Cap. XXXV.

786

Cap. XXXVI.

789

Cap. XXXVII.

794

Cap. XXXVIII.

798

Cap. XXXIX.

800

Cap. XL.

804

Cap. XLI.

807

Cap. XLII.

808

Cap. XLIII.

Cap. XLIV.

Cap. XLV.

Cap. XLVI.

Cap. XLVII.

Cap. XLVIII.

809

811

817

820

824 826 834

Cap. XLIX.

Cap. L.

Cap. LI.

Cap. LII.

Dissertatio in Lucii Cecilii librum de Mortibus Persecutorum, ad Donatum confessorem, Lucio Firmiano Lactantio hactenus adscriptam.

855 837 858

839

Caput primum. Analysis hujus libri, et de illius unico codice manuscripto, titulo atque argumento, el cur ac quo tempore a Lucio Cecilio editus fuerit. 840

Articulus primus. - Analysis hujus libri.

Ibid.

Art. II. De hujus libri manuscripto codice, quam imperfectus sit et quain fœde a librario latinæ linguæ penitus ignaro corruptus. 848

Art. III. De vero genuinoque hujus libri titulo et argumento.

850 Art. IV. Quibus rationibus ad hunc librum scribendum Cecilius impulsus fuerit, ac quo tempore illum in lucem protulerit. 851

1

Cap. II. De libri hujus auctore, el Donato confessore, cui nuncupatur, ac de tribus judicibus, quorum jussu variis ille propter Christi confessionem suppliciis affectus est.

853

Articulus primus. Proponuntur argumenta quibus plurimi hunc librum Firmiano Lactantio vindicari posse putaverunt.

Ibid.

Art. II. Proferuntur argumenta ex hujus libri titulo desumpta, quibus confici posse videtur Firmianum Lac

Art. III. De crucis dominicæ signo quod Constantino Magno apparuit, et cujus virtute insignem de Maxentio reportavit victoriam, ubi et de sacris iniaginibus. 890 Art. IV. De templis antiquorum christianorum eorumque possessionibus, de operum bonorum meritis, et utrum Cecilius aliquid de Christi millenario in terris regno tradiderit. Cap. VI. De primis Ecclesiæ christianæ persecutoribus eorumque interitu. Articulus primus. -Quam recte Cecilius asserat primam in christianos persecutionem a Nerone Augusto fuisse excitatam; quam inepte a Tollio mendacii propterea accusetur, quod bujus persecutionis causam in Petri aposteli prædicationem refundat, asseratque Neronis corpus caruisse sepultura, quo jure Cecilius eos delirationis arguat, qui eumdem Neronem Antichristi præcursorem fore finxerunt. Ibid.

Art. VII. De Diocletiani vicennalibus, ac quando Romæ celebrata fuerint; cur inde festinanter exierit, Ravennamque veniens, ac levi morbo correptus, nonum ibi susceperit consulatum ; quo sensu inde Nicomedian per ripam strigam contendisse, ibique morti sopitus, ia dementiam incidisse dicatur. 925 Art. VIII. De colloquio quo Galerius Diocletianum imperio cedere coegit; utrum recte illi proposuerit Nervæ imperatoris exemplum; quanta in hoc colloquio insolentia Galerii et Diocletiani timiditas; an recte Cecilius asserat Constantinuum ibi fuisse præsentem, ac Diocletianum a Galerio impulsum et coactum sese abdicavisse imperio.

--

927

Art. IX. Ubi et quomodo Diocletianus Maximum induerit purpura, eumque ac Severum, repulso Constantino, Casares renuntiaverit; utrum vera sit ea de re Cecilii opinio; que:n in locum Diocletianus, deposito imperio, sese receperit, et ubi Licinius, eo præsente, facius sit imperator.

930

Art. X. Utrum ea vera sint, quæ Cecilius narrat de privata Diocletiani vita, atque utrum ob negatum ipsi filiæ suæ Valeria exulantis reditum, et eversas statuas moerore et fame consumptus interierit. 932 Cap. IX - De Diocletiani uxore Prisca, et cjus filia Valeria.

955

Articulus primus. Quam rara Priscæ et frequens Valeriæ apud auctores antiquos mentio: utrum ambæ christianam religionem professe sint.

Ibid.

Art. II. De Valeria et Candidiano ab ea ob sterilitatem a loptato; cur illa post Galerii viri sui mortem, Licinio relicto, confugerit ad Maximinum, ejusque nuptias rejecerit. De nigris Viduarum luctus sui tempore vestibus, ac utrum nulla imperatoris uxor secundo marito antea unquam nupserit.

937

Art. III. De Prisca et Valeriæ exilio, ac trium nobilium fœminarum, hujus amicarum, et Judæi cujusdam, qui eas adulterii falso accusaverat, atque earumdem Priscæ et Valeria su plicio et interitu.

940

942

Cap. X. De Maximiano Herculio imperatore. Articulus primus. Quando et ubi Maximianus Herculius factus sit imperator; quæ ejus cum Diocletiano consensio, quantaque illius avaritia ac libido, et ubi imperium primo deposuerit.

Ibid.

Art. II. Quomodo Maximianus Herculius, resumpta purpura, Romam obsidione liberaverit et venerit ad Constantinum, quem, collocata ei iu matrimonium minore filia, decipere conatus est; de secundo illius Romam reditu, ubi Maxentium imperio privare frustra couatus, inde iguominiose ejectus fuit.

944

Art III. · Qua ratione Maximianus Herculius, ad Constantinum regressus, sese rursus purpura exuit, atque decepto Constantino eam tertio sumpserit, posteaque occupaverit Massiliam; ex qua ab illo expulsus est; ac quibus tandem dolis illum interficere molitus, poenas laqueo dederit, et de eversis ejus statuis.

945

948

Cap. XI. De Maxentio imperatore. Articulus primus. -De Maxentii imperatoris parentibus, ac quæ et quanta illius vitia; quomodo, ubi et a quibus factus sit imperator; quo sensu ille et Constantinus Magnus filii Augustorum appellentur; quæ fuerit regis salutatio, et quid nomen privatus significet.

Ibid.

Art. II. An et cur Maxentius, structis sibi a patre suo Herculio insidiis liberatus, bellum Constantino indixerit; de illius eum Maximino fædere, de maxima exercitus ejus PATROL. VII.

Art. III. Quomodo Maximinus post Galerii mortem in provincias invadere molitus, racem cum Licinio fecerit, ac sustulerit indulgentiam christianis communi titulo datam ; cur sacerdotes maximos candidis chlamydibus ornatos ubique constituerit jusseritque Christianorum mutilari membra, et venalia omnia animalia a sacerdotibus ethnicis immolari. 978 Art. IV. - De immensis exactionibus ac tributis, quibus Maximinus omnes, tam gentiles quam christianos, penitus oppressit 981 Art. V. De effrænata ac perdita Maximini libidine. 983 Art. VI. Cur et quomodo Maximinus bellum Licinio indixerit victusque sit; quo etiam modo in Tauri montis angustias fugerit, ac deinde conatus fuerit sese Tarsi in Cicilia defendere ac tueri. 985

996

- De Constantio Chloro el Constantio Magno

Cap. IV. Examinantur alia argumenta quibus chris1053 tianæ religionis veritas a Lactantio stabilitur.

Articulus primus. Quam perspicue Lactantius demonstret veram esse christianam religionem ex Judaicæ legis abrogatione, ac Christianae institutione propagatione Ibid. et sanctitate.

pem omnesque eorum liberos extirpaverit, ubi inprimis de Valerio, Cap. XV. imperatoribus. 999 Articulus primus. Quam eximiæ fuerint Constantii Chlori virtutes; quando Cæsar factus et Maximiani Herculii gener; an et quomodo christianos tempore persecutionis in Gallis servaverit incolumes, ac passus sit ecclesias dirui; eur factus sit primus imperator, etsi a Galerio contemptus; ac quomodo Constantino ad se reverso imperium tradiderit, Ibid. et ubi mortuus sit.

Art. II. De Constantini Magni parentibus, patria, eximiis corporis animique dotibus, ubi educatus; quanta aliorum, atque in primis Galerii in illum invidia, quibusve insidiis ab eis appetitus fuerit.

1001 Art III.-Utrum Constantinus Magnus Diocletiani, sicut Cæcilius narrat, et Galerii colloquio præsens fuerit, cognoveritque creandos Casares, seque ab hac nuncupatione ignominiose repellendum.

1003

Art. IV. Quomodo Constantinus contra Galerii voluntatem ad Constantium patrem suum jamjam moriturum redierit, et utrum ab illo, vel ab aliis Cæsar simulque Imperator factus sit. 1005 Art. V. Quantum Constantinus christianis faverit; cur Maximianus Herculius ad eum venerit, eique desponderit ac connubio junxerit filiam suam minorem; cur ad eum reversus sit, quasve illi adversus barbaros pugnaturo paraverit insidias; quomodo hic ab illo Massilia capta veniam Impetrarit, atque illum postea in lecto occidere frustra molitus fuerit, et quani insignem Constantinus de Maxentio victoriam, viso mirabili crucis signo, reportaverit.

1007

Art. VI. De triumphali Constantini in urbem Romam ingress", eique decreto a romano Senatu primi nominis titulo; quandiu ille postea Romæ manserit, et ubi sororem suam Constantiam in matrimonium Licinio collocaverit, ac de restituta ab utroque christianæ Ecclesiæ pace ac tranquillitate.

1009

Disquisitiones dogmaticæ in Lactantium, sive de ejus circa religionem sentiendi et argumentandi ratione. 1011 Caput primum. De religione generatim spectata. Ibid. Articulus primus. Unde religionis et superstitionis nomen derivatum, ac utrum Cicero veram dederit utriusque illius nominis etymologiam. Ibid.

Art. II. Quae sit vera religio, et quam inseparabili nexu cum justitia ac sapientia conjuncta sit. 1014 Art. III. Religionem non metus causa introductam, sed a Deo institutam et insitam homini, qui idcirco corpus habet erectum, vocaturque græced, ac religione potissimum a belluis distinguitur, bisque contraria Epicuri argumenta solvuntur.

1018

Cap. II. Expenduntur argumenta quibus Lactantius solam religionem christianam" veram esse demonstrat.

1022

Articulus primus. - Examinantur Lactantii argumenta quibus christianam religionem veram esse demonstrat ex sacrorum nostrorum vatum oraculis, quibus prædixerunt fore ut Christus, Dei Filius, homo fieret et ex virgine nasceretur. Ibid.

Art. II. Quibus sacrorum prophetarum oraculis Lactanlius prædictum fuisse demonstret fore ut Christus ex Davidis familia nasceretur, et utrum recte dixerit urbem Hierosolymam suum a Salomone accepisse nomen. 1029 Art. III. Quibus prophetarum oraculis Lactantius demonstret prænuntiatum fuisse sempiternum Christi veræ religionis auctoris sacerdotium. 1052

Art. IV. De aliis Apollinis, Milesiis, sibyllarum et sacrorum prophetarum oraculis, quibus impia Judæorum in Christum conspiratio, varia tormenta ante mortem ei infligenda, mortis ejus genus, solis eo moriente defectus, et ejus ad vitam reditus prænuntiabantur, ac quantum inde christianæ religionis veritas stabilita sit. 1055 Cap. III. Quomodo Lactantius veritatem christianæ religionis asserat el confirmet ex veris Christi_miraculis, quæ a sacris nostris aliisque valibus prædicta fuerint.

1044

Art. II. Quam luculenter Lactantius christianæ religionis veritatem aperuerit ex dirissimis martyrum suppliciis; ad extremuni usque vitæ spiritum, non sine divinæ 1039 gratiæ auxílio, constantissime toleratis.

Art. III -Solvuntur contraria gentilium argumenta quibus probare conabantur christianos vi, pœnis et tormentis ad majorum religiones revocandos; quia iniquus foret Deus, qui eos in egestate et inopia degere permittit. 1064 Art. IV. — Diluuntur alia ethnicorum argumenta petita ex quorumdam christianorum lapsu, ac Reguli et Mutii in acerba morte constantia, ac quia christianos publicarum 1007 calamitatum causam esse dicebant. Cap. V. De sacris Veteris et Novi Testamenti libris eorumque auctoribus, ex quibus Lactantius hausit christianæ religionis instituta et documenta. 1070 Articulus primus. De sacræ Scripturæ in Vetus et Novum Testamentum divisione, divinoque sacrorum prophetarum afflatu. Ibid.

Art. II. De Scripturæ sacræ antiquitate, ac primo utrum Lactantius recte definiat quando ac quomodo Moyses Israelitas ab Ægyptiaca servitute liberaverit; quid statuat de angelo eos præcedente, et aquam scindente, ac de niraculis in deserto ab eodem Moyse factis, et ubi ac quare legem Israelitis dederit, ac quandonam mutato Hebræorum nomine Judæi, et terra eorum Judæa appellari cœperint. 1071

Art. III. Quot annis Moyses Trojanam cladem antecesserit, et de aliorum prophetarum ac regum seu principum sub quorum imperio hi floruerunt ætate; quoi elapsis post Trojanum excidium annis David et Salomon regnaverint, ac quot inde usque ad Christi tempus numerentur; utrum Zacharias fuerit ultimus propheta, et quot ab ejus ætate usque ad Christi mortem anni fluxerint; quam recte Lactantius ex hac chronologia concludat sacros vates sua omnia de Christo oracula longe antea edidisse, quam ille homo factus sit.

1074 Art. IV. De libris Moysis et Josue, qui primum Auses, ac deinde Josue est cognominatus; de libris Regum, seu Basilion, de libris Esdræ ac Nehemiæ. 1079

Art. V.De Psalmis, de Libris Ecclesiastici, Sapientiæ, Proverbiorum, Salomoni adscriptis, ac de quibusdam citatis a Lactantio verbis, quæ nunc in sacro textu desiderantur. De libris Isaiæ, Jeremiæ, Danielis, Oseæ, Amos, Micheæ, Malachiæ, Zachariæ; de primis Joannis evangelistæ verbis, de Pauli ad Ephesios Epistola et Apocalypsi 1084

III- Quod clericus absque permissu episcopi sui neminem ad judicium sæculare trahere præsumat, nec laico quemlibet clericum accusare liceat. Ibid.

IV.

1091

- Quod injustum judicium metu regis, vel jussu, a judicibus factum non valeat, et quod statuta infidelium delebuntur. Epistola prima Marcelli papæ ad episcopos Autiochenæ provinciæ. 1092 De Romanæ Ecclesiæ primatu et auctoritate, etc. Ibid. Epistola II Marcelli papæ I, ad Maxentium tyrannum. 1096 Commonet tyrannum ut desinat sævire in christianos. Ibid

363.

-

--

Crispi, II, 216, 698.

S. Georgii, martyris, II, 318, 321.

SS. Indis et Donna. mart., II, 315, 321, 449.

S. Marcelli, centurionis, II, 369, 694.

Maria, ancilla Tertulli, II, 315.

S. Mauritii et sociorum, II, 311.

Purgationis Felicis, episcopi Aptungit., II, 336, 355.
S. Ponti, mart., II, 306, 315, 478.

S. Sabe, gothi, mart., II, 363.

SS. Saturnini, Dativi, etc., mart., II, 317, 319, 359, 562, 700, 705, 704.

Savini, episcopi et martyris, II, 316, 412, 480.
Seraphie, virg. et mart., II, 229, 474.

Sergii et Bacchi, II, 565.

S. Susanna, II, 320, 694.

SS. Tarachi, Probi et Andronici, II, 466, 521, 540.
SS. Terentii, Africani, et sociorum, II, 563.
Theodori Amaseni, II, 365.

- S. Vari, mart., et sociorum, II, 363.

Ado Viennensis, I, 475, 968. II, 475, 511, 521, 541, 512, 545, 566.

Adrianus, papa, I, 914.

Adrichomius, I, 50k.

Elianus, 1, 249, 272, 288, 578, 621, 786, 890, 898, 904, 908, 910. II, 36, 94, 420, 485, 548.

Elins Spartianus, I, 193, 621. II, 335, 396, 397, 427, 478, 520, 556, 653, 714, 723, 724.

Æsopus, II, 94.

Agathias, I, 789, 1007. II, 482, 486, 487.

Agraria rei scriptores, II, 303, 394, 405, 415, 418, 529. Albaspinæus, II, 574.

Albertus magnus, I, 939, 967.

Alciatus, 1, 453, 475, 475, 902, 905, 955, II, 582.
Alcinous, I, 140.

Alexander papa, 1, 993.

Alexander Alensis, I, 917, 923, 924, 926, 936, 938, 939, 954, 975.

Alexander ab Alexandro, I, 141, 194, 201, 219, 455, 613, 712, 934.

Allix, II, 598. Almagesti, 1, 355. Almain, 1, 973.

Almeloven (Janson ab), II, 198, 206, 208, 212, 215, 222, 230, 231, 252, 255, 262, 266, 263.

Alphonsus de Castro, I, 381, 540, 989, 998, 1015. Ambrosius (S.). 1, 158, 295, 306, 328, 418, 427, 451, 172, 477, 555, 513, 571, 607, 621, 674, 685, 707, 721, 782, 889, 894, 923, 926, 928, 953, 937, 955, 963, 970, 975, 987, 993, 998, 1006, 1008, 1012. II, 12, 94, 206, 210, 263, 508, 571, 395, 408, 533, 604, 671, 704.

Ammian. Marcellinus, I, 229, 353, 511, 779, 786, 789. II, 508, 310, 313, 314, 320, 378, 392, 398, 405, 408, 410, 412, 418, 421, 422, 423, 425, 426, 428, 461, 464, 477, 478, 483, 484, 486, 488, 489, 491, 492, 496, 497, 501, 506, 512, 515, 516, 521, 553, 554, 535, 541, 549, 555, 564, 565, 568, 585, 586.

Ammonius, I, 916. II, 551.

Amos prophéta, I, 511, 911, 970.

Anacreon, 1, 748. II, 45.

Anastasius bibliothecarius, 1, 978. II, 272, 375. Anaxagoras, I, 123, 131, 134, 634.

Andreas Cæsariensis, II, 393.

Andreas Patricius, 1, 212, 901, 903, 947, 951, 955, 992 996, 1000.

Angeloni (Franciscus), II, 483.
Ansbertus, I, 1009.

Anselmus (S.), 1, 923, 943, 978.
Anthologia, II, 511.

Antimachus, I, 141.

Antonimus (S.), I, 977, 1010.

Antoninus martyr, II, 495.

Antoninus philosophus, I, 405, 407, 725. I1,466, 531.

Antonius Augustinus, 580, 888, 894, 915, 991. II, 382, 583, 593, 408, 455.

Aristides, I, 224, 547, II, 531, 533, 541.

Aristobulus, I, 451, 459.

Aristochius, II, 142.

Aristanetus, II, 46.

Aristophanes, I, 162, 412.

Aristophanis scholiastes, I, 995. II, 498, 541.

Aristoteles, I, 122, 134, 135, 158, 166, 169, 171, 225, 310, 315, 352, 355, 355, 363, 374, 395, 418, 420, 421, 427, 457, 469, 472, 549, 578, 596, 601, 687, 704, 705, 714, 715, 716, 7:0, 755, 742, 751, 776, 787, 792, 885, 889, 890, 893, 904, 916, 929, 931, 938, 940, 941, 946, 949, 951, 952, 953, 955, 963, 996, 997, 998, 999, 1061, 1004. II, 14, 16, 26, 30, 39, 42, 45, 47, 48, 52, 53, 54, 55, 56, 58, 60, 61, 63, 68, 92, 94, 95, 101, 113, 118, 129, 278, 597, 400, 402, 414, 517, 672.

Arnobius, I, 125, 133, 138, 156, 160, 161, 162, 163, 163, 169, 175, 174, 175, 177, 178, 179, 190, 202, 205, 206, 215, 220, 222, 227, 250, 234, 256, 243, 244, 245, 246, 247, 252, 256, 258, 259, 262, 273, 291, 317, 337, 340, 349, 415, 578, 577, 579, 589, 591, 592, 656, 708, 710, 712, 715, 747, 801, 894, 897, 899, 900, 906, 907, 909, 911, 912, 913, 914, 916, 918, 921,934, 941, 942. 988. II, 45, 98, 211, 215, 231, 508, 514, 403, 406, 422, 424, 449, 475, 474, 493, 494, 496, 497, 499, 501, 540, 572, 586, 601, 621, 737.

Arrianus, 1, 163, 333, 554, 584. II, 475.
Artemidorus, I, 238, 256, 271, 557. II, 72.
Asclepiades, I, 461, 748.

Asclepius, I, 336, 729, 750, 939.

Asconius Pedian., 1, 696, 898, 948. II, 399, 521, 771. Asterius Amazenus, I, 156, 177. II, 474, 483. Athanasius, I, 152, 156, 195, 231, 252, 281, 615, 638, 762, 928, 958, 973, 994, 1003. II. 210, 743.