Obrazy na stronie
PDF
ePub

rundiva in sensu passivo habent. Pro Nominativo gerundii Infinitivus ponitur; idemque ad notionem verbi complendam usurpatur, ut, 'cupio cognoscere.

[ocr errors]

CITATIONES. "Lex orandi, lex credendi." "Solvitur ambulando". vi"Lucus (grove) a non lucendo". "Modus operandi". "Modus vendi". "Fit fabricando faber." "Unus homo nobis cunctando restituit rem" (Ennius poeta de Fabio Cunctatore). "Crescit eundo' (fama). "Caesari omnia uno tempore erant agenda: vexillum propendum-signum tuba dandum" etc. "Qui derelinquit in conspectu eius qui fecit eum incidet in manus medici" (Eccli). "Vos exemplaria graeca nocturna versate manu, versate diurna.'

Cura

ORATIONES PROMISCUAE. Signum interrogandi. Pensum tuum infectum reliquisti. Parentes vos mihi erudiendos permiserunt. Haec fabula sine ope aliena legenda est. Triumviri rebus scholasticis administrandis in scholarum superintendente eligendo optime egerunt. Memoriae confirmandae causa aliquid novi cottidie addisco. hos libros in bibliotheca reponendos. Munus publice docendi Seviri mihi mandarunt. In his exercitiis scribendis optimos auctores imitatus sum (imitata sum). Curatores collegii novum dormitorium exstruundum v. aedificandum locarunt. Opportunitas haec omnia rursus recognoscendi vobis dabitur. Nova pars pensi nunc occurrit consideranda. Victor militibus urbem spoliandam tradidit. Machinae ad suendum decimo nono saecula fabricatae sunt. Placetne vobis haec ratio scholae habendae? Praepotens latine sciendi cupido me totum occupat. Imitando bonos e malo bonus, e bono melior fieri potes. Quid est Congragatio de Propaganda Fide? Ars latine scribendi ex Cicerone potissimum disci potest. Patriarcha Constantinopolitanus plerisque ecclesiis orientalibus praeest. Multorum regum corpora in abbatia Westmonasteriensi sepulta sunt. In nostra parochia duo diaconi et duae diaconissae sunt. Si patriarcha vir est, quo nomine femina eiusdem ordinis et dignitatis appellanda est? meo iudicio "patriarchissa." Societas ludimagistris locandis (agency) hanc scholam mihi nominavit. Munus damnatos necandi carnificibus mandatur. His orationibus tecum perlegendis copiam sermonis augebis. Exiguum spatium ad deliberandum nobis relinquitur. Latro militi traditur ad carcerem ducendus. Hoc adiectivum ad substantivum referendum est. Haec omnia ad verbum ediscenda sunt. Consulendum est aliquod lexicon maioris formae.

Ad Pensa 73-76

44

Praefatiuncula ad magistrum: duo hoc tempore tibi proponere debes ut flexus. Subiunctivi et locutiones quibus syntaxis illustratur quam efficasissime tirones edoceas. Utrumque consilium asseque'ris si et paradigmata quam saepissime perlustranda curaris et eis potissimum dictionibus operam dederis quae ad scholam latine administrandam maxime idoneae sint; qua quidem in re auctor sum ut singulas oratiunculas per alia deinceps tempora, numeros, personasque crebris vicibus varientur, ita ut quaelibet dictio materiam loquendi quam copiosissimam praebeat. Quod semel est ab omnibus lectum atque intellectum repetitione assidua usuque singulorum discipulorum perpetua fiat possessio.

COMMENTATIONES GRAMMATICAE. Nomina nobis, si videtur, quattuor tempora Subiunctivi modi. Quomodo indicatur futu

rum tempus Subiunctivi in interrogatione obliqua? prima coniugatione periphrastica. Duo usus Subiunctivi ab initio nobis innotuerunt. "Vivat" est hortatio et "scio ubi sit" obl. inter. est. NE particula prohibitiva vel dissuasiva est. In repraesentatione quae dicitur consecutio temporum non semper observatur. Tempora sunt aut primaria aut secundaria. NE finale et consecutivum nonnumquam omittitur. Finalis oratio et consecutiva in affirmationibus eodem modo dicuntur. Sensus Subiunctivi praeceptis et usu noscuntur sed certis ac fixis interpretamentis carent. In ecclesiastica et liturgica latinitate ut nemo"-quod est consecutivum-pro finali oratione falso habetur; sed serioris aetatis scriptores falsa latinitate saepius utuntur; tu cavebis ne hand confusionem usuum classicis scriptoribus imputes. Finalis oratio aut substantiva est aut adverbii partes sustinet. Praeteritum perfectum tempus duplicem sensum habet: et completa:n vel perfectam rem in praesenti indicat (feci, I have done) et indefinitum vel aoristum tempus (feci, I did). "RE" loquelaris praepositio est, hoc est, casui non servit. SPECIMINA ORATIONIS FINALIS ET CONSECUTIVAE. Peto abs te ut hunc locum mihi exponas, (explices, explanes). Petam a magistro ut hoc mihi exponat. Petivi a magistro ut hoc mihi exponeret. Dabo operam, magister, ut ista de me opinio duplicetur. Te rogo ut domum discedere mihi liceat. Nihil aliud in animo habeo quam ut magistro satis faciam. Ista oratio tam longe abest a pura latinitate ut corrigi nullo modo possit. "Videant consules ne quid res publica detrimenti capiat". "Sit tibi terra levis!" "Absit omen!" "Exsurgat Deus et dissipantur inimici eius" (Psalmus). Non sine Numine factum est ut Americana res publica inter gentes exsisteret. Nemo vestrum adeo est vecors ut sine labore quidpiam efficere cogitet. Fredericus tanto est ingenio ut omnia pensa sua probe faciat. Eo consilio latinis litteris studemus ut patrium sermonem melius calleamus. Adeo iratus fui ut vocem prae indignatione emittere non possem. A Deo omnibus precibus petere debemus ut pie et iuste et sobrie vivamus (live a godly, righteous, and sober life). Grandem pecuniam mihi pollicitus est ut filium suum privatim docerem. Si quid minus intellexistis, permitto ut me interrogetis. Rogo te ut pro humanitate tua hoc mihi ne deneges. Tanta est obscuritas huius loci ut ipse professor eum vix intellegat. Senatus academicus edixit ut examina quot mensibus haberentur. Ego curabo ut haec nostra latine loquendi exercitatio quam plurimum vobis prosit. His fundamentis recte iactis, consequitur ut conclusio tua vera sit. Ea condicione te a pensa excusabo ut cras mane duplex pensum reddas. Hoc flumen tam incredibili est lenitate ut in utram partem fluat oculis iudicari non possit. Tanta est velocitas lucis ut id spatium quod inter terram et lunam est momento temporis perlustret. Moleculae (quas physici vocant) tanta parvitate sunt ut ne microscopiis quidem cerni possint. Vestis tua tam tenuis est non videam cur non aegrotes. Adeo rudis et agrestis est iste puer ut salutatus non resalutet. Non est meum rogare ut labores tuos augeas.

Ad Pensa 83-84

Praefatiuncula ad magistrum:

Multis repetitionibus praeceptorum in his duobus pensis traditorum opus est; in qua re exsequenda saepius fiet ut melior interpres patrius

sermo sit quam latinus. Namque si ipse magister latine cogitare non potest, quanto magis impares tirones sunt! Quaecumque igitur altiore indigent cogitatione anglice tractentur praeterquam quod breviores latinae locutiones in ipsis anglicis sermonibus identidem interponi possunt.

COMMENTATIONES GRAMMATICAE

we

Orationes condicionales hodierno die exposituri sumus. Quaevis oratio condicionalis ex duabus partibus constat, protasi et apodosi. Protasis est ea pars orationis condicionalis quae condicionem ponit; apodosis est ea pars quae conclusionem sive consequentiam declarat. Apodosis indicat id quod ex condicione consequi dicitur. Nonnumquam alterutra pars enuntiati condicionalis abest atque mente supplenda est. In nonnullis enuntiatis condicionalibus accidit ut aut protasis aut apodosis mente tantum suppleatur nec verbis exprimatur. "Si" condicionalis particula est. Enuntiata condicionalia in quattuor classes vel genera divisa sunt. Apodosis indicat quid sequatur ex rei quae pro condicione posita est completione vel satisfactione vel veritate. Unumidemque valent "da mihi, si placet" et "si placet, da mihi"; hoc est, nihil interest utra pars orationis condicionalis utram praecedat. Merae suppositiones sine ulla exspectatione eveniendi expressae ad subiunctivum modum pertinent. Eae condicionum propositiones quae manifeste falsae sunt in praeterito imperfecto aut plus quam perfecto ponuntur, ut, pater tuus, si adesset, vetaret; nam certum est patrem abesse nec posse vetare. Indicativus modus in apodosi ponitur si id quod sequitur vel concluditur est per se absque omni condicione absolute verum, ut, non possumus Deo nocere etiamsi velimus, couldn't hurt God, even if we should wish to: nam nostra homuncionum voluntas nullo pacto potest fieri condicio Deo nocendi. Sed illa oratio aliter se habet, "si miles fiam, hic manere non possim," if I should become a soldier, I should not be able to stay here: nam militia et mansio inter se opponuntur ita ut alterum ab altero pendeat; ergo subiunctivus modus utrobique ponendus est. Habeturne in oratione condicionali consecutio temporum? habetur sane. Namque si tempus eius primarii verbi unde oratio condicionalis pendere vel procedere intellegitur ex praesenti in praeteritum mutatum est, tum tota oratio condicionalis pariter descendat necesse est et "si sit" convertitur in "si esset" et "si fuerit" in "si fuisset.' Sed nullus omnino disputandi finis statui potest si omnia genera locutionum condicionalium subtiliter persequi velimus. Praeterea etiam illud animadvertendum est relativa pronomina et adverbia vim particularum condicionaliu.n saepe habere; nam “quicumque" saepe valet idem quod "si quis". In comparativis enuntiatis condicionalibus Angli manifeste falsam condicionem esse declarant, ut, happy as if he were a king; sed Latini aliter loquuntur, hoc modo, happy as if he should become a king. Sed verendum est ne haec quae scripsimus ultra captum vestrum, qui omnia anglice tantum cogitatis, sint. Si plura de condicionalis orationis figuris cognoscere cupitis, Allen et Greenough et Madvigium consulere potestis. Madvigii opera in anglicum translata sunt; alioquin ego ea legere non possem.

« PoprzedniaDalej »