Obrazy na stronie
PDF
ePub

meruit. Scio equidem nonnullos id factum ad annum A et archiepiscopum Aritanum seu Brundusinum ver

1092,quo dedicata est ecclesia Sancti Andreæ, distulisse ex Petri verbis male "intellectis; sed hanc dedicationem, eodem die, non vero eodem anno, ut quidem putarunt, quo Raynaldus Fractas invasit, celebratam fuisse scite advertit Camilius Peregrinius in serie abbatum Casinensium, ubi hanc publicam satisfactionem anno 1111 consignari debere multis et quidem invictis,si bene judico, argumentis probat. An vero postea Romam statim redierit pontifex incertum est, sed ipsum Anagnie initio Martii exstitisse constat ex privilegio Ecclesiæ Cataniensis, quod in ea urbe vii Idus Martii Ansgerio episcopo indulsit.

XCI. Concilium Beneventi. Ejus canones, annus. Ibi asserta Ecclesiæ monopolis libertas. Bulla Casinensis de corpore sancti Benedicti. Privilegium S. Crucis Pictav. Privilegium Crispiniense.

Paulo post Urbanus, fervente licet schismaticorum furore,generalem synodum,uti a Bertoldo appellatur, Beneventi collegit, in qua sententiam anathematis super Guibertum hæresiarcham et omnes ejus complices synodali judicio confirmavit. Beneventanam Ecclesiam tunc regebat Roffridus episcopus, a quo pontifex in urbem adveniens, ut tradit Ughellus, honorifice susceptus fuit.Canones quatuor de disci plina ecclesiastica in eadem synodo conditi vulgo circumferuntur, qui locum olim inter Urbani epistolas habebant. In quarto præcipitur omnibus viris et feminis, tam laicis quam clericis, ut in capite jejunii quadragesimalis cinerem supra capita sua accipiant. Hoc porro concilium anno 1091 celebratum fuisse, præter Bertoldum, disertis verbis legitur in veteri codice Romano,ex quo Labbeus ejuscanones edidit, et quidem die v Kalendas Aprilis, indictione xiy, nec dissentit codex Anianensis, licet annum 1090 habeat, sed quem, uti ex notis chronicis quas exhibet, facile advertitur, ad paschale festum sequentis anni producit. In utroque autem codice observatur tot episcopos et abbates ad illud concilium convenisse, ut eorum numerus facile adnotari non potuerit. Inter eos vero, si Baronio cre damus, celebris erat Petrus Cavæ abbas, quamvis alii auctores, ut jam diximus, aliter sentiant, cui pontifex etiam reluctanti mitra usum concessit. Verum sive in hoc concilio, sive in Melphiensi, aut etiam in Claromontano, ut nonnullis placet, sive tandem in Trojano, ut habet domesticum Cavense Chronicon, perinde est ad probandam Urbani erga viros sanctos reverentiam et Petri abbatis humilitatem.Id autem Petrus fecit, si Venusino abbati ejus Vitæ auctori fidem habeamus, ut quorumdam arrogantiam humilitatis exemplo condemnaret. Qui, dum se inaniter extollunt, indebitos sibi sanctæ Ecclesiæ honores non metuunt usurpare. Nec plura se habuisse de hac synodo fatetur Labbeus.

Discimus tamen ex bulla Urbani ad Romualdum episcopum Monopolitanum in ea synodo actum quoque fuisse de controversia quæ inter hunc episcopum

B

C

tebatur. Contendebat Brundusinus antistes Ecclesiam Monopolis debere esse metropoli suæ subditam. Quod pernegabat Romualdus, prolatis in suæ causæ subsidium veteribus instrumentis quæ illam soli Romano pontifici subjectam esse probabant. Et quidem examinatis in pleno concilio illis privilegiis, Brundusinus archiepiscopus causa cecidit, et confirmata est omnium Patrum suffragiis Monopolitana Ecclesiæ libertas, ut testatur ipse Urbanus in bulla ea de re Beneventi hoc anno,Kalendis Aprilis data, quam apud Ughellum videre licet. Ex his colligi potest bullam sub Urbani nomine datam Capua hac ipsa die Kalendarum Aprilium, De præsentia corporis sancti Benedicti apud Casinum, ad hunc annum revocari vix posse,licet indictionem XIV, quæ reipsa præsenti anno convenit, præferat in suis notis chronologicis; nisi forte quis dicere velit Urbanum mane Beneventi privilegium Monopolitanum concessisse, tum profectum Capuam, ibique hac ipsa die subsignasse illam Casinensium bullam. Sed hoc non unum est istius rescripti vitium, ut fusius diximus ad annum 1088. Ipsum tamen olim referetur suo ordine, ne illud,qualecunque fuerit, instrumentum Casinensibus nostris invidere videamur. Multo majoris,imo certæ fidei est privilegium quod, ejusdem concilii Beneventani tempore, Adhelis, abbatissa Sanctæ Crucis apud Pictavos, ab Urbano obtinuit die iv ante Kalendas Aprilis. Illud ex apographo descriptum dabiturinter Urbani epistolas. Denique adhuc Beneventi morabatur Urbanus, cum accessit ad illum Ravnerius abbas Crispiniensis in Belgio, atque ab eo munimentum sui monasterii obtinuit, ut legitur apud Surium et Bollandum die 7 Aprilis, in Vita sancti Alberti, tunc temporis reclusi in eodem monasterio,qui suum abbatem hoc in itinere comitatus est; sed ejus privilegii exemplum nusquam invenire licuit.

XCII. Siciliæ ecclesiæ restauratæ.

Ea tempestate,uti discimus ex Gaufrido Malaterra et variis instrumentis passim editis, Rogerius comes, pulsis e Sicilia Sarracenis, eo potissimum animum intendit ut ecclesias quæ a Barbaris penitus destructæ fuerant restitueret. Hinc monasteria passim reparavit, nonnulla vero de novo construxit. Quæ omnia Urbani consilio agebat, accepta ab eo auctoDritate erigendi novas, aut veteres episcopales sedes restituendi, etiam in ipsis monasteriis, cum res exigeret. Atque adeo quotiescunque subsequentibus temporibus difficultates emersere circa Siciliæ ecclesiarum dispositiones, pontifices Romani, qui tunc fuerunt,ad Urbani constitutiones recurrendum esse censuerunt. Ita Paschalis II in diplomate pro Mazariensi Ecclesia decernit, ut res eo in statu permaneant, sicut,annuente Deo,et Mazariensis et cæterarum parochiæ per apostolicum bonæ memoriæ Urbanum dispositæ sunt.Et Eugenius III in bulla ad Robertum Messanæ episcopum, ejus Ecclesiæ privilegia confirmavit, Urbani papæ dispositioni inhærens. At

nemo melius hanc rem exposuit quam ipse Rogerius A ordinavit. Apud Syracusam vero adjiciens,Rogerium

in variis instrumentis ea occasione confectis, ex quibus unum inter alia insigne selegimus,in gratiam Catanensis Ecclesiæ datum, quod integrum refert Rocchus Pyrrhus. In eo Rogerius testatur Urbanum ore suo sanctissimo, haud dubium quando eum in Siciliam convenerat, uti ex Malaterra ad annum 1088 diximus, sibi præcepisse et rogasse ut Siciliæ Ecclesiarum curam susciperet, quare, inquit, per diversa Siciliæ loca idonea ecclesias ædificavi jussu summi pontificis apostolici, et episcopos ibidem collocavi... ipso laudante et concedente, et ipsos episcopos consecrante. Tunc donat pius princeps Ansgerio episcopo simul et abbati urbem Catanensem. In altera charta, quam idem Rocchus Pyrrhus exhibet, Rogerius, post recensitas multas donationes Catanensi Ecclesiæ a se factas, subjungit Urbanum se suppliciter exorasse ut suam ea de re constitutionem confirmaret. Quod ab eo præstitum esse ait, dira intentante in illos qui eam tam benefactam violarent, vel aliquid inde subtraherent, aut monachos ibi Deo servientes unquam perturbarent. Ea est ipsa bulla quam supra num. 90 laudavimus. Ansgerio episcopo el abbati Cataniensi ideo inscripta, quod in ecclesia Sanctæ Agathæ cathedrali monachi Benedictini canonicorum loco, sicut et in plerisque aliis Siciliæ Ecclesiis, tunc haberentur, idemque esset corum abbas qui et episcopus : quæ consuetudo hodieque subsistit in metropolitana ecclesia Montis regalis et in Cataniensi Ecclesia usque ad finem sæculi decimi sexti observata fuerat.Ansgerius vero hic laudatus, qui e monasterio Sanctæ Euphemiæ assumptus, celebre postea monasterium Catanæ excitavit cum amplissimo templo, quod, ut refert Rocchus Pyrrhus, in tota Sicilia maximum est. XCIII. Episcopatus a Rogerio instituti. Troini sedes Messanam translata.

B

C

Quænam vero fuerint sedes illæ episcopales a Rogerio comite per id tempus in Sicilia institutæ,aut potius restitutæ, docet nos Robertus Troinensis seu Messanensis episcopus, in quadam charta pro monasterio Liparensi, apud Rocchum Pyrrum in notitia Ecclesiæ Pactensis, tomo III Siciliæ sacræ relata, in qua illæ recensentur his verbis: Primum Traginensem ecclesiam in pristinum statum restituit Rogerius, in qua dominum et venerabilem Robertum primum constituit episcopum; deinde Agrigentinam, et Ma- D zarensem; sequenter autem Catanensem, ac ultimum Syracusanam constituit ecclesiam, etc. Plura habet Gaufridus Malaterra, libro iv, cap. 7, ubi exhibet nomina episcoporum, qui primi has sedes obtinuere. Comes, inquit, ecclesias per universam Siciliam reparat... In urbe Agrigentina pontificalibus infulis cathedram sublimat... « Huic Ecclesiæ Gerlandum quemdam, natione Allobrogem, virum, ut aiunt, magnæ charitatis et ecclesiasticis disciplinis eruditum, episcopum ordinans præfecit. Haud secus,apud Mazaram facere, addens... Stephanum quemdam Rothomagensem, honestæ vitæ virum, episcopum

decanum Ecclesiæ Troinensis...., in provincia ortum pontificalibus infulis sublimavit... Apud Sanctam Eufemiam monachum quemdam natione Brittonem Ecclesia Catanensi ordinari curavit. » Is est Angerius de quo modo loquebamur. Monasterium vero Sanctæ Eufemiæ, quod hic memoratur, præ cæteris erat celebre, in quo Robertus Wiscardus Robertum abbatem Uticensem e suo monasterio ab invasore pulsum constituerat, cum aliis monachis qui suum abbatem e Normannia secuti fuerant. Hinc factum ut eo in loco,sicut et apud Sanctam Trinitatem Venusii, et Sanctum Michaelem Meliti, quæ etiam duo monasteria idem princeps Roberto regenda commiserat, consuetudines monasterii Sancti Ebrulfi Uticensis vigerent,ut Ordericus Vitalis observavit libro In Hist. ecclesiasticæ.

Jam vero si Roccho Pyrro credamus, Troinensis sedes episcopalis, cui tunc Robertus præerat, hoc ipso,aut certe anno præcedenti Messanam, agente eodem Rogerio comite, trauslata est ; et quidem Urbani consilio,ut id ipse Rogerius testatur in instrumento apud eumdem auctorem relato, in quo idem princeps pontificalem sedem in ecclesia sancti Nicolai,quam ipse Messanæ construxerat, a se institutam fuisse testatur.Quin et plerique episcoporum, quos ex Malaterra superius laudavimus, hoc etiam ipso anno consecrati dicuntur apud eumdem Rocchum Pyrrum, nempe Gerlandus Agrigenti, Stephanus Mazaræ, et Ansgerius Catana; Rogerius Syracusis anno 1093 ordinatus est. De his antistitibus et eorum sedibus,cum opportuna erit occasio, suis locis iterum dicemus.

XCIV. Monasteria reparata. Privileg. monast. Lipar. S. Angeli Militens. Privileg. generale Rogerii. Cæterum haud minus sollicite religiosus princeps monasteriis reparandis, ac restituendis episcopatibus incumbebat; ut probant varia ejus instrumenta apud Rocchum Pyrrum. Qua in re Rogerium Urbani ordinationem secutum fuisse patet ex duabus ipsius chartis ;una videlicet pro monasterio Sanctæ Mariæ de Mili,et ex altera pro monasterio de Itala seu Gitala, prope Messanam, quæ chartæ referuntur in parte iv Siciliæ sacræ, ubi de abbatiis. Porro inter alia monasteria, quæ tunc temporis restaurata fuerunt, celebris erat abbatia Sancti Bartholomæi in insula Lipari sita, cui idem Rogerius anno 1088 fratrem Ambrosium præfecit, hunc ipsum quem Urbanus Militi in Calabria hoc anno existens privilegio donavit 1 nonas Junii. Circa idem tempus aliud privilegium indulsit pontifex monasterio Sancti Angeli Militensis, quod paulo ante Rogerius comes exstruxerat.Nullas quidem præfert chronologiæ notas hoc diploma, in ejus apographo, quod ab eminentiss. D. cardinali Coloredo accepimus, sed rerum et locorum convenientia nos adduxit, ut illud hic simul cum aliis comitis Rogerii benefactis commemoraremus.Cæterum idem Rogerius generale ab Urbano privilegium habebat, ut quæcunque mona

steria in ditionibus sibi subditis dotasset, omnino A antistites et abbates, Legionem convenissent,concilibera essent; cujus rei ipse testis est in charta pro monasterio Boicensi Panormitana diocesis, data anno 1098, in qua locum illum declarat ab omni onere et servitute et molestia liberum fore; sicut, inquit, a domino Urbano sanctissimo papa Romano potestatem et cautelam accepi, ut monasteria mea libera facerem ab omni persona. Sed jam ad Urbani gestorum seriem revertendum est.

XCV. Ecelesiæ Corsicæ episcopo Pisano subjectæ. Quo autem ille post absolutum concilium Beneventanum perrexerit, non omnino liquet. Si verum esset quod ait Ughellus in præmissis ad catalogum Pisanorum episcoporum, tomo III Italiæ sacræ, Ur. banum bullam in Pisanæ Ecclesiæ gratiam II Kal. Junii, apud Beneventum dedisse; id certo nobis constaret. At cum idem auctor hanc ipsam bullam postea integram exhibuerit iv Kalendas Julii datam, res in incerto manet. Hanc vero ultimam lectionem alteri præferendam esse plusquam probabile est. Nam, uti ex altera mox laudata bulla patet, Urbanus Mileti in Calabria erat III Nonas Junii. At vix fieri potuerit, ut tam brevi temporis intervallo, tantum iter, nempe ex Campania in Calabriam ulteriorem, confecerit. Deinde prima die Julii Urbanus Capuæ, proindeque prope Beneventum versabatur.Hinc verisimile est eum absoluto concilio Calabriam invisisse; indeque reversum, insignem hanc bullam, qua Corsica Ecclesiæ ad apostolicam sedem pertinentes Pisano episcopo subjiciuntur, Beneventi dedisse. Hanc vero gratiam Dagbertus, Pisanus tunc temporis antistes, meruerat ob suam et Pisanorum

civium fidelitatem in Ecclesiam Romanam, cui ditficillimis illis temporibus semper addictissimi fuerunt.

B

C

XCVI. Restitutio Tarraconensis metropolis. Paulo post nempe ipsis Kalendis Julii, cum idem pontifex, ut mox dicebamus, esset Capuæ, Tarraconensem Ecclesiam in pristinam suam dignitatem omnino restituit. Dalmatius nempe Narbonensis metropolitanus, rejectis a pontifice quas proferebat ad jus suum stabiliendum Stephani papæ litteris quæ spuriæ aut saltem interpolatæ inventæ sunt, causa cecidit; cum nullo probabili instrumento probare potuisset Tarraconensem metropolim aliqua auctoritate apostolica suæ Ecclesiæ subjectam fuisse. Ea occasione arrepta, Urbanus Berengarium episcopum D Ausonæ, cujus Ecclesiæ antistitibus diœcesis Tarraconensis cura demendata fuerat, Tarraconensem archiepiscopum, quod jamdudum meditabatur,statim renuntiavit, eique pallium concessit, dato ea de re diplomate. Hoc facto Narbonenses archiepiscopi jus omne metropoliticum,quod tam diu Tarraconensem provinciam exercuerant, amisere.

XCVII. Concilium Legionense de causa episcopatus Iriensis et de officiis ecclesiasticis. Interea cum occasione exsequiarum Garsiæ regis, ut narrant Hispanici scriptores, Reynerius legatus apostolicus, Bernardus Toleti archiepiscopus,aliique

lium ibi celebrarunt. In eo agitata est Didaci Sancti Jacobi episcopi causa, quam Urbanus,ut ex ejus litteris supra laudatis patet, potissimum Reynerio commendaverat. Et quidem Petrus abbas,quem,uti diximus, Richardus, anno 1088, in hanc sedem ordinari passus fuerat, in hac synodo exauctoratus est. At Didacus sedem suam non recepit, sive quod ea indignus esset, sive, quod quidem verisimilius est, id ausi non fuerint Patres, ne Alfonsi regis,cui ille invisus erat, animum eo pacto exacerbarent. Quare ejus Ecclesiæ cura Didaco Gelmindi iterum commissa fuit; donec, uti conjicere est, statuerct pontifex quid facto opus esset. Id certe coiligi posse videtur ex Historia Compostellana superius data, cujus fragmentum, uti jam polliciti sumus, in Appendice referemus. Ex ea vero liquet Dalmatium abbatem ex familia Cluniacensi, post unius anni intervallum, omissis Didaco et Petro, auctoritate sanctæ Romanæ Ecclesiæ, Compostellanum seu Iriensem episcopum tandem ordinatum fuisse.

Porro multa in hac Legionensi synodo de officiis ecclesiasticis statuta fuisse, Rodericus Toletanus libro vi, cap. 30, Lucas Tudensis, et alii passim auctores scripsere, quod de mutatione Officii Muzarabici in Romanum, in aliis Hispaniæ conciliis jam imperata, nonnulli interpretantur, atque huc revocari posse putant, id quod a Patribus decretum fuisse dicitur, ut secundum regulam S. Isidori ecclesiastica officia in Hispaniis regerentur. At hunc locum ad Muzarabicum Officium nihil pertinere monet piæ memoriæ cardinalis Aguirius, qui contendit his verbis nihil aliud designari quam epistolam sancti Isidori ad Landefredum episcopum Cordubensem scriptam, in qua singula officia eorumque sanctiones particulatim explicantur. Quippe cum hæc ob Maurorum invasiones diu in Hispaniis neglecta haud dubium fuissent, ea synodi Patres ad praxim revocanda esse censuerunt. Statutum denique in eo concilio fuit ut, omissis litteris Gotthicis, quas Gulfilas episcopus adinvenerat, deinceps Gallicani characteres adhiberentur.

XCVIII. Virorum sanctorum in Germania obitus. Bes ibi turbatæ.

Multi viri illustres his temporibus in Germania obierunt; inter quos celebris fuit Fridericus comes et marchio, egregius apostolicæ sedis defensor, qui, ut ait, Bertoldus ad annum sequentem,ubi plura de eo habet, sed habitu sæculari more sancti Sebastiani, strenuissimi militis partes agebat. Hujus obitus contigit die Kalendas Julii. Eum brevi secutus est Willelmus Hirsaugiæ abbas sanctissimus,qui mediis in persecutionibus, ut habet ejus Vitæ auctor in Actis sanctorum ordinis Benedictini, invicto animo causam catholicæ Ecclesiæ agens, nihil non ad ejus defensionem audebat adeo ut plerumque innumeram propemodum omnis conditionis hominum, qui ad eum confugiebant, multitudinem in monasterio suo receperit, et aluerit. Hic iu Nonas Julii abiit ad su

contradiderunt, seque invicem sanctitate morum prævenire incessabiliter studuerunt. Sic utique Deus, exclamat Bertholdus,sanctam suam Ecclesiam in periculoso tempore mirabiliter consolari dignatus est: ut de multorum conversoine gauderet,quæ de excommunicatorum aversione jamdiu non cessavit dolere. Huc ni fallor, revocari debet quod Gerohus in Syntagmate De statu Ecclesiæ apud Tegnagellum edito, refert, cap. 16, multos clericos et monachos occasione persecutionis amplexos fuisse vitam asperiorem in agris suburbanis et monasteriis campestribus.

peros, quem post unum mensem, die scilicet sexta A obedire.... etiam multæ villæ ex integro se religioni Augusti, secutus est sanctus Altmannus episcopus Pataviensis, cujus Vita a monacho Gotwicensi anonymo conscripta, alia ab ea quam Tegnagellus vulgavit, edita est Augustæ Vindelicorum, anno 1619 simul cum Vita sancti Gebehardi Salisburgensis, et sancti Adalberonis Herbipolensis episcoporum, qui omnes in catholicæ Ecclesiæ defensione perditissimis iis temporibus maxime claruerunt. Paulo ante Willelmum obierant duo alii abbates etiam ob vitæ sanctitatem,et fidem in apostolicam sedem celeberrimi, Wolphelmus scillce! Brunwillarensis in diœcesi Coloniensi, die 21 Aprilis, et Benedictus Clusinus in faucibus Alpium die 31 Maii.

Mense Augusto sequenti,ut tradit Bertoldus, Welpho, Bavariæ dux, Henricum in Longobardiam conveB nit, cum eo pacem initurus, si ille Wibertum dimit- ́ tere et bona quæ sibi injuste ablata fuerant restituere voluisset.At renuente has conditiones Henrico, dux in Alemanniam reversus est, ubi turbæ ita excreverunt, ut paulo post de novo rege eligendo actum sit. Quod re ipsa factum fuisset, inquit Bertoldus, si quorumdam pigritia sive malevolentia non impedisse. Ita ille.

XCIX. Novum in Germania religionis genus. Mirumautem est tam calamitosis temporibus succrevisse in Alemannia novam vivendi formam, quæ apostolicos mores æmulabatur. Hi enim etsi habitu nec clerici nec monachi viderentur, ut idem Bertoldus narrat oculatus testis,nequaquam tamen eis dispares erant... qui abrenuntiantes sæculo, se et sua adcongregationes tam clericorum quam monachorum regulariter viventium devotissime contulerunt, ut sub eorum obedientia communiter vivere et eis servire mererentur. Hæc est religio quadrata, a Paulo Bernriedensi in Vita Gregorii VII laudata,quam cum nonnulli, nescio quo acti livore seu invidentia vituperare ausi fuissent, tueri aggressus est Urbanus,cui apud Teutones apostolica legatione fungenti, pii ejus instituti sanctitas probe nota fuerat. Unde hoc anno illam solemniter approbavit et confirmavit, datis ea de re ad monasteriorum præpositos litteris. Cum vero anno sequenti, ut idem auctor habet, laicus quidam novum id vivendi genus professus, ab eo temere resiliisset,hunc Urbanus scriptis ad Gebehardum Constantiæ episcopum legatum suum litteris, anathemate feriri præcepit, nisi quamprimum apostasiæ suæ et tanti sacrilegii crimen pœnitentia condigna diluere conaretur. Hinc, crescente novi ejus instituti fama, non solum innumeri viri et mulieres, qui in urbibus aut in monasteriorum viciniis commorabantur,illud tam sanctum propositum arripuerunt, qui sub clericorum et monachorum obedientia, mancipiorum more iis quotidiani pensi servitium persolvebant; verum etiam eadem vivendi forma in villis et locis agrestibus, recepta fuit ; ubi, teste eodem Bertoldo, filiæ rusticorum innumeræ conjugio et sæculo abrenuntiare, et sub alicujus sacerdotis obedientia vivere, et religiosis cum summa devotione non cessuverunt

C

D

C. Paviliacensis monasterii restauratio.

In Galliis reparato per Galterium Sanctæ Trinitatis de Monte,seu Sanctæ Catharinæ prope Rothomagum abbatem, Paviliacensi Sanctæ Austrebertæ monasterio, quod a Northmannis dirutum fuerat, Urbanus Guillelmo archiepiscopo Rothomagensi,ad cujus diæcesim locus ille pertinebat, scripsit ut eum ad pium illud opus promovendum et absolvendum excitaret,atque adeo universis qui eidem cœnobio aliquid conferrent,quartam pœnitentiarum ab episcopo aut presbytero injunctarum partem relaxavit. Date sunt pontificiæ litteræ Cessimi; alii legerunt Cossinii forte Casini, IV Idus Octobris hujus anni, quas lapidi e ruderibus ecclesiæ erecto insculptas unus e nostris descripsit. In eodem lapide diplomati pontificio subjuncta erat loci donatio facta Galterio abbati per Thomam de Pacisy militem; cui instrumento Guillelmus archiepiscopus et alii viri nobiles subscripsisse dicebantur.

CI. Urbani litteræ pro S. Cypriano Pictavensi. Erat Urbanus hoc anno, uti ex tempore ordinationis Ivonis Carnoteni colligimus, apud Altarium Latii urbem initio Novembris,ibique Iv Nonas ejusdem mensis litteras Raynaldo abbati Sancti Cypriani Pictavensis concessit, quibus ei confirmat quiquid juris et canonicæ potestatis habebat in ecclesia Sanctæ Crucis apud Englam. Hac cautione usus est in hoc rescripto pontifex, veritus, monente Ivone qui tum in Carnotensem episcopum electus in curia Urbani erat paulo post ab eo consecrandus, ne, si Raynaldo hæc ecclesia simpliciter concederetur,eam ille pulsis clericis qui ibi degebant ad monachos transferret. Id tamen paulo post evenisse discimus ex ipso Ivone, epist. 36 ad Petrum Pictavensem episcopum ; in qua graviter adversus hunc antistitem conqueritur quod post expetitum diu et impetratum clericum huic Englensi ecclesiæ præficiendum, eumdem postea repulisset, ut in ea institueret monachos Sancti Cypriani. Tum, laudatis Urbani ea de re litteris, eas monachorum causæ patrocinari non debere contendit, quod se ab ipso pontifice rescivisse contestatur, cui eas dictanti, præsens adfuerat, non quidem a latere, ut se emendasse putavit Juretus in notis ad hanc Ivonis epistolam,sed Alatri, ut veteres codices habent, et omnino evincunt laudatæ Urbani litteræ.

CII. Ivonis Carnoteni ordinatio. Quo anno facta. Multum etiam laboravit pius pontifex hoc anno pro ecclesia Carnotensi, quam Gaufridus episcopus multorum criminum reus, ut ex Ivonis epistola 8 patet, labefactabat. Hic jam ante aliquot annos ab Hugone Diensi sedis apostolicæ in Galliis legato, loco motus fuerat;at injuria se condemnatum causatus, Romam tetendit, ubi cum nullus ejus accusator comparuisset, dato supra corpus beati Petri corpore sacramento, eum a Simoniæ labe utcunque purgatum Gregorius VII sedi suæ restituerat. Verum renovatis postea contra illum accusationibus, cum ejus crimina Urbano plane innotuissent, nec ille sese ab eis innocuum probare valuisset, rursus e sua sede auctoritate pontificis pulsus est, facta Carnotensibus potestate alium antistitem in ejus. locum substituendi; qui statim unanimi consensu Ivonem,quem illis Urbanus commendaverat, elegerunt. At Ivonem consecrare recusavit Richerius Senonensis metropolitanus, qui contendebat Gaufridi exauctorationem contra canones factam fuisse ob id, quod ejus causæ cognitio primum a se suisque comprovincialibus episcopis fieri debuisset, antequam ad pontificium tribunal deferretur. Hinc Ivo nihil se apud Richerium obtenturum fore prævidens, Urbanum adiit, a quo, ut ipsemet pontifex, in litteris ea de re datis testatur, salva ecclesiæ Senonensi debita obedientia, consecratus est; et quidem sub finem Novembris, ut in iis litteris exprimitur, sed absque ullius anni designatione. Unde incertum apud auctores mansit quo anno sit consignanda Ivonis consecratio, quam alii, anno 1090, nonnulli vero 1091, aut etiam sequenti factam fuisse scrip

serunt.

A denti. Cum enim ille fuerit sub finem Novembris, ut quidem constat, ab Urbano in Italia ordinatus, in suam diœcesim ante sequentis anni saltem initia, reversus esse non potuit.

Verum etsi hæc omnia rem omnino non evincerent, certa tamen esse videtur ex ipsiusmet Ivonis testimonio. Is enim epistola 67 Urbano pontifici, quem adversus se nonnihil commotum audierat, scribens, rogat eum, ut jam transacto septenio, ex quo vineam sibi commissam pro suo posse excoluerat, liceat tandem sibi octavo anno eam dimittere. At si anno 1092, quo plerique Ivonem ordinatum fuisse volunt, septem annos adjiciamus, omnino completos,habebimus finem anni 1099, quo Ivo octavum sui episcopatus annum incœperit. Nam uti certum est, mense Novembri Romæ consecratus B est. Verum id dici non potest, cum jam tunc Urbanus defunctus esset,nempe mense Julio ejusdem anni ad cœlos assumptus. Imo cum hæc epistola post Natalium Christi festivitatem, ut ipsemet Ivo ibi indicat, scripta fuerit, ad annum 1111, proindeque longe post Urbani obitum defferenda esset, quod sane nemo dixerit.Omnia vero juxta calculum nostrum apprime sibi concordant. Hanc quippe epistolam initio anni 1099, quo adhuc vigebat Urbanus, ab Ivone scriptam fuisse dicimus, cum tunc annum sui episcopatus, siquidem anno 1091 incepit, octavum inchoaret. Res etiam in ea epistola relata anno 1099 conveniunt, coronatio nempe regis Philippi a Rodulfo archiepiscopo Turonensi in præcedenti festo Nativitatis Christi celebrata, et Joannis cujusdam juvenis in Aurelianensem episcopum electio, die sanctorum Innocentium:nam hujus et ejus æmuli Sanctionis nomine consecrationem Sausseius ex Monumentis Ecclesiæ Aurelianensis ad annum 1099 re ipsa consignavit, septennio scilicet, ut observavit, post Ivonis Carnoteni ordinationem.

C

Hanc Labbeus anno 1091 consignavit, quod Ivo die 13 Novembris,quæ eo anno in Dominicam incidebat,ab Urbano consecratus fuisse dicitur. Et quidem,si bene idem auctor Stampensem synodum ad annum 1092 revocavit, Ivonis ordinatio, quæ mense Novembri exeunte facta est, ad præcedentem annum necessario referri debet; certum quippe in hanc synodum a Richerio metropolitano convocatam fuisse ad rescindendam Ivonis ordinationem, quam contra canones factam fuisse, ut mox dicebamus, contendebat. Favet huic calculo una charta a Jureto laudata,quæ data dicitur anno xxv Ivonis episcopatus ; quin et ipso Ivo in altera charta, quam idem Jure- D tus refert,totidem sui episcopatus annos commemorat.At,si ab anno 1115 aut sequenti, quo defunctus Ivo dicitur, detrahantur anni illi viginti quinque, quos in episcopatu integros exegisse aut saltem inchoasse fatendum est, invenietur anno 1091, quo proinde ejus ordinatio consignari debet. His argumentis addendum est vetus instrumentum ab Egidio Bri in Historia Perticensi relatum, quo Robertus de Belismo ecclesiam sancti Leonardi Belismensis monachis Majoris-Monasterii tradidit anno 1092;cui quidem chartæ subscripsit Ivo jam episcopus, proindeque consecratus anno saltem præce

At, inquies, Sigebertus auctor gravis, qui Ivonis ætate vivebat, ejus ordinationem ad annum 1092 in Chronico suo retulit. Verum, etsi hic locus ita in nonnullis Sigiberti exemplaribus habeatur, hoc tamen additamentum esse patet ex aliis exemplaribus, in quibus hæc verba non comparent. Certe desiderantur in Miræi editione, quæ cæteris accuratior est. At fateamur id a Sigeberto scriptum fuisse. Is sane, sicut et alius quilibet auctor, scribere potuit Ivonem anno 1092 Carnotenam sedem iniisse, quippe cum sub præcedentis anni fidem Capuæ in Italia ab Urbano consecratus fuerit, revera nonnisi anno 1092 potuit suæ Ecclesiæ possessionem adire. Hæc adversus eos qui Ivonis ordinationem ultra annum 1091 differunt.

At alii, ut Souchetus in Notis ad Ivonis epistolas, aliam difficultatem movent. Ii quippe contendunt Ivonis ordinationem ultra annum 1090 differri non posse, idque probant ex eo quod anno 1115 obierit, cum jam annos xxv episcopatus saltem attigisset. Deinde, ipsemet ep. 268 Waloni Bellovacensi

« PoprzedniaDalej »