Obrazy na stronie
PDF
ePub

mus servet, ac optata tua secundet. Vale. Vindobona, a. A Hohendorff. Membr. sec. XII, continet Vet. et Nov. d. x. cal. Aprilis, 1746.

Celsiss. S. R. I. principi Josepho Thunio Gurcen. episcopo Nicolaus Forlosia S. D. obsequentissime.

Simul ac acris hiems præcipitare, et ver appetere cœpit, nihil mihi fuit prius, quam ut mandatis tuis, Celsiss. princeps, parerem. Latinos itaque sacrorum librorum codices, qui in Aug. hac bibliotheca servantur, perlustravi, quosque ad Cl. Blanchinii optata facere reperi, eos adnotavi, et huic epistolæ pro indicio adscriptos, ad te mitto. Quod si quid ex ejus usu fuerit, erit mihi gratissimum; ut, si quæ loca cum Clementina editione collata voluerit, id per otium præstare non defugiam. Ejus igitur explorare sit labor, ac tui jubere. Sic te Deus pro Ecclesiæ tuæ bono, et meo præsidio servet incolumem. Vale. Vindobonæ, a. d. ix. kal. maii, 1746.

Ex Aug. bibliotheca Cæsarea Vindobonensi sacrorum Bibliorum codices juxta ordinem V. C. Gentilotii.

L. Quinquagesimus codex Theol. Latinus es!, membranaceus, antiquissimus, sub finem sæculi vin aut initium Ix, litteris rotundis scriptus sumptibus Radonis Abbatis S. Vedasti Atrebatensis ab A. Chr. 795, usque ad A. 815. Hic vero descriptus a Lambecio lib. 11 Commentarior. a pag. 402, ex quo excerpta retulit Jacobus Le Long, Bibl. Sacr. Tom. 1, pag. 536, continet Biblia Sacra utriusque Testamenti. Codicem totum ruinosum falso appellari, ait Gentilotius, nec adeo id verum esse negat: nam fugientes alicubi litteras, si oculos intendas, plerumque assequare.

(LXIV. Membranaceus auni 1341.

continent Biblia
Veteris et Novi
Testamenti.

XCIV. Membranaceus sæc. XIV). XCV. Membranaceus sæc. x. codex mutilus continet prophetas.

CL. Membranaceus sæc. x, continet quatuor Evangelia.

CCLIX. Membran. sæc. x, continet Acta Apostolo

rum, Epistolam Jacobi, et Ep. Petri primam. CCLXXX. Membr. sæc. xi, mutilus continet Salomonis Proverbia, et librum Sapientiæ.

Test.

Neap. Membr. sæc. X1).continent Vetus et Nov.
Neap.Membr.sc.XIV). Test.

Codices posteriorum sæculorum, qui sunt bene mul-
ti, nulli hic adnotantur.

Celsiss. S. R. I. principi Josepho Thunio Gurcensi episcopo, Nicolaus Forlosia obsequentissime S. D.

Mea tibi, Celsiss. princeps, parendi studia, et genium in hujusmodi, quos Cl. Blanchinius expeti!, laboribus, nisi satis probata hactenus vobis esse confiderem, ea facile suaderent postremæ ad te, quas dedi, B litteræ. In iis etenim non frustra innui, si quæ manuscriptorum loca conferri cum Vulgata editione oporteret, me id præstiturum. Ea sane ratione, qua possum, me tibi obtuli. Talem autem inceptare laborem, diutiusque perdurare, in quo incubare oculos, propius admovendi, et figendi causa, opus sit, mihi fere pú, non licet, per pectoris, quam patior, imbecillitatem. Sacros itaque codices conferendi onus suscipienti, fallere necesse esset, quam exsolvere nequeo, fidem. At si forte heic reperiantur tuæ diœceseos ecclesiastici duo, quorum diligentiæ id committere possis, eis me libenter, in captandis fugientibus litteris præsto futurum promitto. Pluribus, excusandi mei gratia, abstinco, ne de tua erga me benevolentia, aut de ea, qua apud Blanchinium vales, ad ipsi persuaC dendum auctoritate, diffidere videar. Equidem te etiam rogo, ut illi persuadeas id, quod maxime ex animi mei sententia optarem, præstare non posse, et dividiæ esse. Sic te, Celsiss. princeps, D. O. M. diu incolumem servel. Vale. Vindobonæ, a. d. vi, non. Junii, 1746.

Ilæc sunt, quæ ex optimo, et longo rerum usu exercitatissimo bibliothecario mecum, humanissime princeps, communicasti, ut intelligerem, me tanti viri amicitias tuo munere fuisse aucupatum. Andivi a maximis viris, quique id facillime nosse poterant, in Vindobonensi thesauro codd. mss. nullum aliud

exemplum superesse illius versionis Italicæ, quæ propagata, quasique per manus tradita fuit, et summo studio retenta in plerisque Latinis ecelesiis, usque ad tempora S. Gregorii Magni. Sacerrimus ille

CCCXLIII. Membran. sec. XI, continet quatuor D codex in pluteis latitabat. Tu vero in eo conferendo

Evangelia.

CCCLXXXI et CDLVIII. Membranacei sæc. XIV,
ambo continent Biblia utriusque Testamenti.
CDLXXXV. Membran. sac. x, continet Psalte-
rium Davidicum cum Canticis Isaiæ, et cæteris.
DXC. Membran. sæc. xn continet aliquot Veteris
Test. libros, et quatuor Evangelia.
DCLXXXVII. Membr. A. 1247, continet Vetus et
Nov. Test.

DCCLIX. Membr. sæc. xIII, continet Vet. et Nov.
Test.

DCCLXXVI. Membran. sc. XIV, continet Nov. Te

slam.

primus omnium navasti operam; ut ego collatos locos in hocce Evangeliarium Quadruplex inferens, cum Christiana rep. communicarem. Velim tamen ex te audiat Cl. Forlosia, quantum ego mihi conscius sim, et profitear me sibi quoque debere; quamque beatum me futurum putem, si mihi referendæ gratiæ potestas detur. Litteras tuas valde expecto, vir sapientissime; nec mihi quidquam gratius accidere poterit, quam si me tibi aliquid tua causa facere jubeas. Novi te, mei esse amantissimum. Nune vero et alii ex scriptis istis intelligent, quanta inter nos voluntatum, ac studiorum conjunctio sit. Vive diu, præsul humanissime; vive, et consenesce in

studiis tuis. Contempsisti adhuc juvenis ea omnia, A præstiti in parte 11, versa hujus editionis. Posquæ vulgo etiam a senibus maximi fiunt. Deum, et Ecclesiam tuam unice cogitas. Alia omnia contemnis, quoniam fluxa, et caduca sunt. Nostri omnes te salutant. Saluta mihi tu isthic D. Forlosiam. Ad eum scribere nunc non licet per occupationes: scribam autem propediem. Vale, et de Sacris Litteris optime mereri, quando id vel uni tibi maxime licet, ne desistas. His quantum studii, diligentiæque adhibueris, tantum te Gurcensi Ecclesiæ, publicæque utilitati, cui semper consulere studuisti, elargitum esse cognovero. Ex Ædibus Vallicellanis, nonis Apr. 1747.

EPISTOLA

BLANCHINI AD MUSELlium.

Clarissimo et benemerentissimo viro Joanni Francisco Musellio sanctæ Veronensis Ecclesiæ canonico archipresbytero Joseph Blanchinus Veronensis presbyter congregationis Oratorii S. Philippi Nerii de urbe salutem et vitam.

teritatis potius adjuvanda studio, ut me vehementer, et sæpius es cohortatus, efficiam, ut in præcipuas ejusdem Evangeliarii lectiones incumbam, quæ abeunt a nostra editione Vulgata sique ac ratione catholicæ Ecclesiæ juvari causa poterit, ut certe potest, magnopere spero fore, ut neque te officii tui in me cohortando, neque incomparabilis liberalitatis JOANNIS V, Portugalliæ et Algarbiorum regis in adjuvando pœniteat. En ergo præcipuorum locorum Florilegium, quod ex SS. Patrum Antehieronymianorum operibus diligenter excerptum, nunc ad te mitto. Antequam vero ordiar texere eorumdem collationem, scire te volo, fuisse nonnullos, qui, in Veronensi codice Joannis capite 1, versu 13, ubi legitur: Qui non B ex sanguine, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex Deo natus est, vetustæ hujus lectionis ignoratione, sunt arbitrati, codicem nostrum ab hæreticis fuisse corruptum. Lubricam mihi fateor hanc esse defensionem. Nam eos ego quanti faciam, norunt, quicumque me norunt. Res tamen ipsa subigit me, ut dicam eos reprehendendi sacerrimi codicis, paulo quam par erat, cupidiores fuisse. Si enim, natus est, ipsi nusquam forte alibi legerant, non statim confugiendum eis erat ad illud ut dicerent, in omuibus Patribus scriptum, nati sunt. Quod si volunt, ut ego alicujus veteris scriptoris proferam testimonium, a quo illius lectionis mentio fiat, jure quidem id postulant. Nam Veronensi codici ego quidem plurimum tribuo, non tantum tamen, ut satis sit, avròs pa. Patres illius lectionis testes habeo locupletes, Irenæum, Tertullianum, Jo. Chrysostomum, Augustinum, Vigilium Tapsensem, et Joannem Damascenum. Libet singulorum verba proferre. S. Irenæus, lib. I contra læreses luculenter demonstrans, unum et eumdem esse Jesum Christum, Unigenitum Dei Filium, verum Deum, ac verum hominem', capite XVI (Pag. 204, col. 2, num. 2, lit. o), ita inquit Potuerat dicere Matthæus, Jesu vero generatio sic erat: sed prævidens Spiritus Sanctus depravatores, et præmuniens contra fraudulentiam eorum, per Matthæum ait: Christi autem generatio sic erat; et quoniam hic est Emmanuel : ne forte tantum eum hominem putaremus, (non enim ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex voluntate Dei, Verbum caro factum est); neque alium ‹ quidem Jesum, alterum autem Christum suspicaremur fuisse, sed unum et eumdem sciremus esse,› Et cap. xix (P. 212, col. 2, num. 2, lit. m), ejusdem libri, ut probet ex Scripturis, eumdem Jesum Christum verum esse Dei Filium ex Deo Patre genitum, et verum hominem filium ex Virgine natum, Esaiæ (cap. LIII, 8), ac (cap. xvu, 9) Jeremiæ geminos profert locos, et ait: Propter hoc genera, ‹ tionem ejus quis enarrabit? quoniam homo est, et quis agnoscet eum? Cognoscit autem illum is, cui Pater, qui est in cœlis, revelavit: ut intelligat, <quoniam is, qui non ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri natus est filius hominis, hic est

C

Annus jam agitur xv, ex quo, pro singulari tuo de Sacris Litteris benemerendi studio, auctor mihi fuisti, ut codicem illum purpureum celeberrima bibliothecæ DD. canonicorum amplissimi capituli Veronensis, cujus jam ego pars ima fui, tu vero, archipresbyter præstantissime, summum es caput, et decus, typis ederem, atque illustrarem; quoniam exhibet antiquam Latinam Italam translationem, jam inde ab apostolorum temporibus usu receptam, cœterisque prælatam (ob verborum tenacitatem, cum perspicuitate sententiæ) fere usque ad ætatem Sancti Gregorii Magni. Quare, cum tua voluntas maximæ legis vim, pro summa tua non modo auctoritate, verum etiam sapientia, obtinere apud me debeat; scias velim, me ita animatum, ita paratum esse ubi hac in re, ut in omnibus aliis libenter obsequi, ut non detrectem editionem suscipere, agere, et præstare, quoquo modo possum. Nosti observantiam meam, postquam etiam Verona discessi, ut in hanc Congregationem Sancti Philippi Nerii me conferrem semper enim tibi optemperavi, atque una fui, saltem commercio litterarum; in quibus non ego quidem tuam vocem audio, neque tu meam, sed quæ voci subest res, eam nihilominus percipio, quam D cam istic canonicum agerem. Tot annorum Japsus, tantaque locorum intercapedo, obsequium erga te meum nullatenus immutarunt: immo ipsum augetur in dies, ad summumque perducitur, archipresbyter ter colende. Cum itaque nihil habuerim antiquius, nihilque exspectaverim magis, et observaverim diligentius, quam ut firma ad te colendum animi mei propensio aliquo publico tibi pateret officio, en ture libens nunc obsequor voluntati; quam ego semper tanti facere soleo, ut eadem mihi loco jussionis habeatur. Descriptionem tamen codicis Evangeliarii Veronensis, v vel vi sæculo exarati, heic non alexam, quoniam liber penes vos est, atque id jam

* Christus Filius Dei vivi. ›Item cap. xxi (Pag. 217, A tam exageranter inculcavit non ex sanguine, nec ex col. 1, n. 5), ostensurus, Spiritum Dei per apostolos annuntiasse, ex Virgine natum esse Emmanuel, insignem Esai recitat prophetiam, pravamque, et hæreticam adversariorum interpretationem confutat, dicens: Propter hoc enim, et de fructu ventris ejus regem promisit, quod erat proprium Virginis ‹ prægnantis; et non de fructu lumborum ejus, nec de fructu renum ejus, quod est proprium viri ge<nerantis, et mulieris ex viro conceptionem facientis. Circumscripsit igitur genitalia viri in promissione Scriptura; immo vero nec commemoratur ; <quoniam non ex voluntate viri erat, qui nasceba<tur. Dein veram ejusdem prophetæ sententiam explicat, et confirmat aliis tum Danielis, tum Esaia prophetiis, atque ita concludit (P. 217, c. 2, n. 7) : • Propter hoc autem et Daniel praevidens ejus adventum, lapidem sine manibus abscissum advenisse in hunc mundum (hoc est enim, quod sine manibus) significabat (cap. xxvIII, Dan. 11, 34); quod, • non operantibus humanis manibus, hoc est, virorum illorum, qui solent.lapides cædere, in hunc mundum ejus adventus erat; id est, non operante in eum Joseph, sed sola Maria cooperante dispositioni. Hic enim lapis a terra ex virtute et arte constat Dei. Propter hoc autem et Esaias ait: Sic dicit Dominus: Ecce ego mitto in fundamenta Sion lapidem pretiosum, electum, summum, angularem, honorificum; uti non ex voluntate viri, sed ex voluntate Dei, adventum ejus, qui secundum homi‹ nem est, intelligamus. Demum lib. v, cap. 1, C luculenter ostendit, Valentinum, ac Ebionem, qui Incarnationem Filii Dei ex Maria Virgine, Spiritų Sancto operante factam respuebant, manere in veteri Adæ damnatione, atque ita concludit : « Non enim effugit aliquando Adam manus Dei, ad quas Pater loquens, dicit: Faciamus hominem ad imaginem, et similitudinem nostram. Et propter hoc in fine non ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex placito Patris manus ejus vivum perfecerunt hominem, uti fiat Adam secundum imaginem et similitudinem Dei. Vide ergo, vir Cl., an ii, qui putant lectionem Veronensis Evangeliarii nullo veteri testimonio fultam esse, veritati litent. Sed placet alia quoque testimonia proponere, ac in primis insignem quemdam Tertulliani locum, in quo tamen, D qui se veterum scriptorum quasi medicos esse glo, riantur, latentia ulcera (inoptimis quibusque codicibus non apparentia) deprehendunt. Legitur itaque ad hunc modum in libro de Carne Christi cap. 19, ubi disserit adversus Valentinianos: Quid est ergo: Non ex sanguine, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex Deo natus est? Hoc quidem capitulo ego potius utar, quum adulteratores ejus obduxero. Sic enim scriptum esse contendunt: Non ex sanquine, nec ex carnis voluntate, nec ex viri, sed ex Deo natus est? .....Intelligimus ergo ex concubitu nativitatem Domini negatam, quod sapit voluntas viri, et carnis, non ex vulvæ participatione. Et quid utique

carnis voluntate, aut viri natum; nisi quia ex ea erat caro quam ex concubitu natam nemo dubitaret? etc.> Paria habet idem Tertullianus in eodem libro de Carne Christi cap. 24, ubi locum, de quo scribo, adversus Ebionem affert Ideo inquit etiam Marcionem prospiciens (Spiritus Sanctus): Ego sum, inquit, Deus, et alius absque me non est. Et cum alias idipsum eodem modo dicit, nescio quas illas Valentinianorum æonum genealogias pulsat. Et, non ex sanguine, neque ex carnis, et viri voluntate, sed ex Deo natus est. Sanctus quoque Joannes Chrysostomus ad eamdem lectionem nostri Evangeliarii Veronensis (in aliquo proinde Græco exemplari a se repertam, lectamque) videtur respexisse, cum in. B quit : air toɔ̃to dɩnkñ péyovev ǹ yévunois, xai šoizvča ἡμῖν, καὶ ὑπερβαίνουσα τὴν ἡμετέραν· τὸ μὲν ἐκ γυναικὸς tò γεννηθῆναι, ἡμῖν συνέβαινε· τὸ δὲ μὴ ἐ αἵματος, μηδέ ἐκ θελήματος ἀνδρὸς ἢ σαρκὸς, ἀλλ' ἐκ Πνεύματος Αγίου, τὴν ὑπερβαίνουσαν ἡμᾶς καὶ τὴν μέλλουσαν προαναφανεί γέννησιν, ἣν ἡμῖν ἔμελλεν ἐκ Πνεύματος χαρίζεσθαι. Ideoque duplex (Christi) generatio fuit; et quæ similis nostræ esset, et quæ nostram exsuperaret. Etenim ex muliere nasci nobis competit; nasci autem non ex sanguine, non ex voluntate viri, el carnis, sed ex Spiritu Sancto, generationem nos exsuperantem, el futuram prænuntiat, quæ ex spiritu nobis concedenda erat. Et ut hæc leviora sint, quoniam non manifesta, locum certe, quem subjiciam, conciliare aliquam huic epistolæ gratiam, ac pondus controversæ lectioni, vel apud fastidiosos æstimatores, potest, Itaque S. Augustinus in libro Confessionum vi, cap. 9, ait : « Et primo volens ostendere mihi, quam resistas superbis, humilibus autem des gratiam, et quanta misericordia tua demonstrata sit hominibus via humilitatis, quod Verbum tuum caro factum est, et habitavit inter homines; procurasti mihi per quemdam hominem, immanissimo typho turgidum, quosdam Pla. tonicorum libros ex Græca lingua in Lainam ver. sos; et ibi legi, non quidem his verbis, sed hoc idem omnino multis, et multiplicibus suaderi rationibus, quod in principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum. Hoc erat in principio apud Deum: omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil. Quod factum est in eo, vila est, et vita erat lux hominum, et lux in tenebris lucel, et tenebræ eam non comprehenderunt. Et quia hominis anima, quamvis testimonium perhibeat de lumine, non est tamen ipsa lumen, sed Verbum Dei, Deus, est lumen verum, quod illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. Et quia in hoc mundo erat, et mundus per ipsum factus est, et mundus eum non cognovit, Quia vero in sua propria venit, et sui eum non receperunt, quotquot autem receperunt eum, dedit eis potestatem filios Dei fieri, credentibus in nomine ejus, non ibi legi. Item ibi egi, quia Deus Verbum, non ex carne, non ex sanguine, non ex voluntate viri, neque ex voluntate carnis, sed ex Deo natus est: sed quia Verbum caro factum est,

Auctor quoque A pta sunt. Porro magno numero codices hanc additionem non habent.

Luc. cap. vi, 35, Veronen., super gratos, et malos. Hæc lectio referri videtur ad codices, quibus usus est Tertullianus in lib. IV contra Marc. cap. 17, in quibus post versum 36, hoc assumentum habebatur, qui pluit super bonos, et malos, et solem suum oriri facit super justos, et injustos; quomodo et habebat Græcum exemplar, quod adhibuit auctor homiliarum Clementinarum Homil. 3, § 57.

Luc. cap. x, 15, Veronen., usque in infernum. In Græco fonte eadem verba occurrunt, eos adov xaταβιβαθήση, usque in infernum.

Luc. cap. XII, 55, Veronen., et ita fiet. Gat., Mm., Vindobonen. et Brixian., et ita fit. zò ita, addunt B etiam nonnulli codd. Græci, et versio Æthiop.

et habitavit in nobis, non ibi legi.
Dialogorum de SS. Trinitate, qui Vigilius Tapsensis
creditur (ut ostendi in Enarratione Pseudo-Athanasiana
in Symbolum, quam Veronæ edidi), ad probandum
nomen æterni Patris esse in Filio, ac Spiritu Sancto,
alterum eorum, qui colloquuntur, videlicet Ortho-
doxum, ita dicentem in palæstram inducit: Sed
ex Deo natum esse (Christum) Joannes testatur: In
sua venit, et sui eum non receperunt: quotquot autem
receperunt eum, dedit eis potestatem filios Dei fieri,
credentibus in nomine ejus, qui non ex sanguine, neque
ex volunte carnis, neque ex voluntate viri, sed ex Deo
natus est. Huic tandem accedit etiam S. Joannes Da-
mascenus, qui tom. 1, lib. 11, de Fide Orthodoxa,
cap. 7, pag. 204, edit. Parisiensis P. Michaelis Le-
quien ord. FF. Prædicat. 1712 ait: Kai ó Aóyos σàp
ἀτρέπτως ἐγένετο, ἐκ Πνεύματος ἁγίου, καὶ Μαρίας τῆς
ἁγίας ἀειπαρθένου, καὶ Θεοτόκου· καὶ μεσίτης Θεοῦ καὶ
ἀνθρώπων χρηματίζει, ὁ μόνος Φιλάνθρωπος, οὐκ ἐκ
θελήματος, ἢ ἐπιθυμίας, ἢ συναφείας ἀνδρὸς, ἢ γεννήσεως
ἐνηδόνου, ἐν τῇ ἀχράντῳ μήτρᾳ τῆς Παρθένου συλληφθείς,
ἀλλ' ἐκ Πνεύματος ἁγίου, καὶ τῆς πρώτης του Αδάμ
yevέosos, quæ Græca verba laudatus doctissimus
editor Latineĝita reddidit: Quocirca Verbum caro
absque ulla mutatione de Spiritu Sancto, et Sancta
< Maria semper Virgine, Deique Genitrice factum
est deique et hominum mediator existit solus ille
‹in homines benignissimus, non ex voluntate, aut
concupiscentia, aut congressu viri, aut generatione
cum voluptate conjuncta, in intemerato Virginis
utero conceptus, sed de Spiritu Sancto, ac prima C
illa Adami productione. ›

[ocr errors]

Matth. cap. v, 1, dcest, Jesus, in Veron, et Brixian. et ita in textu Græco, necnon in plerisque Latinis mss. vetustioribus Vaticanæ Bibliothecæ.

Matth. cap. ix, 28, in Veron. deest. vobis, et ita in Græco exemplari, ac in nonnullis vetustioribus libris Evangeliorum.

Matth. cap. XXI, 4, in Veronen. Corbeien. et Brixian. deest, totum. et ita in Græcis melioris notæ, et in Latinis reginæ Suecorum mss. libris.

Joan. cap. 1, 12, Veronen., credentibus, juxta textum Græcum, τοῖς πιστεύουσιν.

Joan. cap. vi, 58, Veronen. vivo per Patrem; et ipse vivit per me. Græcus, dià vòv natέpa, per Pa

trem.

Joan. cap. xv, 6, Veronen. et Corbeien., et aruit, propius Græco textui.

Luc. cap. 11, 34, Veronen., Hic positus est in casum. et ita textus Græcus is πTwσw, id est, in casum. Casus autem ibi ponitur pro exitio, quia is, qui cecidit, facile ab hoste opprimitur, et censetur per. ditus ita, resurrectio, pro, salute; quod, qui erectus steterit, salvus videatur.

Luc. cap. iv, 8, Veronen., Vade post me, Satanas; scriptum est enim : Dominum Deum tuum adorabis. Græcus legit, Υπαγε ὀπίσω μου, Σατανά" γέγραπται yap, etc. hoc est, recede a me, Satanas; scriptum est enim, etc. quæ verba ex Matthæi cap. iv, 10, desum

Marc. cap. 1, 11, Veron., in quo bene placuit mihi, Brixian.qui mihi bene complacuisti. Græci codices impressi, et manu exarati quamplures, cum Matthæo consentientes, habent, in quo complacui. Vulgatæ favent Lucas, et major librorum numerus.

Marc. cap. vi, 33, Veronen., et convenerunt illuc. Græcus quoque textus addit, et convenerunt ad illum.

Matth. cap. x1, 31. Veronen., qui autem in Spiritum Sanctum blasphemaverit, non remittetur illi peccatum, Corbeien. qui autem in Spiritum Dei blasphemaverit, non remittetur ei, Brixian. Spiritus autem blasphemia non remittetur hominibus. S. Athan, in lib. de Trinit. Tom. 1, pag. 981, qui autem blasphemaverit in Spiritu Sancto non remittetur ei, et in fragm, secundum Matthæum Tom. 1, Part. II, pag. 1169, blasphemia autem in Spiritum non remittetur illis.

Luc. cap. xi, 38, Veronen., et si venerit vespertina vigilia, et ita invenerit, beati sunt ; quoniam jubebit illos discumbere, et ministrabit illis, Corbeien. si venerit vespertina vigilia, et ita invenerit, beati sunt; quia jubebit illos discumbere, et transiet, et ministrabit eis: si secunda, et si tertia, beati sunt, Mm., el si venerit vespertina vigilia, et ita invenerit, beati sunt servi illi ; quia jubebit illos discumbere, et transiens ministrabit illis et si venerit in secunda vigilia, et si in tertia, et ita invenerit, beati, etc. Vindobon.,et si venerit vespertina hora vigilia, et ita invenerit, beati sunt... quia jubebit illos discumbere, et transiet, et ministrabit illis : et si D secunda, et si tertia, beati sunt. Etiam in codice Catholico, quo hic usus est Marcion, ante versum 38, ita legebatur, καὶ ἐὰν ἔλθῃ ἐν τῇ ἑσπερινῇ φυλακῇ καὶ εὕρῃ οὕτω, μακάριοι εἰσιν ὅτι ἀνακλινεῖ αὐτοὺς, καὶ ἐλθὼν πᾶν διακονήσει αὐτοῖς. Αtque hoc assumentum non esse, putat Millius, sed genuinam D. Lucæ lectionem p. 33, in Proleg. eam namque firmant lectionem exemplar Vulgata (ante Hieronymum) Irenæi interpretis, Ambros. in Com. in Luc. lib.vu, cap. 2, et Methodius Orat. 5, de Convivio Virginum. Verum, cum initialia versiculi hujus eadem sint, quæ versus proxime subsequentis; atque item postrema ejus verba, sint eadem ipsa, quæ versus immediate præcedentis; errore admodum facili factum esse videtur,

ut ista e corpore textus jam olim exciderint, tam in A
Græcis, quam in Latinis exemplaribus manuscriptis,
in quibus totus versus 38, Vulgata editionis ab An-
tiquario prætermissus est. Hæc Millius.

Matth. cap. 1, 25, Veronen. Corbeien. et Brixian. el non cognovit eam. et ita S. Ambros. in lib. de Instit. Virg. cap. 5, pag. 257 et 258, nec non in Exposit. Evangelii secund. Luc. pag. 1284, et S. Gregor. Magn. in lib. vi, cap. 7, Beati Job. pag. 286. Matth. cap. 1, 3, Veron., semitas Dei nostri et ita S. Irenæus in lib. 1, contra Hereses.

Matth. cap. iv, 13, Veron. et Brixian. in Capharnaum maritimam. et ita Itala versio, teste Millio in Proleg. Novi Testamenti pag. 51.

Matth. cap. xxvn, 6, Veron., in loculum. et ita S. Ambrosius in psalm. LXI, num. 13.

Joan. cap. xi, 1, Veronen., erat Lazarus, qui fuit mortuus. Brixian. erat Lazarus, qui fuerat mortuus. Græcus, λálapos ó tebvnxús, Lazarus, qui fuerat

mortuus.

:

B

Luc. cap. 11, 2, Veronen., Vercellen., Corbeien. el Gat. secundis curis, professio. Millius in Proleg. pag. 52, ait, profiteri, non, describi, vertit Latinus interpres ex Græco, anоypágoa et professio, ȧnoypapn ver. 2, voces haud vulgati jam usus, sed revera censuales, ut ab eruditis notatum, et quasi technicæ. Et quidem elegantius, inquit Boysius, ut profiterentur, quam, ut describerentur, hoc præsertim in loco, ubi, tò àñoypάpeσbai, non ad censum agentes, sed ad eos, qui censentur, refertur. Sic, π7papà, eos, qui censentur, respiciens, est proprie, C professio.

Luc. cap. v, 14, Veron., offers munus. Tertullianus pag. 420, offer munus. S. Augustinus in lib. Vi contra Faustum, Tom. viii, pag. 206, offer munus

tuum.

Matth. cap. v, 11, Veron. et Brixian. eritis. et ita Tertull. pag. 144 et 494, S. Cyprian. in Epist. 26, pag. 84, et Hilar. Diac. in commentariis in Paulum, sub Ambrosii nomine vulgatis, Epist. 5, ad Roman. pag. 52.

Matth. cap. v. 23, Veronen. et Vercell. offeres. et ita plerique mss. libri S. Augustini in Enchirid. dè Fide, Spe, et Charitate, et in lib. xx de Civitate Dei.

Matth. cap. vi, 12, Veron. Vercellen. et San- D Germanen., ibunt. et ita S. Irenæus in lib. iv, contra flæreses tom. 1, pag. 281. S. Cyprianus vero in lib. 1 adversus Judæos ad Quirinum cap. 23, pag. 348, habet, exibunt.

Matth. cap. xu, 7, Veron. Corbeien. et Brix. quam sacrificium, et ita aliqui mss. libri S. Irenæi lib. iv, contra Hæreses.

Matth. cap. xv, 26, Veron. et Vercellen. et dare canibus, et ita S. Hilar. in comment. in hunc Matth. locum, et Tertul. adversus Marcionem in lib. iv, cap. 7.

Matth. cap. xv, 32, Veronen. et Vercell., et non habent escam, et ita S. Ambrosius.

Matth. cap. xvi, 19, Veronen., Corbeien. et Brixian., et quæcumque... erunt ligata... et quæcumque... erunt soluta, etc. et ita S. Ambrosius in lib. 1, de Pœnitent. cap. 7, pag. 399. Tertull. in lib. de Pudic. cap. 21, legit, soluta. S. Cyprian. et quæ..... erunt ligala... el quæcumque... erunt soluta, etc. Pacianus quoque contra Tractatus Novatianorum in epist. 2, habet, soluta erunt.

Matth. cap. xvi, 24, Veronen. et San-Germanen. abneget se sibi. S. Irenæus in lib. 1, contra flæreses tom. I, pag. 210, neget se. S. Hilarius in commentar. in hunc Matthæi locum, juxta tres mss. codd., abneget seipsum sibi, et ita S. Ambrosius in Epist. LXIII, prim. class. pag. 1040. In lib. autem 11, de Pœnitent. cap. x, pag. 437, habet, abneget semetipsum sibi.

Matth. cap. XXI, 9, Vercellen. Fili David. et ita S. Irenæus.

Matth. cap. xxi, 10, Vercellen. et Veronen. quotquot invenerunt. et ita S. Irenæus, et Lucifer Calaritanus in lib. 11, pro S. Athanasio. Cod. Corb. quoscumque invenerunt.

Matth. cap. XXII, 30, Veronen., In resurrectione autem neque nubunt, neque uxores ducunt. Sanctus Cyprianus quoque pag. 209, habet, autem. S. Ambros. in lib. 1, de Virgia. cap. 8, pag. 159, in resurrectione autem neque nubent, neque uxores ducent. S. Zeno Veronensis in lib. 1 Tract. 5 de Continentia, pag. 49, neque nubunt. Græcus textus, non nubunt.

Joan. cap. xi, 18, Veron. et Brixian., super me. et ita S. Ambrosius in Enarr. in psal. xL, p. 876. Joan. cap. XVI, 9, Veron. et Corbeien., non credunt. Quidam mss. libri in div. Bibliothec. S. Hieronymi habent, non credent.

Joan. cap. xvi, 12, in Veronen. post verbum, potestis, additur, ca, in Vercellensi autem, illa. Et ita in S. Ambrosii lib. m, de Spir. Sanc. cap. 14, pag. 687.

Luc. cap. 1, 39, Veron., Corb. et Brix., Judæa, et ita S. Ambrosius in lib. III, Exposit. Evang. secund. Luc. p. 1315.

Luc. cap. п, 37, Veronen. et Vercellen., annorum LXXXIV; S. Ambrosius in libro unico de Viduis cap. 4, p. 191, octoginta et quatuor annorum, et in Epist. class. 1, p. 968, annorum octoginta quatuor.

Luc. cap. I, 1, Veron. et Vercell., Judææ, et ita vetus interpres, teste Millio in Proleg., p. 52.

Luc. cap. v, 10. Veron. Vercellen. et Corbeien. vivificans, et ita S. Ambrosius in lib. vi, Hexaem. cap. 8, p. 133.

Luc. cap. VII, 42, Veron., Vercellen., Corbeien., Gat., Mm. et Brixian., a vento moveri ? Unus Vaticanus, et duo reginæ Suecorum mss. codices in div. Bibl. S. Hieronymi, vento moveri?

Luc. cap. xvi, 6, Veron. et Corbeien, accipe litteras tuas, et ita S. Gaudentius in Serm. xvi, p. 202.

Marc. cap. II, 27, Veron., Mm. et Brixian., alligaverit, et ita S. Ambrosius in Exposit. Evang. sec. Luc. lib. 1, p. 1307.

« PoprzedniaDalej »