е с rantur, et i ut vulpes latitantes, plurimos deprædantur, sicut k Salomon testatus est, dicens : Prendite nobis vulpes minimas, exterminantes vineam Domini Salvatoris. pellantur, et Hermiorita. Addunt etiam diversos A cium non credentes, qui in locis Galatiæ commoerrores, docentes quod bin Ezechiele scriptum est de quatuor animalibus, quod leonem regem esse Parthorum, vitulum Ægyptiorum, & aquilam Romanorum, hominem vero f piissimorum tenere similitudinem arbitrantur. Hi Sapientiæ libro utuntur Sirach illius, qui scripsit post Salomonem, id est post multa tempora librum unum Sapientiæ. Christum autem hin carne venisse negantes, Resurrectionem, et Judi Alii sunt qui Floriani sive LVII. FLORIANI, SIVE CARPOCRATIANI. m 1 Floriani etiam, sive Carpocratiani dicuntur, qui et Milites vocantur, quia de militaribus fae. COD. MS. SANGERM. LECTIONES VARIANTES. FABRICII ET GALEARDI NOTÆ. bus appendix Tertulliani de Præscript. c. 52. Cujus mentio Procli etiam apud Eusebium vi Hist. c. 20. FABRIC. a Hermiorita. Hermia videlicet, de quo capite superiore, discipuli, aliis dicti Hermiani, vel Hermogeniani. Porro Hermioritas scripsi pro Hermiotitis, quia observaveram Philastrium hac terminatione de- B lectari, ut supra in Musoritis, Puteoritis. FABRIC. b In Ezechiele. Cap. 1, 5 seq. Philastri sententiam de hisce quatuor animalibus cognosces infra hæresi 135, 148, 149. FABRIC. © Regem Parthorum. Ita scribendum esse existimo pro Pastorum, quod præ se ferebant superiores editiones, et merito obscurum visum est doctissimo viro Jacobo Thomasio, qui in præfationibus suis p. 385, seq. copiose super hoc Philastrii loco disseruit. Nomen vero Parthorum positum hoc loco vel pro Persis, ut a Tertulliano et aliis factum notavit Salmasius ad librum de pallio p. 119 (et Persarum pro Parthis. Vales. ad Ammiani xxx1, 2, p. 620 ; Ez. Spanheim p. 149 b, ad orat. I Juliani), vel quod malim (quia Ægyptiis premittuntur) pro Assyriis, nam ita et Ammianus Marcellinus Parthos pro Assyriis posuit xxvi, 4: Palpantesque advenam deformitate magna blanditiarum ita extollunt, ut Semiramin Parthi, vel Cleopatras Egyptus, aut Arthemisiam Cares, vel Zenobium Palmyreut. (Zenobiam Palmyreni. Sic Assyrios pro Persis poni, qui debellatis Babyloniis Assyriam sibi subjecere, notavit Herm. Witsius tom. I Miscell. saer., dissert. 8.) Fuit etiam regum dynastia in Ægypto, numero decima septima, quæ dicta est Pastorum. Sed de illa exponi Philastrium, quæ sequitur distincta Ægyptiorum mentio, haud permittit. FABRIC. a Vitulum Egyptiorum. Ut Assyriis leonem tribuerunt propter potentiam, ita Ægyptiis vitulum, quod ab eo vituli specie Apis cultus fait, itemque Mnevis. Vide Herodotum in, 28, Strabonem lib. xvII, p. 555, Ammianum xx11, 13, et Plinium vin, 46 Hist. aliosque. FABRIC. e Aquilam Romanorum, Propter insigne aquilæ quo jam pridem Romani (a C. Marii maxime tempore teste Plinio x list. 4) usi sunt. Aquilam in hoc viso £zechielis etiam de Romanorum imperio accepit Nicolaus Lyra, et e Judæis Rabbi Eliezer. Vide laudatas Jac. Thomasii præfationes p. 389, 399. FABRIC. t Piissimorum. Id est Christianorum. Hanc porro animalium Ezechielis interpretationem quam hære sibus Philastrius præsenti loco ascribit, vix usquam alibi reperias. FABRIC. * Librum unum Sapientiæ. Constat Ecclesiastici Volumen a veteribus passim appellari jam Σopiav toŬ Σειράχ vel τοῦ Ἰησοῦ, jam πανάρετον Σοφίαν, jam lau dali nomine S domonis, jam simpliciter, nullo auctoris nomine ascripto, Eopiz. Non immerito itaque mireris a Pilastrio inter hæreses Proclianitarum referri quod Sirachidis Sapientia veluti Salomone, usi sunt: quamquam enim verissimum est mutto illam tempore post Salomonem scriptam esse, tamen non debebat Philastrium fugere multos hoc C fecisse alios itidem bonos et catholicos scriptores, quorum magnum numerum allegant Serarius ad epistolam 1 S. Bonifacii, et Cotelerius ad epist. Clementis Romani p. 178 seq. Vide etiam S. Ambrosium in Psal. XXXVI, tom. I Benedictinor. p. 807. FABRIC. D In carne venisse negantes. Hoc unum iisdem verbis de Proclianitarum erroribus e Philastrio excerpsit Augustinus hæresi 60. At auctor Prædestinati : Dicunt isti, Dei Filium sic paruisse (hoc est apparuise) in terris, sicut Raphaelem angelum, aut Gabrielem, non carne assumpla, sed visa, id est zavá Soxnow duntaxat, non in vero corpore humano. Quoniam vero addit eos nullum alium errorem pati, hine colligo scriptori huic, quod ex aliis etiam argumentis suspicor, Philastrium, qui plures memorat, haud inspectum, sed solum Augustini librum, quem zatá Toda perpetuo sequitur, ad manus fuisse. FABRIC. In locis Galatie. Vide, si placet, quae dicta sunt capite superiore. FABRIC. Ut vulpes latitantes. Auctor Prædestinati: Sic se miscent populo Dei, ut non intelligantur. Denique quia nullum alium errorem patiuntur, communicant nobiscum, et hoc est quod pejus est, quia quoscumque simplices invenerint, ita eos faciunt seutire et credere. FABRIC. k Salomon. Verus nempe ille, non Proclianitarum, Cantic. n, 15, qui locus frequentissime apud veteres hæreticis Ecclesiam lacerantibus applicari solet. Cæterum uvis maxime insidiari vulpes, notum ex Nicandro, Theocrito et aliis, quorum loca adduxit Bocharius Hierozoici ш, 13. FABRIC. 1 Floriani. A Florino dicendi potius Floriniani, tamen Florianos vocat etiam Augustinus et auctor Prædestinati c. 66, licet hic Florianum appellet, qui aliis est Florinus presbyter Valentinianus Rome Commodi Imp. temporibus (circa A. C. 182) cui librum de ogdoade opposuit S. Irenæus, et librum de monarchia, sive Deum non esse malorum auctorem. Vide Eusebium v Hist. I c. 20, Theodoretum lib. 1 de Hæret. fab. c. 23. Fuit et Flora quædam ad quam scripsit Ptolemæus hæreticus apud Epiphan. xxxIII, 3. FABRIC. Carpocratiani. Mirum est Carpocratianos hoc loco ingeri a Philastrio, qui de Carpocrate jam dixerat supra c. 35. Neque de Carpocratianismo Floriauorum Augustinus vel auctor Prædestinati verbulum addidit; atque num idoneo auctore hoc tradiderit Phi lastrius, merito dubitat Dodwellus diss. 6 ad Irenæum p. 432. FABRIC. Floriani, sive Carpocratiani. Locus hic Poilastrii profertur in Collectaneis ad Clem Alex. i Strom. p. 514 ed. Potteri ; de Floring antem et Blastro ejus socio Eusebeius v, 15, ed. Va‹ lesii, cujus loci versio merito castig tur a Massueto, dissert. 2 in S. Iren., art. 3, § 59. Florinum iterum carpit Philastrius infra c. 79. GALEARD. Milites. Apud Epiphanium xxvi, 3, atque inde Damascenum heresi 26, inter Gnosticorum appellationes occurrit nomen στρατιωτικών. Certe quæ deinceps de hæreticis hisce et eorum dogmatibus Phila d k cursu numerali lune, mensibus, et embolimsis, et cum hæc non computant, ignorant quid celebrant. LIX. CHILIONETITÆ. 4 runt, negantes Judicium atque a Resurrectionem, A orbi terrarum statutam, et confirmatam a Domino Christum natum de Virgine non credentes; omnemque Resurrectionem in filiorum procreatione, nefandi cœlus æstimantes' consistere, ut in Ecclesia sua post occasum solis lucernis exstinctis misceri cum mulierculis non dubitaverint, Legis præceptum implere putantes Nascimini et multiplicamini (Gen. 1, 28). Judaismo potius et paganitati parere nefandæ, quam Christianæ veritati acquiescere properantes; pecu. dumque potius vitam et amentiam detinentes, quos et Scriptura vitæ pecudum comparavit (I Pet. 11, 12). LVIII. DE PASCHATIS FESTO HÆRESIS. Sunt et qui de die Pascha saluberrima ambigunt, asserentes quarta decima luna celebrandum esse Pascha, non sicut Ecclesia catholica celebrat, et mense Martio semper celebrandum asserunt; et cum hoc faciunt, diem non Dominicam semper custodiunt Paschæ, non computantes à horas et dies, sed i secunda, aut tertia, aut quarta', aut quinta, aut sexta die celebrant, et ex hoc errore non cognoscunti diem Pascha Domini nostri veram, et salubrem unam, е B Alia est hæresis 31 Chilionetitarum, id est mille annorum, quæ docet ita: m como venerit Christus de cœlo, mille anni illi erunt iterum nobis carnaliter ad vivendum, generandum, et manducandum, sicut fit nunc in hoc sæculo quotidie; ignorantes escam cœlestem, id est immortalitatis illud præmium affuiturum, non hoc caducum et transiens; cum Dominus in Evangelio Judæis quibusdam hoc suspicantibus: Nescitis, inquit, Scripturas, ° et virtutem earum ignoratis: nam in die judicii non nubent, neque пиbentur, sed erunt P sicut angeli (Matth. xx11, 29). Et iterum Apostolus dicit: Non est Regnum Dei esca et potus, sed justitia, pax, et gaudium ¶ in spiritu Domini sempiternum (Rom.xiv, 17). 5 LX. HÆRESIS EVANGELIUM JOANNIS ET COD. MS. SANGERM. LECTIONES VARIANTES. 1 consistere in... post occasum lucernis * Alii sunt qui de die Chilonitarum... de cœlo inquit mille cum et Dominus... et virtutes earum 5 nubentur sicut FABRICII ET GALEARDI NOTÆ. strius refert, Gnosticis illis Epiphanii potius quam Florino conveniunt. FABRIC. a Resurrectionem. Carnem nostram, mali causam docuit Florinus, ut notavit Gennadius c. 126 de Dogmat. Eccles. FABRIC. b Natum de Virgine. Vere natum negarunt, qui cum Valentino proprie qualitatis carnem ex cœlesti C materia Christum habuisse, nihilque accepisse de sancta Virgine docuerunt. Supra c. 38. e Lucernis exstinctis. Abista hæreticorum quorumdam fœditate ansa data calumnie Ethnicorum in universos Christianos ac si libidinibus ejusmodi et promiscuo concubitu delectarentur. Vide B. D. Christiani Kortholti obtrectatorem paganum p. 99 et p. 546 seq., et Joannem Bonam lib. 1 Rerum liturgicarum cap. 4. Carpocratianorum libidines perstringia Juda ad Epistole v. 7, notavit Grotius. FABRIC. a Nascimini et multiplicamini. Græc.: Aůžáveσ0ɛ zui πληθύνεσθε. FABRIC. e Quarta decima luna. Die mensis decimo quarto, in quamcumque feriam hebdomade ille incideret. Dicti inde Quartadecimani, sive Tessarescædecatitæ, de quibus infra c. 87. De Blasto auctor appendicis ad Tertullianum de Præscript. c. 53. Latenter Judaismum vult introducere, Puscha enim dicit non aliter custodiendum esse, nisi secundum Legem Moysi decima quarta mensis. Quis autem nesciat, quoniam Evangelica gratia evacuatur, si ad Legem Christum redigit? FABRIC. f Non sicut Ecclesia catholica. Quæ post plenilunium Pascha celebrat die Dominico, quod proprium Christiana religionis esse ait Augustinus epist. 119 (nov. edit. 55) cap. 9. FABRIC. Mense Martio semper. Qui Hebræorum Nisan responderet. Conferendus ad hunc Philastri locum Petavius libro secundo de doctrina temporum c. 58. Horas et dies. A Christi sepultura ad ejus resurrectionem. FABRIC. i Secunda, tertia, quarta, quinta, aut sexta die. Prout nempe dies decimus quartus lunae in feriam secundam, tertiam, quartam quintam, vel sextam bebdomadis inciderit. Consule Bochartum libro 11 Hierozoici c. 10, tom. I, p. 562. 1 Diem Pascha Domini nostri. Dies solis, zupazn ἡμέρα, Apocal. 1, 10; μία σαββάτων, Actor. xx, 7, et l' Cor. xvi, 2. Igitur et Dominicus dies in Sabbati locum quot hebdomadis in Ecclesia feriatus, de quo Viri docti ad epistolam Barnabæ cap. 15. FABRIC, k Cursu numerali lunæ, mensibus, et embolismis. Cursu numerali lunæ, ita ut post plenilunium celebretur mensibus jam Martio, jam Aprili : embolismis, sive interjectione dierum et speciatim Sabbati, donec dies solis celebrationi Paschæ destinata advenerit. FABRIC. 1 Chilionetitarum. De Cerinthianis S. Augustinus c. 8 de Hercs. Mille quoque annos post resurrectionem in terreno regno Christi secundum carrales ventris et libidinis voluptates futuros fabulantur, unde etiam Chilia tæ sunt appellati. Expressior est appellatio Chilionetitarum quam illa Chiliastarum, vel Milliastarum, aut Millenariorum, nam in his tantum numeri vestigium apparet, Chilionetite vero dicuntur a Chiliade ἐτῶν sive annorum. Sic χιλιονταετηρίδα dixit Epiphanius LXXvn, 26, pag. 1051. Apud Victorem Vitensem lib. 1, c. 10, Millenarii dicuntur præfecti militibus mille a Genserico apud Vandalos. FABRIC. Cum venerit. . . . ad vivendum. Hunc Philastrii locum de Chilionetitis male allegat Petersenius notante Ittigio list. Eccl. sec. 1, p. 296. GALEARD. Escam cœlestem. Accumbentium cum Abrahamo, Isaaco, et Jacobo in regno Dei, Matth. vi, 114. FABRIC. • Et virtutem earum. Apud Matthæum et Marcum quoque sit, 24, est : μηδέ τήν δύναμιν τοῦ Θεοῦ. Ιπ Clementinis homilia 2 c. 51, hom. 3 c. 50 et homil. 18 c. 20 : Διὰ τοῦτο πλανᾶσθε, μὴ εἰδότες τὰ ἀληθῆ τῶν γραφῶν, οὗ εἵνεκεν ἀγνοεῖτε καὶ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ. FABRIC. P Sicut angeli. Apud Matthæum, àλλ'ws ayyehoi τοῦ Θεοῦ ἐν οὐρανῷ εἰσι. Ita et Marcus : Αλλ' εἰσὶν ὡς ἄγγελοι οἱ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. FABRIC. In spiritu Domini sempiternum. Sic ex memoria, ut solet, verba Scripturæ allegat Philastrius. Nam apud Paulum est χαρὰ ἐν Πνεύματι ἁγίῳ. FABRIC. Evangelium, et Apocalypsin. Alogos hoc nomine h 3 Joannem, et Apocalypsin ipsius non accipiunt, et A prædicantes; et hominis quidem animam de Deo esse cum non intelligunt virtutem Scripturæ, nec desiderant discere, in hæresi permanent pereuntes, ut etiam a Cerinthi illius hæretici esse, audeant' dicere et Apocalypsin bitidem, non beati Joannis evangeliste et apostoli, sed Cerinthi hæretici, qui tunc ab apostolis beatis hæreticus manifestatus, abjectus est ab Ecclesia. LXI. MANICHÆI. Manichæi post hos de Perside a Mane homine, sive Turbone ita dicto surrexerunt, fomenta e de illis perniciosa sumentes prioribus, qui duos Deos, unum bonum, et unum malum esse asserentes, et pugnam & inter Deum, et Dominum esse proprie putantes, corpus autem a diabolo factum arbitrantur. Resurrectionem negantes, i judicium non sperantes, demonia colentes, i elementa adorantes, deorum dearumque nomina, ut pagani, invocantes, et masculofeminas quasdam esse dicentes, et utriusque naturæ participes, et nefanda turpitudini servientes; qui ab Archelao sancto Episcopo in disputatione superati, abjecti, atque notati, manifestati sunt universis in illo tempore, et ut latrones jam m sub figura confessionis Christianæ multorum animas mendacio, ac a pecudiali turpitudine non desinunt captivare (II Tim. 11, 6); qui et in Hispania, et quinque Provinciis latere dicuntur, multosque hac quotidie fallacia captivare. COD. MS. SANGERM. LECTIONES VARIANTES. 1 dicere, Apocalypsin ipsius itidem de illis perniciosis n 3 dæmones colentes... esse docentes... ac pecudali FABRICII ET GALEARDI NOTÆ. i Judicium non sperantes. Respectu corporum intellige, nam animabus spiritalem resurrectionem tribuisse non dubium est, et fatetur Augustinus tv, 2, contra Faustum. FABRIC. arguit Epiphanius et Damascenus, quos vide hæresi B sitione annotat. FABRIC. a Cerinthi illius hæreuci. Evangelium Joannis qui ad Cerinthum auctorem retulerit, nullus omnino fuit, itaque ad solam Apocalypsin hæc restringenda Philastrii verba, quam Cerintho tribuerunt Alogi teste Epiphanio Li, 3. et alii nonnulli de quibus Dionysius Alex. apud Eusebium vir, 25 Hist. Quam vero procul a verisimilitudine remota sit hec sententia, idem Dionysius atque Epiphanius docent. FABRIC. Ut etiam. Apocalypsin itidem. Sic Hamburg. editio, cui Basileensis consentit, et Lugdun. ; ex quo loco conjecit Fabricius dubitari posse, non solum Apocalypsin, sed Evangelium quoque Joannis fuisse ab his hæreticis Cerintho auctori attributum quare monuit Philastrii verba ad solam Apocalypsin restinguenda esse. Verum commod:us omnino in ms. Corb., ut etiam Cerinthi illius, hæretici esse audeant dicere Apocalypsin ipsius itidem; hinc sublata copula, nulla de Evangelio remanet suspicio. GALEARD. bidem. Cotelerius I Monument. p. 775, ibidem. Ab Apostolis beatis. Supra c. 36. FABRIC. d Turbone. Vocabulum Manis Persica lingua notare hominem lingua contentiosum ὁμιλητὴν εἰ πρὸς διάλεξιν δραστήριον notant Cyrillus Hierosol. Catechesi vi, 15, el Photius lib. contra Manichaeos, licet significationis illius vestigium hodie in lingua Persica exstare neget Tho. Hyde in Historia religionis veterum Persarum p. 284. Ex Augustini c. 46 de Hæres. suspicetur aliquis pro Turbone legendum Urbico, quod nomen apud alios est Cubricus, vel Curbitius. Sed bene se habet lectio vulgata, nam fuit sane Turbo quidam Manetis discipulus Túp6 cujus meminit Epiphanius tom. 1, p. 625, 642. e De illis prioribus. Ut Valentini schola et Marcionis, de quibus supra c. 38 et 45. Fabric. Qui duos Deos, unum bonum. . . . Vid. supra cap. 47, not. I. GALEARD. 8 Inter Deum, et Dominum. Inter Deum bonum, el inter Dominum, qui Legem per Moysen dedit et in Hebræis prophetis locutus est; hunc enim non esse verum Deum, sed unum ex principibus tenebrarum, Manes blasphemabat, ut constat ex Augustino, Epiphanio, Lxvi, 31. aliisque. FABRIC. Resurrectionem negantes. Etiam in hoc Valentini vestigis Manent institisse Rufinus in Symboli expo C i Elementa adorantes. Intellige solem, lunamque, qur oτaysia sive elementa vocantur apud Cyrillum vi in Julian., p. 203, 211, aliosque scriptores quorum loca laudavi ad flieron. de scriptoribus Eccles. c. 45. Alexander Lycopolita de Manichæis p. 5: Τιμῶσι μάλιστα ἥλιον καὶ σελήνην, οὐχ ὡς Θεούς, ἀλλ ̓ os óðòv des éσter mρòs Osóv ¿pixéσ. Athanasio_et Chrysostomo in Synopsi Scripturæ ubi de libro Sapientiæ, Toyodaτpai. A gentilium sacris non absti nuisse ex Philastrio contendit Pet. Pithecus p. 175 Opp. FABRIC. k Masculofeminas. Similes Valentinianorum Æones appevolders de quibus Irenæus et Tertullianus. De hermaphrodito Manetis dæmone Epiphanius LXVI, 52, p. 66. FABRIC. 1. Archelao. Acta disputationis qua Archelaus Carrharum in Mesopotamia episcopus Manetis errores produxit in lucem, ac convicit, Syro consignata sermone, et deinde per Hegemonium Græce versa legerunt olim, et plura ex illis retulerunt Cyrillus Hierosol. catechesi sexta, atque Epiphanius hæresi 66. Latine ex veteri versione vulgavit partem Valesius notis ad Socratem p. 197, integriora Laur. Alexander Zaccagnius in Collectaneis monumento rum veterum Rom. 1698, in-4°. Eadem ex ̧ Zaccaguii editione dedi in spicilegio Patrum tertii sæculi, ad calcem voluminis secundi operum S. Hippolyti., Hamb. 4718, in-fol. Confer, si placet, quae de hac Archelai cum Manete disputatione notavi in Bibl. Græca lib. v, cap. 1, p. 262, et ad Hieron. c. 72 de Scrip. Eccles. FABRIC. m Sub figura confessionis Christianæ. Tamquam Confessores et Martyres, quibus scilicet jam non liceat palam ac tuto dogmata sua proferre, sed tanD tum clam et intra privatos parietes latentibus. Fa BRIC. n Pecudiali turpitudine. Sive pecudali ut in Martiani Capelle codicibus legitur. Cato et alii veteres dixere pecuinum. Venantius, Sedulius, et alii pe· cuale. FABRIC. • In Hispania, et quinque Provinciis. In quinque Provincias tune Hispaniam divisam constat ex breviario Sexti Rufi c. 5, ubi illarum nomina sunt Tarraconensis, Carthaginensis, Lusitania, Gallacia, Betica. Sexta Hispaniarum Provincia non in Hispania sed in solo terræ Africæ, Tingitanica Mauris lania. FABRIC. COD. MS. SANGERM. LECTIONES VARIANTES. Alii sunt Patriciani a Patricio quodam qui fuit in urbe • Symmachiani alii discipuli Roma. Hii 'substantive ac personale... credendam FABRICII ET GALEARDI NOTÆ. e Non sperantes Judicium. Idem de Manichæis supra cap. 61. FABRIC. a A Patricio. Hunc cum Marcionitis et Manichæis B cisionem habent Judæorum et baptismum Christianomemorat auctor Commentarii, qui legitur inter rum. FABRIC. S. Ambrosii opera ad 1 Timoth. iv, 1. Et S. Augustinus contra adversarium Legis et Prophetarum lib. u, c. ult., cum memorasset Basilidem, Carpocratem, Cerdonem, Marcionem, et Apellem Manichæorum præcursores, adjungit : Fuerunt etiam a quodam Patricio nonnulli Patriciani (in mss. quibusdam Patricini) vel sunt similiter adversantes divinis veteribus libris. Cæteroqui rarior horum Patricianorum in veterum Scriptis memoria, nam quæ Augustinus de læres. cap. 61. de illis tradit, ex Philastrio descripta sunt. sicut ex Augustino ea repetunt Isidorus, et alii juniores. FABRIC. b Non a Deo, sed a diabolo. Ut Manichæi de quibus capite superiore : Corpus a diabolo factum arbitrantur. FABRIC. e Sibi mortem inferre. De Patricianis auctor Pre destinati, c. 61: Hi substantiam carnis humanæ non a Deo, sed a diabolo conditam dicunt, eamque sic detestantur ut hunc dicant esse prfectun:, qui se potuerit constanter occidere. Ex his sunt aliquanti, qui etiam rogant eos, quos invenerint ignotos, ut ab eis occidantur. Hæc insania in partibus Numidiæ superioris et Mauritaniæ cœpit olim. Ilos miseri Donatistæ postea secuti, etc. FABRIC. C d Symmachiuni discipuli istius. Istius, puta Patricii. De his Symmachianis nihil Augustinus neque Prædestinati auctor, neque alii qui de hæresibus scripsere. Atque assentior Petavio, qui Symmachianos Philastrii ab alio quam Symmach Ebionita, Græco librorum V. T. interprete dictos putat in notis ad Epiphan. p. 400. Sed vicissim Symmacho Ebionitæ nomen debere recte Valesins p. 119, ad Eusebii vi, 17, notavit Symmachianos alios de quibus auctor Commentarii, qui legitur inter S. Ambrosii opera, prologo in Epistolam ad Galatas : Sicut et Symmachiani, qui ex Pharisæis originem trahunt, qui servata omni lege Christianos se dicunt, more Pholini Christum non Deum et hominem, sed hominem D tantummodo definientes. Faustus Manichæus apud Augustin. xix operis adversus eum scripti cap. 4: Hoc si mihi Nazaræorum objiceret quisquam, quos alii Symmachianos appellant, quod Jesus dixerit se non venisse solvere Legem, etc. Augustinus ipse XIX, 17, cum dixisset de credentibus ex circumcisione, qui in ea perversitate manserunt ut et gentes cogerent judaizare, li sunt, inquit, quos Faustus Symmachianorum vel Nazaræorum nomine commemoravit, qui usque ad nostra tempora jam quidem in exigua, sed adhuc tamen vel in ipsa paucitate perdurant. Idem contra Cresconium Donatistam lib. 1, c. 31: Et nunc sunt quidam hæretici, qui se Nazarenos vocant, a nonnullis autem Symmachiani appellantur, et circum Post hos. Id est præter hos. Sic μetà Acl. v, 37, Artemonis sectatorem Samosatenum facit scriptor vetus in Catena ad Act. 11, 22, apud Rev. Wolfium tom. IV Anecdotorum p. 6. Non enim accurate adeo de tempore Philastrii verba accipienda sunt, quasi singuli quos ille post alios fuisse hareticos commemorat, etiam tempore emerserint illis, quos prius ipse nominaverat, posteriores. Nam Paulus Samosatenus ob hæresin Episcopatu Antiocheno dejectus est A. C. 270. Sed Manetis (de quo jam c. 61 dixit) hæresis ab Archelao convicia A. C. 278. Itaque et apud Augustinum cap. 44, et Epiphanium, Paulus præcedit. Fabric. * Substantivum..... prolativum. Epiphanius LXV, 1. ex Pauli Samosateni sententia: Mr elva de Toy Υἱὸν τοῦ Θεοῦ ἐνυπόστατον, ἀλλὰ ἐν αὐτῷ τῷ Θεῷ... ἐλθόντα δὲ τὸν Λόγον καὶ ἐνοικήσαντα ἐν Ἰησοῦ, ἀνθρώπῳ Övr. Marius Mercator Epistola de discrimine Pauli et Nestorii: Nestorius circa Verbum Dei, non quidem ut Paulus sentit, qui non substantivum, sed prolatitium potentiæ Dei efficax Verbum esse definit. Idem diss. de x anathematismis Nestorii n. 19. Paulus Verbum Dei προφορικὸν καὶ πρακτικὸν Λόγον καὶ ἐνερ yntixò, id est, prolativum et potestatis effectivum Verbum sensit, non substantivum quod Græci ovoɩõdes dicunt. Alia de Paulo hoc, ejusque hæresi vide apud Garnerium ad Mercatorem tom. II, p. 307 seq., et Tillemontium tom. IV, Memor. Fabric. Circumcisionem docebat. Ut nt negando divinitatem Chri-ti Judæis suffragari visus est Panlus Samosatenus, adeoque et τῆς τῶν Ἰουδαίων αἱρέσεως ὑπη péras ascribitur ab Epiphanio LXV, 7, tamen circumcisionem docuisse necessariam Christianis, ab aliis veteribus scriptoribus ei non tribuntur. Interim Augustinus c. 44 de Hæres. Paulianos regulam baptismatis non tenuisse colligit ex eo, quod in canone 19. Nicæno rebaptizari jubentur, de quo juvabit conferre eruditas ad hunc canonem Annotationes Guil. Beveregii. FABRIC. i Zenobiam. Sentimia Zenobia post necem Odenati mariti ab A. C. 267 Syriam et Phenicem tenuit, cum Autiochiæ episcopatom Paulus Samosaterus gereret; huic igitur Judaica sacra colenti, quo magis se probaret, Christum negasse Deum arguitur a Theodoreto n de Haret, fab. c. 8: Hlavλos & EaμocateÙS TÕS μὲν Ἀντιοχέων ἐπίσκοπος ἦν, Ζηνοβίας δὲ κατ ̓ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ὑπαρχούσης (Πέρσαι γὰρ ̔Ρωμαίους νενικηκό τες ταύτη παρέδοσαν τὴν τῆς Συρίας καὶ Φοινίκης ἡγε μονίαν) εἰς τὴν Ἀρτέμωνος ἐξώκειλεν αἵρεσιν ταύτη νομίζων θεραπεύειν ἐκείνην, τὰ Ἰουδαίων φρονούσαν. 4 A 1, 26). Non tamen est homo, aut angelus, de Deo proprie ac naturaliter, id est de divina illa substantia Patris inenarranda, et sempiterna genitus, ut funicus Filius, qui genitus est de Patre proprie sempiternus; sed homo et angelus facti sunt ex nihilo. Filius autem cum sit verus, oportet de divina illa substantia Patris genitus cognoscatur: verus enim Deus alio modo esse non potest Filius unicus, nisi sit de Patris illa divina substantia proprie genitus. i Sempiterna similitudo itaque Filii et secundum opera, quia sicut facit Pater; et Filius similiter facit omnia (Joan. v, 19), et Dei ipsius est qualitatis divina substantia genitus, quia de ipso natus est proprie sempiternus, non factus ex nihilo ut homo, et angelus, aut creatura aliqua est. 6 7 COD. MS. SANGERM. LECTIONES VARIANTES. Filii est secundum 6 omnia de ipsius qualitatis 5 7 ut creatura aliqua quæ est omnibus occidens FABRICII ET GALEARDI NOTE. S. Athanasius Epistola ad solitariam vitam agentes tom. I, pag. 857 : Ἰουδαία ἦν Ζηνοβία, καὶ Παύλου πроÉTTη TOй Exμocaτśws. S. Chrysostomus homilia 7 in Joannem, p. 57, de Paulo Samosateno: ToŬTOY γυναικί τινι χαριζόμενον τὴν σωτηρίαν φασὶν ἀποδόσθαι THY EXUTOй. Abulpharaius pag. 81'história Dynastiar: Refert Eusebius Chronologus Paulum hunc adjutum a Judaissa quadam quam Gallus Cæsar Syriæ præfecerat, quæ scientiam et sententiam ipsius probans, in ipsum patriarchatum Antiochiæ contulit. FABRIC. a Doctrinam ejus secutus. Photinus patria An- C cyranus, præceptoris sui Marcelli Ancyrani (quem Eu ebius confutavit) vestigiis insistens, Pauli Samosateni hæresin defensitare cœpit circa A. C. 341. Vide Socratem lib. 1, c. 36, et lib. u, e. 18, et scriptores laudatos a me volum. VII! Bibl. Græcæ p. 314, nec non Tillemontium tom. VI Memor. Eccles. pag. 760, 765 seq. Matthæi Larroquani Considérations servant de réponse à ce que M. David a écrit contre la dissertation sur Photin. Rothomag., 1671, in-4°. FA BRIC. b Projectus est de Ecclesia Sirmiensium civitatis. Caput Illyrici Sirmium, cujus episcopatum Photinus gessit -que ad A. C. 351, quo per alteram Synodum Sirmiensem (nam An iochene A. 345, et prioris Sirmiensis A. 349, decreta de quibus Synodicon Pappi c. 43 et 50 effectu caruerunt) depositus fuit ab episcopis Orientalibus et Marcelli successore Basilio Ancyrano. Confer Socratem II. 29 seq., et Harduini Concilia tom. 1, p. 702 seq. Pulsum a Valentiniano (qui A. 364 cœpit imperitare) Photinum scribit Hieronymus cap. 107 de Script. Eccles. nimirum iterata vice pulsus postea fuit, quem A. 362 ab exsilio revocaverat Julianus imp., qui Photini etiam meminit libro primo adversus Christianos, apud Cyrilium Alex. lib. vi, p. 262, edit. Lipsiens. FABRIC. A sanctis episcopis superatus. Putem legendum separatus; nulla enim hic cum Photino disputatio memoratur, episcoporum concertatio nulla, ut possit dici ab iis superatus; sed tantum dicitur projectus de Ecclesia Sirmiensium civitatis. GALEARD. d Ab Ario. Hic Diaconus primum Alexandrinus, sed ejectus a Meletio post bujus vero mortem per Achillam, episcopam Alex. cooplatus presbyter et schole Alexandrine præfectus, ut notatur in Syndico Pappi c. 32. Inde post Achillam non din post A. 312 defunctum inbians episcopatui, et Alexan drum sibi praelatum indignatus, circa A. 316 hæresin spargere cœpit, damnatam in concilio Nicæno, Ꭰ quod A. C. 525 Constantiņus imp. convocavit. Consule, si placet, scriptores de rebus Arii et Arianorum laudatos a me lib. v. Bibl, Græcæ cap. 23, volum. VIII. p. 308 seq. FABRIC. • Dea similem Ομοιούσιον non ὁμοούσιον. FABRIC. t Unicus Filius. Movoyevns, Joan. 1, 14, 18; m, 16, 18, et I Joan. iv, 9, genitus non modo póvos èx póvov sed et porozponas, ut recte Nazianzenus Orat. 36, p. 590, ɛi de XTɩOTÓS ¿OTI), verba Theodoreti sunt heret. fab. I. v. c. 2 : Οὐ μονογενής, ἀδελφὴν γὰρ ἔχει τὴν κτίσιν καὶ πάντα τὰ τῆς κτίσεως μόρια. Creatus vero si est, non est unigenitus, sed sororem habet creaturam cum omnibus ejus partibus. FABRIC. De Patre proprie. Hoc ex Christo ipso audiisse se profitebantur Judaei, πατέρα ἴδιον ἔλεγε τὸν Θεόν. Joan. v, 18. Alexander Alexandrinus apud Theodoretum lib. 1. list. c. 4, p. 14: Ac germanam quidem et propriam ac naturalem eximiamque ejus filiationem pzcízy αὐτοῦ καὶ ἰδιότροπον καὶ κατεξαίρετον υἱότητα Paulus declaravit, ita dicens de Deo (Rom. viu, 32); ós 26 τοῦ ἰδίου Υἱοῦ οὐκ ἐφείσατο, qui proprio Filio non pe percit, sed pro nobis, non naturalibus scilicet filiis, TŴY μà qúoel viōv, illum tradidit. Nam ut illum distingueret ab iis, qui non sunt proprie filii, mpòs dvtidixotokniv Tay qux idian, proprium Filium esse cum dixit. FABRIC. h Filius... verus. Ex essentia genitus Patris, ut ex ipso identitatem naturæ ab æterno habeat, et sit zxρακτήρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ. Hebr. 1, 3. Psal. cs, δ, ἐκ γαστρὸς πρὸ ἑωσφόρου ἐγέννησά σε, quem locum magno consensu veteres de æterna et propria Filii generatione Ario opponunt. Vide Petavium dogm. Theol. de SS. Trinitate lib. v, cap. 7. Fabric. Sempiterna similitudo itaque Filii et secundum opera. Locus omnino depravatus in editis cui opem tulit. Corbeien. cod., qui sic habet : Sempiterna similitudo itaque Filii est secundum opera; deinde quod sequebatur deterius et Dei ipsius est qualitatis divina substantia genitus, reele in ms. omissa copula de ipsius qualitatis divina substantia genitus; quare locum integrum restitutum Carbeiensi cod. debemus. Sic etiam cap. 68 editiones: Filium qui sit creatura, fecisse Spiritum et asserunt Filium non Patri esse similem; at Corbeien. lectio aliquanto melius: Filium qui est creatura, fecisse Spiritum sanctum asserunt. Filium non Patri esse similem. GALEARD. i Dei ipsius est qualitatis. Eadem quali ipse Deus natura præditus. Sic infra c. 65, unam qualitatis substantiam, unam divinitatem esse credentes. FABRIC. |