II. Deinde cum Avallone castro (a) cum Stratidio propinquo puer scholis excurreret, mater parentis (b) ut ejus hæreditatem acquireret, de adolescentis fallitura nece tractavit. Quæ temperatam potionem in ampullula condidit, vinum quoque in altera, præcipiens puellæ ut venientibus ambobus illi porrigeret B de vino, isti de maleficio. Sed ignorans ministra, ampullulam mutat et pocula; vinum sancto Germano, venenum dat Stratidio; et dum insonti præparatur interitus, auctor cadit in laqueum. Quo mater ejus cognito, puellam increpat cum fletu, exstinxisse se filium. Cui Stratidio, sollicite impenso studio, facto de ipsis maleficiis vario, etsi mors vitam non abstulit, tamen signum mortis infixit. III. Hinc ad parentem suum sanctum Scopilionem Lausia (c) se conferens, moribus honestis alitus et institutus est. Qui cum fere mille passus longe a vico consisterent, jugiter ad matutinos currebant, ducti fidei calore per tempestatem, per hiemem. Qui intra terni lustri spatium (d) a beato Agrippino diaconus instituitur, et sequente triennio presbyter ordinatur. C Dehinc a pontifice Nectario abbas ad Sanctum Symporianum merito dignus asciscitur. Quanta vero inibi abstinentia vixerit, quantis quoque vigiliis continuando duraverit, quibus eleemosynis profusus exstiterit, illa res una testis est, cum jam rebus reliquis pauperibus erogatis nec panis ipse resideret quatenus fratres reficerentur. Qua de re insurgentibus adversum se monachis, retrudens se in cellula, amare flevit et doluit. Inter hæc ipso orante quædam Anna matrona duorum saumariorum (e) cum pane dirigit onera. Sequenti etiam die cum annona destinavit plena carpenti vehicula ita ut exinde monachi cum saturarentur cibo, terrerentur miraculo (f). His itaque celebriter intentus officiis, D non desiit prædicandis manifestari miraculis. (a) Avallo seu Aballo (Avallon), oppidum in ducatu Burguntiæ inter Augustodunum et Antissiodorum. (b) Alia exemplaria habent, propinqui, sed utraque vox, parens et propinquus, Fortunato synonyma est. Hinc ad parentem suum sanctum Scopilionem, etc., hic, num. 3. (c) Lausia seu Lansea (Luzy), oppidulum inter Augustodunum et Ligerim medio fere intervallo positum. (d) Dubium est an spatium istud quindecim annorum a sancti Germani nativitate, an a tempore quo Scopilionis disciplinam subiit, sit metiendum. Posterius magis arridet: nam Agrippinus Æduensis episcopus, qui Germanum ordinavit diaconum, nondum sedem obtinebat anno 517, quo Pragmatius ipsius Agrippini decessor Epaonensi concilio subscripsit. IV. Igitur quadam vice dum cibum fessus acciperet, ingrediente Amando monacho in fenile cum lumine, carbone decidente, flamma fenum corripuit, et arida nutrimenta vorax ignis allambit. Concurrentibus reliquis, nec tamen incurrentibus, tardius ipse prosiliens, rapta de foco cucuma, ascendens supra fabricam concinens Alleluia, fundens paululum aquæ in crucis imaginem restinxit incendia: ac de manu Sancti imbre sedata est ignis unda, quam vix exstinguerent flumina. Quod tamen postero die cujus insidiis actum est hostis ipse confessus est. V. Chariulfus quidam Francus partim villæ basilicæ res obstinatus invaserat. Quem cum Vir Dei ad reddendum aliquatenus commoneret, nec tamen proficeret, ad orationem se convertit, nec fides vindictam distulit. Statim ex vicino ferus ursus exsiliens tres illius equos interfecit, nec sic a duritia resipiscit. Sequenti vero nocte duplicavit ultor perniciem. Sex jumenta interemit, nec si quoque pœna suffecit. Tertia idem nocte novem vehicula prosternit, triplicato cadavere: sic labor crescebat in cladem. Dehinc ad beatum Virum tardius dirigit puerum; agrum reformat invasum, calamitas compescitur. Id actum est, ut bestia castigante homo sensum acciperet, et daret non intelligenti bellua rationem. VI. Dehinc beatus Agricola Cabillonensis (Chalonsur-Saône) episcopus habens cubicularium graviter vi febrium fessum, qui destinato animo totus pendebat in transitu, dirigit ad sanctum Virum interce dendi suffragium. Tunc perceptis apicibus basilicæ sub porticu ad sancti Symphoriani sepulcrum progreditur. Interea vir justus orationi incubuit, terram corpore premens et sidera mente transcendens; et quasi ante se habens præsentiam Domini, pro voto supplicis obsecrator accedit. Nam mox vicinus Redemptoris auribus exauditur, et adhuc isto recubante in pulvere, ægrotum medicina perfudit; ac justo jacente in pavimento, languidus surgit de lectulo, ante currentem medelam [Pro currente medela] quam peroret qui supplicat: ita ut portitori redeunti obviam puer occurreret cui parabantur exsequiæ; ut non esset ambiguum eadem hora languidum saluti fuisse redditum, qua Vir beatissimus fusus orasse comperitur. VII. Nec illud omitti convenit, quod ad domum conversati sunt, ut per monasteria nunc regant agmina monachorum. Quæ causa modo mirabili profuit patri vel germini, ut parvum genitoris flagitium posteris transiret in luctum. Ebronis pro fide Justi collatum est. Cujus ingre- A testimonio. Qua occasione filii vel filiæ ita sancte diente domum, Anna matrona proclamat rem mirabilem se videre. Inquisita a conjuge quid esset quod inspiceret, ait: Ecce beatus Germanus cornuta facie mihi videtur incedere: quod pene vix valeo aut intueri lumine, aut sermone conferre, sanctum virum novo more cornibus radiantem. Consternataque mirabatur mulier hominem nostro tempore in figura Moysi potuisse conspicere. Credendum quod et iste post colloquium Domini potuit a muliere cornu exaltatus agnosci. Cujus causæ pavore Ebro eadem die juxta Sanctum sedere nullatenus præsumpsit duplici pro merito, moerore pariter et terrore. VIII. Contigit ut pro villis Augustodunensis Ecclesiæ Theodeberto regi Cabillone occurreret. Memor sancti Symphoriani in ingressu palatii, ita Spiritu Dei redundante locutus est, ut ante rex annueret, quam verba petitor explicaret. Cui et ore prophetico finem dixit de transitu. Quod paucis interim diebus (a) dum ad Rhemos remeavit, in ipso itinere rex extrema sorte defecit, quasi sancti Viri sermo dictus fuisset ab angelo. IX. Et quoniam beatissimo erat familiare in basilica sancti Symphoriani soli vigilias ducere, euntem eum monachus Sylvester prosequitur. Et ingressi pariter ad sancti martyris tumulum, circa noctis medium ab altari tumultum frequentantem rumores accipiunt, tanquam si ad rapinam collecta curreret multitudo. Credens enim vir Dei versari latronum incursum, imperat monacho ante sepulcrum psallere. Ipse vero accedit ad altare. Dehinc illa turba ad monachum quo psaltebat alacriter properat. Quo mactato graviter et in terram projecto ac semivivo relicto, veloces effugiunt. Qui vix voce flebili cladem suam replicans, a dæmonibus se cæsum gravi congressu confessus est. XI. In pago Alisiense (b) hæc res gesta est. Conjux illustris viri Vulfarii, Destasia nomine, vitalis spei destituta solatiis, linguæ carens officiis, per biduum jam muta, spiritu deficiente decumbens, apparatis exsequiis jam palpitabat exanimis. Cui eulogiis per presbyterum suum directis et violenter adapertis præmortuæ dentibus in ore transjectis, mox ut fauces semivivæ liquor benedictionis introiit, statim incipit præmortua vitæ flatibus anhelare, oculi nece præclusi lumen diei requirere, ut post funerum palC lorem facies in ruborem transiret, donec cunctis stupentibus vivificata consurgeret, et circumstantes auctorem muneris gratiam prædicarent. Quæ singulis annis tributum vitæ solvit pro pretio. XII. Cæterum revelationum suarum quis scrutator introeat, cui ante quatuor annorum curricula, ipsa episcopatus sui causa non est abscondita? Itaque positus in sopore, inspicit a quodam sene claves sibi portæ Parisiaca porrigi. Interrogans quid hoc fieret, accepit responsum, ut salvas eas faceret. Quod post civitatis ejus episcopo (c) decedente dum præcellentissimo regi Childeberto occurreret, in ejus electione effectum illa vox promeruit. Ordinatusque pontifex qualis quantusque se gesserit, hoc expedire lingua mortalis non sufficit, quoniam supra homiB nem fuit omne quod edidit. Denique adeptus gradum curæ pastoralis, de reliquo monachus persistebat. Hinc se frequentibus exercebat vigiliis, inde continuatis macerebat inediis. Pernoctabat algida senectus per hiemem sustinens dupliciter frugus, ætatis et temporis, quod nec tolerare possint petulenti juvenes seipsum pene obliviscens pro victoria corporis, tanquam si simul accessissent dignitas et necessitas; quæ vero eleemosynæ tam de rebus ecclesiæ quam populi oblatione vel regio munere per manus Sancti facta sunt, solus ille qui omnia sit, novit et numerat. Ꭰ XIII. Denique quadam vice præcellentissimus Childebertus rex cum ei direxisset sex millia solidorum X. Accidit ut Sabarici famulus Esarius nomine ad virum de quo loquimur injuriam passus consugeret, supplicans ut quolibet pretio eum de insolentis domini servitio liberaret. Quod indignatus Sabaricus pro Æsario et conjuge vel unico ejus Filio, octoginta solidos pretii nomen petiit, quominus famulos servili ditione laxaret. Tamen hoc non dubitavit misericordia Justi vel perquirere vel donare. Quo pretio persoluto, contigit ut ante basilicam D pauperibus eroganda, expendens tria millia revertisæpe dictus Sabaricus præteriret, nec tamen orationi quoque occurreret. Qui domum suam ingrediens, statim affligitur, ligatur, et catenis revinctus ad Sanctum perducitur. Neque sic a pio viro misericordia tollitur, sed statim missa prece ejus obtinente fide purgatur. Tunc adjecit Sabaricus adhuc viginti aureos ad pretium quod acceperat, et de centum solidis crux ad sepulcrum beati Symphoriani ab ipso suspensa est: quæ usque hodie res est in (a) Et tamen Gregorius Turon. in lib. Hist., cap. 36, scribit Theodobertum diutissime ægrotasse, et cap. 37, anno 37 post Clodovei obitum, regni sui 14, Christi scilicet 558, obiisse. (b) Alexia (Alise), oppidum quondam validissimum in colle apud Mandubios in Burgundia situm, tur ad palatium; interrogatus a rege si adhuc resideret quod egenis tribueret, respondit medietatem resedisse, nec invenisse inopes quibus totum expenderet. Cui rex inquit : « Domine, dona quod restitit : nam Christo largiente quod donetur non deficiet: >> incidens orata missoria, argentea vasa comminuens, quidquid primum habuit dans sacerdoti ne perderet. Erat ergo exspectanda contentio inter sacerdotem et principem. Faciebant apud se de misericordia pugnam Cæsari notissimum lib. vII de Bell. Gall., nunc vicus est colli declivis impositus. (c) Eusebio sanctus Germanus successit in sedem Parisiacam ante concilium Parisiense III, anno 357 celebratum, cui Germanus subscripsit. se junctura revertitur, et suæ fidei merito salvus domum reducitur. et de pietate certamen, thesauros ut spargerent, et A Christi nomine invocato, concussa sanctis digitis ad de suis talentis egeni ditescerent, festini ad futura lucra, ut bratheum semen (a) sererent, et post messores accederent aurolentam per segetem: ut sacerdos locupletaretur regalibus thesauris, et in regem floreret gratia sacerdotis, qui suum solum hoc credidit, quod nudus aut egenus accepit. XIV. Sed revertamur ad ordinem. Quidam in Exona (Essone, prope Corbolium) vico de fiscalibus famulis Gildomeris nomine, cum die Dominico quiddam operatus sit, ita contrahitur digitis, ut unguium acumen partem transiret in alteram. Qui Parisius sancto viro occurrit in oratorio; et oratione data, manuque peruncta oleo, ungues de palma retractæ sunt. Digitis redditur organum et in antiquo officio nervorum tela retexitur. Quem clericum post effectum, et ut integrum salvum faceret, peste liberavit et crimine. XV. Rursus quædam mulier nomine Favonia in urbe Parisiaca per novem dies percipiens nihil præter pulticulam, ore aperto inhians sancto Viro oblata est. Quæ velut ferro opposito nulla lege poterat jungere dentes aut labia. Quam in oratorio sacro peruncta oleo, palpato undique capite sine tarditate saluti restituit. XVI. Accidit ut puella quædam de Medardi Moglidunensis (6) familia filans die Dominico, contracta manu damnaretur supplicio. Qua contacta oleo virtus infudit remedium. Hinc stupentes digiti vigorem pristinum resipiscunt, oblitum artis officium reducti articuli meditantur, manus ramosa distenditur, et purgata vitio dextera saluti reducitur. XVII. Recte creditur inserendum illud quoque miraculum. Bobolinus quidam de vico Noviomo (Noyon, in Picardia) vehementer inimici pervasus insidiis, ad Hominem Dei vinculis nexus adducitur, rebelli spiritu rotatus excutitur nec lassatur. Qui, exorante sancto Viro, quasi de longo itinere ad se suamque mentem septimo die revertitur. Sic dupliciter liberatus, dum fugit umbra de sensibus, catena cadit de manibus et sanus redditur et solutus. B C XIX. Item faber, Ligerius nomine turbulenti dæmonis arreptus insania, ita bestiali feritate proruperat, ut catenis collo manibusque revinctus vix ad beati Viri traheretur præsentiam. Inde miserabilior, ut qui sustinebat ab hoste violentiam, ipsi adderetur altera pœna per vincula. Quem tamen sacerdos apud se imperat detineri; et, sicut septimo die Deus quievit ab opere, ita et opera Dei transacta hebdomada eripitur a dæmone; sicque in propria redire securus meruit liberatus ab hoste. XX. Waddo vir illuster, consiliis regis particeps, typum dupliciter incurrens febris et frigoris, exspurgandus sancti Viri præsentatur obtutibus. Interea hora solita febre concussus gravissima, ut refrigeraretur vel aquam instanter expostulat. Qua sibi denegata in sancti pontificis insolescit injuriam. Vir tamen Dei contentus ut obtineret victoriam, oratione explicata, potum ei donans in calida, hominem revocavit salutem ad pristinam, et imminens periculum tali curavit antidoto, febrem curans per calidam. XXI. Nec illud est prætereundum similis causæ miraculum. Reginæ Chrodosinta (e) minister, Ulfus nomine, typo [Id est, febri periodica] vexabatur gravissime. Poscens suffragia medelæ, perrexit ad pontificem. Quem vir Dei constanter ducit ad baptisterium. Sed exorante Sancto coepit affligi gravius in proximo liberandus. Postulat ardens et æstuans aquæ modicum, sed negatur. Qui fellis amaritudine suscitatus acerrime, balteum suum ad Sancti vestigia projecit clamans: Tu me, domine, interficis, cum sanare debueras. Sed hoc tibi notum sit, quia per te morior. Vita mea a te erit requirenda a rege vel a parentibus. Interdum præ calore per baptisterii pavimentum volutatur. Orante beato Viro in soporem convertitur, et aliquantulum post somnum excitatus, ab ipso in omnem incolumitatem languidus reformatur. Inquisitus a pontifice cur tantum locutus sit ad injuriam sacerdotis, respondit solum ei gratias referens, nihil se de suis verbis recordari confessus est. XVIII. Hoc autem memoriæ jure perpetuo est tradendum. Quidam ex Nantharici [An Nemptodori? Nanterre?] familia, separatis ab invicem maxillarum juncturis, ore aperio ad sanctum Virum perducitur. XXII. Præcellentissimus Childebertus rex cum Quem signo crucis impresso sanitati redditum vetuit D equum necessarium ad sellam beati viri donasset ne acciperet vini potum aut carnis edulium (c). Qui præcepto postposito ad normam sui langoris statim reductus est. Sed ne prævaricantis negligentia justo subtraheret gloriam, in Spedoteno (d) villa rursus ei oblatus est. Cujus loca maxillarum sancto perunguens oleo, ac beatis manibus mentum astringens et labia (a) Ita mss. Codd., ubi legendum videtur bracteum semen, hoc aureum vel argenteum : nam bractea est auri vel argenti lamina subtilior. Cui interpretationi favet quod sequitur de aurolenta segete. (b) Melodunum (Melun), ad Sequanam decem leucis supra Lutetiam Parisiorum. In quibusdam Mss. legitur de domo Medardi Meglidunensis familiæ. (c) Simile quid de sancto Patre Benedicto legitur in lib. II. Dial greg. Magni, cap. 16. vehiculum rogat ipse qui dederat ut eum sibi retineret, nec cuiquam tribueret. Interim beatus vir, postulante captivo, equum donat in pretio, quoniam apud pontificem plus fuit quam illa regis vox pauperis. Jubet igitur ut quindecim eum venundaret solidis quem pauper ipse cum duceret, negotiator (d) Al., Spedenoto (Espone), vicus prope Meduntam Castrum (Mantes) decem leucis infra Lutetiam Parisiorum, non longe a confluente Mandræ in Sequanam. (e) Gregorio Turon. In lib iv, cap. 3, Clotsinda vocatur, Clotarii regis filia, quæ Alboino Langobardorum regi postea nupsit. Ex hoc loco videas regum Francorum filias in paterna domo adhuc degentes reginas appellari. oculus aperitur, et præstante Domino gemello se videre lumine gratulatur. occurrit, eruitque prædictum equum duodecim au- A retur, ingressus in oratorium statim mulieri alter reis. Quo empto negotiator adducit ad stabulum. Sed quoniam minus dederat quam vir Dei præceperat, equus sub nocte moritur, ne Sancti verbum iret incassum. Unde sequenti die sellarem de stabulo junctis bobus extinctum retraxit emptor mortuum vehiculum, qui versa vice capistro non capite, sed pedibus alligatus educitur. XXIII. Est operæ pretium illud memoriæ tradere, qualiter Sacerdos Christi solitus erat de ipsis quoque regibus triumphare. Igitur cum glorioso Clotario regi occurrisset ex solito, nec tamen de sancto Viro stante ante palatium ei fuerit nuntiatum, mora facta ante vestibulum non repræsentatus inde domum revertitur. Sequens nox in oratorio vigiliis ducitur, rex dolore atque febris infestatione torquetur. Vix primo diluculo ad domum ecclesiæ a proceribus concursatur; pœna regis exponitur, ut sua visitatione regis doloris vim mitiget optimates deprecantur. Mox apud pietatem injuriæ causa postponitur, qui ante nec nuntiabatur, intrat honoratus et exoratus palatium. Rex vix assurgit de lectulo, cæsum se divino flagello conqueritur. Allambit sancti palliolum, vestem Sacerdotis deducit per loca doloris. Culpam confessus criminis mox dolor omnis fugatur : idque actum est, ut cujus incurrerat de contemptu periculum, sentiret tactu remedium. XXIV. In pago Parisiaco Vico Novo (Infra, num. 40) res gesta est. Quidam in eodem loco impetu lupi rabidi laceratus et extra sensum effectus beato Sacerdoti miserenter oblatus est. Hic ad illa suæ artis recurrens suffragia, mox brachio olei benedicti liquore circumlito et sacris eo digitis medicabiliter attrectato pestis illa quæ viscera dolore grassante pervaserat, loca fugit obsessa, et jam putredine resoluta, vigore pristino restituto, sine cunctatione velut experrecto de sopore dolor recessit, mens rediit. B C XXV. Item de Vico Mantola (a) Waldulfi cujusdam ancilla, anno et novem mensibus gravi cæcitate percussa, per soporem admonita ut fimbriam Sancti si tangeret, mox visum reciperet, die quadam sacerdoti occurrit; sed multa nocte circumdata ita constrictis luminibus, ut unde oleum benedictum injiceret, luminis additum non præstaret. Tamen peruncti palpebris desuper et locis reliquis capitis, oratione data, D pane et sale signato, mulieri præcepit ad mansionem se condere. Ipse a primo somno in oratorio pervigil, circa medium noctis mulier clamat hospitem se lacrymare profuse. Tum accenso lumine ab oculorum compage cernit manare sanguinem. Quæ cum eodem cruore mane ad Sanctum rediit, sed ipse cum aqua palpebras fovens et abluens, orationibus additis oculus unus apertus est; deinde altero peruncto mulier domum revertitur. Dehinc eadem sub nocte, nimium fuso sanguine, appropinquante die, Sacerdoti se obtulit. Qui cum de regis occursu domum reverte (a) An castrum Medunta aliis appellatum? Certe vernaculum nomen Mantes, satis accedit. Vide supra, num. 18. XXVI. Magnofledis [Al., Rannoflidis] puella cum talibus decepta illuderetur insidiis, ut quoties ad ecclesiam voluisset accedere, gressum facere non valeret, servo Dei in villa Savara (b) præsentata est. Confestim ut Sancti manus super caput puellæ titubantis imponitur, tali investigatione occultus hospes [Al., hostis] detegitur, et se diu latuisse multo gemitu confitetur. nec in Beati præsentia clamat proprio se posse celare præstigio. Ergo ita se proditum et egressurum gravi ardore conqueritur. Interim non cessante sacerdote manu crucis signum depingere, expectantibus omnibus in muscæ similitudinem prorumpens, cum sanguine de naribus mulieris inimicus egressus est. Quam sanitati restitutam, monachali veste mutatam, Dei servitio traditam bis triumphare fecit, hoste victo vel sæculo. XXVII. Quid illud quod sine mora curavit debilem dexteram? Cum ad festivitatem sancti Martini Turonis accessisset, egresso de monasterio offert se mulier barbara, manu nervis contracta, postulans medicinam. Quami sub casula receptam, suo sputo illitam velut sparsum farinæ collectum commacerat. Hinc resudante dextera digitos tendit et replicat, torporem veteratum ad vivacitatem resuscitat. Et priusquam veniret ad beati Martini januam digitis. suis extensam reddidit incolumem dexteram. Quam mox sentiens esse directam, mulierem a se repulsus est Pro repulit], ingressus basilicam. XXVIII. Deinde egrediente de prædicta basilica, cum se ad mansionem servus Dei reciperet, offert se manca altera palma digitis affixa, quæ prius tacta de saliva, dehinc oleo peruncta, pristinæ sanitati de præsenti est reddita. Nam causas infirmitatis hoc erat sancto Viro curare quod tangere. XXIX. Erat sane mirabile, quoties famulus Dei ad Augustodunum voluisset accedere, mox ad Sanctum Symphorianum dæmones nuntiabant. Et occurrentes per Murvinum (Num. 32), fletu gemituque clamabant: Vir sancte, si de locis cultis nos inconsideranter repellis vel habitare, concede silvarum per solitudinem, ut liceat miseris per deserta securos errare. Ante tuos oculos nec corpora nos celant, nec nemora. Qui deflentes et Sancti non tolerantes præsentiam, admota ejus dextera de obsessis corporibus passim vertebantur in fugam, et de salute populi projecta dæmonia lamentabatur. XXX. Producatur in medium nobile illud miraculum. Cum regrederetur pontifex de sancto Symphoriano, castello Avallone (Supra num. 1) iter agens ingreditur, ubi reorum multitudo tenebatur ergastulo. Hinc a Nicasio comite invitatus ad prandium, Vir Dei cœpit de misericordia habere colloquium: ut datis fidejussoribus laxarentur de vinculo, et partem (b) Savara (Sevres), duabus leucis infra Parisios. prope Meudonis castellum (Meudon), culpæ cederet pietatis intuitu. Quod ille facere distu- A suinthi] matrona, dum tempore litaniarum præ cæ lit obstinato spiritu. Unde antequam perpranderet, XXXI. Dehinc ad sanctum virum Nicasius cum vellet occurrere, et jam præsentatus, mox gravissimo casu in terra prostratus est, et pene omnibus salutis destituto solatiis, ipso Sancto intercedente homini desperato virtus et sensus regressus est. Mox balteum quo cingebatur et spatam pro munese beato Germano contradidit: quod ipse comes dato pretio post redemit. Id actum est ut quod prius incarceratis concedere distulit, hic duplicato fenore debitor compensaret, et aucta dote damna sarciret, prius pro eis differens, post et seipsum redimens. Ante non illis pius, modo et de se trepidus, didicit casu proprio ærumnis succurrere alienis. XXXII. Prorsus illud stuporis retexatur in pagina. C Eunte sancto viro ad beati martyris Symphoriani occursum, dum de vico Cervedone in Murvino (b) progreditur, habitatores loci occurrentes suggerunt ut segetem Panitia [An., Pistoficia] mulieris viduæ nihil habentis residui, quæ ab ursis vastabatur, visitare præciperet, et sancto suo adventu repelleretur incursio. Qui concitus ministris irridentibus ad locum perducitur, et oratione data desuper fecit signaculum. Hinc instinctu divino in parentales bestias feralis ira succenditur, odium nascitur in affeclu, in pace pugna committitur. Furore bestia bis armantur, statim præfocatur unus ursus ab altero, et ipse qui restiterat dum vellet foras egredi, sepis palo transfoditur. Sic utrique vastatores uno momento perimuntur et ipsi sibi confestim arma mortis effecti sunt. Post ipsi redeunti mulier pelles ursorum obtulit ex studio, et quasi victori suo repræsentat spolium, quod tamen omnino ipse recusavit accipere; et qui prius riserant, pœnitere cœperunt videntes miraculum. XXXIII. Et quoniam de Dei dono non debet esse fastidium, illud etiam breviter ducimus explicandum. Beretrudis quædam mulier Munsunthi [Al., Mun (a) Bacæ, seu Baccæ, lauri vel juniperi fructus, item gemmas et mortuorum capulum significat, hic insolito quidem catenarum annulos. (b) Cervedo (Cervon), vicus prope Corbiniacum, vulgo S.-Léonard de Corbigny, in tractu Morvinensi (le Morvan), qui tractus Burgundiam a Nivernis dirimit, catis oculis non posset ire cum populo, audiens chorum psallentium cum lacrymis domini Germani implorat auxilium. Tertia sequenti nocte per soporem visus est ei vir beatissimus astare prope lectulum et quasi cæcis oculis fecisse signaculum. Evigilans mulier marito narrat quæ gesta sunt. Mox stillante sanguine dies oculis redditur, et diuturnum post nubilum lumina sereno radio micuerunt. Clarescente quoque die ad missam cum populo progreditur mulier in processu, ita ut sancti viri sic visa per somnium esse imago remedium. XXXIV. Adest nec minus laudabile reddita vita infantulæ. Cum in Turonico illustris viri Pienti matrona expositæ filiæ lamentaret extrema, et obseratis oculis nec anhelitu mobili respiraret infantula, ad sancti Viri præsentiam tota committit præsidia. Qui per missum invitatus, quantum valet ad conclamatæ puellæ cadaver [Antiq. Codd., cadaverem] properat. Exceptus multis fletibus, deplorante familia, appropinquat subsellio quo jam rigebat infantula. Cœlo vim facit questibus. Fere transacto inter hæc unius horæ spatio, mobili singultu flatus puellæ reducitur, viscerum vitalis calor per membra diffunditur. Dehine paulatim animata polum poposcit ut biberet. Tunc a beato Viro pane signato vel calice degustato, infantulæ revocatæ de funere totum vertitur in salutem. Quæ post in monasterio beatæ Radegundis felicioris vitæ terminum consummavit. D XXXV. Quidam clericus de juxta monasterio beati Sylvestri in Ternoderinse (c) cum die Dominico, ut loquimur ex consuetudine, caligas circinasset, debilitatem manuum vel pedum incurrit. Sed de beato Sylvestro gressus recepit officium; per soporem admonitus occurrit sancto Germano poscens salutis compendium. A quo interrogatus, causam culpæ confessus est. Tum imperat clerico ut clamaret per populum, nec quis temere die operaretur Dominico. Quo, quinto die transacto, superfuso oleo debilis palma dirigitur, et ad propria eundi cum libertate dimittitur. XXXVI. In pago Amoniense (Mosny in Bria) quod gestum est replicetur. Rotegiaco [Rozoy] villa Parisiacæ Ecclesiæ septem ei viri debacchantes oblati sunt. Quibus curatis unus qui graviore vexabatur spiritu cum exire cogeretur, homini Dei professus est, expulso se de illo loco gravem lamentationem Parisiacis facere. Tunc fugata pestis de sancti viri Germani transitu famam fudit per populos, et pastoris pro obitu gregem movit in fletum. Qui tamen energumenus etsi seminavit mendacium, expulsus non defendit obsessum. XXXVII. Et quia Justi opera crescere cogebant miracula, item in prædicto loco affertur ei paralyti (c) Ternodorensis tractus cujus caput Ternodorum, seu Tornodorum (Tonnerre), in Burgundiæ ducatu, extenditur usque ad monasterium Reomense, vulgo Moustier-Saint-Jean, cui tum sanctus Silvester abbas præerat. Lege Vitam sancti Joannis Reomensis, |