Ne Livias quidem] Notum eft hoc exμ es vo novo, de quo poft alios Wopkenf. Lect. Tull. I,

8. extr.

nat:

Mea quidem fententia: meliorem malti !nominant] Sic vulg. at, ut facile apparet, corrupte. Conjecturas Lipfii et Davilii non moror. Pearcius coniecit,, at Theophraftus, auctor, haud deterior ,, mea quidem fentcntia, (meliorem multi) nomi ut poft vocem multi, voces censent esse sub,, intelligatur." Recepit hanc coniecturam Alemannus. at ita nimis, ut vides, oratio in falebris haeret. Aliam et eam multo elegantiorem lectionem offert vir quidam eruditus in Mifcell. Obferv. Vol. IV. legi enim vult Theophraftus, auctor haud deterior, ,,mea quidem fententia melior multo, nominat: ,,commemorat vero.“ Qua in correctione modesta nil reliquum eft, nifi ut quaerainus, unde in vulg. meliorem, ultima fyllabe em nalci potuerit. Potuit alia atque alia ratione. Sed nihil magis arridet, quam mutare eam in etiam; idque fecit Goerentius. Mox lego, commemoraut DE EO, pro com. vero, quod quid fibi velit, vix dixeris, et pro ait, ain.

AD CAP. 7.

Vi, ditione ac numine] Haec lectio Turnebi prae ceteris placet, eamque receperunt Gebh. Wagn. alii. Victorius dedit iudicio atque numine; Lambinus et Lambb, iudicio ac numine. Ut alibi vis et ius permutata funt, fic h. l. vi et iu conf, intra III, 4. extr. ubi legitur iubebo, in libr. autem Turnebi, videbo, ut facile intelligatur, quemadmodum ex vi, ditione fenfim natum lit ju- dicio. Conf. quoque fupra I, 7.

Quae vix fumma ingenia ratione comprehendant] Sic correxi ex Plaut. capt. I, 2, 62. ut faepe fumma ingenia in occulto latent. Vlg, quae vix Jumma ingenii ratione comprehendat, quod non magis intelligo, quam Davilius.

Foedera religionis] Vig. foederum reliones. Noftram lectionem longa feries Edd. vett. confirmat, Venet. Hervag, Victor. Camerar, Lamb, princ, Lambb. Gothofred. Conf. Cic. Inv. II, 30. ubi legitur, foedus fummae religionis, basias

Unum illud mihi videris imitari, orationis genus. M. Vellem fortaffe. Quis enim id poteft] Venet. a reliquis omnibus recedens, habét: unum orationis genus velle. T. Fortafle: quis enim. Vulgatâ, quae, fi quid video, ridicula eft, multo melius, quamquam verborum collocatio non placet. Sententia lectionis Venetae elt: effe poteft ut illud oratio. nis genus imitari velle videar. Fruftra, quis enim id poteft. Particula enim fic alibi quoque occurrit, ut ante eam, minime, fruftra vel fimile quid, fubandiendum fit. Exempla fuppeditavi ad Cic. II. de Divin.

ET, QUONIAM et locus et fermo familiaris' eft, legum leges voce proponam.] Libri admodum variant in verbis ultimis. Vulgatum dederunt Sturm, Ald. Gebh. Davis. et recentiores. Vetuftiores, aut, familiaris eft legum, legis vocem proponam; aut, familiaris eft, legum vocem proponam. Priora verba, et quoniam, quanquam rei repugnare videntur, nemo tamen follicitavit. Leges verbis. folemnibus fuiffe expreffas, qui nefcit, vel ex hoc loco discere poterit. Exfpectamus itaque ut Tullius dicat, quanquam fermo fit in villa, non in fore, cum familiaribus, non coram populo; attamen, cum certa fiat legum verba, placere fibi, ut morem hunc fequatur. Locum itaque, parva fane mutatione, ita lego: SED, QUANQUAM et locus et fermo familiaris eft; leges legum voce proponam. Quod vero ut praefaretur, neceffe erat, ne verficolore quadam varietate delectatus videretur, qua legum maieftas, non tam augeretur, quam minueretur. Neque tamen illa abuti prifca oratione vult, quae in XII. legatur, fed tantum paullo antiquioribus verbis, quam hic fermo fit. En norma; ad quam farta tecta exigenda erunt. Nam effet infininitum] Fort. est.

AD CAP. 8.

Faxit] Hac forma utitur nofter et alibi, anti

quior eft facfit, Venet. facit.

Deos: neve novos, neve advenas privatim colunto] Multi ex libris vett. et fcriptis et editis pro altero neve habent five. At differunt dii novi et advenae. Unde legitur c. 10. extremo:,,Suos quem

que deos, AUT novos, AUT aliegenas colere con-
fufionem habet." neve ex coniectura P. Manucii eft.
Et ollos, quos in coelo merita locaverunt]
Paullo antiquius loqui vult,- pro et olos, quos endo
coelod meritad locafint. Ex his alii alia delegerunt.
Veteres vetuftos iftos pannos recufantes dederunt:
et illos
quos in coelum merita vocaverunt, alii vo-
caverint. Peffime Gebh. et ollos,
quos endo
coclo merita vocaverint. De v. locaverunt, quod.
nuperi quoque editores receperunt, vid. n. Davis.

Idque ne committi poffit] Legitur aut id quod et fic quidem ex Turnebi et Lambini temporibus; aut idque, et ita praeter Cdd. Davis. Mfti quoque recens colati, et ex vett. Edd. Venet. Hervag. Victor. Camerar. Mediol. Afcens. et ex recentioribus Alemannus, Goerentius. fenfus eft, ne quid contra hanc rem committatur, five peccetur. Ulitatius diceretur, in quod ne quid committi poffit. Sed cave ita corrigas aut cum Davilio in quae, aut cum Erneftio in quo; fimiliter dicitur c. 9. facrum commiffum.

Publici augures fignis et aufpiciis poftea vidento, difciplinam tenento.] Poftea Lambinus quoque dedit, nec quidquam hac de voce in cur. pofterior. commemorat. Ad oram autem Lambinianarum legitur: „L. poftera vidento." Quisquis vero ita coniecerit, bene, opinor, coniecit, eique parendum cenfeo. Sed aliud fupereffe videtur, quod confideres velim. Jubentur augures fignis et aufpiciis poftera videre. Hoc fi eorum munus fuit; fumitur, eos eam artem calluille. Inepte itaque additum videri poffit iftud difciplinam tenento. Unde corrigo: publici augures fignis et auspiciis poftera videndi difciplinam tenento.

Quique agent aufpicium praemonento] Lex iubet, ut facerdotes eos, qui rem belli populique agant, aufpicium praemoneant, i. e. iis praedicant atque indicent, quid ut fiat, aut ut ne fiat, auspicium velit, vid. n. Davis.

AD CAP. 9.

Judicesque funto] Lamb. Turneb. Gebh. Davil. Aleman. Erneftius dederunt, iudices duo

funto. Vetuftiores omnes, iudices ne funto, ita Venet. Hervag. Victor. Camerar. In aliis legitur judices funto, ut in Ald. et Lambb. Schefferus legi vult judicesque funto: Goerentius dedit judicesve duo funto. Que, ve, ne faepe confufa a librariis funt, et cum hoc loco non quaeratur, quot feciales mittendi fint, (et mittebantur, prout tempora postulabant, modo plures, modo pauciores, qui res repeterent) fed de univerfo fecialium collegio in republ. bene conftituta; neque Schefferi conjectura, neque Aldi lectio abfurda eft. Wagnerus denique verba traiecta esse cenfet, eique iudices rectius ante feciales.collocandum videtur. Placet, unde legerim, foederum -oratores judicesve, feciales funto.

Neve initiantor] Hoc modo legitur in Ed. Hervag. et ita bene, vid. c. 15, in Venet. et Lambb. neve initianto: Aldus Nepos dedit, neve quam ini

tianto.

--

Sacrum commiffum impie commiffum efto] fecutus fum Lamb. et Aldum. vlg. comiffum eft. Sententiam loci explicat Turnebus.

Ludis publicis, quod etc.] Ex cap. 15. fatis fuperque apparet, lacerum effe hunc locum. lbi enim ludi publ. circo dividuntur et cavea; ad illos ait corporum certationes pertinere, ad hoc cantus. De illis nihil hoc loco lege fancitum eft, quod faciendum erat neceffario. Unde non fufficit, ut cum Davifio dicamus, Ciceronem lege hac ludos Circenfes fubla tos noluiffe, nec cum Wagnero, haec verba unice ad Muficam commendandam pertinere; fed, cum de utroque genere infra dicatur, fequitur, ut de utroque hic praeceperit. Ad locum redintegrandum nihil habent adiumenti libri. Manucius dedit five, five, pro vulg. fine, fine, eumque cum Alemanno fequor. Davifius legi vult quom-fiant pro quodfiat,,i. e. ait Erneftius, fi non funt in Circo et amphitheatro, led in theatro et fcena." at repugnare videtur cum latinitas tum res ipla. Goerentius mutavit quod in quoad, contra Cdd. auctoritatem praeterque, neceffitatem, nam haec ipfa vocula quod hanc poteftatem habet. Mihi quidem tantum non arrogo, ut quid Tullius reliquerit, divinare velim; fed eiusmodi aliquid fcripfiffe opinor:,, Ludis publ. quod five

curriculo five certatione corporum fiant VICTORIAE MODUM CONSTITUUNTO: popularem laetitiam cantu, et fidbus et tibiis moderanto cet. Lex enim vult, ut corporum certationes usque ad certam victoriam conftitutae fint, neu, ea parta, ultra progredi victori liceat. Verbum fieri, quod Wagnerus abfolute dictum putat de facris faciendis, ad ludos potius refero. Nomen autem eantus infra latius patet, accipiturque cum de voce, tum de fidibus et tibiis; hoc autem loco de voce tantummodo. Unde, ut iam alii viderunt, delendum est in ante cantu, quod unde natum fit, apparet.

Sos leto datos] Ita Goerentius praeeunte Davifio, qui legi volebat fuos. Vlg, hos, Aldus N. homines. De antiqua forma fis, fos, Jas vid. Aus. Popma de Ulu antiq. locut. I, 10.

AD CAP. io.

A te tam magna] Venet 1494. habet altera tam magna; reliquae vetuftiores apte tam magna, et fic Victorius quoque. Unde haec varietas profecta fit, non fane eft difficile ad coniiciendum. Tertiam voculam deleverunt Turnebus, Lambinus, Davifius, Alemannus.

Ergo adeo exfpectate leges, tamen erunt fere more majorum, q. t. u. 1. valebat.] exfpectate eft in Edd. Ald. Grut. Aleman. Erneft. aliisque recentioribus. Davilius correxit exfpectare, quo oratio avancλaudos fit, fequitur enim erunt, nec placet adeo pro adeone.

Atque haec mea quidem fententia eft.] Alii haec verba Marco tribuunt, ut Victorius, Lambinus, Gebh.; alii Quinto, ut Davis. et Ernest. alii Attico, ut Venet. 1494. Hervag. et Ald. et cum his facio. Magna omnino hic nominum confufio eft, quam hoc tempore tacitus praetereo.

Quid enim agere maluerimus] Veneta 1494. maluimus, hinc correximus maluerimus vig, malumus.

Suosque deos coli, confufionem habet (i. e. importat] religionum, et [fc. habet, i. e. affert] ignotas caerimonias nolle facerdotibus. Nam a patribus acceptos deos ita placet coli, fi huic legi paruerunt ipfi. Patrum delubra] Vides noffe pror