Obrazy na stronie
PDF
ePub

a

spirituales estis,instruite hujusmodi in spiritu mansuetudinis (Galat. 6. 1.), ita efferbuisses, ut in nullo prorsus spiritalis institutionis ordinem custodires? Pone enim aliqnid me scripsisse contumeliosum : pone quod tibi viro summæ eloquentiæ et fratri et collegæ mihi, quæ imitandum in disciplina interpretandi dixi, injuriam fecerim; tamen post pacem illam h summo vix sudore reparatam, hæc prima adhuc de meis injuriis querela ad te pervenerat. Sed et illam tuam ponamus injuriam, quod in interpretando Origenem te imitatus [Al. imitans], aliqua præterierim, quæ mihi minus ædificationis in fide habere videbantur. Culpandus pro hoc eram fortassis, et emendandus? Scripta, ut ais, ad te fratrum missa sunt, deposcentium culpas interprctis argui. Quid tu 394 vir spiritalis agis? quid formæ et exempli in rebus talibus cæteris præbes? Fratris turpitudinem non solum nudatam his qui foris sunt nuntias, sed et obtecta denudas. Pone quia non te imitatus, hoc feci, sed ebrietas aliqua subrepens, sicut Patriarchæ fecit, nudaverit turpitudinem nostram: nunquid maledictionem consecutus fores, si obversus incedens, levi palliolo rescripti tui contexisses opprobrium nostrum, et si velasset Epistola vigilantis, qaem stilus nudaverat dormitantis?

fixit: ut sciremus non quod nobis, sed quid Judæis A quis frater præventus fuerit in aliquo delicto, vos qui adversum non certantibus, aut deesse, aut abundare videretur. Quod tale esset, quale si quis accepto Breviculo, in quo militum nomina continentur, nitaturinspicere, quanti ex militibus supersint,quanti in bello ceciderint; et requirens qui inspicere missus est, propriam notam, verbi caussa, ut dici solet, 'ad uniuscujusque defuncti nomen adscribat, et propria rursus nota superstitem signet. Nunquid videbitur is, qui notam ad defuncti nomen apponit, et propria rursum nota superstitem signat,quod egerit aliquid ut vel hic defuncti, velille viventis caussam acciperet? Sed quod eos qui ab aliis fuerint perempti, iste annotationis designavit indiciis. Ita ergo fecit et ille, ea quæ per alios Interpretes sive perempta fuerant, seu etiam abundantius prolata, pro- B priis quibusdam signis, id est, asterisci et obelisci notulis designavit.Cæterum neque verbum aliquod de suo unum saltem inseruit, neque nostrorum exemplariorum fidem fecit in aliquo vacillare: sed ea quæ minus videbantur secundum cursum literæ plana et lucida, spiritalis intelligentiæ ostendit referta mysteriis. Quid tibi ergo Origenis factum in hoc potest 393 præstare solatii, cujus neque opus simile aliquod ostendere potes, et in quo tantum laboras, ut litera occidat consequentem: dum ille e contrario spiritus vivificantis esse conatur [Al. conetur] assertor?

[ocr errors]

37. Tuum igitur, frater, tuum istud factum, nec quemquam te in hoc comitem vel socium in Ecclesia

38. Sed aliud rescribere non poteram his, qui ad me talem Epistolam miserant, ut nisi ita rescripsissem, aut reinterpretatus [Al.interpretatus] essem ea ad verbum, quæ tu es interpretatus ad sensum etiam

habuisse, certum est: nisi istum solum, quem fre- Cego Origenem sequi viderer. Nondum dico quæ sit

quenter commemoras [Al. commemorabas], Barra bam. Quis enim alius auderet ab Apostolis tradita Ecclesiæ instrumenta temerare, nisi Judaicus spiritus? Illi te, o mi frater, antequam a Judæis capere. ris, carissime, illi te in hæc mala præcipitant. Illite libellis editis, notas infligere Christianis, illi te nec Martyribus parcere faciunt, et de omni Christianorum ordine fanda atqu e nefanda conscribere [Al. scribere], turbare pacem nostram, scandala Ecclesiæ generare. Illi etiam adversum teipsum, et scripta tua, f quasi quæ Christianus aliquando locutus sis cogunt ferre sententiam. Et ideo tibi omnes sordemus, dum illi pessimis suis artibus tibi nimium placent. Nam quomodo si tu Pauli literis acquiesceres, dicenti : Si

[merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

illa aut qualis Epistola: tamen quoniam viri nobilis Pammachii continet nomen, quid fuisset absurdum, si ei tale aliquid respondisses? Frater, non esi temere de alterius opere judicandum. Nam et tu ipse nosti quid feceris, quando adversum Jovinianum Romam misi libellos: cum eos quidam [Al. quidem] aliter intelligerent, quam ego me dictasse memineram. Nonne cum jam a plurumis legerentur, et offenderentur pene omnes, cum quibus etiam tu ipse esse putabaris, exemplaria jam de foro, jam de publico subtraxisti, et hæc non ad aliquem alium, sed ad me remisisti, caussam pariter, quia multi scandalum pati videbantur, insinuans: quomodo ego Apologeticum denuo descripsi, et quæ aliter intellige

subsequenti versu, nunc adverbium expunximus, quod quemquam pronomini subjungebatur, sensui autem recto officiebat. Mox quoque rectius habere videtur ms. de Ecclesia pro in Ecclesia.

f Antea minus recte erat, quæ quasi; ms. restituit.

Ms. alterum hoc tibi reticet.

h Consule Vitam lib. I. cap. 4.

i Olim erat in rebus et talibus cæteris. Mox habet ms.nudandam pro nudatam.

In ms., surripiens, et paulo post cum vetere editione, consecutus fuerat pro fores; denique, el si velasses pro vclassel.

* Vetus edit., Cum quibus esse te ipse putabas. Ms. cum quibus etiam ipse putabas, etc. Et Paulo post scandalum pariter patiebantur, insinuans quomodo. Ergo Apologeticum denuo scripsi.

a

bantur, ad intelligentiam rectiorem prout potui, re- A qui veteribus recte utuntur in novis. Non vobis licet, vocavi? Equum est ergo, ut quod nobis fieri volumus, aliis nos faciamus. Sicut enim meos libros mihi remisisti, ut a me emendarentur: ita et ad illum suos remitte, et quod culpabile videtur, insinua, ut ipse se, si in aliquo erravit, emendet. Tum præterea et nos jam in multis exercuimus ingenium, 395 et multa jam nobis opuscula desudata sunt. Ille hoc primum prope opus adiit, et fortasse compulsus: et nihil mirum si fluctauvit in primis. Nec occasio derogandi Christianis captanda est, sed emendationis utilitas requirenda.

39. Hæc si ad eum rescripsisses, nonne majorem gratiam et ædificationem vel ipsi initia in timore Dei habenti, vel cæteris legentibus præbuisses,quam nunc istæ tuæ Invectivæ moeroris et confusionis B omnibus timentibus Deum præstant, qui et in te fœdissimam obtrectandi libidinem, et in me respondendi necessit tem miserabilem Al mirabilem] vident? Si enim, ut dixi, de tuis libris contra Jovinianum scriptis, nunc eadem, quibus illum arguebas, ipse inveneris asserer, nunc vero intantum " prolaberis, ut sordes nuptiarum, nec mar yrii cruore dilui posse confirmes, et illud quod est Manichæorum dogmatis emendationem tibi habere facile visum est in his libris, quos jam edideras, et describendos plurimis præbueras: quid erat difficultatis, me non meum opus, sed interpretationem alieni operis, si quid forte in eo erratum, non ratio, sed livor suggesserat, emendare? maxime cum adhuc esset in schedulis, quas nondum ab plenum relegeram vel explicueram, quas non editas invenerunt? Nonne perfacile emendari poterant ea, quæ adhuc emendata non fuerant? Verum non hinc, ubi quod culparet nihil habebat; sed totum inde mordetur, dum per hoc prodi timuit, unde est omne quod ipse dicit, unde doctus, unde Scripturarum videtur Interpres.

[ocr errors]

C

40. Sed idcirco caussam, qua ad interpretandum adductus sum, exposui, ut sciat, me hæc non contentione (ut ipse agere solet) vel æmulatione aliqua protulisse, sed necessitate, qua superius edocui, ad boni et utilis operis instrumentum, ut aliquid ex hoc vel ordinis vel coloris acciperet ille, qui rudis ipse opusculum condebat antiquum.Aut non videmus vetustas ædes novellis ædificiis profuisse? Et interdum assumitur lapis de abditis et abstrusis 396 an- D tiquæ domus partibus, qui novæ domus frontem decoret et exornet ingressum. Et interdum totum novellæ constructionis ædificium, unius antiquæ trabis stabilitate munitur. Agamus ergo nunc adversus eos,

[ocr errors][merged small][merged small]

dicentes, transferre materiam de veteri domo ad novam, nisi tignum tigno, et lapidem lapidi junxeritis, nisi porticum de porticu,nisi membrum de membro: et hoc fieri non poterit, nisi secessum de secessu, nisi cloacam de cloaca transtuleritis. Habere enim domum magnam etiam hæc necesse est. Hoc namque est verbum transferre de verbo, quod a te ante improbabile, nunc vero probabile judicatum est. Sed tu quidem tibi et quæ non licent, licere defendis: nobis autem quæ licita sunt impingis ad crimen. Nam tu cum sacras Literas et Volumina divina permutares, laudari vis; nos etiam si te imitantes, de hominum sermonibus aliquid, quod minus ædificare credimus [Al. credidimus, præterimus, in his nobis veniam non das, in quibus exemplum dedisti.

41. Verum agat hæc iste, ut sibi vel licere, vel expedire putat. Ego interim, ut recenseamus in fine en, quæ sparsim pro nostra purgatione respondimus, cum de me dixerit, quasi sine se hæreticus esse non possem,ostendi fidem meam, et de resurrectione carnis ipsum magis errare, qui corpus quod resurructurum est, fragile esse scripserit [Al. scripserat], comprobavi. Sexus quoque diversitatem quomodo abraserit, et corpora in animas, et mulieres redigi in viros dixerit, docui. Meæ quoque interpretationis caussas, ut puto, justissimas protuli, quod non vel contentione [Al. intentione] excitatus, vel gloriæ cupidus, sed Dei timore provocatus,ant quæ materiæ transvexerim copias, novellæ constructionis ædificiis profuturas, et tela vetera, rubigine jam obducta, deterserim, non ut civile bellum moverem, sed ut hostile depellerem. Ipsum etiam caput,cui manus falsarias injecerunt, inserui,et adulterium blasphemiæ in Filium Dei et Spiritum Sanctum, alienum a meo nomine, 397 sed ipsorum scelere, et ab ipsis docui esse commissum.

42. In singulis quoque, de quibus se idcirco Origenem arguere dicebat, ut nos pulsare se crederet, et infamare opus translationis nostræ, ostendi ex ipsis Commentariis suis, ex quibus fidem suam exspectari debere dixerat, et probari, quod et de animæ statu et restitutione omnium, de diabolo atque angelis refugis, eadem quæ in illo culpat, ipse conscripserit. Sed et quod animæ in corpore hoc vinctæ velut in carcere tenerentur, ipsum dixisse, convici. Unum quoque esse corpus totius creaturæ rationabilis, id est, angelorum et animarum, in his ipsis eum scripsisse Commentariis, approbavi. Perjurii etiam confœderationem, apud nullum ita, ut apud ipsum,

In ms., ferri pro fieri, et mox transtuleris. Manifesta menda prætereo.

Denuo ms. laudabile, tum et quæ non licent, defendis; nobis quæ licita sunt, impingens ad crimen. Ms. pro nostra purgatione deferimus, respondimus, cum, etc.

h Minus item bene Guarnerian. s., et de resurrectione.

In ms., tenentur, unumque esse corpus totius naturæ rationabilis, etc.

20

●stendi sacratissimam conversari. Veritatem adæ- A nolui ejus nunc cætera scripta contingere, ut de istis

que, et perfectiorem doctrinam non esse omnibus
publicandam, in ipsis Commentariis ipsum docere
convici. Tum inde sæculares libros, pro quibus se-
denti seque verberanti pro tribunalibus Christo dixe-
rat, « Si unquam legero, vel habuero Gentilium codi-
ces, te negavi; » nunc non solum legere vel [Al. et];
habere, verum etiam omnem suæ doctrinæ jactan-
tiam in his eum gerere demonstravi [demonstravit],
in tantum ut etiam per Isagogen impiissimi Porphy-
rii inductum se esse glorietur ad Logicam. Et cum
Gentilium dogmata esse diceret, quoquo modo sen-
tire vel de anima, vel de cæteris creaturis, ipsum
multo fœdius Gentilibus dixisse, quod Deus socrum
haberet, ostendi. Sed et cum se dixisset in duabus
tantum Præfatiunculis Origenis meminisse, ut inge- B
niosi magis quam apostolici viri, brevitatis caussa de-
cem solas Præfatiunculas protuli, in quibus eum non
solum ut apostolicum virum, sed alterum post Apo.
stolos Ecclesiarum magistrum, et quod eum cum
omnibus prudentibus sequeretur, asserui.

C

43. Præterea evidenter ostendimus, ex more huic esse, ut bonis omnibus deroget, 398 et in hoc se putet aliquid esse, si opinatos quosque viros, et qui aliquid nominis in literis [Al. add. Dei] habuerint, reprehendat. Ostendi etiam quam indigne ministros et Sacerdotes Christi laceraverit. Sed ne monachis quidem se virginibus ipsis quas laudaverat, vel continentibus pepercerit, atque omnem Christianorum ordinem et gradum libellis fœdis infamaverit. C Sanctum quoque virum Ambrosium, cujus adhuc præclaræ vitæ memoria in animis omnium viget, quam indigne et turpiter laceraverit. Didymum etiam, quem dudum inter videntes Prophetas et Apo stolos posuerat, nunc inter [Al. quoque inter] eos,qui diversa ab Ecclesiis doceant, collocarit : et omnes omnino vel antiquos vel novellos scriptores quod nunc imperitiæ, nunc ineptiæ notet: ad ultimum quod nec Martyribus parcat. Et hæc omnia, ut superius dixi, non extraneis aliquibus, sed suis literis et se ipso teste, convici, per singula quæque ex his ipsis probatissimis sibi libris testimonia proferens: quos libros etiam cum de cæteris omnibus dictis, vel scriptis suis pœnitere se dicat, non quo vere poeniteat, sed quo angustatus [Al. angustiatus] in hoc D venerit, ut aut pœnitentia sibi [Al. ibi] esset simulanda, aut non posset mordere vel lædere quem vellet [Al. volebat], illos tamen, ut dixi, libros sibi excepit solos, tanquam minime pœnitendos. Et ideo

a

d

Vacat lacunula in ms. Verbum hoc autem conversari pro quo tamen conservari legitur in subsequentem periodum ita transfertur, Veritatem conservari adæque, etc.

Ms., Tum deinde; et mox, sedenti atque verberanti; denique, si unquam legero, si unquam habuero. Ms., vel conventibus, et paulo post, libellis edilis pro fœdis.

[ocr errors]

d

e

Autea lectum quos; ms. restituit.

Ms., sacros codices; et mox, permulavit; denique audaciam notel pro vocet, quemadmodum et ve

[ocr errors]

pene solis convinceretur, de quibus ipse sibi jam locum clauserat pœnitendi. Post omnia vero ostendi, quod sacros Libros, quos Apostoli Ecclesiis tanquam Spiritus Sancti fidele depositum commendaverant, permutaverit, et quod is, qui audaciam vocet in hominum opusculis vertendis, ipse majore piaculo eloquia divina subverterit.

f

44. Superest jam ut unusquisque qui hæc cognoscit, tali judicio favorem suum alteri nostrum conferat, quali judicio se a Deo cupit ipse judicari, nec suam lædat animam, dum alteri 399 favorem præstat injustum. Cognoscat etiam per te, fili carissime Aproniane, sanctus vir ille Pammachius, cujus Epistolam amicus meus (Hieronymus) in Invectione vel accusatione hac sua protulit, in Christi adjutorio, non studiis, sed innocentiæ favendum, nec in caussa veritatis studiose agendum esse magis quam religiose. Præceptum est enim Domini, ut non secundum faciem, sed rectum judicemus judicium. Quia sicut in unoquoque minimorum suorum Christus est, qui esurit et sitit et nudus est, et ipse est qui reficitur et induitur: ita in his, qui judicantur injuste, ipse est qui inique judicatur. Et pro his qui odio habentur gratis, ipse dicturus est, Odistis me gratis. Quomodo æstimat hanc caussam et [Al. vel] hoc factum suum ¡n tribunalibus Christi judicandum, cum habeat sua conscientia, quod codices illius contra Jovinianum scriptos, qui jam publice legebantur et reprehendepantes prohibuerit, atque culpaverit; remiserit vero bantur, subtraxerit de manibus legentium, et culad ipsum auctorem libros suos, insinuans ea, quæ ad reprehensionem venirent, ut vel emendaret, vel rem, quoquo modo posset, curaret; meos vero non codices, sed schedulas imperfectas, inemendatas, furto cujusdam nebulonis et fraude subtractas, sibique delatas, cum me inibi haberet præsentem, mihi quidem non offerret [Al. efferret], neque conquereretur, sed ne increpare quidem, aut etiam arguere dignaretur, vel per amicum certe aliquem, aut etiam per inimicum; sed ad Orientem mitteret, et instigaret lingam ejus hominis, qui eam temperare non noverat. Quid contra religionem faceret, si me præsentem potius convenisset? in tantum ne colloquio ejus videbamur indigni, ut ab eo nec argui mereremur? Et pro nobis Christus mortuus est, et pro nostra redemptione sanguinem 400 suum fudit. Peccatores quidem [Al. siquidem], sed de ipsius grege sumus, et inter ejus oviculas numeramur. Verum quia propter Deum contemsit nobilitatem suam, i et

teres editiones habent, quæ et permutaverit in fine sectionis, pro subverterit, legunt.

f In Guarnerian. ms., cognoscat autem per te etiam sanctus vir ille, cujus Epistolam, etc., dissimulato Pammachius nomine, quod et in vetere editione reticetur, ac videtur ex limbo in textum irrepsisse. Vereor et quin sanctus vir ille sipwvix dicatur Rufino. Tacet ms. posset.

h Ms., mittere, et instigare. Paulo post ne voculam tacet, ubi dicitur intantum ne colloquio ejus, etc.

Et Hieronymo nobilissimus Christianorum com

b

a

totum se exæquavit humilibus, optimum quidem A ctum esse interpretatus est, et addens de suo : opus ejus in fide Christi, et quod exemplo cæteris esse debeat, confitemur: idcirco noluimus eum humanis studiis, contentionibusque raptari, ne in aliquo fidei suæ sentiret detrimentum. Certe cum legerit, quod ea ipsa, de quibus cæteros arguit magister ille Hieronymus, in ipsius electis etiam post pœnitentiam Commentariis docuerit, quod sua non sint, quam verum judicium servet, videbimus. Putabitur enim prior error fuisse ignorantiæ, si eum emendarit agnitio [Al. argutio]. Nos autem quamvis necessitate compulsi, respondere nisi sumus ei, qui nos amarissime pulsaverat; attamen pro hoc ipso veniam petimus, si quid forte asperius prosecuti sumus, quia Deus conscientiæ nostræ testis est, quod multo plura reticuimus quam protulimus; pe- B

e

nitus autem silere contra conscientiam criminanti minime potuimus, cum ipsius pene fidei suæ nonnulli jacturam ducerent silentium nostrum.

e

45. Posteaquam ista dictavi, frater aliquis, qui ex Urbe a vobis ad nos venerat, cum relegenti mihi assisteret, ait prætermissuin unum adhuc excusationis locum, quem ibi audisset ab obtrectatoribus incusari. Dicebat autem de eo, quod scriptum est in Præfatiuncula mea, quia dixerim de isto, qui me nunc persequitur et accusat, quod in his, quæ de Origene interpretatus est, 'nonnulla offendicula esse videantur in Græco, quæ ita tamen interpretando purgaverit, ut mihil in his, quod a fide nostra discrepet, Latinus Lector inveniat. Aiunt, inquit, de hoc capitulo : Vides quomodo et collaudavit interpretationem ejus, et testimonium 401 ei dedit ipse, quod sine offendiculo sint ea, quæ ille interpretatus est, et ipsum secuturum se esse promisit. Cur ergo non et ea, quæ ipse transtulit, absque offensione sunt, sicut illius scripta esse ipse testatus est?

46. Non mira res, quod ibi semper culpari mereor, ubi istum laudavero. Et recte quidem. Tamen veniamus ad rem. Dixi eum purgasse in Latina translatione, si qua offendicula fidei videbantur in Græco, et non immerito: ita tamen, ut eadem etiam a me comprobem gesta. Nam sicut ille in Homiliis de Isaia duo Seraphim, Filium et Spiritum Sancpellatur. Ms. hominibus habet pro humilibus, et optimumque opus, cum olim editis pro optimum quidem, etc.

C

* Male in ms. volumus, et mox sentiat documentum D pro sentiret detrimentum.

"Hieronymi nomen, ut paulo superius de Pammachio notatum est, ms. et vetus editio reticent, quod et verius videtur.

In ms. visi sumus, tum attamen et pro hoc ipso, etc.

d Alias, nonnulli deberent jacturam ducere silentum nostrum; pejus in ms., nonnulli dicerent jacturum dicerent silentium, etc.

e

Contrario sensu, falso autem habet ms., a nobis ad vos venerat, tum prælermissum esse unum, etc.

Addit ms. cum voculam. cum nonnulla, etc., et mox quæ pronomine prætermisso, plus habet ila tamen ea interpretando. Porro ex eodem Latinus Lector restituimus, pro quo Latinus sermo minus bene antea legebatur. Denique et Aiunt plurium numero ex eo

<< Nemo existimet in Trinitate naturæ esse differentiam, cum nominum discernuntur officia; » per hoc curare se offendicula credit potuisse; ita et nos vel ademptis, vel immutatis quibusdam, vel additis, sensum auctoris adducere conati sumus ad intelligentiæ tramitem rectiorem. Quid hic diversum, aut quid contrarium, aut quid non idem fecimus? Sed quia ego de scriptis illius absque malitia et calumnia judicabam, non quid obtrectationi pateret, sed quid prospectus fuerit interpretantis, aspexi. Ille autem, qui occasiones ad calumniam quærit, ea reprehendit in meis scriptis, quæ ante me prior ipse conscripsit. Et revera ego culpandus sum, si secundum meam quidem sententiam,quæ scripsit, recta sunt; secundum suum vero judicium condemnanda. Hoc [Al. Hæc quantum ad Trinitatis fidem pertinet, ubi utique blasphemiæ crimen ducitur, quod dixit duo Seraphim, Filium esse et Spiritum Sanctum, si secundum suam sententiam, qua adversum 402 me agit, ipse judicetur. Secundum vero meum judicium, quod in scriptis ejus absque proposito calumniæ judicavi, absolvitur pro his, quæ de suo ad explanandum sensum auctoris adjecit.

h

47. De resurrectione autem carnis puto in translatione nostra eadem contineri, quæ in Ecclesiis prædicantur. Cætera vero quæ de creaturarum rationibus dicta sunt, quod nihil ad fidem Deitatis pertineant, jam superius diximus. Sed si iste hæc modo ad calumniam vocat, quæ ante offendiculum non habebant, non prohibeo, si ei placeat [Al. placet], revocare sententiam meam illam qua potuisset absolvi, et proferre suam, qua debebat alligari. Non ergo mea de eo sententia culpabilis putanda est, sed sua, quæ reprehendit in aliis, quod in semet ipso probat. Novum autem hoc judicii genus est, ubi accusatorem meum ego ipse defendo : et ubi tum demum me ille superatum putat, si semetipsum reum probarit. Veruntamen ponamus quod Episcoporum Synodus sequatur sententias tuas, et jubeat omnes libros, qui hæc talia continent, cum auctoribus suis, ut aiunt, debere damnari. Damnabuntur isti libri prius in Græcis : et quod in Græcis damnatur, sine dem rescripsimus pro Ait, quod incongrue antea obtinebat.

8 Tacet Guarnerian. ms. ei. Paulo post plus habet, sicut et illius (vet. edit. ipsius) scripta. Tum Non mireris pro Non mirares.

Superius num. 27. hæc paulo aliter recitantur Hieronymi verba, eadem ferme, quæ in editione Homiliarum laudata habentur. Nec putes Trinitatis dissidere naturam, si nominum servantur officia. Recole, quæ in hunc locum adnotata nobis sunt, quibusadde novum hocce in rem nostram ex tanta Lectionis varietate argumentum. In ms. plus habetur, Nemo, inquit, existimel, etc.

Origenis certe libros hoc ipso anno Imperialibus edictis damnatos, cautumque ne legerentur, testatur Anastasius Epistola ad Joannem num. 5. Illud quoque, quod evenisse gaudeo, tacere non potui, beatissimorum Principum nostrorum manasse Responsa, quibus unusquisque Deo serviens ab Origenis lectione revocatur; damnatumque sententia Principum, quem lectioreum prophana prodiderit.

satus est. Me enim sequi necesse est Ecclesiæ Ca

tholicæ sententiam, sive adversus
sive adversus tuos datam.

Origenis libros,

dubio damnatum est in Latinis. Veniatur ad tuos A laudatus est; ita nec tibi proderit, quod a me exculibros, invenientur eadem continere secundum sententiam tuam: necesse est ut cum suo auctore damnentur. Et sicut nihil profuit Origeni, quod a te CONTROVERSIARUM RUFINI ADVERSUS HIERONIMUM LIBER II. EXPLICIT. adversus Origenis libros, omittit.

d

b

In ms. Venitur ad tuos libros. Inveniuntur eadem, etc.

Idem, nec incongruo tamen sensu, quod ante pro a te et mox excusalus es pro excusalus est. Vetus cdit. sive adversum te sive adversum tuos dalam. Ms. antiquarii oscitantia prius isocolon, sive

C

dEx ms. conclusionem hanc operis ab Antiquario subnotatam suffecimus, uno tautum loco, sive nume ricis Romanis notis II. quæ desiderabantur, resti. tutam.

a

APOLOGIA

QUAM PRO SE MISIT

RUFINUS PRESBYTER

AD ANASTASIUM

ROMANE URBIS EPISCOPUM.

Rufinus, ob interpretationem librorum Origenis пapì 'Apуwv in crimen voratus, purgare se nititur, edita fidei suce expositione, dé Trinitate, de Verbi incarnaiione, de Resurrectione, de Judicio æterno, et Diaboli damnatione, de Animarum origine. Demum Origenis se interpretem non defensorem profitetur.

aliquid iniquum non recipit [ Al. recepit ], maculam suspicionis abstergerem, sed ut æmulis404adver sum me forte oblatrantibus, baculum quemdam tibi confessionis meæ, quo abigerentur, offerrem.

d

403 I. Audivi quosdam, cum apud Beatitudinem B sancta mente tua, quæ velut quoddam Dei sacrarium tuam controversias, sive de fide, sive de aliis nescio quibus quæstionibus commoverent, etiam mei nomi nis fecisse mentionem. Et tua quidem Sanctitas velut ab ipsis incunabulis per Ecclesiasticæ traditionis regulas instituta, de absente sibique bene et in fide, et in caritate Dei cognito, calumniantibus non accommodavit auditum Adme tamen quoniam appetitæ existimationis meæ fama pervenit, æquum putavi, ut (quoniam ipse post triginta fere annos ↳ parentibus redditus sum, et durum satis atque inhumanum erat, si tam cito desererem eos, quos tam tarde reviseram: simul et quia tam longi itineris labor fragiliorem me reddit ad iterandos labores) literis meis satisfacerem Beatitudini tuæ, non ut de

b

⚫ Ita in duobus mss. Coisliniano, et Navar., teste C P. Coustantio, inscribitur. In uno Corbeiensi brevius, Apologia Rufini ad Anastasium Papam. In Guarneriano Apologia ejusdem Rufini, quam prose misit ad Athanasium (leg. Anastasium) Romæ Episcopum. Hæc est quam Hieronymus toto libro II. adversus Rufinum sibi confutandam proposuit.

Confer Hieron, lib. laudato num. 2. Guarnerian. ms. tacet triginta.

Guarnerian., simulque; tum juncto et Coisliniano ms., tam longinqui, al jum longi.

a Scimus hanc Rufino laudein abs Hieronymo libro laudato imminui ac fere prorsus invideri. Præ

II. Quamvis igitur fides nostra persecutionis hæ reticorum tempore, quum in sancta Alexandrina Ecclesia degeremus, in carceribus, et exiliis, quæ & pro fide inferebantur, probata sit: tamen et nunc si quis est, qui vel tentare fidem nostram cupit, vel audire, vel discere: sciat quod 'de Trinitate ita credimus, quod unius naturæ sit, unius Deitatis, unius ejusdemque virtutis, atque substantiæ :nec inter Patrem et Filium et Spiritum Sanctum sit prorsus ulla diversitas, nisi quod ille Pater est, et stat tamen Nostro hac in re fidem adhibere eadem de se testanti etiam ]ib. II. Histor, Eccl. cap 4. Eorum, ait, gesta refero, quorum in passionibus socius esse promerui. Recole quæ nos ibi et Vitam lib. 1. cap.2.

• In Guarnerian. ms., probala sit, et ut si quis est, qui nunc tentare,etc.

Quæ hinc subsequuntur de fide Trinitatis, deque carnis resurrectione ad finem usque quarti numeri, Bachiarius in suo de fide Libello, quem Cl. Muratorius Tom. II. Anecdolorum vulgavit, totidem ferme verbis descripsit; quod hæc Rufini scriptio quanti jam tunc fieret, indicio est.

« PoprzedniaDalej »