B sanguinitate quæ inter Flandriæ comitis filium et filiam comitis Rodonensis intercedebat, ubi præsentem se fuisse ait in curia Romana, cum eorum genealogia, jubente Urbano papa, examinaretur. CIII. Flandriæ cleri libertas vindicata. aliisque episcopis in concilio, uti videtur, Bellova- A phum archiepiscopum Remensem scribit de concensi mense Decembri anno 1114 habito congregatis inscripta, diserte ait se jam viginti quinque annis in episcopatu moratum fuisse. Denique in charta quadam data eodem anno 1114, Paschalis papæ annus XVI cum Ivonis xxv componitur. Quæ sane probant Ivonis ordinationem ad summum anno 1090 debere consignari. Verum si Ivonis obitus ad annum 1116, ut nonnulla Kalendaria habent, revocetur, nulla erit circa ejus episcopatus anno difficultas. Tunc quippe etiam anno 1091 ordinatus, annos viginti quinque episcopatus emensus e vita excessisse dici potest. At demus eum anno 1115, ut Carnotenia martyrologia præferunt, obiisse, cum ejus mors consentientibus omnibus, sub finem Decembris contigerit; etiam juxta illum calculum Ivo annum sui episcopatus vicesimum quintum attigisse dicendus est, ac proinde ipse etiam scribere potuit paulo ante mortem se jam viginti quinque annos, rotundo numero,ut fieri solet, in episcopatu moratum fuisse. Gravior est altera dificultas, si mendum nullum in exemplum chartæ a Scucheto laudatæ irrepserit. At non tanta videtur esse hujus fragmenti auctoritas ut receptam ab universis auctoribus, etiam antiquis, qui omnes Ivonis ordinationem ultra annum 1090 differunt, sententiam elevare possit.Si quis tamen hanc aut similes chartas indubitatæ omnino fidei esse probaverit, haud multum refragabor, cum Urbanus in Campania,ubi Ivonem ordinavit, æque anno 1090 ac sequenti versatus fuerit, et argumenta quæ protulimus id potissimum evincant Ivonem ante annum 1092, C quod plerique putaverunt, consecratum ab Urbano fuisse. Pontifex celebrata Ivonis ordinatione orationem ad eum habuit, qua ei, pro antiquorum temporum more, præclara de munere ipsi imposito monita dedit;hæc inter Urbani epistolas dabitur, cui subjungentur ejusdem pontificis litteræ, ad Carnotensem clerum et populum scriptæ die vuur Kalendas Decembris, et aliæ, die sequenti, ad Richerium metropolitanum Capuæ datæ,ut eos de Gaufredi exauctoratione et Ivonis ordinatione certiores faceret. At his non stetit Richerius, qui anno sequenti, instigante potissimum episcopo Parisiensi, concilium Stampense eo animo celebravit, ut Ivonis ordinationem convelleret.Videndæ ca de re ejusdem Ivonis epistolæ, 8 potissimum, quæ est ad ipsum Richerium, et 12 Urbano pontifici inscripta. Irriti tamen Ivonis adversariorum conatus fuere, et ipse ad mortem usque Carnotensem Ecclesiam rexit, scd non absque gravibus et fere continuis animi angustiis, et sollicitudinibus, quas passim, potissimum in epistolis, 3, 12 et 25 ad ipsum Urbanum datis. commemorat, in iis autem se uterinum et specialem sedis apostolicæ filium esse gloriatur, ob hoc nempe quod ab ipso pontifice fuisset consecratus. Porro ad Romanum illud Ivonis iter revocanda sunt, ut quidem videtur, ea quæ in epistola 211 ad Rodul D Turbata quoque fuit hoc anno, aut certe, ut aliis placet, sequenti, Flandriæ Ecclesia a Roberto comite, cognomento Frisio, qui pravam consuetudinem jam dudum antiquatam renovare aggressus, constituerat ut, sublata clericis testandi facultate, eorum hæreditas fisco attribueretur.Hanc injuriam ægre omnino tulit clerus Flandrensis; cumque nec abbatum nec episcoporum preces aut monita apud comitem profecissent, imo nec eum ipsa metropolitani Remensis auctoritas a proposito retrahere valuisset, res est ad Urbanum delata. Qui statim litteras ad Robertum scripsit, ut eum a tali vexatione deterreret; datæ sunt Castraneti IV Nonas Decembris, seu ut habet Locrius, apud Sanctum Petrum anno 1091.Certe jam mense Novembri Romam hoc anno redierat Urbanus,si Ivo in epistola 27 ad Eudonem de eo itiner: Italico loquatur, in quo ab Urbano ordinatus fuit. Sic quippe habet: De ipso vero papa, de quo quæsiisti.... mense Novembri cum eo Romam pacifice intravi, mense Januario ibi eum dimisi. Ibi adhuc moratur, et adversariis Romanæ Ecclesiæ, quantum Deo donante prævalet obluctatur. Neminem vero movere debet quod alii Urbanum Romæ, alii extra Romam ob Guiberti factionem tunc exstitisse scripserint, Romæ enim nomine plerique, maxime extranei, loca etiam Urbi vicina, quæ Bertoldus Sancti Petri terræ vocabulo designare golet, comprehendebant. Cæterum Urbani moritis non paruit Robertus, donec anno sequenti causa ad concilium Remense delata, ei a Patribus denuntiatum est, ut nisi cito, pontificiis ac episcoporum commonitionibus obtemperaret, et ablata restitueret, ipso diro anathemati, tota vero ejus terra interdicto ecclesiastico subjiceretur. Quas minas ille veritus Patribus ac clero plene satisfecit, ut ex ejus concilii actis discimus, quæ a Sirmundo ex codice Montis-Dei descripta Labbeus tomo X Conciliorum inseruit. CIV. Gervinus in sede Ambianensi firmatur. Ad hunc quoque annum revocari debere censemus Gervini,ex monacho Remigiano abbatis Centulensis electionem in Ambianensem episcopum, quam cum nonnulli convellere conarentur,ipse Romam cum sui metropolitani litteris commendatitiis contendit,causam suam coram pontifice defensurus. Et quidem cum post duos menses nemo accusator adversus eum comparuisset, pontifex ejus electionem comprobavit, datis ea de re litteris ad populum et clerum Ambianensem, quibus eis mandat ut eum pro vero et legitimo pastore haberent. Post modum iterum accusatus, iterum etiam Romæ purgatus est,et novis litteris a pontifice impetratis in sua sede confirma Veronæ sepultus fuit. At ejus nomen non refert,sicut nec Domnizo, ex quo hæc mutuatus est. Hic vero, libro II Vitæ Mathildis, cap. 7, pluribus describit bella quæ per hos annos inter Henricum et Mathildem gesta sunt, multumque laudat Joannem quemdam abbatem seu eremitam, qui victoriam, quam comitissæ prædixerat, ei suis suorumque monachorum precibus mense Octobri prope Canusium dimicanti obtinuit. Eo in prælio vexillum Henrici captum est a Mathildis militibus, qui illud in monasterio Sancti Apollonii deposuerunt. CVII. Urbani pars prævalet. tus. Primæ datæ sunt mense Decembri, sed annum A unum e filiis suis amisisse, qui, in prælio occisus, non exprimunt. Haud tamen videntur ultra hunc annum differri posse. Non enim datæ sunt anno 1093 exeunte. Nam hoc ipso anno Gervinus jam episcopus subscripsit chartæ pro ecclesia Sancti Acheoli ; imo interfuit concilio Remensi, quod in causa Atrebatensis Ecclesiæ mense Martio celebratum est, quæ ratio vetat etiam ne ad finem anni 1092 revocari possint.Non enim verisimile est Gervinum intra tam angustum temporis spatium cum pontificiis litteris. vix ad sedem suam reversum, a suis exagitatum, concilio Rhemensi interfuisse, ibique accusatum Simoniæ, iterum adiisse Romam, ubi sese altera vice purgasset. Hæc enim omnia intra sex menses fieri debuissent, si primæ Urbani litteræ mense Decembri exeunte, et secundæ mense Julio sequenti consignentur. Quare, si bene conjicio, convenientius est Gervini primum iter Romanum ad finem anni 1091 revocare, secundum ad annum 1093, post concilium Rhemense, atque eo modo hic antistes exeuntes anno 1091, vigesima scilicet die Decembris, acceptis ab Urbano litteris Roma profectus, Ambianum initio sequentis anni redierit, ubi cum aliquandiu degisset, iterum exagitatus est. Forte quod clericorum concubinariorum pravitati, ut Urbanus innuit in secundis illis litteris, adversaretur; aut certe ob ejus vitia, non enim apud plerosque ejus ævi auctores optime audiit. Certe in concilio Rhemensi initio anni 1093, cui eum interfuisse constat, Simoniæ accusatus est: quare Romam adire constituit, ubi hac etiam altera vice purgatus, litteras a Pontifice impetravit datas xv Kalendas Augusti, quæ suo loco proferentur. Hæc conjiciendo dicta sint, dum quis certiora deprehendat, non enim difficile erit has litteras aliis etiam annis illigare. CV. Urbanus extra Urbem festum Natalis Domini celebrat. C Hoc autem anno ad finem vergente, ut Bertoldus scribit, pontifex in terram sancti Petri reversus, extra Urbem festum Natalis Domini celebravit,quod Guibertus prope Sanctum Petrum incastellatus inde absque sanguinis effusione, quod pius pontifex maxime abhorrebat, pelli non potuisset.Henricus interea, nihilo mitior factus in Langobardia, ubi jam a biennio commorabatur, susdeque omnia vertebat, nec locis, nec personis parcens, ut Welphonem ejusque conjugem Mathildem ab Urbani obsequio dimoveret. D Sed frustra: cumque bellum magis ac magis exardesceret, impedivit Welpho pater, qui dux erat Bavarorum, ne Henricus cum rege Hungarorum ad colloquium, quod communi consilio indixerant, posset accedere. CVI. Mathildis victoria in imperatorem relata. Conradus tunc temporis, id est anni 1092 initio, cum Henrico patre suo in Longobardia versabatur, eo uterque intentus, ut Adheleidis comitissa Taurinensis defunctæ bona invaderent, quæ Friderici comitis filio debebantur. Narrat Sigonius imperatorem hoc anno multa loca trajecto Pado occupasse, sed Die VIII Kalendas Aprilis apud castrum Montigium versabatur Henricus, ut ex uno ejus diplomate apud Ughellum tomo V Italiæ sacræ relato patet, quo Petro episcopo Comensi Berinzonam donat ob fidei suæ integritatem et puritatem servitii, nihil enim Henricus omittebat ut episcopos et alios proceres suis partibus assereret. Hoc tamen Comenses ab eligendo sibi catholico episcopo revocavit : hinc cum Petro Guidonem substituissent, Urbano addictissimum, passi non sunt ut Landericus, quem imperator intrudere conabatur, Ecclesiæ suæ thronum obtineret. Et quidem si eos excipias, qui Simoniaca labe aut Nicolaitarum hæresi contaminati erant, paucos invenies qui Henrico adhæserint; cum econtrario ex universis pene orbis Christiani partibus episcopi et archiepiscopi, etiam præcipuarum sedium, simul cum abbatibus et aliis omnium ordinum fidelibus Christianis ad Urbanum, tanquam ad proprium pastorem, et legitimum successorem Petri convenirent. Tunc qui in Alemannia Urbano adhærebant, Bertholdum Gebehardi episcopi Constantiensis fratrem, ducem nomine tenus antea appellatum, Sueviæ ducem unanimi omnium assensu constituerunt, ad defensionem, inquit Bertoldus, sanctæ matris Ecclesiæ contra schismaticos: Thiemo vero, seu, ut eum appellat Bertoldus, Dimo, Salisburgensis metropolitanus cum episcopis Constantiensi et Wormaciensi Udalricum in Pataviensem episcopum consecravit die ipso Pentecostes, quæ res Bajoaria Catholicos, ut subdit idem auctor, in sedis apostolicæ obedientia plurimum confirmavit. CVIII. Ericus rex Danorum Urbani opem implorat. Iisdem etiam temporibus, quod mirum est in tanta Ecclesiæ Romanæ perturbatione contigisse, Ericus Danorum rex ab Hammaburgensi archiepiscopo, qui Henrici partes sectabatur, exagitatus ad Urbanum venit, ut se suumque regnum contra hujus antistitis conatus apostolico præsidio tutaretur. Rem narrat Saxo Grammaticus, libro xII Historiæ Danicæ, his verbis: Forte Amburgensis antistes ob inanes et falsas suspiciones Ericum exsecratione multandum censuerat, quod veritus rex appellatione sententiam præcucurrit, Romamque e vestigio petivit; ubi causæ sux examine diligentius habito, pontificis accusationem potenter repulit; cunclisque defensionis partibus actore superior rediit. Nec satis fuit Erico archiepiscopum A Domini nostri Jesu Christi 1091 indictione xv, sacro in judicio superasse, nisi etiam se ac suæ ditionis populos ab ejus jurisdictione liberaret, quod postea in altero Romano itinere impetravit. Huc forte secundo accessit, quod Hammaburgensis antistes Urbani, cui non parebat, sententiæ obtemperare noluisset. Erecta autem in novam metropolim Lundensi urbe, deinceps non Dania solum, sed etiam Suecia et Norvegia, ante creatos ab Eugenio III Upsaliæ et Nidrosiæ archiepiscopos, ei subjectæ fuerunt, atque adeo Hammaburgensium antistitum auctoritas hac occasione multum imminuta fuit. Erat tunc, ut ex eodem Grammatico colligimus, Ascerus Lundensis antistes qui, paulo antequam Ericus Romam primo proficisceretur, Egino successerat. CIX. Metropolis Pisanæ erectio. Novam quoque hoc ipso anno metropolim in Italia excitavit Urbanus, Pisanam scilicet, cui Cortica insula episcopos antea absque medio subjectos Romano pontifici, suffraganeos assignavit; cum anno præcedenti ejusdem insulæ Ecclesiarum curam Daiberto Pisano episcopo jam demandasset. Id vero se fecisse declarat pontifex cum cleri sui consensu ad Mathildis comitissa petitionem, potissimum, præter alias rationes, ob præclara Pisanorum, ac eorum episcopi Daiberti, cui pallii honorem concedit, in sedem apostolicam merita; quod nempe semper et ubique, etiam inter medias persecutionum et bellorum tempestates, Ecclesiæ Romanæ fideles exstitissent. Bulla erectionis apud Ughellum data est Anagniæ hoc anno x die Kalendas Maii. Hujus metropolis erectionem ægre tulerunt Januenses quod Corsicanos episcopos Pisano antistiti subjectos esse nollent. At licet nonnihil immutata sit hæc suffraganeorum dispositio, stetit tamen inconcussum Pisæ privilegium. CX. Privilegium S. Sophix Beneventinæ. Aliud Jam ab initio mensis præcedentis versabatur Anagniæ Urbanus, uti patet ex privilegio quod pridie in ea urbe, Idus Martii concessit Madelmo abbati monasterii Sanctæ Sophiæ apud Beneventum. sanctæ Romanæ Ecclesiæ papa Urbano, sub persecutione Henrici tyranni, Philippo in Francia regnante, bissexto Kalendas Martii, ego Raynandus paganus, etc. Nonnulla confert Andreæ priori monachorum Silvaniaci infra lucum suum quod vocatur Corniliacum. Is ipse est Andreas Sancti Joannis Gualberti Wallumbrosanorum monachorum parentis discipulus, qui in Franciam a comite quodam Cabilonensi, ut aiunt, adductus, ibi primum insedit, ac postea Casalis Benedicti celebris apud Bituriges monasterii primus abbas ac conditor fuit. Ejus meminit Ordericus Vitalis sub finem libri VIII. Cæterum abbas factus aliud privilegium, ut suo loco dicemus, anno 1099 ab Urbano impetravit ; B Silvaniacum vero, seu potius Corneliacum (Cornilly), hodieque sub prioratus titulo a Casalis Benedicti abbatia pendet, in ducatu Sancti Aniani (S. Aignan) situm. C Mense Aprili ibidem aliud privilegium indulsit monachis seu eremitis quibusdam qui ante paucos annos, apud Silvaniacum locum desertum, in Biturigum finibus, monasterium construere cœperant. Duo ex illis ad pontificem accesserant tuitionis D litteras ab eo impetraturi, sed eas nonnisi interposita conditione indulsit prudens pontifex, quod nec locum, nec monachos illos probe novisset. Has vero litteras ideo ad hunc annum, licet in apographo præcedentem exhibeant, referimus, non solum ob indictionem xv ibi annotatam, et quod Anagniæ datæ sint, Idus Aprilis, ubi tunc Urbanus versabatur; sed etiam quod vetus instrumentum ejusdem loci in quo iidem omnino characteres chronici leguntur, dicatur scriptum anno bissextili, quæ nota huic anno 1092 non vero præcedenti, competere potest. Sic autem habet: Anno ab Incarnatione CXI. Pontifex Tarraconis reparationem urget. Privilegium S. Laurentii Aversæ. Prima die Maii, seu, ut alia editio habet, sub finem Aprilis, Urbanus ad Berengarium Tarraconensem archiepiscopum scripsit, eumque reprehendit, quod Tarraconensis urbis restauratio negligeretur, quamvis ei anno præcedenti hac conditione pallii honorem contulisset, ut tam ipse quam alii provinciæ optimates huic operi absolvendo totis nisibus insisterent. Hæ litteræ datæ dicuntur apud Odoricum Raynaldum vii Kal. Maii; in Conciliis vero Hispaniæ cardinalis Aiguirii, tomo II et III, ipsis Kalendis ejusdem mensis. Sed parum interest utra lectio sit alteri præferenda. Easdem vero Anagniæ datas fuisse inde colligimus, quod adhuc in ea urbe tum pontifex exstiterit, quippe qui die septima ejusdem mensis insigne privilegium ibidem concessit monasterio Sancti Laurentii prope Aversam sito, cujus loci abbas et monachi eum in angustiis, quas descripsimus, positum egregie adjuverant. Ejus privilegii exemplum quod ex ejus loci archiviis ab amico nostro R. P. domno Erasmo a Caieta Casini decano accepimus, suo loco proferetur. CXII. Fulco, abbas Divensis, ad Urbanum confugit. Circa illud tempus Fulco ex monacho et priore Uticensi jam ab annis viginti Sanctæ Mariæ supra Divam in Nortmannia abbas, cum monasterium sibi commissum, ut habet Ordericus Vitalis, libro x, rigide rexisset, multisque modis ecclesiam provexisset, invidente et instigante Satana, injuste criminatus et depositus, ad Urbanum confugit; quod quidem hoc anno contigisse ex eodem auctore colligimus, qui Fulconem post annos septem exsilii, totidemque post suam restitutionem exactos, anno 1106, die Kalendas Aprilis senem obiisse commemorat. Socius itineris ei a Rogerio abbate Uticensi datus fuerat Joannes ejusdem loci monachus, vir pietate et doctrina celebris, quem suum Ordericus magistrum et in litteris sacris institutorem appellat. Is tamen conatus irriti fuere. non solum ob suas ipsius præclaras dotes Fulconi A homines facere solent, defendere perrexit: sed ejus itineris comes designatus fuit; verum etiam, si bene conjicio, quod Remis natus et e scholastico Remensi monachus factus, Urbano notus procul dubio et gratus esse sciebatur, atque adeo poterat ejus animum in Fulconis favorem inclinare, quod re ipsa factum fuisse conjicimus. Nam ille post aliquot annos in monasterio Casinensi transactos, anno 1099, ut ibi dicemus, locum suum recepit. CXIV. Urbanus Philippi regis adulterinas nuptias detestatur. lis resistit Ivo, et alii. A quo celebratæ ? Urbanus vero, licet animo lenis et pacis studiosissimus fuerit, atque in magnis tunc constitutus angustiis indigere videretur favore principum, ut seipsum adversus Henrici Augusti ejusque sequacium insidias, tutaretur, haud tamen unquam eorum vitia dissimulavit, aut obsecutus est pravis eorum voluntatibus, ut sibi illos devinciret. Hinc Philippo Francorum regi, qui dimissa propria uxore ad nuptias adulterinas convolare nitebatur, nunquam assentatus est: econtrario vetuit ne ullus unquam antistes huic mulieri, quam sibi rex copulare illicite volebat, coronam imponere audeat, ipsumque prinB cipem comminatus est, teste ipso Ivone epist. 28, sibi, nisi a malo proposito recederet, sacris interdicturum. Et quidem, cum rex nullis monitis ac precibus a semel concepto consilio dimoveri potuissct, ab Hugone legato apostolico, quod repudiata propria conjuge Berta, alteram, scilicet Bertradam Fulcanis Andegavensis comitis uxorem, assentantibus nonnullis episcopis, publice sibi conjunxisset, communione privatus est. Quantum vero desudaverit religiosus pontifex, quamque sollicitus fuerit, ut regem a tanto facinore, eum sive per seipsum, sive per alios, monendo, obsecrando et etiam minas intentando deterreret, testes sunt ejus epistolæ ea de re, et conciliorum decreta quæ supersunt. Certe Urbanum ad omnes regni archiepiscopos et episcopos graves de hoc negotio litteras scripsisse testis est hac in re omni exceptione major Ivo Carnotenus, qui eas, ut ex ejus epistola 25 ad ipsum Urbanum data certum est, cæteris episcopis distribuendas receperat. Idem testatur Ordericus Vitalis libro VIII Historiæ ecclesiasticæ, ubi scripsit pium pontificem ea occasione legatos apostolicæ sedis in Galliam destinasse, et per epistolas et sacerdotum prædicationem erroneum regem arguisse, obsecrasse et increpasse, qui legitimam conjugem repudiaverit, adulteramque sibi contra legem Dei sociaverit. Haud vero præcipiti impetu res tractabat prudentissimus pontifex, sed omnia mature ponderando nihil omittebat ex his quæ ad causæ cognitionem conducere videbantur. Unde susceptis a comite Andegavensi legatis, qui Bertradam repetebant, gradus consanguinitatis coram se computari ac probari fecit, ut refert Ivo epist. 211 ad Radulfum archiepiscopum Remensem, antequam quidquam pronuntiaret. Non enim ille fieri quidquam temere volebat, ita ut Ivo, ipse fortasse aliquando ferventior quam par esset, ac moræ impatiens, ejus hac in re tarditatem notare videatur epist. 30. C CXIII. Concilium Stampense in causa Ivonis. Pa- Idem Ivo a rege ad nuptias Parisios invitatus renuit illo ire, nisi divortii causa antea fuisset approbata ab episcopis in concilio generali, ut ipsemet epistola 15 ad ipsum regem data declaravit ; imo et suæ epistolæ quam regi scripserat exemplum aliis episcopis qui ad has quoque nuptias convocati fue ejus suffraganeo fieri non prohibuisset. An Odo Bajocensi aut Willelmus primum interfuerint sponsalibus Philippi et Bertradæ, quorum postea nuptias Silvanectensis episcopus benedixerit, incertum. Certe alios etiam episcopos præstingit ob eamdem rem Hugo Flaviniacensis, qui asserit Philippum in episcopis regni sui invenisse quos sibi sociaret, quosque tanti sacrilegii ministros efficeret;nempe Philippum Trecensem episcopum et Walterium Meldensem, cui ob hoc episcopatum dedit, ut sacrationi cujus Trecensis esset operator, hic foret consentaneus et minister. Et quidem testis est Ivo epist. 66 et sequentibus Philippum ac pellicem ejus Bertradam episcopatus et abbatias venales reddidisse. At idem Įvo, auctor minime suspectus, epist. 17 testatur Walterium Meldensem episcopum adulterino huic conjuB gio, saltem priusquam fieret, non consensisse. Unde Hugonem de his rebus non satis accurate scripsisse crediderim; maxime cum ipse Urbanus in epistola jam non semel laudata ad Raynaldum Remensem archiepiscopum ejusque suffraganeos, id a Silvanectensi episcopo præstitum fuisse disertis verbis affirmet. rant misit, cum aliis litteris, quibus eos monebat CXV. Dedicatio ecclesiæ Cavensis. Ex eadem Urbani epistola, quæ mense Octobri arni hujus 1092 data est, certe colligitur divortium Philippi cum Berta conjuge hoc ipso anno contigisse, quod tamer. alii passim auctores post Chronici Turonensis scriptorem male anno sequenti consignarunt. Consentit Clarius auctor æqualis. Is in Chronico Sancti Petri Vivi Senonensis diserte tradit Philippum anno 1092, dimissa uxore sua Berta, Bertradam accepisse, quam Philippus, uti tradunt nonnulli, rapuit in ecclesia Sancti Joannis, cum ibi canonici Sancti Martini fontes sacros in pervigilio Pentecostes benedicerent; quod quidem hoc anno factum fuisse, præterea quæ diximus, alia etiam monumenta probant. Celebris fuit hoc anno dedicatio ecclesiæ monasterii Cavensis ab ipso Urbano facta. Exstat haud procul a Salerno oratorium, ubi pontifex substitisse dicitur, cum Cavam adiret. Ejus loci dedicationis historiam quod multum ad ejusdem pontificis Gesta illustranda conferat integram in Appendice proferre visum est ex Ughello tomo VII Italiæ sacræ, et ex Martio Bollandiano, ubi habetur ex codice ms. ejusdem loci descripta ad calcem Vitæ S. Petri, qui tunc illud monasterium regebat. Visitur hodieque in hac ipsa basilica inscriptio incisa lapidi, in tantæ solemnitatis memoriam posita, quæ in Annalibus Baronii, et apud Chesnium in pontificum Vitis sic habetur: Certe Ordericus loco laudato Odonem Bajocensem apiscopum prævaricationis accusat, quod acceptis in compensationem infausti famulatus Madenti oppidi D ecclesiis, exsecrandam hanc Philippi regis et Bertrada desponsationem, quod facere renuebant Franciæ antistites, celebraverit. Hoc a Willelmo archiepiscopo Rotomagensi factum fuisse tradit Malmesburiensis modo laudatus, ob idque eum ab Urbano sacris interdictum ac nonnisi post multos annos, intercedente beato Anselmo, absolutum fuisse scribit. Et quidem certum est has nuptias a Raynoldo Remensi archiepiscopo, ad quem ex antiqua sedis suæ prærogativa id muneris, ut habet Ivo, pertinebat, celebratas non fuisse. Reprehendit tamen Raynoldum Urbanus, quod id a Silvanectensi episcopo Hujus dedicationis memoriam præter Chronicon CRUCEM HOC IN LAPIDE SCULPTAM QUAM CERNIS |