PATROLOGIÆ

CURSUS COMPLETUS

SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,

OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM,

SIVE LATINORUM, SIVE GRÆCORUM,

QUI AB ÆVO APOSTOLICO AD TEMPORA INNOCENTII III (ANNO 1216) PRO LATINIS ET CONCILII FLORENTINI (ANN. 1439) PRO GRÆCIS FLORUERUNT :

RECUSIO CHRONOLOGICA

OMNIUM QUÆ EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICÆ TRADITIONIS PER QUINDECIM PRIMA
ECCLESIÆ SECULA,

JUXTA EDITIONES ACCURATISSIMAS INTER SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAS, PERQUAM
DILIGENTER CASTIGATA; DISSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS, VARIISQUE LECTIONIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA;
OMNIBUS OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUÆ TRIBUS NOVISSIMIS SECULIS DEBENTUR ABSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA; INDICIBUS PARTICULARIBUS ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS SIVE AUCTORES ALICUJUS
MOMENTI SUBSEQUENTIBUS, DONATA; CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET
TITULIS SINGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOREM DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATE-
RIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA; OPERIBUS CUM DUBIIS, TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO
AUCTORITATE IN ORDINE AD TRADITIONEM ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA;

DUCENTIS

ET AMPLIUS LOCUPLETATA INDICIBUS AUCTORUM SICUT ET OPERUM, ALPHABETICIS, CHRONOLOGICUS,
STATISTICIS, SYNTHETICIS, ANALYTICIS, ANALOGICIS, IN QUODQUE RELIGIONIS PUNCTUM, DOGMATICUM, MORALE,
LITURGICUM, CANONICUM, DISCIPLINARE, HISTORICUM, ET CUNCTA ALIA SINE ULLA EXCEPTIONE; SED PRÆ-
SERTIM DUOBUS INDICIBUS IMMENSIS ET GENERALIBUS, ALTERO SCILICET RERUM, QUO CONSULTO,
QUIQUID NON SOLUM TALIS TALISVE PATER, VERUM ETIAM UNUSQUISQUE PATRUM, NE UNO QUIDEM
OMISSO, IN QUODLIBET THEMA SCRIPSERIT, UNO INTUITU CONSPICIATUR; ALTERO SCRIPTURÆ
SACRE, EX QUO LECTORI COMPERIRE SIT OBVIUM QUINAM PATRES ET IN QUIBUS OPERUM
SUORUM LOCIS SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM S. SCRIPTURÆ VERSUS, A PRIMO
GENESEOS USQUE AD NOVISSIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI SINT.

EDITIO ACCURATISSIMA, CÆTERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR CHARACTERUM NITIDITAS
CHARTE QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS, TUM
NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO PATROLOGIÆ DECURSU CONSTANTER
SIMILIS, PRETII EXIGUITAS, PRÆSERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA, METHODICA ET CHRONOLOGICA,
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPARSORUM, PRIMUM AUTEM
IN NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPERIBUS ET MSS. AD OMNES ÆTATES, LOCOS, LINGUAS FORMASQUE

PERTINENTIBUS,COADUNATORUM.

SERIES LATINA PRIOR,

IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESIÆ LATINÆ
A TERTULLIANO AD INNOCENTIUM III:

ACCURANTE J.-P. MIGNE,
Bibliothecæ Cleri universæ,

SIVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTIÆ ECCLESIASTICE RAMOS EDITORE.

PATROLOGIE TOMUS CXXV.

HINCMARI RHEMENSIS ARCHIEPISCOPI

TOMUS, PRIOR.

PARISIIS

APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES, IN VIA DICTA AVENUE DU MAINE, 189, OLIM CHAUSSÉE DU MAINE, 127.

1879

HINGMARI

RHEMENSIS ARCHIEPISCOPI .

OPERA OMNIA,

JUXTA EDITIONEM SIRMONDIANAM AD PRELUM REVOCATA.

APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES,
IN VIA DICTA avenue-du-MAINE, 189, OLim chaussée-DU-MAINE, 127.

1879

AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO CXXV CONTINENTUR.

HINCMARUS RHEMENSIS ARCHIEPISCOPUS.

Epistola ad Carolum regem, priori contra Prædestinatianos Dissertationi (deperditæ) præfixa.

De Prædestinatione Dei et libero Arbitrio dissertatio posterior.

De una et non trina Deitate.

De divortio Lotharii regis et Tetbergæ reginæ .

Capitula synodica. . .

Coronationes regiæ.

Explanatio in Ferculum Salomonis.

Opuscula varia (quorum enumerationem vide in Ordine rerum ad calcem voluminis).

APPENDIX.

Hinemari Annales sive Annalium Bertinianorum pars tertia..

DIAMILA 8CHOCT

ANNO DOMINI DCCCLXXXII

HINCMARUS

RHEMENSIS ARCHIEPISCOPUS

AD OPERA HINCMARI PROLEGOMENA

NOTITIA HISTORICA

(Apud Cave, Scriptorum ecclesiasticorum Historia litteraria.)

B

HINCMARUS, nobili apud Gallos loco natus, a pue- A subrogato, in monasterium detrudi fecit; cumque ritia in cœnobio sancti Dionysii prope Parisios sub Hilduino abbate educatus est; (a) ubi tum litteris tum pietate mire profecit ; et cum felici et acuto ingenio præditus esset, non mediocrem in aula apud Ludovicum imperatorem gratiam inivit.Hilduinum anno 830 in Saxoniam relegatum, ipse, permittente episcopo,in exsilium comitatus est, eique exsulanti non ingratas suppetias tulit. Deposito anno 835 ob perduellionis crimen, Ebbone, vacaverat jam fere decennio sedes Rhemensis, cum ineunte anno 845,in synodo Belvacensi, concurrentibus tum cleri tum populi votis, favente etiam Carolo rege, Rhemensis archiepiscopus Hinemarus ordinatur; cujus electionem anno sequenti episcopi in conventu Parisiensi congregati suffragiis suis iterum confirmarunt,redditis tunc etiam a rege Carolo Ecclesiæ Rhemensis possessionibus, quas, vacante sede, palatini diripuerant. Anno 848 cynodo Carisiacensi interfuit, et in decretis synodicis contra Gotteschalcum aut hic,aut alibi factis, primas fere ubique partes tulit. (b) Anno 853 habita est synodus Suessionensis,uti ipsius synodi Acta testantur, etsi Flodoardus anno episcopatus Hincmariani septimo habitam referat. In hac synodo Hinemarus ordinationem suam iterum confirmari, et Wulfadum, cæterosque presbyteros ab Ebbone post depositionem anno 840 ordinatos dignitate sua submoveri effecit. Anno 855 decreta in concilio Carisiacensi Hincmaro satagente septennio ante lata in synodo Valentina cassata sunt. (c) Decreta synodi Valentinæ anno 859 confirmarunt concilia Lingonense et Tullense; quorum capitula, Carolo regi oblata,a rege data sunt Hincmaro confutanda. Præstitit id ille scripto opere insigni. Anno 860 duplici synodo Aquisgranensi adfuit, (d) ubi Theutberga se cum fra tre Hucberto rem habuisse, seu vi, seu veritate id cogente, confessa, Patres eam Lothario regi abdicandam esse, et publicæ pœnitentiæ addicendam decreverunt. Præclaram id Hincmaro multa agendi scribendique ansam suppeditavit.Eodem anno concilio Tullensinet sequente Aquisgranensi III subscripsit. Anno 863 aderat concilio Metensi (e), in quo ratæ sunt habitæ Lotharii regis nuptiæ cum Waldrada, post repudiatam Theutbergam inita. Istud vero concilium mox a Nicolao papa in synodo Romana damnatum est. Eodem anno linemarus, impetrata privilegiorum Rhemensis Ecclesiæ confirmatione, Rothadum Suessionensem episcopum cedere renitentem habito concilio Silvanectensi deponi,alioque in ejus locum

C

sedem apostolicam appellaret (exstat libellus Appellationis apud Baron. ad an. 863 num. 81, et Concil. tom. VII, p. 785), eum iterum damnavit. Intercedente quidem Nicolao pontifice Rothadum e carcere dimisit, Romam vero ire, quo ad judicium instaurandum eum mitti præceperat pontifex,neutiquam permisit. Nec tertio quidem a Nicolao admonitus, proposito suo abscedere voluit.Quamvis etiam quotidianæ minæ de litteris excommunicatoriis Roma mittendis ei intentarentur, omnibus tamen insuper habitis,canonum auctoritate se tuebatur, ut ex apologetica ipsius ad Nicolaum epistola abunde liquet. Anno 865 in concilio Romano Rothadus sedi suæ restitutus est, rescisso duplici Hincmari judicio (f). Anno 866 concilio Suessionensi III præfuit, in quo Wulfadus sociique presbyteri Nicolai papæ jussu dignitatem pristinam recuperarunt. Anno sequente in concilio Trecassino, cui præsedit, eamdem causam accuratius expendit. Anno 869 Hincmarum episcopum Laudunensem, nepotem suum,criminum plurimorum accusatum in synodo Vermeriensi, ipse illi præ cæteris infensus calculo suo damnavit. Hinc graves patruum inter et nepotem inimicitiæ, et larga magnarum rerum materia. Anno 882, erumpentibus in Galliam Normannis, Hincmarus desertis Rhemis, et ablato secum sancti Remigii corpore, silvestria loca trans fluvium Matronam petiit; ubi in villa Sparnaco x Kal. Januarii diem clausit extremum, in S. Remigii monasterio sepultus. Non meum est de tanto viro judicium ferre, quem reverendissimum et desideratissimum virum, et merito rectæ fidei ac sanæ professionis ab omnibus catholicis rite venerandum vocat, qui ipsum optime novit, Rabanus Maurus. Nobilitatem generositatis, inquit Lupus Ferrariensis (epist. 42), ornat eruditio salutaris, altitudinem officii commendat religio professionis. In facultatibus Theologicis, concedente id ipso Baronio (ad an. 882, num. 17), erat excultissimus, quem consuluerint plures de diversis quæstionibus; in scientia canonum eruditissimus, licet interdum nimis iis favens, super apostolicæ sedis decreta eos extulerit. Et sane Ecclesiæ leges et jura nemo melius intellexit, nemo animosius defendit. Ejus Opera, multa quidem eruditione, doctrina, pietate referta, Ecclesiæ Gallicanæ historiam mire illustrant; de quibus recte Sirmondus, in iis nullum esse quod utilitate sua careat, et in quo præstans auctoris judicium cum scientiæ copia non eluceat.

(d) Ibid., p. 696.
Ibid., 764.

Concil. ibid., p. 808. etc.

1