SYNODUS ET PRESBYTERIS AB AUNACHARIO EPISCOPO ANTISSIODORENSI, CUM DIOECESIS SUÆ ABBATIBUS, REGIS XVIII. 1 XI. De vigiliis Paschæ, natalis, et aliarum solemnitatum. XXXIII. XXXIV. XXXV. XIII. Ut diaconus pallis scapulas non involvat. XL. XLI. XLII. XLIII. XXI. XXII. XLIV. XLV. Ut missæ a jejunis clericis celebrentur et audiantur. Ut clerici conjugati ab uxoribus abstineant. Relicta clerici post ejus mortem alteri nubere non licet. De pœna abbatis qui monachi peccata non emendat, aut denuntiat. Abbati aut monacho ad nuptias ire non licet. Abbati aut monacho filios de baptismo habere non licet. De pœna abbatis qui mulierem in monasterium ingredi permiserit. Novercam in uxorem accipere non licet. Nec privignam ducere. Nec cognatam. Nec duas sorores. Nec consobrinam, aut sobrinam. Nec relictam avunculi. Ut presbyteri et diaconi reorum supplicia non Ut presbyter judicio capitis non intersit. XXXVI. Ut mulier eucharistiam nuda manu non accipiat. Ne presbyter inter epulas cantet, aut saltet. De pœna laici qui archipresbyteri admonitio- De observatione horum canonum. I. CANONES. Non liceat Kalendis Januarii vetula, aut cervolo facere 2, vel stenas diabolicas observare; sed in ipsa NOTÆ JACOBI 1 In synodo Antissiodorensi nihil est quod tempus denotet, præter nomen Aunacharii episcopi qui præfuit. Nos, quia verisimile videbatur sub initia episcopatus habitam fuisse, satius duximus paulo post concilium IV Parisiense, cui interfuerat, collocare, quam ad annum Christi 590, quod nonnullis placuit, rejicere. Absurdius autem illi faciunt, qui anno 614 collocant, cum exploratum sit Aunacharium vitam ad ea usque tempora non produxisse. 2 Quidam libri vecola, alii væcola, aut vecolo, legunt. Lectio nostra auctorem habet sanctum Eligium in sermone ad omnem plebem: «Nemo in Kalendis die sic omnia beneficia tribuantur, sicut et reliquis diebus. SIRMONDI, S. J. Januarii nefanda et ridiculosa, vetulas aut cervolos, vel jocticos faciat. » Exstat hic sermo in appendice tomi ix operum sancti Augustini, tract. 20, sine nomine auctoris; revera autem est sancti Eligii episcopi Noviomensis veterum exemplarium consensu, et Audoeni testimonio in Vita sancti Eligii. Hanc autem lectionem confirmat, simulque quid sit vetula aut cervolo facere docet vetus pœnitentiale in Codice Andegavensi. « Si quis, inquit, in Kalendis Januariis in cervulo et in vetula vadet, tribus annis pœniteat, quia hoc dæmonum est. » Utrobique porro vetula prisco more scriptum pro vitula. NOTÆ SEVERINI BINII. a Ad ecclesiasticam disciplinam nec non monasticam observantiam retinendam, in hoc concilio sanciti reperiuntur quadraginta quinque canones; quorum nonnulli etsi in usu esse desierint, antiquitatis tamen indices remanserunt. Concilium fuit non provinciale, sed diocesanum duntaxat, cui solus Aunacharius ejusdem civitatis episcopus cum abbatibus et presbyteris ejusdem dioecesis præfuit. Plura ex iis, quæ in Matisconensi I concilio statuta fuerant, cuique ipse Aunacharius interfuit, et sexto loco subscripsit, pariter hic repetita esse reperiuntur. Antissiodorum, inquit Ortelius, « urbis est in Burgundionibus, vino, quod inde nomen habet, plurimum nobilitata. Hodie Auxerre dicitur [Hoc certissimum] secundum quosdam. » Ita Hortelius; aliis est civitas Galliæ Lugdunensis juxta Sequanam [Icaunam], sita, quæ a Ptolemæo Autricum dicitur: meminit ejus Antoninus in Itinerario. c Paulo post concilium Matisconense i hanc synodum habitam fuisse hoc indicio colligitur, quod Aunacharius utrique interfuerit, quæque illo Matisconensi II communi Patrum consensu sancita fuerant, hac synodo diocesana suis subditis intimaverit. Non licet mortuis, nec Eucharistiam, nec osculum tradi, nec velo vel pallis corpora eorum involvi. XIII. Non liceat ad sortilegos, vel ad auguria respicere, non ad caragios 2, nec ad sortes, quas sanctorum vocant, vel quas de ligno, aut de pane faciunt, aspi- B Non licet diacono, velo vel palla scapulas suas incere; sed quæcunque homo facere vult, omnia in nomine Domini faciat. volvi. XIV. XV. Non licet in baptisterio corpora sepeliri. Non licet mortuum super mortuum mitti. Non licet die Dominico boves jungere, vel alia Quicunque se propria voluntate in [aut] aquam jactaverit, aut collum ligaverit, aut de arbore præcipitaverit, aut ferro percusserit, aut qualibet occasione voluntariæ se morti tradiderit, istorum oblatio non recipiatur. (Capitular. l. vii, c. 334. Ivo part. civitatem veniant, et Kalendis Novembris omnes ab- C 10, c. 5, 6.) bates ad concilium conveniant. VIII. Non licet in altario in sacrifio divino mellitum, quod mulsum appellant, nec ullum aliud poculum extra vinum cum aqua mixtum offerre, quia ad grande reatum et peccatum pertinet presbytero illi, quicunque aliud poculum extra vinum in consecrationem sanguinis Christi offerre præsumpserit. IX. Non licet in ecclesia choros sæcularium, vel puellarum cantica exercere, nec convivia in ecclesia XVIII. Non licet absque Pascha solemnitate ullo tempore baptizare, nisi illos quibus mors vicina est, quos grabatarios dicunt. Quod si quis in alio pago, contumacia faciente, post interdictum hoc infantes suos ad baptismum detulerit in ecclesias nostras, non recipiantur usque ad satisfactionem. Et quicunque presbyter ipsos extra nostrum permissum recipere præsumpserit, tribus mensibus a communione ecclesiæ sequestratus sit. XIX. Non licet presbytero, aut diacono, aut subdiacono, NOTE JACOBI SIRMONDI S. J. 1 Sanctus Eligius in eodem sermone: «Arbores, D quas sacrivos vocant, succidite; pedum similitudines, quas per bivios ponunt, fieri vetate, et ubi inveneritis igne cremate. » 2 Vulgati characteres; sed caragios habent omnes antiqui, Tilianus, Bellovacensis ac Pithoeanus. Item et sanctus Eligius: «Non caragios promittentes, quæ explere non valent, non divinos, non sortilegos, etc., consulere præsumatis, » et sanctus Augustinus, sermone 241, de tempore. Pithoeanus, subarchidiaconum. NOTE SEVERINI BINII. Prohibentur vigiliæ quæ cum quadam superstitione quam admixtam habebant in privatis domibus fieri consueverant (Cap. 3: Quæ vigiliæ prohibeantur). Cum enim immediate ante dixisset Non licet conventus in domibus propriis fucere, subjunxerunt, nec vigilias in festivitatibus sanctorum. Et Paulo post : sed quicunque votum habuerit, in ecclesia vigilet. Ita intelligenda sunt quæ de superstitiosa vigiliarum observatione canone quinto habentur. Hæc expositio confirmatur eo argumento, quod Patres concilii Matisconensis II, quemlibet diem Dominicum præce dentibus nocturnis vigiliis a fidelibus celebrari con stituerint. Quod decretum provincialis concilii, cum ipse Aunacharius Antissiodorensis episcopus sua præsentia et subscriptione confirmaverit, non est probabile, ut per hoc diocesanum concilium illi constitutioni aliquid derogatum voluerit, cum præsertim canone undecimo hujus concilii, de vigiliis Paschæ religiose servandis sanctissimam constitutionem ediderit. Quam frequens fuerit hoc tempore usus vigiliarum in Gallia, ex canone primo concilii Matisconensis satis liquido apparet. Non licet presbytero, nec diacono, ad trepalium, psimus ac instituimus, tam ad clerum, quam ad poubi rei torquentur, stare. pulum commonendum, vel ad id quod constitutum NOTÆ SEVERINI BINII. Quid per dominicalem intelligi debeat, accipe ex sancto Augustino, qui de hoc agit sermone centesimo quinquagesimo secundo de tempore, ubi ait: «Omnes viri, quando communicare desiderant, lavent manus, et omnes mulieres nitida exhibeant linteamina, ubi corpus Christi accipiant, » etc (a). (a) Errare hic videtur Binius, ut in nostris Annotatis observabimus. LABB. est conservandum, negligens inventus fuerit, et ob A hoc observare distulerit, aut eos qui ipsum audire neglexerint celeravit aut suppresserit, et in notitiam. episcopi non deposuerit, anno a consortio fratrum, vel ab omnium Christianorum communione habeatur extraneus. SUBSCRIPTIONES. Aunacharius in Dei nomine episcopus constitutionem hanc [confirmavi et] subscripsi. Vinobaudis [Winebaudus] abbas subscripsi Amandus abbas subscripsi. Tegredus abbas subscripsi. Antonius presbyter subscripsi. Sindulfus presbyter subscripsi. Audovius [Audoveus] presbyter subscripsi. Medardus presbyter subscripsi per diaconum Leudegisilum. Eunius presbyter subscripsi. Syagrius presbyter subscripsi.. Sindulfus presbyter subscripsi. Leudegisilus diaconus pro Medardo subscripsi. In hac synodo fuerunt congregati episcopus unus, abbates septem, presbyteri triginta quatuor, diaconi, qui in vice presbyterorum subscripserunt, tres tantum. SANCTI AUNARII, AUTISSIODORENSIS EPISCOPI, EPISTOLA AD STEPHANUM STEPHANUM ABBATEM (Ex Bolland., prima die Maii.) HUNC HORTATUR UT VITAM SANCTI AMATORIS CONSCRIBAT. Dilectissimo atque amantissimo et interno mihi vinculo charitatis connexo Stephano presbytero, Aunarius gratia Dei episcopus, in Domino æternam salutem. Tuæ nobis doctrinæ multis jam experimentis comprobata prudentia compulit nos, quamdam tuis humeris imperiosam superponere sarcinulam; sed eam quæ tibi non sit oneris, sed honoris ; nec quæ deorsum iniquo pondere premat, sed quæ potius cœlum usque sustollat. Cognitum tibi est, charissime frater, et quæ sit humanarum mentium diversitas, et quemadmodum in studia contraria non solum inane vulgus, verum etiam universa scindatur nobilitas. Et quidam quidem prosaico oblectantur stylo, quidam autem numeris se rhythmisve ac cantibus versuum delectari fatentur. Ergo, ut omnium votis occurrerem, et nullus suo desiderio fraudaretur, placuit mihi ut vitas beatissimorum confessorum quasdam pede libero describeres, quasdam vero lege metrica impeditas digereres: ob quam rem obsecro unitam mihi tuæ dilectionis amicitiam, ut beatissimi Germani episcopi vitam in versuum qualitatem, commutare non desistas; sancti vero Amatoris prosaica modulatione describas; ut sectatores apostolicæ prædicationis effecti, omnibus omnia efficiamur, et nulli quidquam debeamus, nisi ut invicem diligamns. Indivi duammihi charitatem vestram divina custodiat pietas, venerabilis frater. STEPHANI ABBATIS EPISTOLA AD SANCTUM AUNARIUM, AUTISSIODORENSEM EPISCOPUM. Domino beatissimo et apostolicis infulis decorato A assumit. Nonne ferarum sectatores, si minus captiosa Patri spirituali, Aunario episcopo, Stephanus, omnium servorum Christi famulus. Decursis litteris apostolatus vestri, quod sancti desiderii ardor summa alacritate prætendit, luce clarius approbavi. Est ergo devotionis vestræ propositum, virorum opinatissimorum Germani et Amatoris floridæ vitæ nobiles actus describi; sed ad eos lepidissimi callis vestri dirigatur intentio, qui possunt virtutum lumina æquiparis afflatibus inspicere. Verum ego (cujus iners ingenium gemino rigore torpescit, et lingua balbutiens, faucium inter raucidulos cursus squallido sitis impedita rigore, non loquitur, sed potius stridet) quomodo potero divinitus inspirata virorum sanctissimorum munera polito expedire sermone, qui nec privata possum B humano casu congesta negotia explicare? Ridiculo, ni fallor, ac inexplicabili ludibrio semet impendit quisquis ultra virium suarum possibilitatem onus industria formaverit, audax temeritas pessumdabit? Nunquam tiro victoriæ monumenta parma, quæ est picta, gestavit, si eum docta veterani exempli manus non instruxit. Nunquam etiam aeris sibi concessum patulum iter ales tutius resecavit, cui prævia dux penniger mater non fuerit. Jacebit profecto fluctuum elisione truncatus, quisquis suæ procacitatis fisus auctoramento, indocilem ratis dexteram ingerit clavo: sic unusquisque in diversum imperitiæ hamo inscinditur, si doctorum favoribus minime adjuvetur. Ego, beatissime vir, quæso ut illa mihi culmen apicis tui imponat, quæ facile me posse perficere non dubitat; si tamen et in hoc opere, quidquid illepide aut infacete rustica garrulitas digesserit, æquanimiter feras, aggrediar; et faciam quæ paterna infert ac jubet auctoritas. Vale in longum tempus, domine papa. EODEM TEMPORE. SEDATUS, BITERRENSIS EPISCOPUS. NOTITIA. Ex Fabricii Bibliotheca. Sedatus, episcopus Biterrensis, qui an. 589 conci- C mentio facienda est epistolarum trium Sedati ad Rulio Toletano et Narbonensi interfuit, auctor est homiliæ de Epiphania primum Lugduni cum opusculis quorumdam Patrum 1615 a Thoma Galleto editæ, post in Bibliotheca Patrum Parisina et Coloniensi inter ætatis incertae scriptores positæ, cui tandem in Lugdunensi, t. XI, p. 1093, nomen episcopi Biterrensis apposuerunt. Inter Opera Augustini, t. Vedit. Bened., append., p. 735, exstat sermo de Kalendis Januariis, qui in Ms. Floriacensis abbatiæ Sedato episcopo tribuitur, dubium an huic nostro. Denique * Has Sedati epistolas videsis Patrol. tom. LVIII, coll. 63, 866, 867, ubi a Margarino de la Bigne, ex cujus Bi ricium Lemovicensem, quas Canisius edidit Antiq. Lectionum t. V, part. 11, p. 438, edit. novæ tom. II, part. II, p. 360, 362, 367; cujus quoque ad nostrum aliquot epistolæ exstant. Habentur quoque tomo II Conciliorum Harduini, ut alias editiones taceam. Has epistolas quidam Sedato Nemausensium episcopo tribuunt, qui an. 506 concilio Agathensi, et an. 507 Tolosano interfuit *. Adde Hist. littéraire de la France, tom. III, p. 362. bliotheca desumptæ sunt, Fausto Rhegiensi tribuuntur,sub Sedati supposititio nomine, ad Ruricium scribenti. EDIT, |