tum; ut natura non defraudetur a semine, per quod A sive vinum, sive oleum, mela ut aquam; ut nullam geminata propago crescat in progenies. Sic tempori-inquinationem sentiamus, qui dixit: Omne quod bus priscis Ruth Moabitem benedixisti, sic in novissimis per Apostolum tuum secunda matrimonia concessisti. Da eis ergo, Domine, famolis tuis procreandorum filiorum unianime desiderium, ut faciat Dominus hanc mulierem ill. quæ ingreditur in domum tuam, sicut Rachel et Lia, quæ ædificaverunt domum Israel, et sit exemplum virtutis in Ecclesia Dei. Per. BENEDICTIO OMNI QUOD IN ECCLESIA OFFERTUR. Deus, cujus verbo et potentia facta sunt omnia, cujus dono percipimus quæ ad vitæ remedium possidemus; supplices te nixis precibus exoramus, ut de sede majestatis tuæ hujus oblationis sanctificator accedas. Suscipe de manibus famulorum tuorum ill. munus oblatum, quod tua clementia benedictum B in usum sanctuarii tui ill. maneat consecratum. Sint hæc in conspectu tuo libenter accepta, sicut quondam Abel pueri tui munera tibi ipsa placuerunt, et quia ob honorem amoris tui Ecclesia tua offerit, recompensa ei pro parvis magna: ut devotionem ejus aspiciens, peccata dimittas, fide repleas, indulgentia foveas, misericordia protegas. Per Dominum. Benedictio calicis, et patenæ, et turris a. Deus omnipotens, qui cum Moyse famolo tuo in Chore montem servando populo tuo præcepta disponeres, templum sanctum tuum qualiter ædificaret, instituisti. Precamur te, Domine, tuam majestatem, ut hunc calicem, patenam et turrem, in quo celebraturi sumus sacrosancta mysteria, cælesti benedic tione sanctifices atque benedicas, ut sanctis vasculis C tuis acceptabilem deferat famulatum. Per. Benedictio super eum qui in ecclesia primitus tondetur. Manda, Deus, benedictionem et vitam famolo tuo ill. ut unguentum quod descendit in capite et in barbam illius Aaron, toto maneat et in corpore, ut sit eodem famolo tuo ill. perfectio ad hanc quæ se juvenilem gaudet pervenisse ætatem, et quod in tuo nomine suo celebrat voto, a tua clementia toto corde benedictionem exspectet. BENEDICTIO SUPER PUTEUM. Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus, qui Abraham, Isaac et Jacob patres nostros puteos fœderis fodere, atque ex his aquam bibere propicia divinitate docuisti, te supplices deprecamur ut aquam putei hujus ad communis vitæ utilitatem cælesti benedictione sanctifices, ut fugato ea omni diaboli temtationis seu pollutionis incursu, quicumque ex ea deinceps biberit, benedictionem Domini nostri Jesu Christi percipiat. Per. BENEDICTIO UBI ALIQUID IMMUNDUM CECIDERIT IN VAS. Misericordiam tuam, Domine, supplices deprecamur, æterne, omnipotens Deus, ut descendat benedictio tua in horum vasorum pollutionem : emundet a Singularis est hæc benedictio turris, de qua fit mentio apud Gregorium Turonensem et Fortunatum. In testamento sancti Remigii Rhemorum episcopi : Jubeo, inquit, turriculam et imaginatum calicem fabricari. » De hac alias fusius. b Hinc colligitur, hanc benedictionem factam fuisse D intrat in os non coinquinat. Nos humiles servi tui, exigui sacerdotes, jussa implentes, laudes honoris tui in corde retinentes, cruce tua expellimus sordes omnes, fiducia divina protege omnes, vincamus molestias in nomine Patris et Filii et Spiritus sancti regnantis in sæcula sæculorum. BENEDICTIO PALME ET OLIVE SUPER ALTARIO. b Ecce dies, Domine, festa recolitur, in qua infantum præsciæ turbæ frontes arboreos adsumentes in tuæ laudis trophæo osanna in excelsis, fili David, Benedictus qui venit in nomine Domini acclamantes occurrunt, pro quibus omnes gentes cognoscerent te et victoriam levasse de mundo, et de diabolo obtinuisse triumphum : præsta ut plebs tua ad sanctam resurrectionem tuam excubanda perveniat; hæc quoque creatura arboris olivarum una cum palmis, quas populus pro tuis laudibus..... benedicatur benedictione perenni: ut quicumque pia devotione pro expellendis languoribus, sive etiam pro expugnandas omnes insidias inimici in cunctis habitationibus suis eas adportaverint, aut biberint, ab omni sint impugnatione inimici securi; ut cognoscant omnes gentes, quia nomen tuum gloriosum est super omnia sæcula sæculorum. BENEDICTIO AD AGNUM BENEDICENDUM IN PASCHA C. Domine Deus, omnipotens Pater, qui populo tuo, quem eduxisti de terra Ægypti in manu robusta et brachio forti, per fidelissimum famulum tuum Moysen, præcipere dignatus es, ut Pascha solemnia celebraret, tuisque præceptis obtemperans agnum immacolatum imaginari, quem in figura ovis tui Domini nostri Jesu Christi immolaret, dum ait, Ecce agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi. Ob hoc igitur supplices quæsumus, ut intercedente Filio tuo Domino nostro Jesu Christo, hunc agnum præparatum benedicere et sanctificare digneris. BENEDICTIO OMNI CREATURÆ POMORUM. Benedic, Domine, et hos fructus novos ill. quos per temperamentum aeris et pluviæ, et temporum serenitatem, ad maturitatem perducere dignatus es ad precipiendum nobis cum gratiarum actione in nomine Patris et Filii et Spiritus sancti: per quem hæc omnia, Domine, semper bona creas d. BENEDICTIO AD MENSAM. Benedicantur nobis, Domine, dona tua, quæ de tua largitate sumturi sumus, qui vivis et regnas. BENEDICTIO POST MENSAM LEVATAM. Gratias tibi agimus, omnipotens, æterne Deus, qui nos de tuis donis satiare dignatus es, per famolos ill. Redde illis, Domine, pro parvis magna, pro temporalibus præmia sempiterna, qui vivis et regnas. Dominica Palmarum. Hujus agni benedictionis meminit Ordo Romanus. d Hæc verba extrema sunt Canonis missæ, in qua olim hæc benedictio fiebat per hæc verba, teste Udalrico in lib. I Consuetud. Cluniac. cap. 35. ad matutinas horas perducere dignatus es: quæsu- Ca rore cælesti spiritu sanctitatis; ut cujuscumque a 1. Si quis clericus homicidium fecerit, et proximum D suum occiderit, decem annos exsol pæniteat. Post hos recipiatur in patriam cui conmisit, satisfaciat parentibus ejus quem occidit. 11. Si quis ruina maxima ceciderit b, et filium genuerit, septem annos pæniteat. II. Si quis autem fornicaverit, sicut Sodomitæ fecerunt, decem annos pæniteat, tres in pane et aqua, et numquam cum alio dormiat. IV. Si quis vero homicidium casu fecerit, non volens, quinque annos pæniteat, tres in pane et aqua. v. Si quis ad homicidium faciendum consenserit, Ita scriptum est pro exsul. bId est qui grave crimen carnale commiserit, si recte conjicimus. et non factum fuerit, tres annos pæniteat, duos in pane et aqua. VI. Si quis perjuraverit, septem annos pæniteat, tres in pane et aqua, et numquam juret postea. VII. Si quis coactus aut nesciens perjuraverit, tres annos pæniteat, unum in pane c. viu. Si quis furtum capitale fecerit, quadrupedia vel casas fregerit, quinque annos pæniteat, tres in pane. IX. Si quis maleficio suo aliquid perdiderit, decem annos pæniteat, tres in pane. x. Si quis pro amore veneficium fecerit, et nemi • Supplendum videtur hic et in sequentibus, et aqua. nem perdiderit, tres annos pæniteat, unum in pane A et aqua. XXVII. Si quis ad arbores vel ad fontes aut cancellos, vel ubicumque, nisi in ecclesia, votum vove XI. Si quis mulieri partum deceperit, sex quadra- rit, aut solverit, tres annos pæniteat, unum in pane genas agat in pane. et aqua, quia hoc sacrilegium est. Et qui ibidem comederit aut biberit, unum annum pæniteat. XXVIII. Si quis clericus, postquam se Deo voverit, iterum ad sæculum reversus fuerit, vel uxorem duxerit d, duodecim annos pæniteat, sex in pane et aqua, et numquam in conjugio copuletur. Quod si noluerint, sancta sedes apostolica separavit eos a communione sanctorum. Similiter et mulier postquam se Deo vovit, et tale scelus admiserit, similiter faciat. XXIX. Si quis falsitatem commiserit, septem annos pæniteat, tres in pane. xxx. Si quis cum quadrupedia fornicaverit, si cle XVI. Si quis concupiscit mulierem, et non vult ricus, duos annos, diaconus quinque, presbyter sepeam suscipere, unum annum pæniteat. XVII. Si quis eucharistiam, corpus Domini, neglexerit aut perdiderit, unum annum pæniteat. Si per ebrietatem aut voracitatem illum vomerit, tres quadragesimas in pane et aqua. Si vero per infirmitatem, una hebdomada in pane et aqua. XVIII. Si quis clericus, aut uxor sua, vel cujuscumque infantem oppresserit, tres annos pæniteat,unum in pane. XIX. Si quis vero maleficus inmissor tempestatis, septem annos pæniteat, tres in pane et aqua. XX. Si quis autem membrum voluntate truncaverit, quinque annos pæniteat. XXI. Si quis autem usuras b undecumque exegerit, tres annos pæniteat, unum in... XXII. Si quis per potestatem aut quodlibet ingenium res alienas malo ordine invaserit, superiore sententia pæniteat. XXII. Si quis sacrilegium fecerit, quod aruspices vocant, si per aves aut aguria colunt, vel ad divinationes eorum vadunt, quinque annos pæniteat, tres in pane et aqua. XXIV. Si quis clericus proximum suum percusserit, et sanguinem fuderit, uno pæniteat anno. XXV. Si quis malo ordine cupidus, aut avarus, aut superbus, aut tenebrosus, aut fratrem suum [odio] habuerit, tres annos pæniteat. tem, episcopus decem. XXXI. Si quis Kalendas Januarias in cervolo, vel vicola vadit, tres annos pæniteat. XXXII. Si quis mulier avorsum fecerit voluntarie, tres annos pæniteat, unum in pane et aqua. XXXIII. Si quis per invocationem dæmonum hominum mentes tulerit, quinque annos pæniteat. XXXIV. Si quis virginem vel viduam raptus fuerit, tres annos pæniteat, unum in pane et aqua. XXXV. Si quis dilaturas fecerit, quod detestabile est, superiore sententia subjaceat. xxxvi. Si quis servum vel qualemcumque homiCnem in captivitatem duxerit, tres annos pæniteat, unum in pane. XXVI. Si quis sortes sanctorum contra rationem D invocat, vel alias sortes habuerit, tres annos pæniteat, unum in pane et aqua. a Locus observatione dignus de continentia clericorum, etiam eorum qui conjugati erant. Concilium Africanum, a Zacharia pontifice relatum in epistola 9 ad Pipinum, cap. 11, minores clericos ad continentiam non cogit, sed secundum uniuscujusque ecclesiæ consuetudinem observari debere sancit. Concilium Matisconense, can. 11, honoratiores tantum clericos, id est majores, ad id adstringit. Fortasse hic clericorum nomine subdiaconi censentur, de quibus videnda Gregorii magni epistola 42 lib. 1. Confer Petri Damiani Opusculum 7, a cap. 10 et num. 28, infra. b Et hic locus observandus contra usuras, nulla mentione facta solorum clericorum. Confer pænitentiale Cummeani, cap. 8, ubi usurariis quatuor anni xxxvII. Si quis domum vel aream cujuscumque igne cremaverit, superiore sententia pæniteat. XXXVIII. Si quis aliquid de ministerio sanctæ ecclesiæ fraudaverit vel neglexerit, septem annos pæniteat, tres in pane. XXXIX. Qui pruritu voluntatis fluvium patitur seminis, et per somnum pollutus peccaverit, surgat et oret ad Deum, cantet septem psalmos, et die illo in pane et aqua vivat; et iterum canat triginta psalmos in cruce, et ad altare non accedat usque mane. XL. Si per somnum peccaverit quasi cum femina, viginti quinque psalmos cantet. XLI. Si ex cogitatione per somnum pollutus fuerit, quindecim psalmos dicat. XLII. Si ex corpore repleto pollutus fuerit, psal pœnitentiæ imponuntur. Exstat cum operibus Columbani editionis Lovaniensis an. 1667. Sortes ejusmodi fiebant per sacros codices, ut notum est. d Hæc iisdem ferme verbis reperies in Pœnitentiali Cummeani, cap. 3. e Legendum videtur, vitola pro vitula, ut in variis locis. In sermone tamen sancti Pirminii a nobis edito, qualis est in Codice Einsidlensi, legitur vehiculas, tomo IV Analect., pag. 586. Forte quod prohiberentur vectationes in vehiculis quæ ab hominibus in speciem pecorum compositis trahebantur. In præfatione de Assumptione Deiparæ supra, pag. 301 (huj. edit. col. 447 init.), legitur veicolum pro vehi culum. A mos duodecim dicat, et die illo jejunet. fert calicem, et effuderit in terram, decem diebus XLIII. Si quis sacrificium per negligentiam perdi- pæniteat in pane et aqua. derit, uno anno pæniteat. XLIV. Et qui neglexerit sacrificium, et a vermibus consumatur, dimidio anno pæniteat in pane et aqua. Et ipsum in igne comburatur, et abscondat cineres sub altare. XLV. Qui autem miserit per neglectum in sacrificium, quadraginta diebus pæniteat. XLVI. Sacerdos qui offert, et ceciderit de manibus ejus Eucharistia in terra, et non invenerit eam, scopa munda scopet et comburat igne, et abscondat cineres ejus sub altare in terra, et dimidium annum pæniteat. Si autem invenerit locum, similiter faciat et pæniteat quadraginta diebus. Si autem usque ad altare ceciderit, uno die pæniteat. Si vero declina- B verit in terra, lingua sua lingat. Si fuerit tabula, radat. Si non fuerit, mittat tabulam, ut non conculcetur sanguis Christi, quadraginta diebus. Si autem super altare ceciderit stilla, sorbeat illam, et tres dies pæniteat. Si exegerit per linteum ad alium, sex diebus pæniteat in pane; et si ad tertium, septem diebus pæniteat; ita ut ponat calicem sub linteamina, effundat aquam tribus vicibus, et bibat. Si quando ina Vel hinc patet Eucharistiam per ea tempora, id est ante mille annos, in viaticum infirmorum asservatam fuisse. b Locus obscurus. Crederem legendum amiserit sacrificium, nisi articulus 43 aliter suaderet. c Id est, si cantando titubaverit. Cummeanus, in cap. 13: Si titubaverit sacerdos super orationem Dominicam, quæ dicitur periculosa, etc. Pœnitentiale C XLVII. Si tutoaverite sacerdos super oratione Dominica, die uno in pane et aqua. Qui autem communicaverit inconsius d, septem diebus pæniteat. Qui per ignorantiam communicaverit, sex diebus pæniteat. Oratio super pœnitente. Deum omnipotentem ac misericordem, qui non vult mortem peccatorum, sed ut convertantur et vivant, fratres carissimi, deprecemur; ut ad veniam rectam famulus tuus ill. misericordiæ veniam propiciatus indulgeat, si qua sunt culparum suarum omnium vulnera, quæ post sacri lavacri undam contraxit, ita in hac publica confessione delicta sanentur, ut nulla cicatricum signa remaneant. Per Dominum nostrum. Item alia. Salvator Redemtorque noster, qui non solum pænitentibus, sed etiam omnes qui nec ante venire cupiunt, veniam propitius et miserator indulges, supplices quæsumus: ut hunc famulum tuum ill. ad corporis et sanguinis tui communionis, indulta venia, cælestem benedictionem perducat. Per. vero Columbani Si decantans psalmum titubaverit, etc. d Quasi diceret conscius, cui ignorans opponitur. Cummeanus, in fine cap. 13: Qui communicaverit sacrificium inconscii, septem dies pœniteat. Quicumque alicui capitale crimen admittenti communicaverit, septem dies pæniteat. RATIO INSTITUTIONIS CURSUUM ECCLESIASTICORUM ". Audivimus dicente scriptura pro quali virtute cantantur omnes cursus. Nocturni cantantur pro illa virtute, quam fecit Dominus quando ostendit primogenita Ægypti, et quando eduxit Paulum, et Sileam de carcere clauso foras. Et de hoc dixit Evangelista Media nocte clamor factus est, ecce sponsus venit, exite obviam ei. Tertia vero crucifigitur. Et hora tertia sic descendit Spiritus sanctus super apostolos, quando dixit Dominus Accipite Spiritum sanctum, quorum demiseritis peccata, demissa sunt; et quorum retinueritis, retenta sunt. Sexta vero hora sic ascendit Dominus in crucem, sic tenebræ factæ sunt usque ad horam nonam. Et tunc vocavit Dominus Saulum quando persecutor cantus pro hoc cantatur quando D erat Christianorum, et dixit: Saule, Saule quid me ..... negavit sanctus Petrus ac passionem Domini, et re- Prima autem pro quid cantatur? Quia tunc fuit consilius datus contra Filium Dei, quomodo eum perderent Judæi. persequeris? Et tunc venit vox ad Cornelium quando dixit, Corneli exaudita est deprecatio tua, et eleemosynæ tuæ ascenderunt coram me. Nona vero hora sic emisit spiritum, et sic ostensum est vas sancto Petro, ubi habebat omnia munda et immunda, sic dixit angelus Surge Petre, comede. Undecima vero sic cænavit cum apostolis, quando jejunavit quadraginta diebus et quadraginta noctibus. Duodecima vero sic ascendit Dominus in montem Oliveti orare, et quia gutta sanguinis in sudore cecidit, propter illud quod ad Adam dictum fuerat : In sudore vultus tui vesceris panem. EXPLICIT. • Hunc titulum, qui in Codice legi non potest, de nostro apposuimus. Cum magna cautela collectum, et credentibus adsignatum. Petrus dixit: Credo in Deum Patrem omnipoten- A peccatorum b. Matthias dixit: Carnis resurrectionem tem. Johannes dixit: Credo in Jesum Christum Fi lium ejus unicum, Deum et Dominum nostrum. Jacobus dixit: Natum de Maria virgine per Spiritum sanctum. Andreas dixit: Passum sub Pontio Pilato, crucifixum et sepultum. Philippus dixit: Descendit ad inferna. Thomas dixit: Tertia die resurrexit. Rartholomæus dixit: Ascendit in cælos, sedet ad dexteram Dei Patris omnipotentis. Matthæus dixit : Inde venturus judicare vivos et mortuos. Jacobus Alphæi dixit: Credo in Spiritum sanctum. Simon Zelotes dixit: Credo in Ecclesiam sanctama. Judas Jacobi dixit: Per baptismum sanctum remissionem a Omittitur Sanctorum communionem, uti et apud Augustinum, Maximum Taurinensem, Petrum Chrysologum, et alios nonnullos. Habetur tamen supra in traditione Symboli, pag. 312 (huj. edit. col. 489 init.) in vitam æternam. Amen. Hoc est quod ad duodecinarium numerum apostolorum cum magna cautela collectum est, et credentibus adsignatum+. Quia fides sanctarum Deo ad hominibus nominibus nomen est fides divini muneris potio est fides Deo hominem sociat, fides præsentia et futura conjungit, fides etiam quæ invisibllia sunt facit videre, fides post sepulcrum generis cælum atque regna cælorum promittit. Ideoque qui in tali confessione permanserit, a superveniente ira timere non potest. b Apud Cyprianum: Remissionem peccatorum per sanctam Ecclesiam, in epistolis ad Magnum et ad Liberalem. INCIPIT CAPITULUS DE VETERE [TESTAMENTO] CANONIZATUS. De Vetere. Liber Genesis, Exodum, Leviticum, Numeri, Deuteronomium, Josue, Judicum. Libri mulierum Ruth, Sterh, et Judith. Maccabeorum libri duo, Job et Thobias, libri singuli. Regum quattuor. Prophetarum libri sexdecim. Daviticum quinque a. Salomon tres. Proverbiorum, Ecclesiastes, et Cantica canticorum b, Esdra unus. Fiunt libri Veteris numero quadraginta quatuor. Olim apud veteres Psalterium dividebatur in quinque partes seu libros, quoram singuli desinebant in Psalmis, quorum finis est. Fiat fiat. b Hi tres libri alia manu, sed antiquissima adjecti, nempe Proverbia, Ecclesiastes, Cantica, erant in ANTIPHONARIUM MONASTERII BENCHORENSIS. In antiphonarium monasterii Benchorensis. Ex Codice ms. Ambrosianæ Bibliothecæ, num. 10, lit. C descriptum per me fuit hoc opusculum. Mutuus est liber non uno in loco; vetustatem autem illius ad annos pene mille ascendere conjeci, charactere ad Saxonicum accedente, litterisque nonnullis minio distinctis. Celebre autem olim fuit in Ultonia Hiberniæ Provincia Benchorense, sive Benchorense monasterium diversum ab altero Benchorensi cœnobio in Wallia Angliæ provincia sito. Usserius in Britannicar. Ecclesiar. Antiquitatibus, pag. 476 et 531, ad Benchorense Hibernicum cœnobium refert locum desumptum e lib. 11, cap. 2, Hist. Eccles. Bedæ, cujus verba sunt: «Erant autem plurimi eorum de monasterio Bancor., in quo tantus fertur fuisse numerus monachorum, ut cum in septem portiones esset cum præpositis sibi rectoribus monasterium divisum, nulla harum portio |