bant, nostrorum indefessam constantiam omnibus admirantibus. Congregatio Congregationis ciCivium sub titulo Deiparae natae, in locum pestifera lue sublatorum multos vium intam ex Nobilitate, quam ex Mercatoribus in socios eiusdem propositi sibi ad- crementa. junxit exterioremque Oratorii apparatum insigni zelo ac devotione centum fere aureis auxit et praeter multa in Oratorio praeclare extructa, in choro templi nostri ad audiendum verbum Dei, a caetera plebe seiunctum locum habere coepit. Ex dictis et annotatis per hunc annum facile est colligere, quam celebris fuerit praedictus annus maximis persecutionibus Academicorum, Religiosorum Celebris hic annus Carmelitarum excalceatorum et Bernardinorum de Observantia, Praelatorum et Nobilitatis Cracoviensis, contra nos excitatis. Sicut vero in persequendis nostris a multis iam annis Georgius Dux Zbarascensis et Jacobus Naiman Doctor Juris, tam dictis, quam scriptis contra nos venenatissimis, omnibus palmam praeripuerunt, ita et hoc anno eorum, quae contra nos sunt acta, illi praecipui authores et promotores erant.

nostrorum

persecu

tionibus.

Annus Domini 1626.

Mutio Vitellesco Societatis Jesu Praeposito Generali, Henrico Picherto
Praeposito Provinciali, Matthaeo Bembo Domus Professae Cracoviensis

Praeposito.

Manserunt per hunc annum in domo S. Barbarae ex nostris 25. Sacer

dotes nimirum 13, Adiutores 10, Novitii ad mensam lectores 2.

In festo Circumcisionis Domini, quod consueta solennitate et devotione peractum est, cecinit apud nos Sacrum Rmus Thomas Oborski Suffraganeus Cracoviensis, qui etiam nobiscum prandium sumpsit.

1.

Numerus nostrorum.

Festum Circumcisionis.

Nobilitas

ob men

dacia Aca

rum a no

Joannis Zebrzydowii litterae

Circa festum Epiphaniae, occasione conventus Nobilitatis huius districtus, diligenter nostri cum multis egerunt ac de tot calumniis de nobis per Academicos sparsis informaverunt. Multi opinionem demicomalam de nobis conceptam ob mendacia Academicorum deposuerant, bis aversa. multi alii non deposuerant, magis Academicis, quam nostris credentes. Itaque venenatissimas et atrocibus mendaciis refertissimas ad Pontificem Maximum Joannes Zebrzydowski, Ensifer Regni, nomine contra, nomine Nobitotius conventus Cracoviensis, nona istius mensis, dat litteras, qua- litatis ad rum tenor est talis. Beatissime Pater. Post beatorum oscula pedum. Papam, Quae inNon dubitamus ad aures Sanctitatis Vestrae, tam querelis Academi- gentes calumnias, corum Cracoviensium, quam fama publica pervenisse, quomodo Pa- maximis tres Societatis Jesu, cum totam Poloniam replessent suis Collegiis, con- mendaciis tra celeberrimam, antiquissimam et de Ecclesia Dei et Republica bene continent

adiunctis

meritam Universitatem Cracoviensem, unicam hoc Regno, Collegium erigere, iure, praerogativis exuere, vi armata disturbare ausi sunt et audent etiam nunc. Neque illud credimus ignorare Sanctitatem Vestram, quas tragoedias in hoc conatu suo dederint, cum tumultibus civitatem Regiam replessent, caedibus, submisso in pueros satellitio Et omnia, armato, omnia miscuissent, ipsi manibus religiosis vim inferre, ad nea perditis? Academi- cem prope ferro caedere conspecti in publico fuissent, nihil denique cis facta, reliquissent, quod ad summam iniuriam dictae Universitatis et auponunt. daciam illorum demonstrandam facere potuissent. Quae res, omisso

nobis im

Aiunt se

incredibili scandalo, quod ex temeratione Inhibitionis Apostolicae, ex minis et iactationibus dictorum Patrum, non nisi sanguinem spirantibus, ex apparatu bellico, turbata communi tranquillitate per viros 2. Religiosos, consequi potest; omissis inquam his, cum Academia dicta defensio- iisdem praerogativis, privilegiis, ornamentis gaudeat, quibus nostra Respublica constituta et quasi conservata sit, cumque credamus imsuscipere minutionem eius sine detrimento totius Reipublicae et ignominia et Acade- Equestris Ordinis fieri non posse, in Comitiis Palatinatus nostri Cramiae iniu- coviensis, matura deliberatione habita, officii nostri esse duximus reputare. omni via, iure et modo defensionem eius et patrocinium suscipere

nem Aca

demiae

contra nos

riam suam

Petunt a
Papa de-

fensionem

causamque hanc oppressionis et iniuriarum, quas patitur a Patribus, pro nostra accipere, nec minus pro ea, quam pro communi nostra agere. Inde fiducia devotionis, quam erga Sedem Apostolicam habemus et eius paternae benevolentiae, quam semper erga gentem nostram in antecessoribus Sanctitatis Vestrae agnovimus, primum quidem rem gestam S Vae aperimus, demum pro Academia dicta, quae unicus quasi nidus institutionis ingenuae apud nos est, nec macula ulla tot seculis aspersam aliquis convincere possit, supplicamus, uti illam et Professores eius, viros probos, de Ecclesia Dei, de bonis litteris Acade- bene meritos, tranquillitati antiquae restituere et prohibito inutili prohibitio- Patrum Collegio vindicataque tanta audacia ab importunitate et innem nostri festatione dictorum Patrum liberare dignetur. Faciet S. Va rem PaCollegii. terna et Apostolica sua providentia dignam et nomini, quod a bonis litteris habet, convenientem, nobis vero eo gratiorem, quia de institutione liberorum nostrorum, privilegiis communibus, proborum et doctorum virorum innocentia et fama agitur et quia noster communis consensus (quorum res agitur) id a Se Va devotissime efflagitat. Beatissimos pedes Sis Vae osculamur. Datum Cracoviae 9 Januarii Anno 1626. Sis Vae devotissimi Joannes Zebrzydowski Ensifer Regni Poloniae,

miae et

tionem

Castrensi

13 sub

scribunt.

3.

Inter varia absurda

Protesta

tionis,

1m

nomine totius Conventus Palatinatus Cracoviensis. Hucusque litterae acerbissimae. Sed his non contenti insani nobiles, a furiosis Academicis concitati, de criminibus contra nos confictis contumeliosissimam et iniuriosissimam protestationem ad acta Castrensia Cracoviensia Protestainstituerunt et, ut scholae nostrae omnino claudantur ac tollantur, contra nopro usurpata, quam non habebant, authoritate, iusserunt. Extat haec stros actis protestatio in actis praedictis, 14 huius mensis facta, cui subscrip- bus inserunt eique serunt Joannes Zebrzydowski Ensifer Regni, Vladislaus Jordan, Stanislaus Oraczewski, Joannes Pisarski, Andreas Petri de Morsko Morski et alter Andreas Stanislai Morski, Hieronymus Lukowski, Venceslaus Chwalibog, Bernardus Czerny, Sebastianus Grodecki, Abrahamus Latoszynski, Joannes Krupka. Hanc eorum Protestationem in sua informatione iuris et facti ad Summum Pontificem, Venetiis cura Academicorum impressa Anno post Dm 1629 in Novembri, de qua suo loco, posuerunt idem Academici. Unde perpetuum eorum impudentiae testimonium produci poterit. Et ut plurimis omissis aliqua tam in litteris, quam in Protestatione contenta attingamus: Quam impudenter aiunt, totam nobilitatem Cracoviensis Palatinatus eorum insaniae subscripsisse, cum nullus Senatorum, qui tunc erant praesentes in Comitioilis, subscripsit et aperte iis Episcopus Cracoviensis praesens cum plurimis aliis contradixerit ac restiterit et cum ex tanta Nobilitate, quae Prosovicos convenerat et postea Cracoviam, tredecim tantum invenerint, qui tantis calumniis subscripserunt? Quomodo oppressionem Academicorum Societati impingunt, cum Academici in oppressionem, expulsionem et eiectionem scholarum Cracoviensium Societatis coniurarint? Quomodo inhibitionem Apostolicam a nobis contemptam insinuant, cum eum statum scholarum, in quo nostros inhibitio invenerat, fidelissime nostri conservaverint et nihil novi, quod tantum inhibitio vetabat, aggressi fuerint? Magna etiam dementia Nobilitatis Cracoviensis, dum determinativam sententiam usurpans, nostras scholas dissolvens, claudens, interdicens, quod Universae Reipublicae in Comitiis Regni Generalibus, inscio Pontifice Maximo, non licet. Sed impudentia ac violentia tunc triumphabat, haec omnia incitante ac promovente Duce Georgio Zbarascio, iuratissimo Societatis hoste, aliisque illo adiunctis. Interim tamen brevi post, dum iudicium fori compositi de his fere omnibus, quae in praedictis litteris et protestatione continentur, inquisitionem anno su- stram inperiori fecisset ac Regi misisset, luculentissimum Regis testimonium testantur.

2m

3m

4m

Litterae

Regiae contra haec om

nia no

nocentiam

Vexant Academici

et in litteris ad Pontificem Maximum datis et in alio scripto ad totum Regnum, immo etiam ad totum Christianum orbem pertinente, omnia contra nos mendacia et omnes calumnias detexit hoc anno, ut non multum post videbimus.

Post suprapositam protestationem et diffamationem nostram, nostros non permittebant etiam hoc anno nostros et studiosos scholas S. Petri studiosos. frequentantes in pace Academici manere; eos enim in plateis aggredi, libros, pileos, vestes iis eripere et omnibus modis a scholis nostris abducere non desinebant, fere semper impune.

Adventus

vincialis.

Venit P. Henricus Pichertus Provincialis Cracoviam 17a huius mensis

Pis Pro- cum P. Andrea Gutteter suo socio et octo tantum diebus Cracoviae permansit, varia negocia Provinciae disponens.

4.

Deliberant nostri, quomodo Commis

Quia vero in Comitiolis Srodensibus, ante mensem celebratis, articulus talis erat scriptus, ut a Rege Commissarii assignarentur, qui inter nos et Academiam pacem constituant, proposuerat 21a P. Prosio admit- vincialis in Consultationem: An a nostris expediat talem Commisiotenda, quomodo nem admittere, nec ne. Et post varia utrinque dicta conclusum est: non, in ne- Si Commissio esset ad cognoscenda iura nostra, nullo modo admitgocio cum Academi- tendam, cum ad aliud forum spectemus. Si tamen Commissio esset cis. ad transigendum inter Academicos et nostros, permittendam esse. Quaesitum etiam erat, an concordia cum Academicis ratione schoUnionem larum cum unione, vel etiam sine unione admittenda esset. Et omniesse neces- bus tunc visum, necessariam esse unionem, sine qua nullus fructus sariam. sperari posset in Iuventute Academica, abhorrente a nostris sine unione et variae perturbationes sequerentur.

cum iis

Pergens

viam P.

Eadem 21a huius mensis, iussu eiusdem R. P. Provincialis, discessit Varsa- P. Fridericus Szembek Varsaviam, ob Comitia Generalia Regni brevi futura, ut Szembek in iis attenderet negotio nostro tam apud Regni Senatores, quam apud Nuntempore cios terrestres, quorum plurimos Academici contra nos concitaverant, et ut in

Comitio- formaret omnes de rebus nostris aliter, quam Academici informaverant. Ex iti

rum,

Invisit E- nere autem isto divertit P. Szembek Bozantinum 24a, ubi invisit Episcopum piscopum Cracoviensem infirmum, qui ob infirmitatem ad Comitia non poterat ire, ubi Cracoviensem etiam invenerat Episcopum Kiioviensem Rmum Dum Radoszewski. Contulit tunc Bozantini. cum Episcopo Cracoviensi P. Szembek de plurimis rebus et inprimis de libello Cum eo de Epistolae cuiusdam Theologi ac de Patribus Carmelitis discalceatis, qui bac in fert. re minus recte Episcopum informarant, haeseratque ibi fere per duos dies. Comitia Datum initium Comitiis Generalibus Regni Varsaviae 28a huius

variis con

Ultima huius mensis venit P. Szembek Varsaviam ibique plusquam duobus mensibus est commoratus.

Eleaemosyna pecuniaria huius mensis erat florenorum 142. A variis col- Eleaemolecti fl. 38. A Do Rab fl. 13. A Dno Philippo Bibliopola fl. 12. A Do Suffra- syna Januarii. ganeo fl. 10. Ab Abbate Olivensi ') fl. 20. A P. Provinciali fl. 15. Ab aliis reliqui. Iam res submissae, ut asseres 120 fl. Siligo, triticum, pisa 80 fl. Vas vini fl. 70. Prandium datum pro festo S. Agnetis fl. 12. Bos fl. 18. Carnes et alia varia minutiora fl. 71 aestimata sunt. Sicque omnia in rebus hoc mense data constiterunt fl. 371.

5. Instituta renovatio Votorum in festo Purificationis Bmae Virginis, prae- Renovatio missis iis, quae praemissi solent. Votorum.

Szembek

Circa idem tempus salutavit Regem P. Szembek egitque gratias Salutat P. pro variis hucusque ab illo beneficiis erga nos continuatis. Signifi- Regem. cavit deinde Regi, se Varsaviam venisse ob informandos Nuncios, ut videlicet minus ab iis traducamur et ut sua Maiestas molestias propter nos habeat minores. Petiit deinde tria a Rege: curatellam pro Virgine Szydłowska, commissionem ad inquirendos Typographi invasores, quod utrumque concessit, et licentiam ponendi litteras illius in libello contra Gratis, de qua re conferre iussit cum Domino ViceCancellario 2).

Vladislaus

tur.

Princeps Vladislaus coram P. Joanne Lesiowski 14a istius men- Princeps sis conquestus erat de uno ex nostris, quod per eum turbetur, sed de nostris quisnam ille esset, noluit dicere. Vehementer nostri ea re erant com- conquerimoti et cavebant diligenter, ne in aliqua re daretur Principi per nostros occasio etiam minima accusationis. Quanquam non pauci suspicabantur iam tunc, Principem plurimos nostros hostes penes se habentem, qui eum perpetuo pessime de nobis informabant, valde malos de nobis conceptus habuisse, utpote eum, qui adversariis non audita altera parte credebat et sciens tam multos in Regno de nobis male persuasos, iisdem se accommodabat etc.

Rediit Roma P. Joannes Szeczemski 15a istius mensis, quo Procurator Roma redit P. SzeProvinciae a Congregatione delectus iverat et aliquo tempore in domo S. Barczemski. barae est commoratus.

coram

eodem.

Facta a P. Szembek Protestatio coram Nuncio Apostolico Lan- Protestatio celloto contra Academicos 18 huius mensis, quod nostros ad forum Nuncio et saeculare, tam in Comitiolis Prosovicensibus, quam in Comitiis Regni litterae ab Generalibus evocarint. Sequenti etiam die impetratae ab eodem Nuncio litterae ad Pontificem, in quibus omnium eorum, quae contra nos nomine conventus Prosovicensis scripta erant, falsitas ostensa est.

1) Adam Trebnic. ) Venceslaus a Leszno Leszczyński,