quo ne per vacuum Romano incurreret hostis, 40 45 50 qui me commorit melius non tangere, clamo flebit et insignis tota cantabitur urbe. Cervius iratus leges minitatur et urnam, Canidia Albuci, quibus est inimica, venenum, grande malum Turius, siquid se iudice certes. ut, quo quisque valet, suspectos terreat, utque imperet hoc natura potens, sic collige mecum: dente lupus, cornu taurus petit; unde, nisi intus monstratum? Scaevae vivacem crede nepoti matrem; nil faciet sceleris pia dextera mirum, ut neque calce lupus quemquam neque dente petit [bos 55 sed mala tollet anum vitiato melle cicuta. ne longum faciam: seu me tranquilla senectus exspectat seu mors atris circumvolat alis, dives, inops, Romae, seu fors ita iusserit, exsul, quisquis erit vitae scribam color. T. o puer, ut [sis 60 vitalis metuo, et maiorum nequis amicus frigore te feriat. H. quid? cum est Lucilius ausus primus in hunc operis componere carmina morem, detrahere et pellem, nitidus qua quisque per ora cederet, introrsum turpis: num Laelius et qui duxit ab oppressa meritum Carthagine nomen ingenio offensi aut laeso doluere Metello famosisque Lupo coperto versibus? atqui primores populi arripuit populumque tributim, scilicet uni aequus virtuti atque eius amicis. 65 70 quin ubi se a volgo et scaena in secreta remorant virtus Scipiadae et mitis sapientia Laeli, nugari cum illo et discincti ludere, donec 75 decoqueretur holus, soliti. quicquid sum ego, quamvis infra Lucili censum ingeniumque, tamen me cum magnis vixisse invita fatebitur usque invidia, et fragili quaerens inlidere dentem offendet solido, nisi quid tu, docte Trebati, dissentis. T. equidem nihil hinc diffingere possum. sed tamen ut monitus caveas, ne forte negoti 80 incutiat tibi quid sanctarum inscitia legum: si mala condiderit in quem quis carmina, ius est iudiciumque. H. esto, siquis mala: sed bona siquis iudice condiderit laudatus Caesare? siquis opprobriis dignum latraverit, integer ipse? T. solventur risu tabulae, tu missus abibis. 85 2. Wider die Schlemmerei. In dem Freundeskreise (boni V. 1), der mit Maecenas sich in des Dichters Landhaus zu versammeln pflegte, wurden nach der Mahlzeit in ungezwungener Unterhaltung auch ernste Lebensgrundsätze erörtert (Vgl. Sat. II 6, 60 ff.). Diesmal scheinen sich die Freunde in einer Villa am Seestrande (V. 16), die einem aus dem Kreise gehören mochte, versammelt zu haben. Bei dieser Gelegenheit empfiehlt Horaz die Mäßigkeit als die goldene Mittelstraße zwischen üppiger Schlemmerei und schmutzigem Geiz. Er erzählt, daß er als Knabe in seiner Heimatstadt einen schlichten Ackerbürger Ofellus gekannt habe, der den Grundsatz, daß Mäßigkeit gesund und zufrieden erhalte, nicht blos verkündet, sondern auch unter den Schlägen des Schicksals, die ihn trafen, bewährt habe. Q. Horatius Flaccus. 4 Zeit. Im Jahre 43, als Horaz sein Gütchen bei Ansiedelung der caesarischen Veteranen einbüßte, verlor auch Ofellus seinen Besitz, der dem Veteranen Umbrenus zufiel. Dieser ließ den wackeren Mann als Pächter auf dem Gute. Er lebte noch zur Zeit der Abfassung der Satire (nunc V. 114). Genaueres über die Abfassungszeit ist nicht zu ermitteln. Inhalt. I. Die Grundsätze und Lebensregeln des 1. Die Schlemmerei hat ihren Grund: V. 1—52. V. 16-22. C. in Eitelkeit und Modethorheit V. 23 bis 52. 2. Die allzukarge Lebensart hat ihren Grund in schmutzigem Cynismus und in geiziger Knauserei. V. 53-69. 3. Die Mäßigkeit hat zur Folge: V. 70-111. C. Erhöhten Genuß an Festtagen und im D. Sicherheit vor Zerrüttung von Ehre E. Fähigkeit zum Wohlthun und zu Opfern für das allgemeine Beste. V. 101 bis 107. F. Kraft zum Ertragen von Unglücks schlägen. V. 107-111. II. Diese Grundsätze hat Ofellus auch im Leben bethätigt, denn er lebt als Pächter mit den Seinigen auf dem Gute, das jetzt einem andern zu Teil geworden ist, ebenso arbeitsam, glücklich und zufrieden, wie in der Zeit, da es sein Eigentum war. V. 112-136. Quae virtus et quanta, boni, sit vivere parvo nec meus hic sermo est, sed quae praecepit Ofellus rusticus, abnormis sapiens crassaque Minerva discite non inter lances mensasque nitentis, cum stupet insanis acies fulgoribus et cum adclinis falsis animus meliora recusat, 5 verum hic inpransi mecum disquirite. „,cur hoc?" dicam, si potero. male verum examinat omnis corruptus iudex. leporem sectatus equove lassus ab indomito, vel, si Romana fatigat 10 militia adsuetum graecari, seu pila velox molliter austerum studio fallente laborem, seu te discus agit, pete cedentem aera disco 15 foris est promus, et atrum defendens piscis hiemat mare: cum sale panis summa, sed in te ipso est. tu pulmentaria quaere 20 25 hoc potius quam gallina tergere palatum, corruptus vanis rerum, quia veneat auro rara avis et picta pandat spectacula cauda: tamquam ad rem attineat quicquam. num vesceris ista, quam laudas, pluma? cocto num adest honor idem? carne tamen quamvis distat nil, hac magis illam imparibus formis deceptum te petere! esto: unde datum sentis, lupus hic Tiberinus an alto captus hiet? pontisne inter iactatus an amnis ostia sub Tusci? laudas, insane, trilibrem 30 mullum, in singula quem minuas pulmenta necesse est. ducit te species, video. quo pertinet ergo 35 proceros odisse lupos? quia scilicet illis maiorem natura modum dedit, his breve pondus. ieiunus raro stomachus volgaria temnit. ,,porrectum magno magnum spectare catino vellem" ait Harpyis gula digna rapacibus. at vos, praesentes Austri, coquite horum obsonia. quamquam putet aper rhombusque recens, mala copia quando aegrum sollicitat stomachum, cum rapula plenus atque acidas mavolt inulas. necdum omnis abacta pauperies epulis regum: nam vilibus ovis nigrisque est oleis hodie locus. haut ita pridem Galloni praeconis erat acipensere mensa infamis. quid? tunc rhombos minus aequor alebat? tutus erat rhombus tutoque ciconia nido, donec vos auctor docuit praetorius. ergo siquis nunc mergos suavis edixerit assos, parebit pravi docilis Romana iuventus. sordidus a tenui victu distabit Ofello iudice: nam frustra vitium vitaveris illud, si te alio pravum detorseris. Avidienus, cui Canis ex vero dictum cognomen adhaeret, quinquennis oleas est et silvestria corna, ac nisi mutatum parcit defundere vinum, et cuius odorem olei nequeas perferre, licebit ille repotia, natalis aliosve dierum festos albatus celebret, cornu ipse bilibri caulibus instillat, veteris non parcus aceti. quali igitur victu sapiens utetur, et horum utrum imitabitur? hac urget lupus, hac canis, aiunt. mundus erit, qua non offendat sordibus, atque in neutram partem cultus miser. hic neque servis, Albuci senis exemplo, dum munia didit, 40 45 50 55 60 65 saevus erit, nec sic ut simplex Naevius unctam convivis praebebit aquam: vitium hoc quoque magnum. accipe nunc, victus tenuis quae quantaque secum 70 afferat. in primis valeas bene. nam variae res |