74.

III. Endre király Benedeknek, bolgár-fehérvári püspöknek Iw nuke nevü birtokot adományozza. 1295.

Andreas Dei gracia Rex Hungarie memorie commendamus significantes quibus expedit vniuersis presencium per tenorem, quod nos ob merita serviciorum uenerabilis patris Benedicti Dei gracia Episcopi Albe Bulgarice, Secretarii et Comitis Capelle nostre, dilecti et fidelis nostri, qui nobis ab introitus nostri tempore in Regnum Hungarie et in antea vsque modo et nunc fideliter et indefesse seruire non cessauit labores laboribus accumulando, quandam terram wduornici nostri Regalem ad nos immediate spectantem Iwnuke vocatam, uacuam et habitatoribus penitus destitutam, quam Andreas filius Elye wduornicus noster, qui sine heredibus decessisse dicitur, tenuit et possedit vsque modo, dedimus, donauimus et contulimus eidem venerabili patri domino Episcopo cum omnibus utilitatibus et pertinenciis terre predicte, in terris videlicet arabilibus, campis, pratis et utilitatibus aliis quibuslibet iure perpetuo possidendam et habendam juxta terminos antiquos et metarum priorum distincciones, promittentes eidem, quod quando presentes nobis reportauit, nostrum sibi priuilegium dari faciemus de eadem, peticionibus quibuslibet seu contradiccionibus non obstantibus. Datum Bude feria quinta proxima post octauas Passce, anno Domini M° CC nonagesimo Vo.

(III. Endre ugyanazon évi megerősítő okmányából, mely alább 75. sz. a. következik.)

75.

III. Endre király ünnepélyes formában erősíti meg ezen adományát. 1295.

Andreas Dei gracia Hungarie, Dalmacie, Croacie, Rame, Seruie, Gallicie, Lodomerie, Bulgarie, Cumanieque Rex omnibus Christi fidelibus presentes litteras inspecturis salutem in Domino sempiternam. Ad vniuersorum noticiam tenore presencium uolumus peruenire tam presencium quam futurorum, quod venerabilis pater Benedictus Dei gracia Episcopus Albe Bulgarice, Secretarius et Comes Capelle nostre, dilectus et fidelis noster ad nostram personaliter accedens presenciam, exhibuit nobis patentes litteras nostras super quadam terra wdvornici nostri Iwnuke uocata confectas, petens a nobis cum instancia, vt eas ratas habere dignaremur, et nostro priuilegio confirmare. Quarum quidem litterarum tenor talis est:

Nos Andreas Dei gracia Rex Hungarie stb. (következik

III. Endrének 74. sz. a. épen közölt okmánya.)

Nos itaque peticionibus ipsius venerabilis patris domini Benedicti Episcopi iustis, legitimis et modestis assensum fauorabilem adhibentes, intuentesque ipsas patentes litteras nostras non rasas, non cancellatas, nec in aliqua sui parte uiciatas, in publicam formam presentis priuilegii de uerbo ad uerbum transscribendo inseri fecimus sine additamento et diminucione, et auctoritate presencium communiri. In cuius rei memoriam perpetuamque firmitatem presentes eidem concessimus litteras duplicis sigilli nostri munimine roboratas. Datum per manus venerabilis patris Theodori Dei gracia Episcopi Jauriensis aule nostre Vice-Cancelarii, dilecti et fidelis nostri, anno Domini M° CC nonagesimo quinto, quinto Nonas mensis Junii.

(Eredetie a veszprémi káptalan levéltárában.)

76.

III. Endre király Peechi Péternek és testvéreinek Budey nevű birtokot, mely Moson megyei várának jobbágyfölde volt, azon várjobbágyoknak, kik azt birták, hütlensége folytán adomá nyozza, 1295.

Andreas Dei gracia Hungarie, Dalmacie, Croacie, Rame, Seruie, Gallicie, Lodomerie, Cumanie, Bulgarieque Rex, omnibus Christi fidelibus, tam presentibus, quam futuris presencium noticiam habituris, salutem in Domino sempiternam. Ad universorum noticiam tenore presencium volumus pervenire, quod nobiles viri Petrus, Ladislaus et Johannes filii Iwanche de Peech ad nostram accedentes presenciam, quamdam terram jobagionum castri nostri Musuniensis Budey, vocatam, in Comitatu Jauriensi existentem, a nobis sibi dari postularunt. Verum quia de qualitate et quantitate dicte terre nobis veritas non constabat, fidelibus nostris Capitulo Jauriensi dedimus in mandatis, ut suum darent testimonium, coram quo Stephanus filius Idegen homo noster dictam terram conuocatis commetaneis et vicinis reambularet, et statueret filiis Ivanka memoratis, si non foret contradictum, contradictoribus ad nostram presenciam evocatis. Demum idem Capitulum nobis rescripsit, quod hominem suum, cum Stephano homine nostro predicto misissent pro testimonio fidedignum, ad reambulandam terram Budey vocatam memoratam, et statuendam Petro, Ladislao et Johanni filiis Ivance supradictis; qui eandem terram Budey ad decem aratra sufficientem, simul cum virgulto, sicut visu considerare potuerunt, vacuam, et habitatoribus destitutam, sub metis antiquis et terminis, convocatis omnibus uicinis, et commetaneis eiusdem terre, statuissent Petro, Ladislao et Johanni filiis Iuance, ac filiis Aladarii nullo penitus contradictore existente. Nos itaque consideratis fidelitatibus et serviciorum meritis predictorum Petri, Ladislai et Johannis

filiorum Iuance, que nobis in diversis Regni nostri expedicionibus laudabiliter impenderunt locis, et temporibus oportunis, et quia eciam magister Aladarius, frater ipsorum, fidelis miles noster, in expugnacione castri Adorian uocati, quod quidem castrum detinebatur contra nostram Regiam Maiestatem, extitit interemptus, predictam terram Budey uocatam, quam Nikkel et Andreas filii Pauli, et filius ipsius Nikkel Lubyan, et Dominicus filius eiusdem, Cornel et Stephanus, ac filii Valentini et filii Chompo, jobbagiones castri nostri Musuniensis possidebant, qui eo tempore, cum nos per magistrum Johannem filium Henrici Bani detenti fueramus, nostri erant custodes, per eundem magistrum Johannem deputati, et contra nostram Regiam Maiestatem processerunt, in detencione nostra omnem nobis injuriam inferendo, propter eorum excessus huiusmodi notorios manifestos, et infidelitatem ipsorum manifestam, de consensu, voluntate et beneplacito Prelatorum et Baronum Regni nostri, ac nobilium quam plurimorum, ab eisdem infidelibus nostris auferendo, memoratis Petro, Ladislao et Johanni, filiis Iuance ac filiis fratris eorum Aladarii supradicti, dedimus, donavimus et contulimus, non tam ipsis, quam ipsorum heredibus, heredumque suorum successoribus iure perpetuo et irreuocabiliter pacifice possidendam, tenendam pariter et habendam. In cuius rei memoriam, perpetuamque firmitatem presentes concessimus litteras, duplicis sigilli nostri munimine roboratas. Datum per manus venerabilis patris Theodori, Dei gracia Episcopi Jauriensis, aule nostre Vice-Cancellarii, dilecti et fidelis nostri, anno ab Incarnacione Domini M° CC° nonagesimo quinto, quinto kalendas Octobris, Regni autem nostri anno sexto.

(Az eredeti után.)

77.

VIII. Bonifácz pápa Jánost kalocsai érseket feljogosítja, hogy az alatta lévő egyházi tartományban tíz egyházi egyént születésök törvénytelensége alól felmenthessen. 1295.

Bonifacius Episcopus seruus seruorum Dei venerabili fratri Johanni Archiepiscopo Colocensi salutem et Apostolicam benedictionem. Ut eo gratior habearis, quo maiorem a nobis gratiam fueris consecutus, dispensandi cum decem clericis ydoneis tue Provincie defectum natalium patientibus, utpote de solutis parentibus seu clericis, etiam in sacris ordinibus citra sacerdotium constitutis, geuitis et solutis, quod huiusmodi non obstante defectu eorum quilibet ad omnes ordines promoveri valeat, et obtinere beneficium ecclesiasticum, etiam si curam habeat animarum, dummodo iidem clerici non sint de incestu vel regularibus procreati, et paterne incontinentie sectatores, sed bone conversationis et vite, sufficientis scientie et etatis legitime, super quibus tuam intendimus conscientiam onorare, aliasque ipsis merita suffragantur ad dispensationis gratiam obtinendam, liberam tibi auctoritate presentium concedimus facultatem: ita tamen, quod eorundem clericorum quilibet, sicut requiret onus beneficii, quod eum post dispensationem huiusmodi obtinere contigerit, ad ordines se faciat statutis temporibus promoveri, et personaliter resideat in eodem; alioquin facta sibi gratia, quod ad beneficium ipsum nullius penitus sit momenti. Datum Anagnie ka lendis Julii, Pontificatus nostri anno primo.

(VIII. Bonifácz pápa Regestáiból Theiner Monumenta stb. I. köt. 380. 1.)