alia, nisi ex tribu Levi, quisquam ad Dei ministerium fuerat praeceptus admitti. 11. Unde et dominus Iesus cum nos suo illustrasset adventu, in evan35 gelio protestatur, quia legem venerit implere non solvere. Et ideo ecclesiae cuius sponsus est, formam castitatis voluit splendore radiare, ut in die iudicii, cum rursus advenerit, sine macula et ruga eam possit, sicut per apostolum suum instituit, reperire. Quarum sanctionum omnes sacerdotes et le vitae insolubili lege constringimur, ut a die ordinationis nostrae sobrietati ac pudicitiae 40 et corda nostra mancipemus et corpora, dummodo per omnia Deo nostro in his, quae quotidie offerimus, sacrificiis placeamus.

c. 15 20. Ad singulas causas, de quibus per filium nostrum Bassianum presbyterum ad Romanam ecclesiam, utpote ad caput tui corporis retulisti, sufficientia quantum opinor responsa reddidimus. Nunc fraternitatis tuae animum ad servandos canones et tenenda 45 decretalia constituta magis ac magis incitamus, ut haec quae ad tua rescripsimus consulta in omnium coepiscoporum nostrorum perferri facias notionem, et non solum eorum, 1 Le 207.

qui in tua sunt dioecesi constituti, sed etiam ad universos Carthaginienses ac Baeticos, Lusitanos atque Gallicios vel eos, qui vicinis tibi collimitant hinc inde provinciis, haec quae a nobis sunt salubri ordinatione disposita, sub literarum tuarum prosecutione mittantur. Et quamquam statuta sedis apostolicae vel canonum ven erabilia definita nulli sacerdotum Domini ignorare sit libe- 5 rum, utilius tamen et pro antiquitate sacerdotii tui dilectioni tuae esse admodum poterit gloriosum, si ea, quae ad te speciali nomine generaliter scripta sunt, per unanimitatis tuae sollicitudinem in universorum fratrum nostrorum notitiam perferantur, quatenus et quae a nobis non inconsulte sed provide sub nimia cautela et deliberatione sunt salubriter constituta, intemerata permaneant, et omnibus in posterum excusationibus 10 aditus, qui iam nulli apud nos patere poterit, obstruatur 1.

140. 2. Siricius: Eingriff in die kirchliche Verwaltung Illyriens.

Etiam dudum" an Anysius, B. v. Thessalonich (386?): Schoenemann 421 ff.; JR 259.
LANGEN I 628 ff.

Etiam dudum, frater carissime, per Candidianum episcopum, qui nos processit ad 15 Dominum, huiusmodi literas dederamus, ut nulla licentia esset sine consensu tuo in Illyrico episcopos ordinare praesumere: quae utrum ad te pervenerint, scire non potui. Multa enim gesta sunt illic per contentionem ab episcopis in ordinationibus faciendis, quod tua melius caritas novit. Et ideo sollicite agere te oportet, ne, ut factum est, certatim in una ecclesia dum ordinare praesumunt indignos, veluti tres episcopos fecisse videantur. Ad 20 omnem euim huiusmodi audaciam comprimendam vigilare debet instantia tua, Spiritu in te sancto fervente: ut vel ipse, si potes, vel quos iudicaveris episcopos idoneos cum literis dirigas dato consensu, qui possit in eius locum quid efunctus vel depositus fuerit, catholicum episcopum et vita et moribus probatum secundum Nicaenae synodi statuta vel ecclesiae Romanae clericum de clero meritum ordinare.

141. Hieronymus (392): Petrus Bischof in Rom.

25

De viris illustribus: Op. ed. DVallarsius II 827, Venetiis 1767. STV SYCHOWSKI, H. als Lit.historiker, Mstr 1894, 75 f.; CABERNOULLI, Schriftstellerkatal. d. H., Fr 1895, 6. 106 ff., 343; GGRÜTZMACHER, Hieronymus II, B 1906, 128 ff.; ZÖCKLER, RE 8, 1900, 42 ff.; BARDENHEWER, LG III 605 ff.; SCHANZ IV 1, § 978; FCAVALLERA, Saint Jérôme, 2 vols, 30 P 1922 f.; HBEHRENS, Unters. üb. De viris ill., Hdlbg 1923.

c. 1. Simon Petrus, filius Ioannis, provinciae Galileae, e vico Bethsaida, frater Andreae apostoli et princeps apostolorum, post episcopatum Antiochensis ecclesiae et praedicationem dispersionis eorum qui de circumcisione crediderant in Ponto, Galatia, Cappadocia, Asia et Bithynia, secundo Claudii imperatoris anno ad expugnandum Simonem 35 magum Romam pergit ibique viginti quinque annis cathedram sacerdotalem tenuit usque ad ultimum annum Neronis, id est decimum quartum. A quo et affixus cruci martyrio coronatus est, capite ad terram verso et in sublime pedibus elevatis, asserens se indignum qui sic crucifigeretur ut dominus suus.

Scripsit duas epistolas, quae catholicae nominantur, quarum secunda a plerisque 40 eius esse negatur, propter styli cum priore dissonantiam. Sed et evangelium iuxta Marcum, qui auditor eius et interpres fuit, huius dicitur. Libri autem, e quibus unus actorum eius inscribitur, alius evangelii, tertius praedicationis, quartus apocalypseos, quintus iudicii inter apocryphas scripturas repudiantur.

1 cf. über das Ansehen der Schreiben römischer Bischöfe auch Ep. 10 seu Canones synodi Rom. ad Gallos episcopos: MANSI III 1133 f.; SCHOENEMANN 462 ff.

Sepultus Romae in Vaticano, iuxta viam triumphalem, totius orbis veneratione celebratur.

Vierte Synode zu Karthago (398?): Anforderungen für die Ordination zum Bischof; Kirchenbegriff.

5 Mansi 111 949 f.

HEFELE II 68 ff.; JBEHM, Handauflegg i. Urchr.m, L 1911; THALHOFER-EISENHOFER, Kath. Liturgik II 408 ff.; SOHм, KR II 263 ff.

c. 1. Qui episcopus ordinandus est, antea examinetur, si natura sit prudens, si docibilis, si moribus temperatus, si vita castus, si sobrius, si semper suis negotiis cavens (va cans?), si humilis, si affabilis, (si) misericors, si literatus, si in lege Domini instructus, si 10 in scripturarum sensibus cautus, si in dogmatibus ecclesiasticis exercitatus; et ante omnia, si fidei documenta verbis simplicibus asserat, id est patrem et filium et spiritum sanctum, unum deum esse confirmans totamque trinitatis deitatem coessentialem et consubstantialem et coaeternalem et coomnipotentem praedicans; si singularem quamque in trinitate personam plenum deum; si incarnationem 15 divinam non in patre neque in spiritu sancto factam, sed in filio tantum credat, ut qui erat in divinitate dei patris filius, ipse fieret in homine hominis matris filius, deus verus ex patre, homo verus ex matre, carnem ex matris visceribus habens, et animam humanam rationalem, simul in eo ambae naturae, id est, deus et homo, una persona, unus filius, unus Christus, unus creator omnium quae sunt, et auctor et dominus et rector cum patre 20 et spiritu sancto omnium creaturarum; qui passus sit vera carnis passione, mortuus vera corporis sui morte; resurrexit vera carnis suae resurrectione, et vera animae resumptione, in qua veniet iudicare vivos et mortuos. Quaerendum etiam ab eo, si no vi et veteris testamenti, id est legis et prophetarum et apostolorum unum eundemque credat auctorem et deum; si diabolus non per conditionem, sed per arbi25 trium factus sit malus. Quaerendum etiam ab eo, si credat huius quam gestamus, et non alterius, carnis resurrectionem; si credat iudicium futurum, et recepturos singulos pro his, quae in carne gesserunt, vel poenas vel gloriam, si nuptias non improbet, si secunda matrimonia non damnet, si carnium perceptionem non culpet, si poenitentibus reconciliatis communicet, si in baptismo omnia peccata, id est tam illud originale con30 tractum quam illa quae voluntarie admissa sunt, dimittantur; si extra ecclesiam catholicam nullus salvetur. Cum in his omnibus examinatus, inventus fuerit plene instructus, cum consensu clericorum et laicorum et conventu totius provinciae episcoporum, maximeque metropolitani vel auctoritate vel praesentia ordinetur epi

35

40

scopus.

143. Canones apostolorum (c. 400).

LAUCHERT, Kanones 1 ff.; Les 127 Canons des apôtres, hrsg. v. JPérier u. APérier, P 1912 (Patrologia orientalis 8, 4); BARDENHEWER, LG IV 262 ff.; HACHELIS, RE 1, 1896, 734 ff.; 23, 1913, 105 f.; CHTURNER, Journ. Theol. Stud. 16, 1915; 21, 1920; HEFELE I 800 ff.; NMILASCH, KR d. morgenländ. K., Mostar 1905, 81 ff.; EHENNECKE, Apost. K. Ordnung, ZNW 20, 1921, 246 ff.; HLIETZMANN, ib. 254 ff.

(Ordination) can. I. Επίσκοπος χειροτονείσθω ὑπὸ ἐπισκόπων δύο ἢ τριῶν. ΙΙ. Πρεσβύτερος ὑφ ̓ ἑνὸς ἐπισκόπου χειροτονείσθω, καὶ διάκονος καὶ οἱ λοιποὶ κληρικοί. - (Priesterehe) VI. ̓Επίσκοπος ἢ πρεσβύτερος ἢ διάκονος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα μὴ ἐκβαλλέτω προφάσει εὐλαβείας· ἐὰν δὲ ἐκβάλλῃ, ἀφο45 ριζέσθω· ἐπιμένων δέ, καθαιρείσθω. — (Exkommunizierte) XI. Εἴτις ἀκοινωνήτῳ κἂν ἐν οἴκῳ συνεύξηται, οὗτος ἀφοριζέσθω. ΧΙΙ. Εἴ τις καθῃρημένῳ κληρικὸς

σεν.

ὢν ὡς κληρικῷ συνεύξηται, καθαιρείσθω καὶ αὐτός 1. ΧΙΙΙ. Εἴ τις κληρικὸς ἢ λαϊκὸς ἀφωρισμένος ἤτοι ἄδεκτος, ἀπελθὼν ἐν ἑτέρᾳ πόλει, δεχθῇ ἄνευ γραμμάτων συστατικῶν, ἀφοριζέσθω καὶ ὁ δεξάμενος καὶ ὁ δεχθείς . εἰ δὲ ἀφωρισμένος εἴη, ἐπιτεινέσθω αὐτῷ ὁ ἀφορισμός, ὡς ψευσαμένῳ καὶ ἀπατήσαντι τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ 2. — (Ausschluß des nach der Taufe zweimal Ver- 5 heirateten vom Klerus XVII. ̔Ο δυσὶ γάμοις συμπλακεὶς μετὰ τὸ βάπτισμα ἢ παλλακὴν κτησάμενος οὐ δύναται εἶναι ἐπίσκοπος ἢ πρεσβύτερος ἢ διάκονος ἢ ὅλως τοῦ καταλόγου τοῦ ἱερατικοῦ. (Simonie) XXX. Εἴ τις ἐπίσκοπος διὰ χρημάτων τῆς ἀξίας ταύτης ἐγκρατής γένηται, ἢ πρεσβύτερος ἢ διάκονος, καθαιρείσθω καὶ αὐτὸς καὶ ὁ χειροτονήσας, καὶ ἐκκοπτέσθω τῆς 10 κοινωνίας παντάπασιν, ὡς Σίμων ὁ μάγος ἀπ ̓ ἐμοῦ Πέτρου. (Grenzen d. bisch öfl. Ordinationsrechts) XXXVI. Επίσκοπον μὴ τολμᾶν ἔξω τῶν ἑαυτοῦ ὅρων χειροτονίαν ποιεῖσθαι εἰς τὰς μὴ ὑποκειμένας αὐτῷ πόλεις καὶ χώρας· εἰ δὲ ἐλεγχθείη τοῦτο πεποιηκὼς παρὰ τὴν τῶν κατεχόντων τὰς πόλεις ἐκείνας ἢ τὰς χώρας γνώμην, καθαιρείσθω καὶ αὐτὸς καὶ οὓς ἐχειροτόνη- 15 (Kirchenvermögen) XXXIX. Πάντων τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγ μάτων ὁ ἐπίσκοπος ἐχέτω τὴν φροντίδα καὶ διοικείτω αὐτὰ, ὡς θεοῦ ἐφορῶντος· μὴ ἐξεῖναι δὲ αὐτῷ σφετερίζεσθαί τι ἐξ αὐτῶν ἢ συγγενέσιν ἰδίοις τὰ τοῦ θεοῦ χαρίζεσθαι· εἰ δὲ πένητες εἶεν, ἐπιχορηγείτω ὡς πένησιν, ἀλλὰ μὴ προφάσει τούτων τὰ τῆς ἐκκλησίας ἀπεμπολείτω. XLI. Προστάττομεν ἐπί- 20 σκοπον ἐξουσίαν ἔχειν τῶν τῆς ἐκκλησίας πραγμάτων· εἰ γὰρ τὰς τιμίας τῶν ἀνθρώπων ψυχὰς αὐτῷ πιστευτέον, πολλῷ ἂν μᾶλλον δέοι ἐπὶ τῶν χρημάτων ἐντέλλεσθαι, ὥστε κατὰ τὴν αὐτοῦ ἐξουσίαν πάντα διοικεῖσθαι, καὶ τοῖς δεομένοις διὰ τῶν πρεσβυτέρων καὶ διακόνων ἐπιχορηγεῖσθαι μετὰ φόβου τοῦ θεοῦ καὶ πάσης εὐλαβείας · μεταλαμβάνειν δὲ καὶ αὐτὸν τῶν δεόντων, εἴγε δέοιτο, εἰς τὰς 25 ἀναγκαίας αὐτῷ χρείας καὶ τῶν ἐπιξενουμένων ἀδελφῶν, ὡς κατὰ μηδένα τρόπον αὐτοὺς ὑστερεῖσθαι· ὁ γὰρ νόμος τοῦ Θεοῦ διετάξατο 3, τοὺς τῷ θυσιαστηρίῳ ὑπηρετοῦντας ἐκ τοῦ θυσιαστηρίου τρέφεσθαι· ἐπείπερ οὐδὲ στρατιῶταί ποτε ἰδίοις ὀψωνίοις ὅπλα κατὰ πολεμίων ἐπιφέρονται. (Häretiker) XLV. Επίσκοπος ἢ πρεσβύτερος ἢ διάκονος αἱρετικοῖς συνευξάμενος μόνον, ἀφοριζέσθω· 30 εἰ δὲ καὶ ἐπέτρεψεν αὐτοῖς ὡς κληρικοῖς ἐνεργῆσαί τι, καθαιρείσθω. XLVI. ̓Επίσκοπον ἢ πρεσβύτερον αἱρετικῶν δεξάμενον βάπτισμα ἢ θυσίαν καθαιρεῖσθαι προστάττομεν· Τίς γὰρ συμφώνησις τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸν Βελιάλ; ἢ τίς μερὶς πιστοῦ μετὰ ἀπίστου 4; - (Ketzertaufe) XLVII. ̓Επίσκοπος ἢ πρεσβύτερος τὸν κατὰ ἀλήθειαν ἔχοντα βάπτισμα ἐὰν ἄνωθεν βαπτίσῃ, ἢ τὸν μεμο- 35 λυσμένον παρὰ τῶν ἀσεβῶν ἐὰν μὴ βαπτίσῃ, καθαιρείσθω, ὡς γελῶν τὸν σταυρὸν καὶ τὸν τοῦ κυρίου θάνατον καὶ μὴ διακρίνων ἱερέας τῶν ψευδιερέων. (Verachtung der Ehe) LI. Εἴ τις ἐπίσκοπος ἢ πρεσβύτερος ἢ διάκονος ἢ ὅλως τοῦ καταλόγου τοῦ ἱερατικοῦ γάμων καὶ κρεῶν καὶ οἴνου οὐ δι ̓ ἄσκησιν ἀλλὰ διὰ βδελυρίαν ἀπέχεται, ἐπιλαθόμενος 5 ὅτι πάντα καλὰ λίαν καὶ ὅτι ἄρσεν καὶ θῆλυ 40 ἐποίησεν ὁ θεὸς τὸν ἄνθρωπον, ἀλλὰ βλασφημῶν διαβάλλει τὴν δημιουργίαν, ἢ διορθούσθω ἢ καθαιρείσθω καὶ τῆς ἐκκλησίας ἀποβαλλέσθω· ὡσαύτως καὶ λαϊκός. (Wiederholte Ordination) LXVIII. Εἴ τις ἐπίσκοπος ἢ πρεσβύτε ρος ἢ διάκονος δευτέραν χειροτονίαν δέξεται παρά τινος, καθαιρείσθω καὶ αὐτὸς καὶ ὁ χειροτονήσας, εἰ μήγε ἄρα συσταίη, ὅτι παρὰ αἱρετικῶν ἔχει τὴν χειροτονίαν · 45 1 cf. Synode zu Antiochien 341 can. 2. 2 cf. ebend. can. 6. 4 II Kor 6 15. 5 Gen 1 31. 27.

3 I Kor 9 13.