coviae factus erat Sacerdos. In eius Sacro omnes nostri Studiosi externi, qui iam erant plus quam centum, communicarunt.

9.

um Jacobi

cum P. Szembek

ratione

corum

contra

dicendam

Eadem die P. Fridericus Szembek per suum germanum Fratrem D. Gabrielem salutaverat D. Jacobum Naimanum et significa- Colloquiverat, se optare, ut in Rectorem Academiae deligeretur et sub eo viro Naimani docto unio inter Academiam et nostras scholas perficeretur. Respondit per eundem D. Gabrielem dubitare se, an ex animo id P. Szembek optet et si optat, non in rem Academiae optare. Academiam nunquam ad unionem venturam et se suosque coniurasse, ut non tractent de hoc negocio. Interim hac ipsa die eunti P. Friderico Szembek ad arcem, obvius fit D. Naiman praedictus statimque post salutationem et iocosa aliqua dicta, coepit confirmare D' Naiman, quod ante significaverat, se videlicet coniurasse cum aliis et aliquam coniurationem propriis manibus subscripsisse de nulla unione nostra- De Coniurum scholarum admittenda et se omnibus modis impediturum res Academinostras. Respondente P. Szembek: se hac ipsa die in Sacro petiisse a Deo, ut hanc coniurationem in melius commutare dignaretur, cum unionem, non esset talis qualem fecerat Fridericus Exelector cum suis haereticis contra Ferdinandum; in hac enim Academicorum coniuratione Quam a nulli sunt haeretici et multi sunt pii viri; subiecit Naiman, Deum Deo benebenedicturum suae coniurationi et defensurum eam contra nos, qui aliena iura violare volumus. Tunc P. Szembek: Imo vero vos nostra iura, quae habemus, violatis ideoque nos potius a vobis iniuriam patimur. Hic Naiman ferventius coepit: Modo ait patent fabricae Pis Szembek, quas cum Janidlo habuit de unione. Inveni modum unionis manu Janidlo scriptum ei a P. Szembek oblatum. Obiecit cum Janidlovio rapraeterea P. Szembek fidem non servare Academicis toties tione unidatam de nostris tantum docendis et non de aliis. Ad haec P. Szembek respondit et Janidlovium nihil mali machinatum contra Academiam et ego illi nihil obtuli in perniciem Academiae, imo hunc modum unionis non a me Janidlovio datum, sed ab Episcopo. Statim man JaniNaiman prorupit: Janidlo manu sua huic unioni talem dedit titulum: ideo puniInfelix Unio ideoque est mortuus in poenam, quod coepisset agere de unione noxia Academiae. Reus est factus imprecationis Jagellonicae quod vellet uniocontra eos, qui vellent obesse Fundationi Academiae et P. Szembek est causa mortis illius, qui dedit ansam negocii talis tractandi, ob quod Ob maledictionem conscientia remordente est consumptus. Tunc P. Szembek: Quomodo JagelloniJanidlovius mihi fuit infensus, vel quomodo causa mortis eius fui,

Wielewicki IV.

25

ait Nai

man.

De practi

cis Pis

Szembek

onis.

Putat Nai

dlovium

tum et mortuum

nem

cam.

Reiicit id

cum me vocaret iam moriturus, ut eius Confessionem exciperem? P. Szem- licet hac in re a suis Academicis fuerit impeditus. Ad haec Naiman: bek.

Vocavit te, ut poenam a Deo per maledictionem Jagellonicam immissam videres et timeres, cernens tam cito auferi de vivis Academiae noxios. Imo vero Janidlovius, respondit P. Szembek, tantum abest, ut remorsum conscientiae ob inchoatum negocium unionis habuerit, ut ipse sancte saepius mihi retulerit, Romae in templo S. Petri votum iuratum se fecisse, quod in hoc negocio nostro gloriam Dei maiorem impedire nollet. Obstupuit ad haec Naiman cum aliis, qui aderant. Cumque de commodis et modis unionis inciperet P. Szembek agere, dixit Naiman, se omnino audire nolle. Per iocum tunc P. Szembek signo crucis utramque eius auriculam signavit Finitum dicens: Malignum spiritum in auriculis habetis, qui vos ea, quae post colloquium gloriam Dei et animarum salutem concernunt, audire non permittit. amice Accepit iocum Naiman et tandem in fine, cum dixisset P. Szembek,

Et piis iocis utriusque.

futuram decisionem Pontificis, cui utraque pars morem gerere debebit, respondit: Decidere Pontifex poterit, sed non facere pacem inter nos sicut inter duos catos in uno sacco. Tunc P. Szembek: Et Pontifex adiudicabit et Spiritus S. pacem faciet, quem quia nondum recepistis, haec utilia nec videtis nec audire vultis. Oraturum se, ut vos suo lumine repleat. Respondit Naiman, se quoque oraturum, ut vobis lumen Deus det, ob quod abstineatis ab hoc negotio. Atque Queri- ita discessum est. Inter colloquium conquestus erat de Patris Lanmonia de cicii scripto quodam ad Comitiola Prosovicensia contra Academicos acerbo, de quo ut P. Szembek ageret cum illo petiit, quod illi est pollicitus. Addidit insuper, prima occasione se etiam praedictum scriptum D. Lancicio exprobraturum.

uno ex

nostris.

10.

Offensus nobis Co

Sub idem tempus cognitum a nostris, Comitem a Tarnow Gabrielem Capitaneum Cracoviensem contra Societatem iterum (nam mes a Tar- antea similis eius indignatio iam erat sopita) exacerbatum, occasione certas cau- concionis P. Valentini Fabricii, qua coram Rege de excessu clemensas appre- tiae concionatus, ostendebat per eum et sibi et coniugi et liberis

now ob

hensas

varios obesse obfuturosque esse. Quia enim tunc bannitionem, ad instantiam Capitanei Graboviensis Zarembae contra se factam, Comes tollendam curabat nec id effecerat, quia alia similia locum in Comitiis ob defectum temporis non habebant: ideo praedictam concionem contra se factam querebatur. Addebat praeterea, Regem opera Pis Lancicii et Pis Szembek (quos suas correspondentias in aula habere

variae.

dicebat) pessime informatum de se, qui natura esset iracundior, humiliando (sic). Deinde eosdem Capitaneum Graboviensem in Comitiis subornasse contra se, ut ob eundem finem per bannitionem affligeret, ac ad expendendam magnam pecuniam adducens deprimeret. Sicque, aiebat, eos Machiavelli arte docere Regem modum, quo antiquas familias deprimat. Minabatur deinde, non se futurum nostrarum Scho- Minae eius larum Cracoviensium defensorem, sed eversorem et contra nostros (maxime vero contra P. Szembekum, quem esse dignum, ut e fenestra exiciatur, aiebat) plurima indignationis plenissima adferebat. His ergo cognitis nostri deliberabant, an statim ad eum Zborovum esset mittendus P. Szembek, qui eius, licet ita commoti, mores humoresque tolerare noverat, et quae ad praeconceptas opiniones praedictas efficaciter responderet, an vero adventus eius Cracoviam, qui brevi sperabatur, esset expectandus. Et hoc posterius factum. Nec parum laborandum fuit Pri Szembeco in homine isto, a tam pravis de nobis conceptis opinionibus abducendo.

II.

Litterae

Rectoris et

contra nos

pum Cra

covien

sem.

Rectoris ac Professorum Universitatis nomine datae litterae ad Episcopum Cracoviensem 9 huius mensis, quarum authenticum nomine exemplar miserat nostris Episcopus, quod etiam hucusque extat. In totius Unihis de extremo periculo Academiae per nostras scholas imminente, versitatis de scholis nostris privato arbitrio inductis, de Episcopo id dissimulante vel facile his consentiente. de infamia Episcopi, si sub illo Ad EpiscoAcademia ceciderit, futura, de impossibilitate huius, ut Academia cum his novis scholis consistere valeat, de nostris obeuntibus et nobiles et cives ob abducendam iuventutem ab Academia et adiungentibus varias Academicorum vituperationes, de solitudine brevi in Academiam inducenda. Protestantur deinde Academici se, si pereundum est, non perire taciturnitate nostra, sed defensorum dissimulatione. Denique et iam contraria experiuntur petuntque adhuc supplices auxilium etc. Commotus non parum erat Episcopus his litteris, eo quod nostri humaniores litteras pro externis illo inconsulto inchoassent, cum tamen polliciti fuissent nostri, se tantum Theologiam ac Philosophiam pro suis lecturos. Et sane quamdiu nostri suos tantum docebant, tantas nis a nostris, contra se tempestates non experiebantur. Verum quidem est P. Nicolaum Lancicium ideo scholis humanioribus dedisse initium, ut nos cicium in possessione docendi tam superiora quam inferiora studia inhibitio, Nimis acquam adversarii procurabant, inveniret. Longe tamen consultius fuisset, celeratum. si ab ista acceleratione abstinuissemus. Unde et tunc temporis et

Datum ini

tium hu

maniori

bus litteris

pro exter

Per P. Lan

12.

Citatur

postea multis annis moleste ferebant nostri istam P. Lancicii accelerationem, quae et asserebatur facta insciis Superioribus ideoque Divinam Benedictionem non merebatur. Respondit praedictis litteris Episcopus 14 huius, de quibus infra.

Quod initio huius annni Academici Nuncio Apostolico signifiRomam ab carant de negocio scholarum nostrarum ad Rotae Tribunal invocato, Academicis P. Lan- id etiam re ipsa ostenderunt 11a huius mensis, qua P. Nicolaum Lancicium, tanquam Rectorem Collegii Cracoviensis, Romam citarunt et tamen, ut etiam initio anni fecimus mentionem, perpetuo ac impudenter, a nobis illos Romam evocatos, passim affirmare audebant.

cicius.

Adventus R. P. Provincialis.

Eadem die venit R. P. Georgius Tyszkiewicz Provincialis Cracoviam cum suis sociis et in domo S. Stephani diversatus est. Hoc etiam tempore P. Adamus Ustinius cum P. Joanne Zegocki ad Missionem profecti, in qua Rmus D. Suffraganeus varios decanatus Dioecesis Cracoviensis visitabat, in eaque non sine maximo fructu plusquam per duos menses sunt versati.

Responsio Petierant Academici ab Episcopo Cracoviensi, ne evocationem
Episcopi
ad litteras nostrorum ad Tribunal Romanum impediret. Respondit illis 14a huius
Academi- mensis, dum Kielcis maneret, ubi simul et iis litteris, quas 9 huius

corum,

dederant, satisfacit. Facta ergo mentione sui erga Academiam animi et suorum meritorum, multa etiam in commendationem Societatis adduxit et probat variis modis, Scholas Societatis non obessse Academiae. Addidit deinde ad componendam pacem inter Academicos et nostros non malam esse viam, rem Romae prosequi et finire et pollicetur illis, quod si Patribus Societatis fuerint interdictae scholae Rotae sententia, eas Cracoviae non sit permissurus, si vero fuerint permissae, nullo modo mandatis Sanctissimi sit repugnaturus. Extant Quibus hae litterae in libello Antigratis p. 2, cap. 14, fol. 120. Acceptis his illi non aequieve- litteris nullo modo iis Academici acquieverunt, sed brevi post ad nobilitatis patrocinium, ut nobis invidiam conflarent, sese contulerunt, quod suo loco patebit.

runt.

Facultas alienandi

Sub idem tempus significavit R. P. Provincialis Superioribus revocata a per Provinciam de voluntate Pontificis Maximi, Romae 8a Februarii Pontifice. hoc anno declarata, qua revocat ad se facultatem alienandi aut op

pignorandi bona Ecclesiastica, concessam olim quibusdam Religiosis et in eos, qui alienarent, decernitur maior excommunicatio, a qua nonnisi a Summo Pontifice absolvi possit. Addidit simul et formulam facultatis cuidam Collegio Societatis a Congregatione Concilii Triden

tini, in qua tamdiu Rector suspensus decernitur a divinis, quamdiu census alienatus redemptus non fuerit.

nostros et Dm Officialem nonnisi iu

re termi

fuit.

R. D. Joannes Zerzynski Officialis Cracoviensis acerbe ferens 13. Cur negoNuncii Apostolici Lancelloti contra se, anno superiori 26a Junii, de- cium inter cretum et varia de nova commissione contra nos acquisita 29a Octobris cogitans, misit R. D. Malinowski ad P. Provincialem, tunc Cracoviae morantem, 19a istius mensis, ut cum eodem ageret de modo aliquo litis sopiendae inter se et nostros. Sed quia D' Zerzyn- nandum ski iam 4a huius mensis per suum Commissarium R. D. Foxium citaverat duos ex nostris, P. Joannem Wielewicki et P. Christophorum Angelum, et quia nos decretum pro nobis latum per compositionem in dubium vocare non conveniebat, ideo nihil concludi potuit resque iure procedere debuit, ut magis in exitu huius causae, mense Augusto patebit.

Abiit Romam P. Nicolaus Lancicius 27 istius mensis, ob Discessum proRomanum movendam causam nostram inter Collegium Cracoviense et Acade- P. Nicolai Lancicii miam. Et moleste quidem tulerat Admodum R. Pater Noster, quod moleste non exspectato a se responso statim Romam iverit assignaveratque fert R. P. Generalis. eo nomine tum Rdo P. Provinciali tum Provinciae Consultoribus poenitentiam; certum tamen omnes putabant, causam nostram contra Academicos nunquam nos obtenturos, si non P. Lancicius praesens Romae manens, et omni possibili humana diligentia per 6 annos circa illam laborans, illi attendisset. Nam Rdi P. Procuratoris diligentia et ob senium et ob tot Provinciarum negotia nunquam suffecisset. Quia tamen, post causam obtentam, Rex et Republica apud Pontificem obtinuerat (ut in Anno 1633 videbimus) silentium impositum nostris publicis scholis, tam multorum et diuturnorum laborum non bonum successum videbatur haec displicentia Admodum Rdi Pis Nostri praetendere.

Singularis Divina providentia circa aliquot nostros prandio, in domo peste infecta (de qua illi, qui invitaverant, nihil sciverunt) exceptos, hoc mense apparuit. Nostri enim, licet infectorum lectis assederint iisque, consolationes varias adferentes, nonnulla porrigerent, contagionem evaserunt.

Prandium

in domo

peste infecta nostri sumentes Dei

gratia con

servantur. Eleaemo

Percepta Aprilis mensis, computando nonnulla vendita, in pecuniis ascendit ad 1218 flor. Nempe pro Monstrantia argentea templo, nisi fallor, S. Petri vendita fl. 600. Pro bobus fl. 110. Ab Illmo Episcopo Chelmensi Mathia Lubinski fl. 200. Legatum Virginis Elizabeth fl. 100. Legatum a Do Josepho alii 100. Aprilis.

syna