Obrazy na stronie
PDF
ePub

ex omnes, quas recitat, tales sint, ex quibus proprii A Evangeliario quaduplici exhibitis, cognosci sua sponte colores Italæ in codice Vercellensi aliisque in nostro

Matthæi capite 1, ver. 23. In Vulgata hodierna legitur, Ecce Virgo in utero habebit; in antiqua autem ita legerunt olim Irenæus, Cyprianus, Ambrosius, Augustinus, Vigilius Tapsensis, Leo Magnus, Maximus Taurin. etc., in utero concipiet, vel accipiet.

Matth. cap. 11, 5. Interpretatio vetus ferebat, in Bethlehem Judææ; e Græco tãs 'lovdaias; non Judæ, quod in Vulgata hodierna legitur. Hieronymus in Matth. 1, tom. IV, col. 9, similiter legit, in Bethlehem Judææ; sed hic librariorum errorem esse admonet: Putamus enim (inquit) ab Evangelista primum editum, sicut in ipso Hebraico legimus, Judæ, nòn Judææ. Hieronymo assentior, et errorem esse concedo: B verumtamen error est, quo vetus interpretatio dignoscitur, et cum Græco textu magis esse consentanea demonstratur.

Mall. cap. v, 7: Beati misericordes, quoniam ipsis miserebitur Deus, ex Itala Versione prodiisse colligitur ex Hilario, Ambrosio, Augustino, Chromatio Aquilciensi, auctore operis imperfecti, S. Valeriano et aliis.

Matth. capite v. Item et versum 22 ejusdem capitis, Omnis, qui irascitur fratri suo sine causa, e Græco, Πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ εἰκῆ : nam plerique Patres antiqui, Irenæus videlicet, Cyprianus, Hilarius, Philastrius, Augustinus, S. Paulinus, auctor operis imperfecti, Gregorius M. pariter addunt, sine causa.

Matth. cap. vi, 4. Et pater tuus, qui videt in abscondito, vel in absconso, reddet tibi in palam, ad eamdem pertinet versionem, teste Augustino, qui lib. μ de Serm. Dom. in monte, ait: Multa Latina Exemplaria sic habere; sed quia, inquit, in Græcis, quæ priora sunt, non invenimus, palamı, non putavimus hic esse aliquid disserendum: in Græco tamen hodierno est, ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ.

Matth. cap. vi, 11. Vulgata vetus legebat, Panem nostrum quotidianum da nobis hodie; et ita legisse constat Tertullianum, Cyprianum, Ambrosium, Augustinum, Chromatium, Sedulium. Præter hos, Hieronymus, lib. in Epist. ad Titum diserte asserit, secundum Latinos interpretes scriptum esse, Panem nostrum quotidianum; sed melius in Graco haberi, Panem nostrum movcov, id est præcipuum, egregium, peculiarem El post pauca: Quidam, inquit, imovcov existimant.... panem dictum, quod super omnes ovcías sit: et Comm. in Matth. Quod nos supersubstantialem expressimus, in Græco habetur ἐπιούσιον.

Matthæi capitexx, c. 28. Post hæc verba versus 28: Sicut Filius hominis non venit ministrari, sed ministrare, et dare animam suam redemptionem pro multis, hæc sequuntur in ms. Colbertino, ut et in aliis exemplari

C

D

possint.

...

Matth. cap. 1, 23. Codex Vercellensis, Ecce • go in u ... ro concipiet. Suppletur ex Veronensi et Corbeiensi, qui habent, Ecce Virgo in utero concipiet. Et ita Tertullianus, lib. de Carne Christi, cap. 24. Vide Martianæum Remarque sur la Version Italique de P'Evangile de S. Matthieu, pag. 118.

Matth. cap. 11, 5. Codex Vercellensis, in Bethleem Judææ. Et ita Brixianus et San-Germanensis. Veronensis vero, in Bethleem civitate Judææ. S. Hilarius quoque in Psalm. cxxxi, et S. Ambr. in Psalmum xxxv, legunt, in Bethleem Judææ.

Matth. cap. v, v. 7. Codex Vercellensis, Beati .... seric rebitur Deus. Veron. et San-Germ. Beati misericordes, quia (San-Germ. quoniam) ipsis miserebitur Deus. Vide laudatum Martianæum, pag. 12 ejusdem operis.

Matth. cap. v, 22, Codex Vercell. Omnis qui irascitur fratri suo sine causa. Et ita Veron. Brix. et Corb. Legebat in codicibus Latinis S. Augustinus, at in Græcis non invenerat, ut refert lib. 1, Retrac. cap. 19. Contra vero S. Ilieronymus in Matthæum hic, auferri jubet to sine causa ex Latinis codicibus, in quibus irrepserat, veramque lectionem teneri, in optimis libris servatam. Eamdem rem animadvertit Cassianus Institution. lib. vIII, cap. 20.

Matth. cap. vi, 4. Codex Vercellensis, et SanGerm., et pater tuus, qui videt in absconso, reddet tibi in palam. Veron. et pater tuus, qui videt te in absconso, reddet tibi in palam. Brix., et pater tuus qui videt in absconso reddet tibi in manifesto.

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

tur in Vulgata hodierna Evangelii juxta Matthæum : Vos autem quæritis de pusillo crescere, et de majori minor (1. minores) esse. Intrantes autem, et rogati ad cœnam, nolite recumbere in locis eminentioribus, ne forte clarior te superveniat; et accedens qui ad cœnam vocavit te, dicat tibi: Adhuc deorsum accede et confundaris. Si autem recubueris in loco inferiori, et supervenerit humilior te, dicet tibi qui te ad cœnam vocavit Accede adhuc superius. Et erit tibi utilius. Juvencus autem, cum, ad conscribendam versibus historiam Evangelicam, codicem Matthæi secundum veterem interpretationem haberet, hunc secutus codicem, quidquid in veteri interpretatione legebatur, carminibus Latinis sic reddidit:

[ocr errors]

...

bus veteris interpretationis, quæ quidem desideran- A rib..., ne forte clarior te su ..., veniat ; ... cede ... S qui ad cœnam vocavit le, dicat tibi: Adhuc deorsum .. cede et confunda tem in loco in riori recubu.. ris, et supervenerit humilior te, dicet tibi, qui te ad cœnam vocavit: Accede adhuc superius. Et erit hoc tibi utilius. Veron. Vos autem quæritis de pusillo crescere, et de minore majores esse. Intrantes autem, et rogati ad cienam, nolite recumbere in locis eminentioribus, ne forte clarior te superveniat; et accedens, qui ad cœnam vocavit te, dicat tibi: Adhuc deorsum accede: el confundaris. Si autem in loco inferiori recubueris, et supervenerit humilior te, dicet tibi qui ad cœnam vocavit te: Accede adhuc sursum. Et erit hoc tibi utilius. Paria habent Codices Corbeien., San-Germanen. et alius Monasterii Sancti Andreæ secus Avenionem. Exstat B quoque idem assumentum in 2 Latinis codd. bibliotheca Bodleianæ, et in quibusdam veteribus libris Versionis Saxonicæ apud Var. Lect. Millii: item apud S. Hilarium hic, num. 12, et apud S. Leonem Magnum in epist. ad Pulcheriam Augustam.

Hominis natus sic cuncta ministrat,
Obsequio solus proprio pia munera gestans,
Pro multisque animam pretioso sanguine ponit.
Ad vos ex minimis opibus transcendere vultis,
Et sic e summis lapsi, comprenditis imos.
Si vos quisque vocat cœnæ convivia ponens,
Cornibus in summis devitet ponere membra,
Quisque sapit: veniet forsan si nobilis alter,
Turpiter eximio cogetur cedera cornu,
Quem tumor inflati cordis per summa locarat.
Sin contentus erit mediocria prendere cœnæ,
Inferiorque dehinc si mox conviva subibit,
Ad potiora pudens transibit strata thororum.

Hæc profecto Juvenci carmina manifesto esse argumento debent, poetam in conscribenda evangelica historia usum fuisse codice Latino, plane nostro simili, quique veterem interpretationem repræsentaret.

Marci cap. 1, 5. Observanda in his Marci Evangelii verbis antiqua Latina Itala interpretatio: Et cir- C cumspiciens eos cum indignatione super emortua illorum corda, dixit homini: Extende manum tuam. Et extendit, el restituta est manus ei, sicut et altera pro quibus in Vulgata legimus: Et circumspiciens eos cum ira, contristatus super cæcitate cordis eorum, dicit homini.... el restituta est manus illi : quæ magis concinunt cum Græco, ubi sic habetur : Kui πɛpibhεļάuevos aúτoùs μετ' ὀργῆς, συλλυπούμενος ἐπὶ τῇ πωρώσει τῆς καρδίας αὐτῶν, λέγει τῶ ἀνθρώπῳ........ καὶ ἀποκατεστάθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ ὡς ἡ ἄλλη.

Marci cap. x, 17. Quidam adgeniculans, dicebat : quæ his redduntur verbis in Vulgata nostra, Procurrens quidam, genu flexo ante eum, rogabat eum.

Marci cap. x, 38. Vin' et aliud e Novo Testamento exemplum, quo planum fiat, Irenæi interpretem, Scripturæ versiculos ex Latino codice veteris Interpretationis descripsisse? Irenæus lib. 1, cap. 21, n. 2, ita ex Evangelio Marci laudat eumdem v. 38: Δύνασθέ τε βάπτισμα βαπτισθῆναι, ὁ ἐγὼ μέλλω βαπτίζε GO. Ille vero his verbis transfert, Potestis baptisma (al. baptismum) baptizari, quod ego habeo baptizari? quæ pariter ab antiquiori versione prodiisse Colbertinus codex indicat, Potestis baptismum baptizari, quem ego baptizari habeo.

Marci cap. x, 24 ubi Vulgata habet, Vidua una pau

Marci cap. m, 5. Codex Vercellensis, Et circumspiciens eos cum iracundia, dolens super cæcitatem

cordis eorum, ait homini : Extende manum tuam. Et extendit ; et restituta est manus ejus, sirut et alia. Veron. Et circumspiciens cos cum ira, indi ........ in cæcitate cordis eorum, ait homini: Extende manum tuam. Et extendit; et restituta est manus ejus, sicut alia. Brix. El circumspiciens eos cum ira, contristatus (est) in cœcitatem cordis eorum, dixit homini: Extende manum tuam. Et extendit; et restituta est manus ejus. Vindob ... cum indignatione, contristatus est super emortua corda eorum... restituta est manus ejus statim. Corb. quoque habet, et restituta est manus ejus stalim. Gal. et restituta est manus illius sanitati, sicut altera.

Marci cap. x, 17. Codex Vercellensis, unus genibus prostratus rogabat eum, dicens. Veron. quidam adgeD niculans, rogans eum, et dicens. Vide variantes lectiones Græci textus apud Millium.

Marci cap. x, 38. Codex Vercell. potestis ... baptismum, quod ego baptizor, baptizari. Et ita Veron. Vindobonensis autem et Brix. potestis.... baptizare baptismum, quo ego baptizor.

Marci cap. xII, 24. Codex Vercellensis, una vidua

per misit duo minuta, ferebat vetus versio, .... misit ▲ misit minuta duo. Vindob. una vidua misit æra duo. æra duo.

Marci cap. xi, 15. Qui in superioribus, non descendat: quæ ita in Vulgata nostra exprimuntur, et qui super tectum, ne descendat.

Veron una vidua misit æra (minuta) duó.

Marci cap. xi, 15, Codex Vercellensis, qui super tectum fuerit, non descendat. Corb. qui in superioribus, non descendant. Veron. et Brix......

Matth. cap. vi, 18. In Vercellen., Veron. et SanGermanen, additur, in palam, ut in Græco textu.

Matth. cap. x, 25. Vercellen.,Corbeien. et Brixian. Beelzebul. Græci quoque codices legunt, BeekeCoù), quod Chaldaice est, Deus sordium.

Matth. cap. xxi, v. 31. Vercellen., Veronen. et Corbeien. Dicunt ei: novissimus. Et ita veteres nonnulli codices Græci et Latini hoc loco ferebant, prout Cantabrig. Græco-Lat. Copht, Armen. Leichest. et Paris, 6, apud Millium. At nostra ætate libri Greci, et Latini typis vulgati legunt, primus. Oritur id ex transpositione versiculorum 29 et 30, in hunc modum: Pater accedens ad primum, dixit: (25) Fili, vade hodie, operare in vinea mea. At ille respondens, ait: Eo, Domine; et non ivit. (30) Accedens autem ad alterum, dixit similiter. Ille autem respondens, ait: nolo. Postea pœnitentia motus, abiit. Quis ex duobus fecit voluntatem Patris? Dicunt ei: Novissimus. Hæc certe orationis distributio hanc responsionem postulat; codices quidam apud Hieronym. Vers. Arab. ac Sax. Hilar. Aug. Cod. Const. quo usus est Erasmus, etc Vulgatæ ordinem servant, et tamen ferunt, novissimus, non, primus: idque ex eo oritur, quod animadvertentes aliqui, in explicatione parabola,

Ut plus inesset ponderis huic rudi Judicio meo, atque innotesceret Itale versionis genus sacerrimi codicis Vercellarum, in medium protuli hos universos Evangeliorum locos, quos Sapientissimus domnus Petrus Sabatier in Praf. generali allegavit ex Patribus primitivis, atque ex codicibus mss. venerandæ antiquitatis, ad exprimendam imaginem antiquæ Latina Italæ translationis. Nihil ab eo præstari poterat in hoc genere doctius atque lucidius; quoniam ipse omnia, que affert, loca variantia, non leviter attin- B git, multo minus temere, aut ex præjudicatis notionibus; sed inspectis collatisque Græcis exemplaribus, explorata etiam Latinorum indole, in consilium insuper adh.bitis operibus SS. Patrum antiquiorum, singulis denique summa cum diligentia pensitatis, quæ in hujusmodi inquisitione lucis quidpiam fœnerari posse videbantur. Cum enim in Palestra hac multum esset versatus, et explorate subinde ipsi constaret de luculentis testimoniis a se prolatis, nil mirum, si in iisdem allegandis numquam cespitaverit vir maximus. Sed quoniam ex multis labeculis, quibus Itala in codicibus modo respersa est, ita veterem quasi formam aliquibus videtur amisisse, vix jam ut ipsa cognosci queat; et simulacrum dumtaxat aliquod in superioribus locis adumbratum, nobisque relictum C publicanos et meretrices quæ hominum genera noputant: ego excellentem ejusdem Itala pulchritudinem iterum in Patribus quæram; atque nativam effigiem, post tantum virum, in primigenio Græco textu curiosius contemplabor, ut nullam a me patiar diligentiæ partem desiderari ad Vercellensis evangeliarii codicis illustrationem. En ergo sylvam aliarum parallelarum lectionum, quas ego collegi ex PP. et Comment. quasque hic libens in medium affero.

Joan. cap. XIX, 31 Vercellen. et Veron. cœna pura. Sic vocem napaozɛún reddit vetus interpres, et optime quidem: nam parasceven, inquit Augustinus in tract. 120 in Joann. cœnam puram Judæi, Latine usitatius apud nos, vocant. Hujus nominis mentio est etiam apud Tertullianum, lib. v adversus Marcionem cap. 4.

Luc. cap. 1, 29. Vercellen.... sa au..., ut vidit... la est. Supple lacunam ex Veron. et Brixian. Ipsa autem, ut vidit eum, mota est (Brixian. turbata est). Græcus habet, "Hde idoūσa distapúxon, hoc est, illa autem videns, turbata est.

Lúc. cap. ix, 4. Vercellen. et inde exite, conformiter Græco, zai èxɛï0ev ¿žéрxeole, id est, et inde exite, Veron. et inde proficiscimini, ut codex Corb.

Luc. cap. xxiv, v. 43. In Vercellen., Veronen., Corbeien. et Brixian. deest, sumens reliquias, dedit eis: nec habetur in textu græco.

Matth, cap. vi, 14. Verba, delicta vestra, desunt in Vercellen., Veron., Brixian. et textu Græco.

mine alterius filii inuuuntur, præferri cæteris, quos major natu filius indicat, veluti Pharisæis, censuerint mendum esse in textu, legendumque, novissimus, scilicet alter filius, non, primus, nempe major natu. At minime dicitur esse natu major is quem primo loco adit Pater, neque natu minor ille, quem secundo convenit. Contra potius parabola ordo postulat, ut pater prius vocaverit natu minorem, flagitiosorum hominum figuram, deinde vero majorem, quo Pharisai significabantur. Ita Cl. Calmet in Comment, ad hunc locum.

Matth. cap. xxi, v. 13. Vercellen. . . te illum. .. bus, et ma... bus, et mitti. . . Supple lacunam ex Veron., tollite illum pedibus, et manibus, et millite, D etc. Corbeien. tollite eum, ligatis pedibus, et manibus, et mittite, etc. Brixian. alligate ei pedes, el manus, et tollite eum, et mittite, etc. S. Irenæus tollite eum a pedibus,et manibus, et millite, etc. Et ita Lucifer Calaritanus in lib. 1 pro S. Athanasio, omissa tamen præpositione a. Concinuerat ei S. Ambrosius in Apol. David cap. IV, pag. 699. At neque Vulgata, neque versiones Cophtica, Syriaca, Arapica, atque Æthio pica, neque Sanctus Augustinus legunt haec verba, capite illum. Codex Cantabrigensis tamen, pedibus, et manibus capite eum.

Matth. cap. xx, 25. Vercel., plena sunt rapina et intemperantia. Graci codices multi apud Millium cum Vulgata consentiunt at typis yulgati, legunt,

Tépovai šž úpravās, xai ùzpucías; id est, pleni estis A invenire. Brixian. et in me non inveniet quicquam. Ver(1. sunt) rapina et intemperantia, ut Veron.

Joan. cap. vii, 25. Vercellen., quidam Hierosolymita. Veronen. quidam ex Hierosolymitanis. Brixian. .... ex Jerosolymitis, et ita textus Græcus, ἐκ τῶν Ἱεροσολυμιτῶν.

siones Syr. Goth. Eth. Armen. et SS. Greg. Nys-
sen. Athan. Basil. aliique Græci Patres, et Codd.
legunt, Kai iv uoi oùx súprσec oùôév. Et quidam Latini
εὑρήσει οὐδέν.
Patres, nempe S. Ambrosius lib. 11 de Fuga Sæculi
cap. 4, et S. Gregorius Magnus Homilia 39, in Evan-
gelia habent, et in me non inveniet quidquam. Verum
idem S. Ambrosius in libro de Tobia, tom. 1,
pag. 601, et in me suum non invenit nihil : quam lectio-
nem etiam explicat in laudato lib. de Fuga Sæculi,
cap. 4, n. 24. S. Augustinus quoque in lib. de
Nuptiis et concupiscentia, tom. x, part. 1, pag. 307,
et in me nihil invenit.

Luc. cap. m, 13. Vercellen. Nihil plus exegeritis, quam quod constitutum est vobis. Veronen. Nihil am

Joan. cap. vii, 35. Vercellen. et Veronen. numquid in dispersionem Græcorum iturus est (Veron. incipiet ire) et docere Græcos. Textus Græcus habet, Εἰς τὴν διασπορὼν τῶν Ἑλλήνων μέλλει πορεύεσθαι, καὶ διδάσκειν τοὺς Ἕλληνας : Numquid in dispersionem Græcorum iturus est, et docturus Græcos, id est Ethnicos Gentes ve per totum orbem dispersas et diffusas. Sic enim plerique interpretantur dispersionem : sunt tamen qui putant, ipsos Judæos intelligendos esse, qui extra Judæam degebant et censebantur B plius exigatis, quam quod constitutum est vobis. Gat. dispersi; quoniam et regiones, ubi sic dispersi degebant, dicebantur dispersiones. Ia diσоρà Пάтоυ dispersio Ponti, appellabatur regio Ponti, in qua erant Judaei. Vox illa dɩuoñopù dispersio, in pluribus Scripture locis usurpatur pro significando exilio Judæorum in diversis orbis regionibus, a quo Deus revocaturus erat eos aliquando, ut prædicitur Psal. cxLvi,v. 2 : τὰς διασπορὰς τοῦ Ἰσραὴλ ἐπισκευάξει dispersiones Israelis congregabit. Itaque (aiunt) dispersiones ille Gentium, quæ Græcorum nomine interdum significantur, erant diversæ orbis regiones, per quas sparsi erant Judæi, ut loquitur Tobias cap. xii, 5, quia Deus διέσπειρεν ἡμᾶς ἐν αὐτοῖς. Ergo ex istorum sententia, dicebant Judæi: An ibit ad Judæos dispersos inter Gentes, et docturus Gentes C "Elvas, eos nempe qui inter Gentiles habitant?

Joan cap. x, 26. Vercellen. Veronen. et Brixian. post meis, addunt, sicut dixi vobis, juxta textum Græcum : Οὐ γάρ ἐστε ἐκ τῶν προβάτων τῶν ἐμῶν, και θῶς εἶπον ὑμῖν.

Joan. cap. x, 20. Vercellen. Erant quidam Græci. Et ita Veronen. et Corbeien. Gentiles isti, "EXλnves erant Proselyti, non ex Judæis, sed ex Gentibus nati. Omnes fere populos de non Israelitica Gente, Έλληνας Gracos appellabant Judæi; Ελληνιστάς, Hellenistas vero, Judæos, qui Græca Biblia in Synagogis legebant. Vide tamen quæ diximus paulo sup. cap. vi, v. 35.

et Brixian. quam constitutum est vobis, exigatis. Græcus fert, Μηδέν πλέον παρὰ τὸ διατεταγμένον ὑμῖν рάoσTE, Latine reddendus, Nihil amplius, quam quod constitutum est vobis, exigatis. Græcum enim πράσσω, frequenter usurpatur pro exigere : πράσσετε id est exigatis. Hanc enim significationem habet verbuni Græcum, a quo páxтopes, exactores. Græci dicunt, inquit Agellius, lib. xv, c. 14, eioeπpáčutó μe apyúpiov, exegit me pecuniam : sed et ipse Vulgatus Interpres πрάxτорa, reddidit exactorem, Luc. cap. x, versiculo 58. Similiter cap xix, 23, illud σὺν τόκω ἂν ἔπραξα αὐτὸ, interpretatur cum usuris utique exegissem illam.

Luc. cap. v, 14. Vercellen. cum S. Ambrosio. Ut sit in testimonium hoc vobis. Veron. Ut sit in testimonium... vobis. Corbeien. Ut sit in testimonia hoc vobis. Multi Græci codices legunt Ut sit testimonium hoc vobis, Ἵνα ᾗ μαρτύριον τοῦτο ὑμῖν. et ita Marcion apud S. Epiphanium et Tertullian.

:

Luc. cap. 1x, 54. Vercellen. Veronen. et Brixian. in fine addunt, sicut (Brixian. sicut et) Helias fecit, ut textus Græcus, 'Q5 xai H'λías imoinσɛ, id est, quemadmodum et Elias fecit. Consentiunt Versiones Arabica, Persica, Syriaca, Ethiopica et Gothica. Veretur Grotius, ne hæc ablata sint a librariis, quod ea Marcionitis favere crederent: qua de re vide Tertullian. lib. IV, pag. 540, contra Marcionem.

Marc. cap. 11, 14. Vercellen. Veronen. et Corbeien.

Joan. cap. xiv, 10. Vercellen. Sed Pater qui in me manet, ipse loquitur, et opera, quæ ego facio, ipse fa- D vidit Jacobum Alphæi, et ita Græci libri plerique.

cit. Veron. Pater autem in me manens, ipse loquitur, et opera, quæ ego facio, ipse facit. Corbeien. Pater autem, qui in me manet, ipse loquitur, et opera, quæ facio, ipse facit. Brixian. Sed Pater, qui in me manel, ipse facit hæc opera. Sanctus Ambrosius in lib. m de Fide, cap. 2, pag. 513: Pater autem, qui in me manet, ipse facit opera, et opera quæ ego facio, ipse facit. Item in lib. iv, cap. 6, pag. 533 : Pater meus, qui in me manet, ipse loquitur, et opera quæ ego facio, ipse facit, et ita in lib. v, pag. 575, omisso tamen, meus. Paria habet in lib. de Incarn. Domin. Sacram. cap. 8, pag. 722.

Joan. cap. xiv, 30. Vercellen. el in me nihil habet

Cantabrig. vero Græco-Lat. et Leicest. et Paris. 6, et alii Codd. teste Victore Antiocheno, vidit Jacobum filium Alphæi. Brix. Gat. et Mm. Levin Alphæi. Orig. lib. 1, contra Celsum negat, hunc Levin esse Apostolum. Alii legunt, vidit Matthæum publicanum; pro eo quod in Vulgata, et in plerisque Codicibus, tam mss. quam impressis Græcis legitur. Levi publicanum. Fallitur cum Orig. Grotius, qui putat Levi fortasse ipsum fuisse mancipem portoriorum; Matthæum vero illius vicarium : et convivium, de quo S. Matthæus, non in Matthæi domo, sed in Levi fuisse instructum.

Marc. cap. xiv, 61. in Vercellen. ante benedicti,

deest, Dei, et ita in S. Hilario, lib. vi de Trinitate A tom. I, pag. 170, itemque in Textu Græco.

Matth. cap. vi, 19 et 20. Vercellen., Veron., Corbeien., Brix. et San-Germanen. exterminat, et ita S.

Matth. cap. v, 31. In Vercellen., Veron. et Bri- Cyprian. in lib. de Oper. et Eleemos. pag. 305, et in

xian. deest hinc, et ita in Textu Græco.

Matth. cap. x, 50. In Vercellen. post verbum, dentium, additur, et dixit. In Brixian. vero, ait illis Jesus, conformiter plerisque Græcis Exemplaribus.

Matth. cap. xvi, 18. Vercellen. et Corbeien. Et portæ inferni (Corbeien. inferorum) non vincent eam. Textus Græcus habet, καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισ XÚCOVER AUTĀS: Et portæ inferi non prævalebunt ei. Matth. cap. xvi, 20. In Vercellen., Veronen. et Corbeien. omittitur, Jesus : nec legitur in codicibus bene multis, cum Græcis, tum Latinis, relatis a Mill. in Var. Lect. ipsumque nomen abundare in Vulgata, quamplures arbitrantur.

Matth. cap. xvi, 19. Vercellen., Veron., Corbeien., San-Germanen. et Brixian., iterum amen dico vobis, et ita Græci codices multi ac mss. Latini fere triginta quatuor, et plures editiones apud Millium.

Matth. cap. v eodem, Vercellen. et Corbeien. si duobus convenerit. Veronen., San-Germanen. et Brix. si duobus ex vobis convenerit; et ita S. Cyprianus p. 41, et in lib. m Testimon. n. 5, et S. Ambrosius in lib. de Institut. Virgin. cap. 2, pag. 252. Matth. cap. xIx, 1. Vercellen. et Veronen. cum locutus esset Jesus. Corbcien. quoque, cum loculus esset Jesus, et ita S. Hilar.

Matth. cap. eodem, 10. Vercellen., Veronen. et S. Germanen., causa viri, et ita S. Ambrosius in C lib. de Virginitate cap. 6, pag. 220, et in lib. de Exhortatione Virginitatis cap. 3, pag. 282.

Matth. cap. xxvi, 11. Vercellen. non... per habebi... Supple lacunam ex Veron. Corbeien. et Brixian. qui habent, non semper habebitis. et ita duo Græca Exemplaria, nec non aliq. Suecorum reginæ mss. bibl. et Sixtina editio.

Matth. cap. xxvi, 61. Vercellen., Corbeien. et Brixian. ædificare, et ita Græcus textus, et plerique mss. S. Augustini in lib. 11 de consensu Evangelist.

Joan. cap. 1, 50. Vercellen., Veron. et Brixian. majora horum, et ita Græc. μɛišw toútwv, nempe, majora his.

Matth. cap. 1, 16. Vercellen. et San-Germanen. cui desponsata Virgo Maria, genuit Jesum. Veron. cui desponsata erat Virgo Maria. Virgo autem Maria genuit Jesum. S. Gaudentius in Serm. 8, pag. 95, cui desponsata Virgo Maria, quæ genuit Jesum. Codex Veronensis in tertia tessaradecade Mariam Virginem in censu generationum ponit, cum Sancto Hilario: ergo nulla deest generatio.

Matth. cap. u, 11. Vercellen., qui autem venit. Veron. San-Germanen. et Brixian., qui autem post me venit, et ita S. Cyprianus in lib. 1, Testimon, adversus Judæos ad Quirinum, cap. 12, pag. 345, S. Hilarius in Tract. in psalm. cxvIII, tom. 1, pag. 290, et S. Ambrosius in Apologia David altera, cap. 8, pag. 722.

lib. ad Quir. S. Ambros. in lib. 1 de Spir. Sanct. p. 653, et S. Augustin. in lib. n de Serm. Dom, in monte, tom. II, part. n, pag. 217.

Matth. cap. vi, 18. Post verbum jussit, in Vercellen. et Veronen. adduntur verba, discipulos suos, et ita in versione Coptica, in S. Hilario, et in S. Hieronymo. In Cod.San Germanen. vero, discipulis suis.

Matth. cap. x, 29. Vercellen., Veronen., Corbeien. et Brixian., sine voluntate Patris vestri, et ita versio Arabica, S. Irenæus in lib. 11 contra Hareses, tom. 1, pag. 154, Tertullianus non semel, NovatiaB nus de Trinitate, cap. 8, S. Cyprianus in Epist. 55, juxta Pamelium, (19. Oxon.) S. Hilarius in lib. IV de Trinitate tom. 1, pag. 76, aliique.

Matth. cap. xIII, 15, Vercellen. aures et oculos eorum grava. Veron. et aures eorum obstrue, et oculos eorum grava. S. Irenæus, et aures eorum obtura, et oculos eorum excæca.

Matth. cap. xIII, 47. Vercellen. retia missæ in mari, quæ ex omni genere piscium c....... Supple lacunam ex Veron. et Brixian. qui habent, retiæ missæ in mari, quæ ex omni genere piscium collegit. SanGermanen. retiæ missæ in mare, quæ ex omni genere piscium collexit. S. Ambrosius in lib. de Virginitate cap. 19, pag. 243, reti misso in mare, etc. et in lib. v Hexam. cap. 6, pag. 83, reti misso in mare, quod ex omni genere piscium congregavit.

cum aut.....

Matth. cap. XIII, 48. Vercellen. ess.....ta, eduxerunt eam ad litus; et sedentes eleg... runt optimos pi..... su..... Veron. cum autem esset impleta, eduxerunt eam ad litus, et sedentes elegerunt optimos pisces in vasis suis. San-Germanen., cum autem esset impleta, duxerunt eam ad litus; et sedentes optimos elegerunt in vasis suis. Brixian., cum autem impleta esset, eduxerunt eam ad litus, et sedentes elegerunt bonos in vasis suis. S. Ambrosius in lib. v Hexacm. cap. 6, pag. 85, cum autem esset impletum, duxerunt id ad littus, et sedentes elegerunt optimos in vasis suis.

Matth. cap. xv, 26. Vercellen. Veronen., et Corbeien., non licet accipere, et ita S. Ambrosius in D Enarrat. in Psalm. XLIII, pag. 907, Brixian. quoque habet, accipere. Pers. item Vers. et S. Hilarius legunt, non licet, etc. E Græcis S. Basilius Seleucus habet it, pro, ot. έξεσι, ἔσι.

Joann. cap. 1, 16. Vercellen. vès aqua baptizabo in pœnitentiam.¡ Veron. vos aqua baptizo in pœnitentiam. Gat. in pœnitentia. Tertullianus pag. 228, vos sola pœnitentia lingo.

Joann. Cap. v, 44. Vercellen. et gloriam ab unico non quæritis? Veronen., et honorem ejus, qui est solus, non quæritis? S. Hilarius, et honorem ejus, qui solus est Deus, non requiritis.

Luc. cap. x, 22. Vercellen., et nemo novit quis est Pater, nisi Filius, etc. Veron., et nemo novit Patrem,

« PoprzedniaDalej »