regni in

eam mo

derantur.

mittunt suos ad Regem,

Regni Primatem et

alios.

tinatu agendum et consultandum sibi necessario ostendunt. Eorum postulatis et ferventibus ac fere tumultuariis instantiis morem gerere debuit et iudicia ad aliquod dies distulit. Congregati igitur 9 huius Proceres mensis ad Aedem S. Francisci Nobiles, Regni Proceres qui tunc Cra- conventu coviam convenerant, ad se invitant. Invitati Proceres huic conventui illa tantum conditione se interfuturos significarunt, si nihil in eo vel contra Regem vel contra Regni Constitutiones fieret. Quod ubi Nobiles bona fide fuissent polliciti, venerunt ad locum conventus et illud inprimis effecerunt, ne consultatio in tam frequenti conventu per singulorum vota protraheretur, sed ut aliqui ex tanto numero deligerentur, qui de negociis propositis invicem agerent et ea, quae illis expedire viderentur, ad omnes referrent. Sequentibus postea diebus Scribuntet omnia, quae in conventu fiebant, eo sunt deducta, ut per litteras ac per Legatos Rex, Regni Primas1) et Supremus Militiae Praefectus) nonnullique alii Senatores fideliter de per Kosacos illata et magis ac magis inferenda vastitate edocerentur et rogarentur, ut omnibus his quamprimum efficaciter occurrerent. Sicque hic conventus finitus et turbae sopitae, quae initio maximum incrementum accepturae videbantur. Non parum conduxit ad id negocium ita componendum cura Serenissimi Regis, qui ternis Nunciis sub tempus conventus Cracoviensis Kosacos monuerat, statim ut copias dissolverent et militiam relinquerent. Cumque parere nollent, Campiductorem tunc Regni Stanislaum Koniecpolski et Regni Incisorem Stanislaum Lubomirski iussit, gis contra ut hastatorum copiis, quae multae circa Cracoviam militabant, con- Kosacos vocatis, contra Kosacos tanquam contra hostes procederent et eos congregari non paterentur. Fecit non impigre Stanislaus Koniecpolski Campiductor, cum adiuncto socio, in fine huius mensis et Kosacos aggressus eo deduxit, ut plurimi in Silesiam ac Moraviam, initio sequentis mensis, profugerint et nonnullae eorum cohortes, quae manserant, partim caesae, partim penitus dispersae fuerunt. Qua re peracta, sinistras illas opiniones, quas malevoli contra Regem instillabant, Nobiles fere omnes deposuerunt.

Jussu Re

copiae eductae

eosdem partim dissipant

partim caedunt.

4.

Instituta 19 huius mensis Renovatio Votorum more consueto, praemissis iis, quae praemitti solent. Eadem die P. Gaspar Sawicki, qui Romam Procurator P. GaspaProvinciae iverat et Domus S. Barbarae designatus Praepositus ex Italia redibat, ris Sawidum 15 tantum milliaribus Germanicis a finibus Regni abesset, ante Francofur- cki mors

') Baranowski Adalbertus.
Żółkiewski Stanislaus,

1*

Varia munia in So

vitiatu Cracoviensi.

in itinere. tum ad Oderam uno milliari in itinere et in curru, praemissa peccatorum Confessione, quam coram P. Simone Niclevicio, Provinciae Lituaniae Procuratore, itineris comite, bis fecerat (alia enim Sacramenta usurpare tunc non licuit), mortuus est. itineris incommodis et calculi doloribus afflictus, maximo sui desiderio et Eius genus apud nostros per totam Provinciam et apud externos tum alibi tum potissiet patria. mum Cracoviae, ubi multis annis manserat, relicto. Natus erat Vilnae, que est Lituaniae Metropolis, quo commigraverant ex Podlachia (una est ex Provinciis Masoviae adiacentibus) Parentes eius nobiles. Mortuus est Anno aetatis 68. ex Ingressus quibus 44 in Societate consumpsit. Ingressus Societatem Romae anno 1576, in Societatem et 16 Septembris. Studuit a puero extra Societatem Brunsbergae humanioribus, studia. Vilnae Philosophiae, Romae uno anno Theologiae. In Societate autem Theologiae scholasticae Romae duobus annis et simul positivae controversiisque dabat operam. Postquam Roma rediisset, Jaroslaviae 4 annis munus Praefecti Studiocietate. rum et Concionatoris gessit, simulque domesticis conferentiis de conscientiae casibus praefuit Legit controversas cum haereticis quaestiones Vilnae per unum annum. Erat Collegii Calissiensis in ipso eius initio Superior mensibus septem et Residentiae Gedanensis sesquianno, Domum probationis Cracoviensem rexit Varia ex- annis 9 eamque aedificiis instituto accomodatis, ut domo alta triplicis condignatructa ab eo in No- tionis, refectorium, aulam pro exercitiis novitiorum, dormitorium, culinam, credentiam continente, infirmaria et variis cubiculis circa eam ad templum S. Mathiae sitis, muro insuper alto a platea aream domesticam separante, amplificavit; nam tunc temporis nondum reliquae domus ad murum usque Civitatis erant coemptae. Praefuit etiam Domui Professae annis quinque, ut supra annotavimus, ab anno videlicet 1599 ad annum 1604, maxima cum satisfactione et nostrorum et externorum. Erat socius P. Bernardini Confalonerii, Provincialis anno uno. In missione Moschovitica cum detentis Legatis regiis mansit annos tres, ubi 500is hominibus (tot enim ille Legatorum comitatus ob multos, qui se illis adiunxerant, continebat) et solatio in terra hostili et auxilio erat per Sacramentorum administrationem et continuam verbi Dei praedicationem. Cum Paulo Romana Wolucki Episcopo Luceoriensi, dum Romam ad Paulum V Pontificem Maximum a Rege Rege Sigismundo III Legatus missus fuisset, iverat in eoque itinere plusquam medium annum consumpserat. Saepe etiam cum aliis regni Proceribus. apud quos summae erat authoritatis, varias easque utilissimas obibat missiones. Eius pru- Quatuor votorum Professus ab Anno Domini 1595, 20a Augusti. Vir erat variis dentia virtutibus egregie instructus, sed inprimis singulari prudentia et in conversatione et conversive cum vilioribus sive cum nobilioribus admirabili dexteritate, ita ut ad se sationis dexteritas. plurimos traheret et offensos Societati Proceres Regni varios summa facilitate reconciliaret. Magnae etiam erat orationis et unionis cum Deo, cultui praeterea Affectus Bmae Virginis addictissimus, quod vel ex his duobus, omissis aliis, colligere est. ad Cultum Bmae VirPrimum est Sacrum de Bma Virgine in Adventu, quod Rorate vocant, et in Reginis. gno Poloniae ante lucem per totum Adventum fieri solet: huic cantato singulis Congrega- diebus Adventus Domini magna cum devotione adesse solebat. Alterum est stuBmae Vir- dium singulare in erigenda Congregatione Studiosorum Bmae Virginis tunc temginis invi- poris, dum Superiorem S. Barbarae ageret. Eius piis in hoc negocio conatibus

Missio

eius Moschovitica

et aliae.

tionem

micis

Libri ab eo scripti et editi.

1um

2um

3um

4um

5um

mirum est, quam multi ex iisque praecipui quique Academici obstiterint, vanis tis Acadesuspicionibus de studiosa iuventute hoc modo Academia avertenda pleni. Verum ille egregia dexteritate tota prius re cum Bernardo Macieiovio, Cardinali et An- Cracoviae constituit. tistite Cracoviensi, et Nicolao Zebrzydowski, Palatino ac Generali Capitaneo Cracoviensi, composita ad finem optatum id, quod constituerat, ita deduxit, ut primo Congregationis dictae Praefecto, filio ipsius Palatini, constituto ad hoc usque tempus felicem successum eadem Congregatio habeat. Scripsit non contemnenda opuscula contra hereticos et politicos, licet omnia sub alieno nomine edita. Et inprimis Anatomiam Consilii editi de stabilienda pace Regni Poloniae, Jesuitis pulsis, edidit latino sermone sub nomine Gasparis Cichocki, Canonici et Parochi Sendomiriensis. Dialogum Cursoris et nautae, in quo de Gedanensium Monialium S. Brigittae violenta expulsione per haereticos Gedanenses narratio instituitur sub nomine Lucae Linowski Replicam rumorum Posnaniensium per Ministrum baereticum sparsorum, sub nomine Joannis Golubski. Sub cuius etiam nomine et Triplicam contra Duplicam seu contra Ministrum Torunensem, qui duplici scripto. rumores Posnanienses falsos conatus erat propugnare: et Mirabilem concordiam seu potius verissimam rabiem Evangelicorum inter se contra quendam haereticum, qui suorum magnam unionem astruebat. Quae quatuor opuscula polonico idiomate sunt edita. Convertit insuper in Polonicum duos libros Spirituales Cardinalis Bellarmini: De Ascensione, videlicet, mentis in Deum et De aeterna felicitate Sanctorum. Praeter haec reliquit fere finitum, magno labore et studio confectum, Indicem Biblicum magno olim commodo futurum tum Concionatoribus tum Sacrarum litterarum studiosis, si lucem aspexerit. Parabat non pauca alia contra politicos, quae morte praeventus non perfecit Praeter haec omnia de tanto viro breviter annotata, illo etiam nomine mors eius aeterna memoria dignissima, quod ne perderet obedientiam, vitam perdere maluerit. Cum enim maior pars eorum, qui in Provincialem Congregationem convenerant, eum in Procuratorem Provinciae delegisset: et ipse tum senectutem tum morbos frequentes et maxime calculum, qui eum saepius affligebat, proponens liberari ab illo numere petiisset: nihilominus tamen omnes in Congregatione, nemine excepto iudicassent non habere eum talem valetudinis defectum, qui iter hoc prorsus impediat, suscepit hoc onus addens, se morte conclusurum iter istud, dum Congregatio liberare eum ab eo non vult. Et res ita, uti dixerat, evenit, non sine maximo eius coram Deo Praepotenti, uti speramus, merito. Non multis post diebus ex loco in quo mortuus erat, funus eius deductum Posnaniam et in communi sepulchro nostrorum in templo Collegii Posnaniensis, maximo tum nostrorum tum externorum sensu, sepultus optimus senex.

Guin

7um

Libri non editi.

Dum eum

petentem liberari a Romano

itinere non liberat Provin

cionalis

ob obedientiam

moritur.

5.

Fabula

contra nostros

Circa tempus infelicis Rokoszanorum seditionis, quam ab Anno Dni 1605 usque ad Annum fere 1609 variis in locis fuse retulimus, insignis sparsa erat una fabula contra nostros Patres apud S. Barbaram manentes: Quod videlicet Cardinalem Macieovium ad se invitatum egregio convivio exceperint et potu copiosiori inebriaverint, ab eoque sic poto privilegium extorserint praecipuarum quarundam decimarum Rokoszo

conficta

pridem

sub

legio deci

marum

pro S. Barbara do

lose extorto

Palatine

fabulam

1o

de privile- ex bonis Episcopatus Cracoviensis perpetuo Domui S. Barbarae attribuendarum. Quod praeterea Cardinalem apud se per noctem detinuerint, qui sequenti die evigilans cum a suis famulis intellexisset, se tantarum decimarum privilegium Domui S. Barbarae attribuisse, non tristis tantum, sed etiam iratus nostris, ita astute sibi imponentibus, a nostris discessit. Eum cum Palatinus subtristem advertisset et causam tristitiae intellexisset, bono animo iubet esse; brevi enim et post a se effecturum, ne res ista suum habeat exitum. Itaque Palatinus lacerato. nostros adit et simulans se gaudere de tali privilegio nobis dato petiit, ut illud ei ostenderemus. Quod cum factum esset, et privilegium laceravit et nostros graviter ob illum astutum ac irreligiosum procedendi modum obiurgavit et tandem Cardinali referens id, quod Cur nostri fecisset, tristitiae conceptae finem imposuit. Hanc fabulam nostri, tancontem- quam ex crassis mendaciis confectam et quae ex se facile ruebat, psissent? sicuti multa similia contra nos conficta, contemnebant. Quomodo enim vel Domui Professae attributae decimae, quae nullum proventum habere potest, ex sola mendicitate vivens? vel decimae Episcopatus sine scitu Capituli, imo et ipsius Pontificis, poterant alienari? Quando praeterea Cardinalis Macieiovius aut ebrius in domo S. Barbarae visus, aut in eadem domo pernoctans? Quia tamen et multi gabatur nobiles saeculares et non pauci malevoli Religiosi haec passim affirrefutanda mare non verebantur, ideo necessum erat aliquando, ut fabula haec per nostros refutaretur, quod non raro factum erat. Eandem fabulam Dum nar- ipsi Palatino Cracoviensi, qui in illa involvebatur, dum 24-a Januarii Palatino, huiusce anni P. Fridericus Szembek, in arce tunc decumbenti ex se aliquid morbo, retulisset et simul petiisset, an aliquod saltem fundamentum horum co- tanti figmenti sciret, bona fide respondit: se primum hac de re augitasse respondit. dire et nec se nec Cardinalem unquam hac de re cogitasse, mirari praeterea se satis non posse impudentiam talia confingentis etc. Quia huius rei nullam feceramus mentionem in descriptione Rokoszanae rebellionis, ideo occasione colloquii cum Palatino in hoc negocio, breviter hic eam annotavimus.

2o

3o

Quia ta

men vul

erat.

rata esset

numquam

Comes Ho

Discessit Cracovia Comes Homonai 26a istius mensis, cui iter apparanti monai diset 100 florenos iterum dedimus mutuos et sex equos, fabricae destinatos, cum cedit Cracovia. curru tecto, quibus per duos aurigas nostros Laskos usque, circa Samboriam sitos, devectus est. Eleaemo

syna

Accepimus eleaemosynam pecuniariam hoc mense florenos 180, nempe Januarii, ab Episcopo Cracoviensi florenos 100. A Palatino Cracoviensi floreni 28. Pro

piscibus collecti floreni 14. Ab aliis variis floreni 36. Res datae aestimatae sunt fere 70 florenis, nempe a Rmo Praeposito Miechoviensi 1) et a Generoso Do Laskowski, Instigatore Regni, varia frumenta. Prandium datum a R. P. Simone Sacristiano Parochiali2) 14a huius mensis. Varia postea esculenta et poculenta ab aliis. Quia in Regulis Secretarii Societatis, quae mandato Congregationis septimae sunt editae capite 1 n. 7 iubetur, ut praedictus Secretarius inter alios libros, quos habere debet, sit (sic) etiam liber Mortuorum in Societate; ideo Admodum R. P. Noster Ordinationem ad Provincias 1a Februarii anni huius dedit, ut omnes Superiores, statim post quam aliquis ex nostris obierit, fidele summarium eius vitae conficiant iuxta Regulas Secretarii. Nempe declarato loco ubi moriuntur, tempore quo vixerint quoque fuerint in Societate et quo gradu in ea fuerint, adiunctisque breviter rebus ab iis factis. memoria dignis, ut hic liber commentarius quasi et historia Societatis esse possit etc. Et ita confectum vitae compendium ut mittant Superiores Provincialibus et Provinciales Romam prius revisum et ex Catalogis suppletum, si necessum fuerit, idem Pater Noster iniungit.

Communicationem meritorum totius Societatis, Roma missam, reddidit 6a huius mensis Superior Domus Mfcae Virgini Annae Szydłowska, antiquae templi et domus nostrae benefactrici.

Venit R. P. Provincialis Joannes Argentus Cracoviam 27a huius mensis et in domo S. Barbarae fere 9 diebus mansit et apud S. Stephanum tribus totumque tempus, quo hic erat in Consultationibus de negociis totius Provinciae consumpsit et 9a sequentis mensis hinc discessit.

6.

Ordinatio de summario vitae nostro

rum mortuorum.

Virgo Szydłowska accipit Communicationem merito

rum.

Adventus R. P. Provincialis.

syna Februarii.

Eleaemosyna huius mensis pecuniaria erat florenorum 236, nempe ab Episcopo Cuiaviensi3) floreni 100, a R. D. Mosiążek Parocho Bozantinensi) floreni Eleaemo100, a R. Do Bucki floreni 10. Ab aliis floreni 26. Res submissae constiterunt florenis plusquam 119, nempe a Do Piotrowczyk Bibliopola) Vitae Sanctorum< Ptris Skargae multae; a Da Plazina Magni Oeconomi coniuge mel; prandium a Da Gorlecka, 17a huius mensis datum. et tum ab illa tum a variis aliis alia minutiora.

duana.

Coepta a prima die Martii, quae in Dominicam Quinquagesimae inciderat, Oratio triOratio triduana et more solito magna populi frequentia devotioneque continuata est ac finita. Celebrarunt pontificaliter die Dominico Rmus Suffraganeus Cracoviensis) et feria 3a Rmus Episcopus Sirmiensis. In summo Sacro diei Dominicae concionatus R. D. Andreas Lukomski, Canonicus ac Theologiae Doctor. Conclusit Feria 3a Orationem devota exhortatione R. D. Nucerinus, Concionator Cathedralis.

1) Mathias Lubinski.

*) Simon Gierlakowski.

3) Paulus Wolucki (†16:2).

*) Bozantin (Bożęcin) Archidiaconatu Cracoviensi, decanatu Kielcensi, ubi episcopi Cracovienses arcem munitam habebant et saepe commorabantur. 5) Piotrkowczyk vulgo appelari solet.

Thomas Oborski episcopus Laodiceae i p. i.