Obrazy na stronie
PDF
ePub
[graphic]

PATROLOGIÆ

CURSUS COMPLETUS

SIVE

BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA,

OECONOMICA,

OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE
ECCLESIASTICORUM

QUI AB EVO APOSTOLICO AD USQUE INNOCENTII III TEMPORA

FLORUERUNT;

RECUSIO CHRONOLOGICA OMNIUM QUÆ

EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICÆ TRADITIONIS PER DUODECIM
PRIORA ECCLESIE SECULA,

JUXTA EDITIONES ACCURATISSIMAS, INTER SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAS, PERQUAM
DILIGENTER CASTIGATA;

DISSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS LECTIONIBUSQUE VARIANTIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA;

OMNIBUS OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUE TRIBUS NOVISSIMIS SECULIS DEBENTUR ABSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA;

INDICIBUS PARTICULARIBUS ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS, SIVE AUCTORES ALICUJUS MOMENTI
SUBSEQUENTIBUS, DONATA;

CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS SINGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOREM
DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA;

OPERIBUS CUM DUBIIS TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN ORDINE AD TRADITIONEM
ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA;

DUOBUS INDICIBUS GENERALIBUS LOCUPLETATA: ALTERO SCILICET RERUM, QUO CONSULTO, QUIDQUID
UNUSQUISQUE PATRUM IN QUODLIBET THEMA SCRIPSERIT UNO INTUITU CONSPICIATUR; ALTERO
SCRIPTURÆ SACRE, EX QUO LECTORI COMPERIRE SIT OBVIUM QUINAM PATRES ET IN
QUIBUS OPERUM SUORUM LOCIS SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM SCRIPTURÆ
TEXTUS COMMENTATI SINT.

EDITIO ACCURATISSIMA, CETERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR: CHARACTERUM NITIDITAS,
CHARTE QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PERFECTIO CORRECTIONIS,

OPERUM RECUSORUM TUM

VARIETAS

TUM NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO OPERIS DECURSU CONSTANTER
SIMILIS, PRETII EXIGUITAS, PRÆSERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA, METHODICA ET CHRONOLOGICA,
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPARSORUM, PRIMUM
AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPERIBUS AD OMNES ETATES, LOCOS, LINGUAS
FORMASQUE PERTINENTIBUS, COADUNATORUM.

SERIES PRIMA,

IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESIÆ LATINÆ
A TERTULLIANO AD GREGORIUM MAGNUM.

ACCURANTE J.-P. MIGNE, Cursuum Completorum IN SINGULOS SCIENTIÆ
ECCLESIASTICE RAMOS EDITORE.

PATROLOGIE TOMUS XII.

S. EUSEBII VERCELLENSIS, FIRMICI MATERNI, S. PHILASTRII,

TOMUS UNICUS.

PARISIIS, VENIT APUD EDITOREM,

IN VIA DICTA D'AMBOISE, PRES LA BARRIERE D'ENFER.
OU PETIT-MONTROUGE.

1845.

BR

60

.14

t.12

DIAMILA ZCHOOT

[graphic]

EUSEBII

EPISCOPI

VERCELLENSIS

OPERA OMNIA,

NUNC PRIMUM CURA QUA PAR ERAT REDACTA.

EDITIONEM AUSPICATUR MAXIMEQUE COMMENDAT

EUSEBII EVANGELIUM

CUM VARIIS VERSIONIS ITALE CODICIBUS COLLATUM,

SIVE

EVANGELIARIUM QUADRUPLEX LATINÆ VERSIONIS ANTIQUÆ,

JUXTA MEMORATISSIMAS BLANCHINI VERONENSIS LUCUBRATIONES RECOGNITUM ET EXPRESSUM ;

CUI,

POST RELIQUA SANCTI EUSEBII OPUSCULA,

ACCEDUNT

FIRMICI MATERNI

NECNON

SANCTI PHILASTRII

OPERA OMNIA,

AD EXQUISITAS F. MUNTERIS ET P. GALEARDI

EDITIONES CASTIGATA ET EMENDATA.

TOMUS UNICUS.

PARISIIS, EXCUDEBAT VRAYET,

IN VIA DICTA D'AMBOISE, PRES LA BARRIERE D'ENFER,

OU PETIT-MONTROUGE.

1845.

[blocks in formation]
[ocr errors]

ERRATA. Col. 83, lin. 17 (ascendendo): ; leg. 6.-Col. 125, 129, 133, 137, in titulo superiori. ad episcopum Gurcensem; leg. ad Musellium.-Col. 981, lin. 5 (ascendendo): præmium; leg. proœmium.—Col. 1004, lin. 28 (ascendendo): Αναλίσκονται ; leg. ἀναλίσκωνται. - Col. 1015, lin. penult. : «"Λοιβής τε κνισσῆς τε τὸ γὰρ λάχομεν γέρας » ἡμεῖς, λέγοντες, leg. : « Λοιβής τε κνισσῆς τε, τὸ γὰρ λάχομεν γέρας ἡμεῖς, » λέγοντες. Col. 1020, lin. 5 (ascendendo) : νέφος; leg. νέφος. Col. 1050, lin. 8 (ascendendo) : oi; leg. oi. Col. 1033, lin. 7 (ascendendo) : Ispanλ; leg. 'Ispanja.— Col. 1031, ¡in, ult. : ádny; leg. ¿òny. Col. 1035, lin. 18 (ascendendo): atvo;; leg. aivo;. — Ibid., lin. 17 (ascendendo): in passione; leg. in Passione.— Ibid., lin. 17-15 : Eira ἐκβληθείς..... τοῦ ἄδου. θεωρεῖ. της leg. Εἶτα ἐκβληθείς... τοῦ ᾅδου. θεωρεῖ.. τη. Ibid., lin. 44-12 : Σήμερον..... χαλκας.... οιδηρούς... ωση ψιλός; ley. Σήμερον... χαλκάς..... σιδηρούς. ὡς ψιλός. col. 1038, lin. 26 (ascendendo) : δρακων ταύρου; leg. δράκων ταύρου. Ibid., lin. penult. : δράκων ; leg. δράκων. Col. 1039. lin. 22-21 (ascendendo) : άλλ' τις τῆς ἑορτῆς ἀντρωπον, leg. ἀλλ ̓... τίς.... τῇ doptň.. ávépomov. — Col. 1054, lia. 9 (ascendendo); Bochortus; leg, Bochartus.—Col. 1216, lin. 1 : repræsentationem; leg. repensationem.

[ocr errors][ocr errors][merged small][merged small]

971

1049

PROLEGOMENAa

AD EVANGELIUM EUSEBII VERCELLENSIS.

EPISTOLA DEDICATORIA

AD JOANNEM V, LUSITANIE REGEM.

fa

B

Sistunt se tibi, Joannes magne, quatuor sacrosancta Jesu A paupertatis tenax. Pace reddita sub Constantino, auctisque Christi Evangelia totidem laterculis distributa ad normam mirificorum Origenis Adamantii Tetraplorum. Regium solium per epistolam aditurus, rudi scribendi genere non terreor; quoniam, sicul qui apud te pro dignitate audent dicere, magnitudinem tuam ignorant; ita qui quoquo modo non audent, ignorant humanitatem. Ab antiquissimis usque temporibus mos fuit rerum memorabilium monumenta mandata litteris, in libros redigere, atque offerre principibus viris; quia neque aliquid inchoatur, nisi, post Deum, verit imperator, ut olim affatus est Valentinianum II Augustum Flavius Vegetius Renatus, cum suos ei obtulit Commentarios. Et quoniam ex rebus humanis nihil est prœclarius, quam de republica bene mereri, in magna erit laude ponendum tua, quod in regiam tutelam susceperis labores meos, utilitatis aliquid allaturos. Exhibent enim vulgatam illam latinam Italam versionem, antehac ineditam, quæ, principio nascentis Ecclesiæ a nescio quo apostolorum æquali sapienter elaborata, obtinebat, ante divinam beati Hieronymi Bibliothecam, in Italiæ primum, mox Africæ, atque Galliæ Ecclesiis. Ejus loca apud sanctos Patres sæculorum primitivorum habentur, visuntur, lucent ; præsertim apud Cyprianum Carthaginiensem, Hilarium Pictaviensem, Luciferum Calaritanum, Zenonem Veronensem, Gaudentium Brixianum, Victorem Afrum, Ambrosium Mediolanensem, Hieronymum Stridonensem, Leonem, et Gregorium Magnum. Sanctus vero Augustinus Italam tanti fecit, ut eam prætulerit cæteris, ob verborum tenacitatem, cum perspicuitate sententiæ. Quem testem meliorem quærimus, ut omnibus palam fiat, quanta in ejus lectione vis, atque utilitas habeatur ? Latuit hic thesaurus usque in hodiernam diem in scriniis et tabulariis nonnullarum insignium ecclesiarum cathedralium, ex quibus ego, vel primus effodi, vel manu amicorum longe doctissimorum C accepi nunc vero erumpens in lucem sub regiis auspicis tuis, profert nova simul, et vetera, codices nempe (quis crederet?) aureo argenteoque pigmento nitidissime scriplos, sumptibus regum munificorum, in membranis purpureis, quas remotissima antiquitas, quatuordecim etiam sæculorum consecravit. Tum longinqua ætas suam habebit immobilem firmitatem ex speciminibus characterum, qui in tabulis æreis stylo descripti sunt cum nativis lineamentis suis, ut testes sint temporum, nuntii veritatis; atque commonstrent sæcula antiquariorum, velut æra chronologiam. Non primo, nec altero Christi sæculo videntur fuisse in uɛu magnifica hæc divinarum Scripturarum volumina, auro, argentoque descripta, cum adhuc esset Ecclesia apostolicæ

[blocks in formation]

divitiis, magni imperatoris exemplo, qui codices sacros a
peritissimis librariis describi, ornarique jussit (ul apud Eu-
sebium in ejus Vita memoriæ proditum est), alii Christiani
reges, et principes sumptuosis exemplaribus, præsertim
Evangeliorum, regiarum basilicarum grammatophylacia lo-
cupletarunt. Immortales itaque gratiæ a nobis habenda
sunt Desiderio, Carolo Magno, Berengario, aliisque prin-
cipibus viris, quorum munificis curis et sumptibus, ad nos
pervenere libri, quos ego primus evulgo, ut versentur in
manibus omnium, numquam deinceps nisi cum litteris inte-
rituri. Et, quoniam tot reges inclyti, collatis quasi dexteris,
et officiis, ad offerendum munus le rege dignum conspirasse
videntur, spero sacram Majestatem tuam labores meos in
tutelam clementissime suscepturam. Quod si præstiterit,
summa tibi in beneficio isto magnitudo erit, mihi vero ma-
xima gloria: et monumentis longe pulcherrimis debebunt,
ventura sæcula paratam felicissimis Joannis auspiciis, lu-
cem, et æternitatem. Alcuinus, vir omnium quos ea tulit
ætas eruditissimus, volumen sacrorum Bibliorum Hiero-
nymianæ editionis, utrumque continens Testamentum,
nuncupavit regi præcellentissimo, et qui unus plurimorum
instar esse debet, scilicet Carolo Magno. Exstat hoc exem-
plur authographum millenariæ ætatis in nostra congrega-
tionis Oratorii Romani bibliotheca, quæ, clarissimi viri
Achillis Statii Lusitani munere, per Cæsarem cardinalem
Baronium ejusdem congregationis immortale decus, et or-
namentum, tantam gazam est consecuta. Hujus quoque co-
dicis, et alterius pariter Carolini, quem monasterium S.
Pauli extra Urbem summa religione custodit, præsto erit in
Operis proseculione, rex portugalliæ pie, felix, auguste, le
Mecoenate, te Auspice, tota descriptio; quoniam est cor-
rectus, et emendatas maxime; eoque cæteris præstans,
quod ad ipsius normam, et regulam summi pontifices Vul-
gatam Sacrorum Bibliorum editionem restituendam cura-
runt. Majores equidem nostri jure optimo censuerunt, ver-
sionem sancti Hieronymi (Alcuini volumine contentam) esse
cæteris præferendam; non tamen Italam repudiarunt.
Immo eorum consilium tule fuit, utriusque habere rationem.
Utriusque auctoritatis, ac memoriæ retinendæ causa, No-
vam, ac veterem mandabat litteris, referebat in commen-
taria, et proponebat Ecclesiis sanctus Gregorius Magnus;
facultas ut esset fidelibus cognoscendi utriusque præstan-
tiam. Et nos in utriusque lectione etiam hodie versamur.
Ambæ enim conjunctæ inter se Vulgatam hodiernam confla-
vere. Quo factum ut tandem Italæ nomen et notio habuerit
ultimum tempus ætatis. Itaque clarissimi quidam viri, qui

[blocks in formation]
« PoprzedniaDalej »