Obrazy na stronie
PDF
ePub
[blocks in formation]

In Urbani II bullis leguntur modo usitati Incarnationis anni, quorum initium a nativitate Christi fuit, modo anni Florentinorum (a. 1094), qui tribus mensibus post nativitatem, modo Pisanorum (a. 1095 et 1096 potissimum), qui mensibus novem ante eam cœpti sunt. Neque indictionum par ratio ubique. Etenim qua priores pontifices usi erant, Constantinopolitana indictione prorsus ut videtur abjecta, notarii alias Constantinianam seu Cæsaream admiserunt, quæ die 25 m. Sept.; alias Pontificiam seu Romanam, quæ die 1 m. Januarii habebat principum.

Sententia addita hæc est. BENEDICTUS DEUS ET PATER DOMINI NOSTRI JESU CHRISTI (5, 9, 63, 83, 93, 106, 113, 126, 167, 179, 218, 219, 236, 289): pro qua nonnusquam sic est inter duos circulos: LEGIMUS, FIRMAMUS (211).

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][ocr errors]

Portuensis Joannes (127).

Prænestinus Bernardus (66).

Sabinensis Minutus (22), Ubaldus (66).
Signiensis Bruno (22,-177).

Presb. card. (ex tit. Quatuor Coronatorum) Hermannus (66).

[ocr errors]

D

[ocr errors]
[ocr errors]

(tit. S. Vitalis) Gregorius (66).

(tit. S. Susannæ) Benedictus (66).

de tit. SS. Joannis et Pauli Bonius Senior (127), Teuzo (292).
ex tit. S. Clementis Nunerius [I. Rainerius] (292).

ex tit. S. Anastasia Joannes (292)

S. R. E. et Massiliensis abbas Richardus (127). Albertus (127, 177, 186), Teuzo (127, 177, 186). Diac. card. Gregorius (127, 186), Hugo (127), Herimannus (127) Rogerius (127, 177).

>>

Card. Rainerius (241), Joannes (241.)

Scriptæ bullæ sunt p. m.

Gerardi notarii regionarii et scriniarii S. R. E. (22, 246).

Gregorii scriniarii atque notarii sacri palatii (35, 37, 38, 40, 41).

Lanfranci notarii sacri palatii (49, 220).

Lanfranci vice agentis cancellari sacri palatii (58).

Bonihominis Scriniarii sacri palatii (106),

Petri notarii regionarii et scriniarii saucri palatii (113, 219, 219, 224, 233, 247, 290, 291, 299).
Joannis S. R. E. scriniarii, Constantini filii (234).

Date:

A die 15 Oct. 1088 ad diem 1 Julii 1089:

P. m. Joannis diaconi S. R. E. et prosignatoris domini Urbani II papæ (5, 9. 10, 12, 17, 18, 19).
Mense Julio 1089:

P. m. Joannis S. R. E. diaconi et cancellarii (20, 22).

Cæteræ :

P. m. Joannis S. R. E. diaconi cardinalis ( 26, 27, 28, 35, 36, 38, 39, 40, 41, 48, 49,

50, 51, 52, 59, 60, 61, 62, 63, 65, 66, 67, 79, 84, 87, 93, 99, 106, 113, 118, 126, 127, 128, 129, 131, 135, 136, 137, 138, 139, 141, 143, 145, 148, 149, 151, 152, 153, 154, 157, 158, 159, 160, 161, 164, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 175, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 185, 186, 186, bis, 188, 189, 190, 196, 197, 200, 201, 202, 202, bis, 203, 204, 205, 211, 218, 219, 220, 233, 234, 237, 238, 239, 240, 242, 247, 289, 290, 291, 292, 297, 299).

P. m. Hotesculici presbyteri vicem gerentis cancellarii (37).

[ocr errors]

Lanfranci vicem agentis cancellarii (224, 236).

Scriptæ et datæ p. m. Lanfranci, vicem gerentis cancellarii (227, 228).

BEATI URBANI II

PONTIFICIS ROMANI

EPISTOLÆ ET PRIVILEGIA

[blocks in formation]

A riæ Gregorio semper ostendistis fidelitate et devo-
tione, et benevolentia firmiter mancatis, sanctam-
que Romanam Ecclesiam matrem vestram, om-
nibus quibus valeatis auxiliis et consiliis adjuvetis.
De me porro ita in omnibus confidite, et credite
sicut de beatissimo Patre nostro papa Gregorio,
cujus ex toto sequi vestigia cupiens, omnia quæ
respuit respuo, quæ damnavit damno, quæ dilexit
prorsus amplector, quæ vero rata et catholica duxe-
rit confirmo et approbo, et ad postremum in utram-
que partem qualiter ipse sensit in omnibus omnino
sentio atque consentio. Nunc ergo precor et am-
plector fraternitatem vestram, ut agatis viriliter
atque constanter, et confortemini in potentia virtutis
Dei ascendentes ex adverso et opponentes murum
domo Israel, ut strenuissimi Domini bellatores
pro
stetis in prælio in die ipsius. Vos ergo qui spiritua-
liter estis, eos qui instructi non sunt verbis et exem-
plis instruite, et exhortamini sicut scitis et necessi-
tas exigit hujus periculosi temporis. Cum enim apud
vos eram, tales vos omnes inveni, ut voce ipsius
Domini possem clamare: Amen dico vobis, non in-
veni tantam fidem in Israel; qui autem perseveraverit
in finem, hic salvus erit. Insuper apud omnipotentis
Dei misericordiam continuas preces effundite, qua
tenus et Ecclesiam suam sanctam in gradum pristi-
num misericorditer restaurare dignetur. Ipse autem
Deus pacis conterat Satanam sub pedibus vestris ve-
lociter. Gratia Domini nostri Jesu Christi sit cum
omnibus vobis, dilectissimi in Christo.

B

Nosse volumus beatitudinem vestram, quæ circa nos gesta sunt noviter: reverendissimi siquidem fratres nostri episcopi et cardinales, Saviensis videlicet. Tusculanensis, Albanensis, Signensis præterea et Portuensis legationem, et consensum, et petitionem ferens omnium fidelium laicorum nostræ parti faventium clericorum Romæ eligentium, et religiosissimus abbas Casinensis omnium diaconorum, et R. cardinalis tituli S. Clementis omnium cardinalium, nec non et B. præfectus omnium fidelium laicorum, una cum 21 episcopis et quatuor abbatibus apud Terracinam coadunati,et triduano jejunio cum multis precibus communiter celebrato, Dominico tandem die iv Idus Martii mihi omnium indignissimo contra omne votum et desiderium, Deus scit, et plurimum renitenti regimen sedis apostolicæ commisere, et omnium tam præsentium quam et ab- C sentium prædictorum fidelium consensu me eligentes, et auctoritatem atque imperium sanctæ memoriæ prædecessorum meorum Gregorii et Victoris habere se super hoc asserentes, longe impar viribus meis imposuerunt; sed quoniam, ut ante Deum loquar, nulla honoris ambitione, nulla omnino præsumptione, sed sola tot tantorumque religiosorum virorum non absque periculo contemnenda obedientia, confidens insuper de misericordia omnipotentis Dei, tantum onus in præsenti in tam periculoso tempore subire sum coactus. Rogamus et obsecramus in Domino Jesu, ut in ea quam cœpistis et quam domino et prædecessori nostro beatæ memo

(3) Creatus est summus pontifex Urbanus II quarto Idus Martii, anno 1088. Die altera, id est 111 Idus Martii, inquit Bertoldus ad hunc annum, missis litteris omnibus catholicis, et suam ordinationem omnibus declaravit, et se in omnibus vestigia sui præ

D

[blocks in formation]

racinam Campaniæ civitatem sanctæ Romanæ Ec- A Gratianopolitano (Hugoni), Diensi (Ismioni) et Vi

clesiæ episcopi et cardinales, Portuensis videlicet, Sabinensis, Tusculanus, Albanensis et Signensis, cum aliis episcopis numero sexdecim et abbatibus quatuor, aliisque quamplurimis viris religiosis convenientibus; cum Portuensis episcopus omnium Romanorum clericorum catholicæ parti faventium se legatum diceret, abbas vero Casinensis cardinalis diaconus cæterorum diaconorum; P. quoque cardinalis tituli Sancti Clementis omnium cardinalium; præfectus autem Urbis laicorum omnium se ferre assereret legationem, cumque post triduanum jejunium, supplicationibus multis magnisque ad Deum precibus vehementer insisterent, quo ego quidem omnino dignus non fuit tandem me sibi quarto Idus Martii in pontificem elegerunt. Quibus, Deum testor, non ambitionis causa, nec alicujus dignitatis desiderio assensum præbui; sed quia tot tantisque viris inobediens esse verebar, talique quali tempore si quantum ad me periclitanti Ecclesiæ non subvenirem,Deum me offendere metuebam; præsertim cum prædecessores meos viros omni veneratione dignos, Gregorium scilicet atque Victorem, hoc sibi divine præcepisse asserunt. Rogo igitur, desiderantissime, nimiumque te deprecor ut, si qua tibi sunt pietatis viscera, si qua filii et alumni tui est tibi memoria, me multum id cupientem tua præsentia consolari, sanctamque matrem tuam Romanam Ecclesiam, si unquam possibile fuerit, tuo multum nobis optabili adventu visitare digneris. At vero, si id fieri nequit, ut tales de filiis tuis confratribus meis te ad nos mandare non pigeat,in quibus te videam, te suscipiam, tuæ consolationis in immensis perturbationibus positus verba cognoscam, qui tuam charitatem tuæque dilectionis affectum mihi repræsentent, qui qualiter et tu omniumque fratrum nostrorum se habeat congregatio mihi denuntient. Precor autem ut omnem sanctorum fratrum congregationem commonere facias, ut apud omnipotentis Dei clementiam preces effundant, quatenus et nos et Ecclesiam suam sanctam, quæ tantis videtur subjacere periculis, in pristinum restaurare statum dignetur. Noveris enim omnibus specialius hoc negotium super te pendere. Vale.

Datum In Idus Maii apud Terracinam (3*).

[blocks in formation]
[ocr errors]

C

variensi (Joanni), et universo clero et populo Viennensis Ecclesiæ, salutem et apostolicam benedictio

nem.

Nolumus latere fraternitatem vestram nos sola gratia Dei, nullis nostris præcedentibus meritis, de unanimi et universali catholicorum consensu ad Romanam Ecclesiam ac Romani pontificalis culmen electos. Unde quoniam, ut scriptura testatur, frater fratrem adjuvans, civitas munita et fortis (Prov. XVIII, 19), rogamus vos et obsecramus in Domino Jesu Christo, ut tam pro nobis quam pro sancta matre vestra Romana Ecclesia incessanter Dominum exoretis, quatenus quod ejus nutu inchoare po. tuimus, universis inimicorum obstaculis superatis, ad dignos sibique placentes effectus perducere valeamus. Nos autem pro certo sciatis Ecclesiam vestram multum diligere, eamque inter cæteras nostræ providentia commissas Ecclesias magno amoris voto cupere honorare. Quoniam igitur jamdiu vestra metropolis pastore cognoscitur destituta, apostolica vobis præceptione mandamus ut eidem Ecclesiæ, quantocius poteritis, aptum et idoneum pastorem eligere procuretis. Tanta enim dilatio magnum detrimentum, magnam animarum solet afferre perniciem. Canonica etiam auctoritate cautum esse nostis, quod ultra tres menses episcopo suo Ecclesia vacare non debet ;quanto igitur minus per tot annorum curricula ! Et quoniam solitum est, in spatio quo vacat Ecclesia, a nonnulls irreligiosis bona ejus ac beneficia diripi, apostolica hoc omnimode auctoritate interdicendum mandamus; hoc quoque specialiter præcipientes ut Ecclesia Romanensis et Ecclesia B. Petri de Campania,quæ sub jure ac ditione Viennensis Ecclesiæ antiquitus fuisse noscuntur, eidem Ecclesiæ quiete permaneant, et nulla magna parvaque persona vel ipsas Ecclesias, vel earum bona Viennæ Ecclesiæ, absque alicujus personæ molestatione seu diminutione,quieta et illibata permanere sub sui pontificis apostolica auctoritate decernimus. Obtemperantes vos jussionibus nostris omnipotens Deus benedicat.

[blocks in formation]

mersionem perducta sit. Pervenisse etiam ad aures A mus, ut et ei in servitio beati Petri et adjutorium

religionis tuæ non dubitamus, quod expctente nos
atque cogente universa catholicorum duntaxat Eccle-
sia, præcedente quoque gemina dominorum præde.
cessorum nostrorum Gregorii atque Vitellii inevitabili
præceptione, temporis etiam necessitate permaxima.
constringente, ad summum Romanæ sedis sacerdo-
tium indigni omnino et prorsus tanto officio impares
quo nescio de judicio provecti sumus.Quod videlicet
quomodo et qualiter gestum sit,si non forsitan plene
addicisti, dilectissimus filius noster Rogerus,cardi-
nalisEcclesiæ nostræ subdiaconus,ordine toto referre
valebit. Nunc itaque, quoniam sanctæ Romanæ Ec-
clesiæ matris videlicet tuæ unum te hoc tempore de
primoribus filium nobilissimum et verissimum sci-
mus,ad ejus servitium, ad ejus defensionem, ad ejus
denique debitam obedientiam fraternitatem tuam
litteris præsentibus invitamus, et ut ei in tantis ne-
cessitatibus tantisque periculis et concilii et auxilii
tui dexteram porrigas, enixius flagitamus. Religio
siquidem prudentia et fides egregia tua ubique ter-
rarum Dei gratia famosa et celebris est. Ecclesia
vero, cui præsides, quam specialius esse Romanæ
debeat Ecclesiæ obediens ac devota, per quam scili-
cet catholicæ fidei rudimenta suscipiens a servitute
est dæmoniaca liberata, non est incognitum. Studeat
igitur ac satagat prudentia tua pro scire pro posse
Romanæ Ecclesiæ modis omnibus subvenire,studeat
nostras Ecclesias locorum scilicet diversitate dis-
tantes, catholicorum morum unitate connectere, et
si quid in partibus illis apostolicæ sedi contrarium,
si quid forte ejus auctoritati repugnans invenieris C
secundum datam tibi divinitus sapientiam redargue,
fortiter reprime, sagaciter cura corrigere. Regem
etiam ipsum nostrum charrissimum filium, auctora-
bilis fraternitas tua conveniat, hortetur et moneat,
ut et ipse quoque pro modo suo pro officio suo multis
periculis et maximis necessitatibus laborantem ma-
trem suam Romanam Ecclesiam concilio et solatio
suo adjuvare et honorare studeat. Et quoniam, ut
Scriptura loquitur, amicus in necessitate probatur,
et item Non cognoscitur in bonis amicus, nec ce-
latur in malis inimicus,necessitatis hoc tempus mi-
nime negligendum ducat, sed si quam fidem,si quam
Romanæ Ecclesiæ amicitiam debet, nunc cum oppor-
tunum quammaxime est, liberalis et devotus osten-
dat. Pecuniam porro, quam de regno eodem beatus D
Petrus consuetudinaliter solebat accipere, per hunc
supradictum filium nostrum Rogerum sive per alium
suum fidelem legatum una cum eo vel usque Clu-
niacum quantocius potuerit transmittat, ut et gra-
tiam ejusdem beati Petri adipisci valeat, et nos su-
per augmentatione et exaltatione regni sui promptos
semper et paratos inveniat. Præterea orationibus
sanctitatis tuæ nos devotissime committentes, præ-
sentium latorem Rogerum tibi plurimum commenda-

in omnibus, quibus indiguerit, tribuas exoramus. Data apud Terracina quarta Idus Aprilis.

V.

Primatus Ecclesiæ Toletanæ in Hispaniis restituitur. (Anno 1088.)

[MABILLON et RUINART, Ouvr. posth. III, 344.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, reverendissimo fratri BERNARDO, archiepiscopo Toletano, ejusque successoribus in perpetuum.

Cunctis sanctorum decretales scientibus institutiones liquet quantæ Toletana Ecclesia dignitatis fuerit ex antiquo et quantæ in Hispanicis et Gallicis regionibus (4) auctoritatis exstiterit, quantæque per eam in ecclesiasticis negotiis utilitates accreverint, sed peccato populi promerente a Saracenis eadem B civitas capta, et ad nihilum Christianæ religionis illic libertas redacta est, adeo ut per annos trecentos pene septuaginta nulla illic viguerit Christiani pontificii dignitas. Nostris autem temporibus divina populum suum respiciente clementia,studio Ildefonsi gloriosissimi regis,latore populi Christiani Sarracenis expulsis, Christianorum viribus [al., juribus] Toletana civitas est restituta. Igitur voluntate et consensu unanimi comprovincialium populorum,pontificum atque principum, et Ildefonsi excellentis regis te, frater charissime Bernarde, primum illius urbis post tanta tempora præsulem eligi divinæ placuit examini majestatis. Et nos ergo miserationi supernæ gratiæ respondentes, quia per tanta terrarum mariumque discrimina Romanæ auctoritatem Ecclesiæ suppliciter expetisti, auctoritatem Christianam Toletanæ Ecclesiæ restituere non negamus. Gaudemus etiam corde [al.,gaudentes ergo corde, etc] lætissimo, et magnas, ut decet, Deo gratias agimus, quod tantam nostris temporibus, dignatus est Christiano populo donare victoriam, statumque ejusdem urbis quoad nostras etiam facultates stabilire atque augere, ipso adjuvante, præoptamus, tum benevolentia Ecclesiæ Romanæ solita, et digna Toletanæ Ecclesiæ reverentia, tum charissimi filii nostri præstantissimi regis Ildefonsi præcibus invitati,pallium tibi, frater venerabilis Bernarde,ex apostolorum Petri et Pauli benedictione contradimus,plenitudinem scilicet omnis sacerdotalis dignitatis, teque,secundum quod ejusdem urbis antiquitus constat extitisse pontifices, in totis Hispaniarum regis primatem privilegii nostri sanctione statuimus. Primatem te universi præsules Hispaniarum respiciant, et ad te, si quid inter eos quæstione dignum exortum fuerit, referent, salva tamen Romanæ Ecclesiæ auctoritate, et metropolitanorum privilegiis singulorum. Toletanam ergo ecclesiam jure perpetuo tibi tuisque,si divina præstiterit gratia, successoribus canonicis tenore hujus privilegii confirmamus, etc.

Datum Anagniæ per manus Joannis S. R. E.dia

(4) Id de Galliæ parte intelligendum quæ Wesigotthis parebat, nempe Narbonensi provincia.

coni cardinalis et præsignatoris domini Urbani se- A captum, et in captione ab episcopali dignitate depocundi papæ Idibus Octobris, anno Dominicæ Incarnationis 1088, indictione x1, anno pontificatus domni Urbani papæ primo.

[blocks in formation]

B

Duo sunt, rex Ildefonse (4*), quibus principaliter mundus hic regitur, sacerdotalis dignitas et regalis potestas; sed sacerdotalis dignitas, fili charissime, tanto protestatem regiam antecedit, ut deipsis regibus omnium rationem posituri sumus regi universorum. Quapropter pastoralis nos cura compellit, non solum de minorum, sed de majorum quoque salute pro viribus providere: quam pastori vero suas oves illæsas restituere, quæ nobis commissæ sunt valeamus,tuæ præcipue debemus saluti prospicere quem Christianæ fidei propugnatorem Ecclesiæ Christus effecit. Memento ergo, memento, fili mi amantissime, quantam tibi gloriam divinæ contulit gratia majestatis, et sicut ipse tuum præ cæteris regnum nobilitavit, ita tu ei studeas præ cæteris devotius ac familiarius deservire. Dicit enim ipse Dominus per prophetam : Honorificantes me honorificabo; qui autem me contemnunt, erunt ignobiles (1 Reg. 11, 30). Gratias itaque Domino et laboribus tuis agimus quod de Sarracenorum jure Toletana est Ecclesia liberata. Fratrem autem venerabilem Bernardum ejusdem urbis præsulem tuis exhortationibus. invitati digne ac reverenter excepimus, et ei pallium contradentes, privilegium quoque Toletanæ Ecclesiæ antiquæ majestatis indulsimus. Ipsum enim in totis Hispaniarum regnis primatem statuimus, et quidquid Toletana Ecclesia antiquitus noscitur habuisse nunc quoque ex apostolicæ sedis liberalitate in posterum habere censuimus. Tu illum ut patrem charissimum exaudias, et quæque tibi ex Domino nuntiaverit, obedire curato; et Ecclesiam ejus temporalibus non desistas auxiliis ac beneficiis exaltare. Inter cætera vero laudum tuarum præconia pervenit ad aures nostras, quod sine gravi dolore audire nequivimus, episcopum scilicet sancti Jacobi a te D

(4*) Alias Aldefonsus seu Alfonsus, Hispaniæ imperator dictus, Ferdinandi filius, et frater Sancii Castellæ regis, qui anno 1072 successit ad annum 1109.

(5) Richardus abbas Sancti Victoris Massilia a Gregorio VII post Bernardum suum fratrem in Hispanias legatus, in concilio Beneventano an. 1087 excommunicatus fuerat cum Hugone Lugdunensi, quod post approbatam Victoris electionem, sese postmodum ejus obedientiæ subduxerant, ut in Gestis Urbani diximus, ex Chronico Casinensi lib. m, cap. 72.

(6) De hoc Compostellani episcopi negotio agimus in Urbani Gestis, vide excerpta ex Historia Compostellana supra.

C

situm, quod canonibus noveris omnino contrarium, et catholicis auribus non ferendum, quod tanto nos amplius contristavit, quanto te ampliori affectione complectimur. Nunc tibi,rex gloriosissime Ildefonse, Dei et apostolorum vice mandamus, orantes, quatenus eumdem episcopum suæ integræ restituas per Toletanum archiepiscopum dignitati; neque id per Richardum cardinalem sedis apostolicæ factum excusaveris; quia et canonibus omnino est contrarium, et Richardus tunc legatione sedis apostolicæ minime fungebatur. Quod ergo ille tunc gessit, quem Victor papa sanctæ memoriæ tertius legatione privaverat(5), nos irritum judicamus. In remissionem peccatorum et sedis apostolicæ obedientiam suæ dignitati episcopo restituto (6), et ad nostram præsentiam cum legatis tuis ipse perveniat canonice judicandus; sin autem facere nos erga dilectionem tuam compelleres invitos, quod nos quoque fecisse nollemus.Memento religiosi principis Constantini, qui sacerdotum judicia nec. audire voluit, indignum judicans dictos (7) ab hominibus judicari. Audi ergo in nobis Dominum ét apostolos ejus, si te ab ipsis velis, et a nobis in iis quæ postulaveris exaudiri. Rex regum Dominus cor tuum gratiæ suæ fulgore illustret, victorias tibi tribuat, regnum tuum exaltet, itaque te semper vivere concedat, ut et temporali regno perfruaris feliciter, et æterno perenniter gratuleris. Amen.

VII.

Urbanus II archiepiscopos Hispaniæ monet de resti-
tutione primatus Toletani.
(Anno 1088.)

[MABILL. et RUINART, Ouvr, posth. III, 349.] URBANUS, etc., Terraconensi (8) et cæteris Hispaniarum archiepiscopis.

Quisquis voluntatem gerit, ut sibi alii subjiciantur, dedignari non debet, ut ipsi quoque aliis sit subjectus. Hic enim ordo regiminis atque prælationis non solum in terrestri, sed in supercolesti quoque Ecclesia observatur, rege omnium disponente, ut si omnium principe alii aliis principentur. Toletanum siquidem archiepiscopum privilegii nostri auctoritate primatem in totis Hispaniarum regnis fore decrevimus, salva sedis apostolicæ auctoritate, et metropolitanorum privilegiis singulorum.Siquid igiturinter vos grave contigerit, quia ab apostolica sede procul estis, ad eum velut ad primatem vestrum omnium

(7) Labb. Aguir., etc., deos, legendum forte dictos deos, v. Rufin, etc.

(8) Vereor ne Terraconensi irrepserit. Quippe cum anno 1088 Bernardus Toleti antistes primatum recepit, nondum Terraconensis Ecclesia in metropolim restituta fuerat. Non enim videtur in subsequentes annos posse rejici hæc epistola, quæ non uni Terraconensi,sed universis Hispaniarum archiepiscopis inscripta est, ut eos moneat de Toletani primatus restitutione, quæ hoc anno facta est. Calistus II, epist. 34 Ovetensem et Legionensem Ecclesias Toletano archiepiscopo ab Urbano concessas fuisse scribit.

« PoprzedniaDalej »