bis apostoli, aλovvtes éavtoïs, loquentes vobismet ipsis, plane respondere, quod Plinius de Christianis dicit, solitos eos fuisse carmen Christo, quasi Deo, dicere secum invicem. Quibus significari videtur modus alternatim cantandi, qui usque hodie in ec- clesiis frequentatur. Ex iis vero omnibus, quæ in hoc capite disseruimus, extra omnem controversiæ aleam tandem ponitur, dogma de Christi divinitate minime fuisse Justini Martyris inventum, sed diu ante ipsum in ecclesiis Christianis obtinuisse, adeoque a primis evangelii præconibus una cum ipso evangelio, cujus certe pars maxima est, ubique gentium traditum atque promulgatum fuisse; "Oдep édes δεῖξαι.

Justinum non fuisse Simonianorum fraudibus circumventum, neque sententiam de Filii divinitate e schola Simonis prodiisse.

1. DESTRUCTO hoc fundamento, per se corruit prodigiosa ista moles, quam ei superstruit Irenici author. Cum enim omni jam luce clarius sit, Justinum non fuisse, qui primus generationem Filii ante mundum conditum commentus sit, quin istam sententiam longe ante natum Justinum, adeoque in ipso ævo apostolico inter Christianos viguisse, haud necesse foret, causas, quibus in erroneam istam (scilicet) sententiam seductus fuerit Justinus, sollicite examinare. Verum quia authorem illum Kaтà Todas persequi decrevimus, quodque inde tum ipsius cæca perversitas, tum ipsa veritas magis magisque adhuc apparitura sit; idcirco et causas istas ab ipso confictas libere discutiemus. Causæ autem quas assig

nat, vel primariæ sunt, quæ scil. Justinum in eum, quem putat, errorem præcipue induxerunt; vel secundariæ sive adjuvantes, quæ eundem Justinum in eodem errore promoverunt. Prioris generis duas causas recenset hæreticus, 1. Simonianorum hæresin; 2. confictos ab iisdem hæreticis, sub Orphei nomine,

versus.

66

66

66

2. De priore ita ille; "Et principio quidem veri"simile esse videtur, post obitum apostolorum, prout Egesippus apud Eusebium Hist. Eccl. IV. 22. do"cet, Christianos aliquos, at pseudo-Christos, pseudoprophetas et pseudo-apostolos, ex septem illis hæ"resibus in populo y Christiano, quas ibidem citatus Egesippus recenset, quorumque antesignanum et primipilum Simonem Magum Samaritanum (adeo"que a commixtione veri Dei cum deastris et idolis " in cultu suo religioso Samaritico non abhorrentem) "facit, descendentes, confictis perversissimis (N. B. ipsa Egesippi verba) contra Deum et Christum “doctrinis, unitatem ecclesiæ primitus divisisse, adeo

66

66

66

que (ut ex Simonis Magi doctrina mox apparebit) "sanam de Deo et Christo doctrinam, conficta nova "Christi generatione, novoque Christo introducto, "corrupisse. De Simone enim Mago omnes ad "unum historiæ ecclesiasticae scriptores testantur, "eum primum Christomachum fuisse, id est, negasse "Jesum esse Christum et Redemptorem, seu talem, qui pro peccatis mortuus sit; contra vero asseru❝isse, se unum et Filium esse, qui inter Judæos apparuerit, et Patrem, qui in Samaria descenderit, "et Spiritum S. qui in gentibus adventaverit; se

66

66

× Iren. p. 14.

y Dicere debuit in populo Judaico. Vide Valesii Annot. in

66

66

66

transfiguratum descendisse, et in hominibus qui"dem ut hominem apparuisse, cum non esset homo, "et passum in Judæa putatum, cum non esset passus; se esse infinitam potentiam; et Selenem pri"mam esse mentis suæ conceptionem (nam secundam, Vocem et mentis comprehensionem appella"vit, et tertiam, Rationem sive cogitationem voca"vit) matremque omnium, per quam initio mente conceperit angelos facere et archangelos. Hanc "enim ennœam exsilientem ex se, cognoscentem quæ vult Pater ejus, digredi dixit ad inferiora, et "generare angelos et potestates a quibus mundus "sit factus." Postea addit, "Justinum hisce Simo"nianorum deliriis deceptum fuisse."

66

66

3. Verum hæc ejus conjectura ab omni verisimilitudine. aliena est. Nam, primo, quid Christo cum Belial, quid luci cum tenebris, quid ecclesiæ Patribus ac doctoribus cum notissimis hæreticis commune esse potuit? Certum quippe est, antistites ac doctores ecclesiæ universos, qui apostolis successerunt, (adeoque Christianos omnes, qui ipsis adhærescebant,) a Simoniana hæresi toto animo semper abhorruisse, ut citius ignem ab infero quam doctrinam aliquam ab incude Simonis Magi petituri fuissent. Abunde id testantur scripta ipsorum, quæ hodie ex10 tant. Justinum vero imprimis ab omni istius hæresews labe purissimum fuisse, ex eo (si non aliunde id pateret) manifestum est, quod in Dialogo cum Tryphone, facta Gnosticorum mentione sub titulo λεγομένων Χριστιανῶν, qui idolothytis vescendi libertatem sibi vendicabant, concludit, in hoc istam Christi prophetiam impletam esse, qua pseudo-Christos et pseudo-apostolos orituros prænuntiavit, moλλoùs TÜV Pag. 253. [§. 35. p. 132.]

66

66

πιστῶν πλανήσοντας. i. e. qui fidelium multos decep" turi essent.” Quin et addit de iisdem, ὧν οὐδενὶ κοινωνοῦμεν, οἱ γνωρίζοντες ἀθέους καὶ ἀσεβεῖς, “ Quibuscum nobis nihil est commune, atheos ipsos atque impios scientibus." Alibi in eodem Dialogoa dicit, Christum prænovisse quæ post resurrectionem et ascensionem ejus futura essent, pseudo-prophetas nempe et pseudo-Christos multos in nomine ejus (sub Christianæ professionis larva) venturos ; "Οπερ, inquit, καί ἐστι. πολλοὶ γὰρ ἄθέα, καὶ βλάσφημα, καὶ ἄδικα ἐν ὀνόματι αὐτοῦ παραχαράσσοντες ἐδίδαξαν, καὶ τὰ ἀπὸ τοῦ ἀκαθάρτου πνεύματος διαβόλου ἐμβαλλόμενα ταῖς διανοίαις αὐτῶν ἐδίδαξαν καὶ διδάσκουσι μέχρι νῦν. " Quod qui"dem impletum est. Multa enim impia, et blasphema, et injusta sub nomine ejus falso cuderunt, "et quæ mentibus eorum ab impuro spiritu Diabolo "sunt injecta docuerunt, et etiam nunc tradunt b."

66

a Pag. 308. [§. 82. p. 179.]

66

b Imo vero in eodem Dialogo non modo memoratas a Zuickero VII. hæreses Judæorum memorat p. 307. [p. 178.] sed et Simonem Magum, hæresiarchamn pseudo-Christianum, diserte rejicit p. 349. [§. 120. p. 213, 214.] his verbis; Οὐδὲ γὰρ ἀπὸ τοῦ γένους τοῦ ἐμοῦ, λέγω δὲ τῶν Σαμαρέων, τινὸς φροντίδα ποιούμενος, ἐγγράφως Καίσαρι προστ ομιλῶν, εἶπον, πλανᾶσθαι αὐτοὺς πειθομένους τῷ ἐν τῷ γένει αὐτῶν μάγῳ Σίμωνι, ὃν Θεὸν ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς, καὶ ἐξουσίας, καὶ δυνάμεως εἶναι λέγουσι Neque enim rationem aliquam popularium etiam meo" rum (Samaritanorum dico) habui, scripto Cæsarem compellans; cum dicerem, in errorem abduci eos, qui Simoni gentis suæ Mago fidem haberent, quem Deum esse supra principatum, et potestatem, et virtutem omnem dicunt." Respexit nimirum Justinus partim locum Apologiæ, a reverendo auctore allegatum, partim alterum, qui in Apologia, vulgo I. dicta, p. 52. edit. Paris. aut 56. nuperæ Oxoniensis, [Apol. II. 15. p. 98.] sic sonat; Kai τοῦ ἐν τῷ ἐμῷ ἔθνει ἀσεβοῦς καὶ πλάνου Σιμωνιανοῦ διδάγματος κατεφρόνησα Ego etiam impiam atque erroneam in gente mea Simonianam despexi disciplinam." Quin et Simonianam una cum succeda

66

66

66

66

c

Denique in Apologia II. Simonem aliosque ex ejus schola prodeuntes hæreticos et nominatim recenset, et tanquam pestem Christianismi notat, execraturque. Sed O tempora! O mores! Quis expectasset futurum, ut Justinus, præstantissimus ecclesiæ doctor, qui non modo contra omnes hæreses doctissimos libros conscripsit, sed et sanguine suo fidem vere apostolicam obsignavit, in suspicionem ab aliquo adduceretur, qui in primaria Christianismi doctrina a perditissimis hæreticis circumventus fuerit?

4. Verum, secundo, tantum abest, ut ecclesiæ doctores sententiam suam de divina Filii generatione a Simonianorum figmentis desumpserint, ut contra manifestum sit, hæreticos figmenta ista sua (sicuti omnis fere error veritatis alicujus simius est) ex ecclesia doctrina (εἰς ἴδιον χαρακτῆρα illam transferentes) effinxisse. Res clara est; undenam enim (obsecro) blasphema ista Simonis assertio, Se unum et Filium esse qui inter Judæos apparuerit, et Patrem qui in Samaria descenderit, et Spiritum S. qui in gentibus adventaverit; undenam (inquam) desumpta, nisi ex recepta ecclesiæ doctrina, de S. Trinitate, h. e. de Deo Patre, Filio, et Spiritu Sancto? Unde ejusdem Simonis impium dogma, Jesum nempe in hominibus quidem ut hominem apparuisse, cum non esset homo, et passum in Judæa putatum, cum

neis hæresin a Justino ex instituto impugnatam, scriptoque libello refutatam fuisse, ipse Apolog. II. vulgo inscripta indicat, dum post nominatum Simonem, Menandrum, Marcionem, denique addit p. 54. nostræ edit. (at 70. in Paris. [Apol. I. 26. p. 60.]) ěstɩ δὲ ἡμῖν καὶ σύνταγμα κατὰ πασῶν τῶν γεγενημένων αἱρέσεων συντετα γμένον· "Est autem nobis liber contra omnes enatas hæreses "compositus." GRABE.