Obrazy na stronie
PDF
ePub

aut

interrogat "Numquid ego ludaeus sum?" Haec sunt verba indignantis. Personalia pronomina plerumque absunt nisi emphasis est distinctio. Verbum "est" non habet obiectum sed Nominativus in praedicato est. In condicionali oratione futurum tempus est si ad futura spectat condicio, hoc modo: si tu aderis, ego adero. Hoc longe aliter mihi videtur. Ne tu quidem vitas negligentiam. Nos Ciceronianam latinitatem non affectamus sed ad academicum genus aspiramus. Hic vir magnificam habet facultatem linguarum asiaticarum. Neque tu neque frater tuus recte hoc explicat.

VOCABULA ET PHRASES AMPLIAMUS ET ETYMOLOGICA PRAECEPTA EXEMPLIS ILLUSTRAMUS. Universitas Coloradonensis, alma mater mea, alumnos et alumnas habet. Divina suavitas orationis in Tullio appa'ret. Saltasne? saltatio hodie erit in gymnasio academico. Nos litterae latinae praecipue delectant, te mathematicae disciplinae. "Verae amicitiae sempiternae sunt". Sententia valde magnifica est" in necessariis unitas, in non necessariis libertas, in omnibus caritas." Abi tu, noli me turbare. Chorus noster in capella hymnos et psalmos cantat. Iniusta mihi haec querella esse videtur. Frater meus non fumat. (N. B. verbum "fumare" latinum quidem est sed non in hoc sensu). Nos latina verba ad nostros usus accommodare tentamus. Litterae latinae nos ad humanitatem informant (shape, train). In nostra schola studia latina florent. In persecutione Neroniana SS Petrus et Paulus martyrium sustinent. Meministine hoc verbum? Sede in sella tua et responde mihi ad haec omnia. Haec mea oratio analogiam tuorum verborum sequitur. Narra mihi haec omnia. Placetis mihi in pensis vestris. Quid rides? (what areyou-laughing-at). Te non rideo sed Henricum. Cicero palmam eloquentiae latinae habet. Quod lexicon habes? Harperianum. Ego domi habeo sex aut octo lexica latina et graeca. Imitatio Latinorum est commoda via ad scientiam linguae latinae. Repetitio rerum memoriam confirmat. Hic malus puer patrem et matrem non amat. Nero martyres ad leones damnat: Haec latina vox duo sensus habet sed diversos ab anglico sermone. Difficultates studiorum latinorum inAd Pensa 25-28

Praefatiuncula ad magistrum: quod fragmenta tantum orationis latinae eaque magnam rerum varietatem in se habentia his paginis continentur, suasit quidem ratio huius opusculi ut quam plurima rerum scribendarum capita sociis subministrarentur, vetuit tamen longiorem de aliqua una re orationem institui Quod si haec ipsa rerum diversitas difficultates tironibus maiores quam pro captu eorum praebere videtur, magister promptam opem ferre potest pauca de singulis locis difficilioribus anglice praefando; quo facto, libelli dictiones velut complere sententiam videbuntur.

OBSERVATIONES GRAMMATICAE. Quas coniugationes in hoc quod hodie habemus penso consideramus? tertiam et quartam cum supplemento. Verba ad supplementum pertinentia scriptiones habent quartae coniugationis et accentus tertiae. Tertia persona singularis et pluralis passivi verbi per prima tria tempora in UR exit. Ablativus agentis cum passivo verbo construitur; sed bestias pro instrumentis Latini saepe habent. Duplex interrogatio habetur si quaeritur utrum hoc an aliquid aliud verum sit. Permulta verba ex "con" composita et in anglico sermone et in latino reperiuntur;

[ocr errors]

ante vocales "con" mutatur in "co"; consule lexica sub verbis quae ab hac particula incipiunt.

SERMONES SCHOLASTICI. Fac pensum diligenter. Attendite diligenter, tirones, dum hanc partem vobis breviter expono. Percurre hunc libellum et corrige omnia peccata quae ibi inveniuntur. Depone de manibus librum tuum et memoriter mihi pensum redde. Commercium epistularum latinarum cum his pueris habeo (correspondence). Inspice horologium tuum et dic nobis quota hora sit; decima hora est cum dimidio ante meridiem (10:30 A. M.). Perge usque ad finem. Cape meum librum. Latine inter se colloquuntur. Aperi librum geographicum ad tabulam ubi America Septentrionalis depicta est: S. Ludovicus prope abest ab eo loco quo confluunt Mississippi et Missouri. Tua verborum collocatio cum praeceptis meis non congruit. Ciceroniana latinitas hanc constructionem non tolerat v. admittit. Hic aerdensus atque molestus est: aperite fenestras. Hae duae viae eodem ducunt. Produc hanc vocalem. "Oremus." "Misere cupis abire.'

PROMISCUAE ORATIONES VARII ARGUMENTI. Licentia publice docendi omnibus alumnis huius collegi datur v. conceditur. Si constantes et diligentes in latine loquendo eritis, magistri vos laudare poterunt. Episcopus co-adiutor clericos et laicos in concilium convocat. Carmina latina in nostra schola canuntur. Convoca puellas in auditorium et evoca pueros in aulam. Verbum "habitatur" idem valet quod "incolae ibi sunt." Studiis etymologicis vocabula nostra duplicantur.- Omnino dubius et incertus sum utrum pueris an puellis maior laudatio debeatur. Quomodo flectitur hoc nomen? Has voces ex anglico agnosco. "Benedictus Dominus Deus Israel" (nomen Israel non declinatur sed hoc loco pro Genetivo ponitur). “Dimitte nobis debita nostra." Nihil aliud nunc mihi occurrit. ("Occurrit" pro reperitur" vel "legitur" non est latinum). Quid est peccaminosus homo? peccare, peccamen, peccaminosus; sed haec vox ad ecclesiasticam latinitatem pertinet. Utrum habitentur stellae an sine incolis sint nemo astronomus pro certo affirmare potest. Omnes qui adsumus idem dicimus quod Carolus.

Ad Pensa 37-40

me

PROMISCUAE ORATIONES. Demosthenes omnes qui unquam fuerunt oratores eloquentia praecedit. Si diligens eris in etymologia, verba tibi non deerunt sed supererunt. Ego tibi in hac re adero (willsupport). S. Athanasius concilio nicaeno interfuisse narratur. Nemo nostrum hesterno concilio adfuit. Repetitio harum rerum tibi proderit. Meo iudicio haec decem grana quiniae multum tibi profuerunt. S. Ioannes praecursor Christi appellatur. Deus omnia potest. Si diligenter attendetis, hanc fabulam vobis recitabo atque explicabo 'Relege haec dictata et, quantum potes, ad verbum edisce. Christus sub Pontio Pilato cruci affixus est. Quoto saeculo ante Christum natum condita est Roma? Ab exstincto Imperio Romano usque ad finem medii aevi latinus sermo longe lateque floruit. Sensa et cogitata mea latinis verbis exprimere nondum scio. Haec sententia merito damnata et explosa est. ("Explodere" habet sensum contrarium atque "applaudere"). Nostra docendi ratio illos grammaticos non est secuta. "Vinum locutum est". Multi errores ab hoc viro detecti

et correcti sunt. Cur tam diu moratus es? morari non debuisti. Diu inter se sermocinati sunt. Soror tua heri mecum collocuta est. In nostra schola examina ter in anno scholastico habentur. Dic nobis, si nosti, in qua universitate iste ad hunc honorem admissus sit. Accusatus furti pernegavit sed nemo ei credidit. In eis scholis quae publice habentur magistri linguae latinae non sunt liberi sed alienis praeceptis continentur; noster liber eis est destinatus quibus libertas docendi non denegatur. Hesterno die me domum discedentem duo saevi canes secuti sunt. Ego a prima pueritia doctis viris et doctrinae me totum tradidi. Aves perterritae avolaverunt. Diligentia tibi defuisse videtur. Longe aliter atque putaveram haec mihi evenerunt. Abi tu et suspende te. Parentes mihi non supersunt. Cicero Consul designatus (elect) orationem quae adhuc exstat pro Murena habuit; Murena absolutus est.. Acta. et decreta huius concili typis impressa cunt. Erasmus primus Novum Testamentum graecum typis mandasse dicitur. Ista latinitas in culina nata esse videtur. In graeco sermone 'decem participia sunt quorum quattuor ad activum verbum, totidem ad medium, duo ad passivum pertinent. Tertio saeculo post Christum natum haec diphthongus (ae) aliter atque antea sonare coepit. Abhinc sex annis istum librum in bibliotheca inveni et perlegi. Accentus istius verbo in paenultimam incidit. Horologium mihi de manibus excidit et fractum est: iam non movetur. Permultae radices verborum latinorum in sanscritica lingua inveniuntur. Cur tam sero advenisti?, quia in flumen incidi. Hi libri divinitus inspirati esse creduntur atque pro canonicis habentur. Hic catechismus pure et latine scriptus est. Miser captivus ad oram maritimam deductus et vivus crematus (combustus) est. Habesne tecum eos libros quos heri tibi dedi? Diu vos non, detinebo sed mox dimittam. Magister, heri ve speri aliquot voces in fabulis nostris inveni quae in lexico meo non sunt. "Per omnia saecula saeculorum". Si in ista frigida aqua nataveris, cras aegrotabis. Puer de tecto subito decidit sed aliquot post horis surgere e lecto et domum abire potuit. Huic viro triumphus, illi ovatio decreta est. (Maiorem gloriam atque honorem habebat triumphus quam ovatio). Plus quam semel cum eo per telephonum collocutus sum. Isti puerì mihi valde suspecti sunt; sed nulla suspicio ad te pertinet. "Intellexerunt ludaei quod non intellegunt Ariani" (S. Augustinus de Arianis).

Ad Pensa 41-46

Praefatiuncula ad magistrum: si consilium nostrum de Fabulis Facilibus legendis sequi statuisti, suademus ut, quantum fieri possit, de legibus grammaticis ibi inventis, de dictionibus, de etymologia, deque omnibus alis rebus eo pertinentibus commentationes quam plurimas loquendo et scribendo habere instituas; auribus breviora, oculis longiora parentur. Ante omnia autem curabis ut ad sui eruditionem tirones incitentur: perpauca enim praescribendo edocebis, at immenA est profectus spes si ii qui discunt ipsi sibi nova deinceps pensa imponere concupierunt. Cavendum est tamen ne quis ultra captum ignarus progredi tentet.

DISPUTATIONES GRAMMATICAE. Hodie de nominibus tertiae declinationis disputaturi sumus. Magna flectendi varietas in tertia declinatione reperitur; sed pleraque nomina ad aliquot genera

les classes vel genera revocantur. Sub secunda classe quattuor genera nominum enumerantur. Recordatio earum vocum quas patrius sermo a latinis habet labori discendi opem ferre potest. In quem Genetivum transit nomen "vulnus"? hunc Genetivum nos ex anglico adiectivo "vulnerable" divinare possumus. "Tempus" et "tempora" memoria tenemus; nam in grammaticis pensis saepe inveniuntur. In graecis minor est divinandi facultas quam in latinis, quia vulgaris sermo noster non tot graeca quot latina adoptavit. "Ignis" duplicem Ablativum habet. Omnia nomina secundae classis ad eundem modum pluraliter flectuntur v. declinantur. "lovis" est Genetivi ab eo quod 'est "luppiter". Non omnia anomala nomina uno penso continentur. VARII SERMONES SCHOLASTICI. Elisabetha, regina Anglorum, filia erat Henrici octavi; successerat quidem Edvardus Henrico sed diu non regnavit. Haec dictio apud Ciceronem non legitur sed probabili auctoritate prorsus caret. Iste locus indignus imitatione est. Caesar est bonus auctor latinitatis. Dies est solis -lunae -Martis -Mercuri -lovis -Veneris -Saturni. "Quod Deus coniunxit, homo non (ne) separet". "In principio erat Verbum et Verbum erat apud Deum et Deus erat Verbum. Hoc erat in principio apud Deum." "Gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto; sicut erat in principio et nunc et semper, et in saecula saeculorum, amen". "Quis custodiet ipsos custodes.' "Gaudeamus, igitur, iuvenes dum sumus; post iucundam iuventutem, post molestam senectutem nos habebit humus" (sic carmen academicum longe lateque notum). In Caesaris Commentariis "aries" est instrumentum militare. Litteras encyclicas Leonis XIII, Pontificis Maximi, de condicione opificum conscriptas multis abhinc annis legi. In epistulis Ciceronis litterae "S. D." significant "salutem dicit.' "Fieri non debet: factum valet" (is-valid when-once-done). S. Augustinus, episcopus Hipponensis, viginti duos libros de Civitate Dei scripsit. Septuaginta interpretes libros Veteris Testamenti ex hebraeo in graecum convertisse dicuntur. "Qui propter nos homines et propter nostram salutem descendit de caelis; et incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine, et homo factus est" (sic symbolum nicaenum).

Ad Pensa 57-60
GRAMMATICAE.

OBSERVATIONES Comparativa adverbia latina in "ius" exeunt. Comparativa nomina et adverbia latina tres significationes sive notiones habent. Adiectiva per tres gradus declinantur. Vocula "magis" ibi usurpatur ubi aut deest comparativa terminatio aut non placet. Anglicum "than" duobus modis in latinum transfertur: particula "quam" (quae particula eosdem casus coniungit (conectit) et Ablativo comparationis; sed Ablativus non ponitur nisi aut Nominativus aut Accusativus adiectivi comparativi est. "longior quam latior" est latina consuetudo loquendi. Superlativa nomina in "issimus" exeunt. Duplex significatio superlativis inest. Nomina in "er" exeuntia habent "rimus" in gradu superlativo; quattuor nomina habent "limus."

VARIA SPECIMINA ORATIONIS LATINAE. Ego sum sex annis maior natu quam frater meus. Citius quam verius respondisti. Uno plus errorum in Henrici libello inveni quam in Caroli. Cicero est multo melior auctor latinitatis quam Vergilius. Patria vita carior nobis esse debet. Hoc si feceris, erit mihi maiorem in modum gratum.

Gratissimum mihi feceris si hoc mihi explanaris. "Commendat voluptatem rarior usus". Meliora atque puriora latinitatis genera sectari debemus. Aurum est vicies (20 times) tanto gravius aqua. Lux est infinitis partibus velocior quam sonus. Ego semper haec in meliorem partem accepi (have put a better construction on). Ecclesia Episcopalis, quae ab Ecclesia Anglicana originem habet, est meo iudicio "matre pulchra filia pulchrior." Post auream aetatem latinitas in peius degeneravit. Nostra aetate latinitas angustioribus finibus continetur (rather narrow limits). Plus aequo Sophomori rogant. Haec aeroplana graviora aere sunt. "Simia quam similis, turpissima bestia, nobis!" Eo minus dubitationis mihi datur quod haec omnia dicitis memoria teneo. Vox "humilitatis" et in bo

quae

nam partem et in malam accipitur. Quo celerius scripseris, eo citus pensum perfeceris. Eo plus culpae tibi imputo quo saepius es a me admonitus. Hic professor unus omnium doctissimus totius universitatis esse creditur. Mihi crede, magister, imperata tua quam diligentissime potui feci. "Piisimus" et "pientissimus" minus latine dicuntur. Proximus sororem tuam in theatro cinematographico sedebam. Plurima exempla huius orationis apud serioris aetatis scriptores leguntur. Ista sententia verisimilis mihi videtur. Hoc pensum facillimum omnium mihi fuit. In medio sermone interpellatus sum. Hae naviculae eo minus facile evertuntur quod humiliores et planiores sunt. "Horum omnium fortissimi sunt Belgae" (Caesar). Socrates optimus philosophorum meritissimo habetur. Attendite diligenter, iuvenes ornatissimi. Haec vobis quam brevissime potero explicabo. Quanto longior oratio tua erit, tanto maiores difficultates audientibus praebebit. Hodiernum pensum est aliquanto facilius quam hesternum; sed crastinum pensum facillimum omnium erit. Meus libellus est melior tuo v. quam tuus. Haec constructio verborum omnibus

et

aliis praefertur. His paucis diebus nova editio huius libri auctior emendatior provenisse nuntiatur. Mox ubi hoc sensi, surrexi et discessi. Recentiores scriptores hanc dictionem, hunc loquendi modum, non sequuntur. Hippopotamus est turpissimus (v. turpissimum) omnium animalium. Si neglexisti pensum tuum, nihil erit te miserius. Ad Pensa 65-66

Praefatiuncula ad magistrum: in pensis grammaticis administrandis patrio quidem sermone cogitatur: hoc exigit natura neque suadet sana ratio ut in rebus explicandis patrius sermo neglegatur. Sed postquam intellectui satis factum est, amplissima adest occasio omnia latine repetendi; qua in re nunc longior ac perpetua oratio, nunc locutiones breviores opus sunt.

sunt

COMMENTATIONES GRAMMATICAE. Aliquot gerundia iam habuimus, ut, "in latine loquendo". In anglico sermone tria genera nominum quae in "ing" exeunt, purum substantivum et participium (quod est adiectivum cum verbo mixtum) et gerundium quod vocant grammatici latini. Gerundium est nomen cum verbali notione et usu coniunctum v. verbali notione ornatum. Accusativus gerundii cum obiecto non construitur. Ablativus sine praepositione obiectum habere potest sed caret obiecto Ablativus praepositione ornatus. Dativus gerundii rarus est. Dativus agentis cum gerundivo constructus notionem possessivam habet. Deponentia verba ge

« PoprzedniaDalej »