cens : Benedictus Dominus Deus Israel: quia visitavit et fecit redemptionem plebis suæ. Et erexit cornu salutis nobis, in domo David pueri sui. Sicut locutus est per os sanctorum, qui a sæculo sunt, prophetarum ejus : et hic mensis sextus est illi, quæ vocatur sterilis: A cjus repletus est Spiritu sancto: et prophetavit diquia non erit impossibile apud Deum omne verbum. Dixit autem Maria: Ecce ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum. Et discessit ab illa angelus. Exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione, in civitatem Juda: Et intravit in domum Zachariæ, et salutavit Elizabeth. Et factum est, ut audivit salutationem Mariæ Elizabeth, exsultavit infans in utero ejus, et repleta est Spiritu sancto Elizabeth: et exclamavit voce magna, et dixit: Benedicta tu inter mulieres, et benedictus fructus ventris tui. Et unde hoc mihi, ut veniat mater Domini mei ad me? Ecce enim ut facta est vox salutationis tuæ in auribus meis, exsultavit in gaudio infans in utero meo. Et beata a quæ credidisti, quoniam perficientur ea, quæ dicta sunt tibi B a Domino. Et ait Maria : Magnificat anima mea Dominum, et exsultavit spiritus meus in Deo salutari meo. Quia respexit humilitatem ancillæ suæ: ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes. Quia fecit mihi magna qui potens est, et sanctum nomen ejus. Et misericordia ejus ba progenie in progenies timentibus eum. Fecit potentiam in brachio suo dispersit superbos mente cordis sui. Deposuit potentes de sede, et exaltavit humiles. Esurientes implevit bonis : et divites dimisit inanes. Suscepit Israel puerum suum, c recordatus misericordiæ suæ. Sicut locutus est ad patres nostros, Abraham, el semini ejus in sæcula. C Salutem ex inimicis nostris, et de manu omnium qui Ad faciendam misericordiam cum patribus nostris : Ut sine timore, de manu inimicorum nostrorum li- In sanctitate et justitia coram ipso, omnibus diebus Et tu, puer, Propheta Altissimi vocaberis præibis Per viscera misericordiæ Dei nostri : in quibus visi- Illuminare his, qui in tenebris, et in umbra mortis sedent ad dirigendos pedes nostros in viam pacis. : Puer autem crescebat, et confortabatur spiritu et erat in desertis usque in diem ostensionis suæ ad Israel. [Cap. II.] Factum est autem in diebus illis, exiit edictum a Cæsare Augusto, ut describeretur universus orbis. Hæc descriptio prima facta este à præside Syriæ Cyrino et ibant omnes, ut profiterentur singuli in suam civitatem. Ascendit autem et Joseph a Galilæa de civitate Nazareth, in Judæam in civitatem David, quæ vocatur Beth-Lehem : eo quod esset de domo et familia David, ut profiteretur cum Maria desponsata sibi uxore prægnante. Factum est autem, cum essent ibi, impleti sunt dies ut pareret. Et peperit filium suum primogenitum, et pannis eum involvit, et reclinavit eum in præsepio: quia non erat eis locus in diversorio. Et pastores erant in regione eadem vigilantes, et custodientes vigilias noctis super gregem suum. Et ecce angelus Domini stetit Mansit autern Maria cum illa quasi mensibus tribus : et reversa est in domum suam. Elizabeth autem impletum est tempus pariendi, et peperit filium. Et audierunt vicini et cognati ejus, quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa, et congratulabantur ei. Et factum est in die octavo, venerunt circumcidere puerum, et vocabant eum nomine patris sui Zachariam. Et respondens mater ejus, dixit: Nequaquam, sed vocabitur Joannes. Et dixerunt ad illam Quia nemo est in cognatione tua, qui vocetur hoc nomine. Innuebant autem patri ejus, quem vellet vocari eum. Et postulans pugillarem scripsit, dicens: Joannes est nomen ejus. Et mirati sunt uni- D juxta illos, et claritas Dei circumfulsit illos, et timueversi. Apertum est autem illico os ejus, et lingua ejus, et loquebatur benedicens Deum. Et factum est timor super omnes vicinos eorum: et super omnia montana Judææ divulgabantur omnia verba hæc et posuerunt omnes qui audierant in corde suo, dicentes: Quis, putas, puer iste erit? Etenim manus Domini erat cum illo. Et Zacharias pater a lidem mss., beata quæ credidit, et cohærenter, quæ dicta sunt ei a Domino etc. atque hoc Græco pressius, ἡ πιστεύσασα, ὅτι ἔσται τελείωσις τοῖς λελα λημένοις αὐτῇ παρά Κυρίου, etc. Duo Reginæ mss., in progenies et progenies. e tidem ms. memorari misericordiæ, pressius iterum Græco, μνησθῆναι ἐλέους. runt timore magno. Et dixit illis angelus : Nolite timere ecce enim evangelizo vobis gaudium magnum, quod erit omni populo : quia natus est vobis hodie Salvator, qui est Christus Dominus, in civitate David. Et hoc vobis signum: Invenietis infantem pannis involutum, et positum in præsepio. Et subito facta est cum angelo multitudo militiæ celestis, d Pari iterum consensu iidem mss. Quid, putas, etc. Græce, Ti pa, etc. e Unus e nostris mss. atque alter Crassensis penès Martianæum facta est præside, etc. absque a particula, sensu etiam concinniore juxta Græcum, ¿yéveTO ἡγεμονεύοντος της Συρίας Κυρηνίου. pientia: et gratia Dei erat in illo. Et ibant parentes ejus per omnes annos in Jerusalem, in die solemni Paschæ. Et cum factus esset annorum duodecim, ascendentibus illis Jerosolymam secundum consuetudinem diei festi, consummatisque diebus, cum redirent, remansit puer Jesus in Jerusalem, et non cognoverunt parentes ejus. Existimantes autem illum esse in comitatu, venerunt iter diei, et requirebant eum inter cognatos et notos. Et non invenientes, regressi sunt in Jerusalem, requirentes eum. Et factum est, post triduum invenerunt illum in templo, sedentem in medio doctorum, audientem illos, et interrogantem eos. [iv, 2.] Stupebant autem omnes, qui eum audiebant, super prudentia et responsis ejus. Et videntes admirati sunt. [v, 10.] Et dixit mater ejus ad illum: Fili, quid fecisti nobis sic? ecce pater tuus et ego dolentes quærebamus te. Et ait ad illos: Quid est quod me quærebatis? nesciebatis quia in his, quæ Patris mei sunt, oportet me esse? Et ipsi non intellexerunt verbum, quod locutus est ad eos. Et descendit cum eis, et venit Nazareth: et erat subditus illis. Et mater ejus conservabat omnia verba hæc in corde suo. Et Jesus proficiebat sapientia, et ætate, et gratia apud Deum et homines. laudantium Deum, et dicentium: Gloria in altissimis A Puer autem crescebat et confortabatur, plenus saDeo, et in terra pax hominibus bonæ voluntatis. Et factum est, ut discesserunt ab eis angeli in cœlum : pastores loquebantur ad invicem : Transeamus usque Beth-Lehem, et videamus hoc verbum, quod factum est, quod Dominus ostendit nobis. Et venerunt festinantes et invenerunt Mariam, et Joseph, et infantem positum in præsepio. Videntes autem cognoverunt de verbo, quod dictum erat illis de puero hoc. Et omnes, qui audierunt, mirati sunt: et de his, quæ dicta erant a pastoribus ad ipsos. Maria autem conservabat omnia verba hæc, conferens in corde suo. Et reversi sunt pastores glorificantes et laudantes Deum, in omnibus quæ audierant, et viderant, sicut dictum est ad illos. Et postquam consummati sunt dies octo ut circumcideretur a puer: B vocatum est nomen ejus Jesus, quod vocatum est ab angelo prius quam in utero conciperetur. Et postquam impleti sunt dies purgationis ejus secundum legem Moysi, tulerunt illum in Jerusalem, ut sisterent eum Domino, sicut scriptum est in lege Domini: Quia omne masculinum adaperiens vulvam sanctum Domino vocabitur. Et ut darent hostiam secundum quod dictum est in lege Domini, par turturum, aut duos pullos columbarum. Et ecce homo erat in Jerusalem, cui nomen Simeon, et homo iste justus, et timoratus, exspectans consolationem Israel, et Spiritus sanctus erat in eo. Et responsum acceperat à Spiritu sancto, non visurum se mortem, nisi prius videret Christum Domini. Et venit in spiritu in templum. Et cum inducerent puerum Jesum parentes C ejus, ut facerent secundum consuetudinem legis pro eo; et ipse accepit eum in ulnas suas, et benedixit Deum, et dixit : Nunc dimittis servum tuum, Domine, secundum ver- Quia viderunt oculi mei salutare tuum : Et erat pater ejus et mater mirantes super his, quæ a Istud puer nomen, quod et in Græcis melioris notæ codicibus desideratur, in uno Reginæ ms. prorsus non est, in altero secundis curis est additum. Ꭰ [Cap. III. vi, 3.] Anno autem quintodecimo imperii Tiberii Cæsaris, procurante Pontio Pilato Judæam, tetrarcha autem Galilææ Herode, Philippo autem fratre ejus tetrarcha Iturææ, et Trachonitidis regionis, et Lysania Abilinæ tetrarcha, sub principibus sacerdotum Anna et Caipha: factum est verbum Domini super Joannem, Zachariæ filium, in deserto. [ví, 1.] Et venit in omnem regionem Jordanis prædicans baptismum pœnitentiæ in remissionem peccatorum, sicut scriptum est in libro sermonum Isaiæ prophetæ Vox clamantis in deserto: Parate viam Domini rectas facite semitas ejus omnis vallis implebitur et omnis mons, et collis humiliabitur : et erunt prava et directa, et aspera in vias planas: et videbit omnis caro salutare Dei. [vm, 5.] Dicebat ergo ad turbas que exibant, ut baptizarentur ab ipso Genimina viperarum quis ostendit vobis fugere a ventura ira? Facite ergo fructus dignos pœnitentiæ, et ne cœperitis dicere: Patrem habemus Abraham. Dico enim vobis, quia potens est Deus de lapidibus istis suscitare filios Abrahe. Jam enim securis ad radicem arborum posita est. Omnis ergo arbor non faciens fructum bonum, excidetur, et in ignem mittetur. [1x, 10.] Et interrogabant eum turbæ, dicentes : Quid ergo faciemus? Respondens autem dicebat illis : Qui habet duas tunicas, det non habenti: et qui habet escas, similiter faciat. Venerunt autem et publicani, ut baptizarentur, et dixerunt ad illum: Magister, quid faciemus? At ille dixit ad eos: Nihil amplius, quam quod constitutum est vobis, faciatis. Interrogabant autem eum et milites, b Pro Israel, in nostris mss. Jerusalem legitur, quamadmodum et Græcis plerisque libris 'Ispovedλήμ. dicentes: Quid faciemus et nos? Et ait illis: Nemi- A fiat. Et respondit ad illum Jesus: Scriptum est: nem concutiatis, neque calumniam faciatis et contenti estote stipendiis vestris. Existimante autem populo, et cogitantibus omnibus in cordibus suis de Joanne, ne forte ipse esset Christus: respondit Joannes, dicens omnibus. [x, 1.] Ego quidem aqua baptizo vos veniet autem fortior me, cujus non sum dignus solvere corrigiam calceamentorum ejus : ipse vos baptizabit in Spiritu sancto et igni. [x1, 5.] Cujus ventilabrum in manu ejus, et purgabit aream suam, et congregabit triticum in horreum suum, paleas autem comburet igni inexstinguibili. Multa quidem et alia exhortans evangelizahat populo. [xn, 2.] Herodes autem tetrarcha, cum corriperetur ab illo de Herodiade uxore fratris sui, et de omnibus malis, quæ fecit Herodes, adjecit et hoc super B omnia, et inclusit Joannem in carcere. [xm, 1.] Factum est autem cum baptizaretur omnis populus, et Jesu baptizato, et orante, apertum est cœlum : et descendit Spiritus sanctus corporali specie sicut columba in ipsum et vox de cœlo facta est: Tu es Filius meus dilectus, in te complacui mili. [XIV, 5.] Et ipse Jesus erat incipiens quasi annorum triginta, ut putabatur, filius Joseph, qui fuit Heli, qui fuit Mathat, qui fuit Levi, qui fuit Melchi, qui fuit Janne, qui fuit Joseph, qui fuit Mathatiæ, qui fuit Amos, qui fuit Nahum, qui fuit Hesli, qui fuit Nagge, qui fuit Mahath, qui fuit Mathathiæ, qui fuit Semei, qui fuit Joseph, qui fuit Juda, qui fuit Johanna, qui fuit Resa, qui fuit Zorobabel, qui fuit Salathiel, qui fuit Neri, qui fuit Melchi, qui fuit Addi, qui fuit Cosan, C qui fuit Elmadan, qui fuit Her, qui fuit Jesu, qui fuit Eliezer, qui fuit Jorim, qui fuit Mathat, qui fuit Levi, qui fuit Simeon, qui fuit Juda, qui fuit Joseph, qui fuit Jona, qui fuit Eliakim, qui fuit Melea, qui fuit Menna, qui fuit Mathatha, qui fuit Nathan, qui fuit David, qui fuit Jesse, qui fuit Obed, qui fuit Booz, qui fuit Salmon, qui fuit Naasson, qui fuit Aminadab, qui fuit Aram, qui fuit Esron, qui fuit Phares, qui fuit Judæ, qui fuit Jacob, qui fuit Isaac, qui fuit Abrahæ, qui fuit Thare, qui fuit Nachor, qui fuit Sarug, qui fuit Ragau, qui fuit Phaleg, qui fuit Heber, qui fuit Sale, qui fuit Cainan, qui fuit Arphaxad, qui fuit Sem, qui fuit Noe, qui fuit Lamech, qui fuit Mathusale, qui fuit Henoch, qui fuit Jared, qui fuit Malaleel [Ms. Maleel], qui fuit Cainam, D qui fuit Henos, qui fuit Seth, qui fuit Adam, qui fuit Dei. Quia non in solo pane vivit homo, sed in omni verbo Dei. Et duxit illum diabolusa in montem excelsum, et ostendit illi omnia regna orbis terræ in momento temporis, et ait illi: Tibi dabo potestatem hanc universam, et gloriam illorum : quia mihi tradita sunt; et cui volo, do illa. Tu ergo si adoraveris coram me, erunt tua omnia. Et respondens Jesus, dixit illi Scriptum est: b Dominum tuum adorabis, et illi soli servies. Et duxit illum in Jerusalem, et statuit eum super pinnam templi, et dixit illi: Si Filius Dei es, mitte te hinc deorsum. Scriptum est enim quod angelis suis mandavit de te, ut conservent te et quia in manibus tollent te, ne forte offendas ad lapidem pedem tuum. Et respondens Jesus, ait illi: Dictum est: Non tentabis Dominum Deum tuum. Et consummata omni tentatione, diabolus recessit ab illo, usque ad tempus. [xvi, 1.] Et regressus est Jesus in virtute Spiritus in Galilæam, et fama exiit per universam regionem de illo. Et ipse docebat in synagogis corum, et magnificabatur ab omnibus. [xvIII, 10.] Et venit Nazareth, ubi erat nutritus, et intravit secundum consuetudinem suam die sabbati in synagogam, et surrexit legere. Et traditus est illi liber Isaiæ prophetæ. Et ut revolvit librum, invenit locum ubi scriptum erat: Spiritus Domini super me propter quod unxit me, evangelizare pauperibus misit me, e sanare contritos corde, prædicare captivis remissionem, et cæcis visum, dimittere confractos in remissionem, prædicare annum Domini acceptum, et diem retributionis. Et cum plicuisset librum, reddidit ministro, et sedit. Et omnium in synagoga oculi erant intendentes in eum : Cœpit autem dicere ad illos: Quia hodie impleta est hæc scriptura in auribus vestris. [xix, 1.] Et omnes testimonium illi dabant: et mirabantur in verbis gratiæ, quæ procedebant de ore ipsius, et dicebant: Nonne hic est filius Joseph? [xx, 10.] Et ait illis : Utique dicetis mihi hanc similitudinem: Medice, cura te ipsum: quanta audivimus facta in Caphar naum, fac et hic in patria tua. [XXI, 1.] Ait autem : Amen dico vobis, quia nemo propheta accepius est in patria sua. In veritate dico vobis, multæ viduæ erant in diebus Eliæ in Israel, quando clausum est cœlum annis tribus et mensibus sex, cum facta esset fames magna in omni terra: et ad nullam illarum missus est Elias, nisi in Sarepta Sidoniæ, ad mulierem viduam. Et multi leprosi erant in Israel sub Elisao propheta et nemo eorum mundatus est nisi Naaman [Ms. Neman] Syrus. Et repleti sunt omnes in synagoga ira, hæc audientes. Et surrexerunt, et ejecerunt illum extra civitatem: et duxerunt illum usque ad supercilium montis, super quem civitas illorum erat ædificata, ut præcipitarent eum. Ipse Sixtina Editio, si procidens adoraveris me. Hic iterum verba, sanare contritos corde, quæ a Græcis nonnullis codicibus reticentur, absunt et ab utroque Reginæ ms.; in altero autem Vaticano secundis curis sunt addita. homines eris capiens. Et subductis ad terram navibus, relictis omnibus secuti sunt eum. [xxx, 2.] Et factum est, cum esset in unam civitatem, et ecce vir plenus lepra, et videns Jesum, et procidens in faciem, rogavit eum, dicens: Domine, si vis, potes me mundare. Et extendens manum, tetigit eum, dicens: Volo. Mundare. Et confestim lepra discessit ab illo. Et ipse præcepit illi, ut nemini diceret : sed, Vade, ostende te sacerdoti, et offer pro emundatione tua, sicut præcepit Moyses, in testimonium illis. [xxxiv, 1.] Perambulabat autem magis sermo de illo et conveniebant turbæ multæ, ut audirent, et curarentur ab infirmitatibus suis. [xxxv, 2.] Ipse autem sedebat in desertum, et orabat. [xxxvi, 2.] Et factum est in una dierum ; et ipse sedebat docens. Et erant Pharisæi sedentes, et legis doctores, qui venerant ex omni castello Galilææ, et Judææ, et Jerusalem: et virtus Domini erat ad sanandum eos. [xxxvI, 1.] Et ecce viri portantes in lecto hominem, qui erat paralyticus: et quærebant eum inferre, et ponere ante eum. Et non invenientes qua parte illum inferrent præ turba, ascenderunt supra tectum, et per tegulas summiserunt eum cum lecto in medium ante Jesum. Quorum fidem ut vidit, dixit homo, remittuntur tibi peccata tua. Et cœperunt cogitare scribe, et pharisæi, dicentes: Quis est hic qui loquitur blasphemias? Quis potest dimittere peccata, nisi solus Deus? Ut cognovit autem Jesus cogitationes eorum, respondens, dixit ad autem transiens per medium illorum, ibat. [xxIII, 8.] A ait ad Simonem Jesus: Noli timere: ex hoc jam Et descendit in Capharnaum civitatem Galilææ, ibique docebat illos sabbatis. [xxiv, 2.] Et stupebant in doctrina ejus quia in potestate erat sermo ipsius. [xxv, 8.] Et in synagoga erat homo habens dæmonium immundum, et exclamavit voce magna, dicens: Sine, quid nobis, et tibi, Jesu Nazarene ? venisti perdere nos? scio te a quis sis, sanctus Dei. Et increpavit illum Jesus, dicens: Obmutesce. et exi ab eo. Et cum projecisset illum dæmonium in medium, exiit ab illo, nihilque illum nocuit. Et factus est pavor in omnibus, et colloquebantur ad invicem, dicentes: Quod est hoc verbum, quia in potestate et virtute imperat immundis spiritibus, et exeunt? Et divulgabatur fama de illo in omnem locum regionis. [xxvi, 2.] Surgens autem Jesus de B synagoga, introivit in domum Simonis. Socrus autem Simonis tenebatur magnis febribus et rogaverunt illum pro ea. Et stans super illam, imperavit febri et dimisit illam. Et continuo surgens ministrabat illis. Cum autem sol occidisset, omnes qui habebant infirmos variis languoribus, ducebant illos ad eum. At ille singulis manus imponens, curabat eos. [xxvii, 8.] Exibant autem dæmonia a multis, clamantia et dicentia: Quia tu es Filius Dei: et increpans non sinebat ea loqui, quia sciebant ipsum esse Christum. [xXVIII, 8.] Facta autem die, egressus ibat in desertum locum, et turbæ requirebant eum, et b non venerunt usque ad ipsum et detinebant illum ne discederet ab eis. Quibus ille ait: Quia et aliis civitatibus oportet me evangelizare Cillos: Quid cogitatis in cordibus vestris? Quid est regnum Dei: quia ideo missus sum. Et erat prædicans in synagogis Galilææ. [Cap. V. xxix, 10.] Factum est autem, cum turbæ irruerent in eum, ut audirent verbum Dei, et ipse stabat secus stagnum Genesareth. Et vidit duas naves stantes secus stagnum: piscatores autem descenderant, et lavabant retia. Ascendens autem in navim, quæ erat Simonis, rogavit eum a terra reducere pusillum. Et sedens docebat de navicula turbas. [xxx, 9.] Ut cessavit autem loqui, dixit ad Simonem: Duc in altum, et laxate retia vestra in capturam. Et respondens Simon, dixit illi: Præceplor, per totam noctem laborantes, nihil cepimus, in verbo autem tuo laxabo rete. Et cum hoc fecis sent, concluserunt piscium multitudinem copiosam, rumpebatur autem rete eorum. Et annuerunt sociis, qui erant in alia navi, ut venirent, et adjuvarent eos. Et tenuerunt, et impleverunt ambas naviculas, ita ut pene mergerentur. [xxx1, 10.] Quod cum videret Simon Petrus, procidit ad genua Jesu, dicens: Exi a me, quia homo peccator sum, Domine. Stupor enim circumdederat eum, et omnes qui cum illo erant, in captura piscium, quam ceperant similiter autem Jacobum et Joannem, filios Zebedæi, qui erant socii Simonis. [xxxII, 2.] Et a Græce rise, Reginæ ms. qui sis. b Absque negandi particula, et venerunt usque ad ipsum, habent Reginæ mss. juxta pleraque omnia PATROL. XXIX. facilius dicere dimittuntur tibi peccata; an dicere: Surge, et ambula? Ut autem sciatis, quia Filius hominis habet potestatem in terra dimittendi peccata, (ait paralytico:) Tibi dico, surge, tolle lectum tuum, et vade in domum tuam. Et confestim consurgens coram illis, tulit lectum, in quo jacebat, et abiit in domum suam, magnificans Deum. Et stupor apprehendit omnes, et magnificabant Deum. Et repleti sunt timore, dicentes: quia vidimus mirabilia hodie: [xxxvIII, 2.] Et post hæc exiit et vidit publicanum nomine Levi, sedentem ad telonium, et ait illi Sequere me. Et relictis omnibus, surgens secutus est eum. [xXXIX, 2.] Et fecit ei convivium magnum Levi in domo sua et erat turba multa publiD canorum, et aliorum, qui cum illis erant discumbentes. Et murmurabant pharisæi et scribæ eorum, dicentes ad discipulos ejus: Quare cum publicanis et peccatoribus manducatis et bibitis? [XL, 2.] Et respondens Jesus, dixit ad illos: Non egent qui sani sunt, medico, sed qui male habent. Non veni vocare justos, sed peccatores ad pœnitentiam. At illi dixerunt ad eum: Quare discipuli Joannis jejunant frequenter, et obsecrationes faciunt, similiter et pharisæorum tui autem edunt et bibunt? Quibus ipse ait: Numquid potestis filios sponsi, dum cum Græca exemplaria. © Adverbium pene, quod neque in Græcis melioris notæ libris habetur, prorsus in Regine ms. non est. 20 illis est sponsus, facere jejunare? Venient autem A strum est regnum Dei. [XLVII, 5.] Beati qui nunc dies, cum ablatus fuerit ab illis sponsus, tunc jejunabunt in illis diebus. Dicebat autem et similitudinem ad illos: Quia nemo commissuram a novo vestimento immittit in vestimentum vetus: alioquin et novum rumpit, et veteri non convenit commissura a novo. Et nemo mittit vinum novum in utres veteres : alioquin rumpet vinum novum utres, et ipsum effundetur, et utres peribunt. Sed vinum novum in utres novos mittendum est, et utraque conservantur. Et nemo bibens vetus, statim vult novum, dicit enim: Vetus melius est. [Cap. VI. XLI. 2.] Factum est autem in sabbato secundo primo, cum transiret per sata, vellebant discipuli ejus spicas, et manducabant confricantes manibus. Quidam autem pharisæorum dicebant illis: Quid facitis quod non licet in sabbatis ? Et respondens Jesus ad eos, dixit: Nec hoc legistis quod fecit David, cum esurisset ipse, et qui cum illo erant: quomodo intravit in domum Dei, et panes propositionis sumpsit, et manducavit, et dedit his qui cum ipso erant, quos non licet manducare nisi tantum sacerdotibus? [XLII, 2.] Et dicebat illis: Quia Dominus est Filius hominis etiam sabbati. Factum est autem et in alio sabbato, ut intraret in synagogam, et doceret. Et erat ibi homo, et manus ejus dextera erat arida. Observabant autem scribæ, et pharisæi, si in sabbato curaret: et invenirent unde accusarent eum. Ipse vero sciebat cogitationes eorum et ait homini, qui habebat manum aridam : Surge, et sta in medium. Et surgens stetit. Ait autem ad illos Jesus: Interrogo vos, si licet sabbatis C diligite inimicos vestros benefacite, et mutuum benefacere, an male; animam salvam facere, an perdere? et circumspectis omnibus, dixit homini: Extende manum tuam. Et extendit: et restituta est manus ejus. Ipsi autem repleti sunt insipientia; e colloquebantur ad invicem, quidnam facerent Jesu. [XLII. 2.] Factum est autem in illis diebus, exiit in montem orare, et erat pernoctans in oratione Dei. [XLIV, 2.] Et cum dies factus esset, vocavit discipulos suos et elegit duodecim ex ipsis (quos et Apostolos nominavit): Simonem, quem cognominavit Petrum, et Andream fratrem ejus, Jacobum, et Joannem, Philippum, et Bartholomæum, Matthæum, et Thomam, Jacobum Alphæi, et Simonem, qui vocatur Zelotes et Judam Jacobi, et Judam Iscariotem [Ms. Scarioth], qui fuit proditor. [xLv, 1.] Et descendens cum illis, stetit in loco campestri, et turba discipulorum ejus, et multitudo copiosa plebis ab omni Judæa, et Jerusalem, et maritima, et Tyri, et Sidonis, qui venerant, ut audirent eum, et sanarentur a languoribus suis. Et qui vexabantur a spiritibus immundis, curabantur. Et omnis turba quærebat eum tangere ; quia virtus de illo exibat, et sanabat omnes: [XLVI, 5.] Et ipse elevatis oculis in discipulos suos, dicebat: Beati pauperes : quia ve esuritis quia saturabimini. [XLVIII, 5.] Beati qui nunc fletis: quia ridebitis. [XLIX, 5.] Beati eritis cum vos oderint homines, et cum separaverint vos, et exprobraverint, et ejecerint nomen vestrum tamquam malum, propter Filium hominis. Gaudete in illa die, et exsultate; ecce enim merces vestra multa est in cœlo secundum hæc enim faciebant prophetis patres eorum. [L, 10.] Verumtamen væ vobis divitibus, quia habetis consolationem vestram. Væ vobis, qui saturati estis: quia esurietis. Væ vobis, qui ridetis nunc quia lugebitis et flebitis. [Li, 10.] Væ cum a benedixerint vobis homines: secundum hæc enim faciebant pseudoprophetis patres eorum. [LII, 5.] Sed vobis dico, qui auditis: Diligite iniB micos vestros, benefacite his qui oderunt vos. Benedicite maledicentibus vobis, et orate pro calumniantibus vos. [LIII, 5.] Et qui te percutit in maxillam, præbe et alteram. Et ab eo, qui aufert tibi vestimentum, etiam tunicam noli prohibere. Omni autem petenti te, tribue: et qui aufert quæ tua sunt, ne repetas. [LIV, 5.] Et prout vultis, ut faciant vobis homines, et vos facite illis similiter. Et si diligitis eos, qui vos diligunt, quæ vobis est gratia? nam et peccatores diligentes se diligunt. [Lv, 5.] Et si benefeceritis his, qui vobis benefaciunt, quæ vobis est gratia? siquidem et peccatores hoc faciunt. Et si mutuum dederitis his, a quibus speratis recipere, quæ gratia est vobis ? nam et peccatores peccatoribus fenerantur, ut recipiant æqualia: Verumtamen a Vatican, ac Regine mss. cum bene vobis dixerint omnes hómines, quod quidem omnes, in Græco etiam originali textu resonat juxta plerosque codices, πάντες οἱ ἄνθρωποι. Tum duo Reginæ hac faciebant D date, nihil inde sperantes: et erit merces vestra multa, et eritis filii Altissimi, quia ipse benignus est super ingratos et malos. Estote ergo misericordes, sicut et pater vester misericors est. [LVI, 2.] Nolite judicare, et non judicàbimini nolite condemnare, et non condemnabimini. Dimittite, et dimittemini. Date, et dabitur vobis: mensuram bonam, et confertam, et coagitatam, et supereffluentem dabunt in sinum vestrum. Eadem quippe mensura, qua mensi fueritis, remetietur vobis. [LVII, 5.] Dicebat autem illis et similitudinem: Numquid potest cæcus cæcum ducere? nonne ambo in foveam cadunt? [LVIII, 3.] Non est discipulus super magistrum: perfectus autem omnis erit, si sit sicut magister ejus. [LIX, 5.] Quid autem vides festucam in oculo fratris tui; tra· bem autem, quæ in oculo tuo est, non consideras? Aut quomodo potes dicere fratri tuo Frater, sine ejiciam festucam de oculo tuo, ipse in oculo tuo trabem non videns? Hypocrita, ejice primum trabem de oculo tuo: et tunc perspicies ut educas festucam de oculo fratris tui. [LX, 5.] Non est enim arbor bona, quæ facit fructus malos neque arbor mala, faciens fructum bonum. Unaquæque enim arbor de fructu suo cognoscitur. [LX1, 5.] Neque, Prophetis patres eorum, quod ex superioris 23 versiculi isoleco repetitum est: nam et Pseudoprophetas rectissime hic loci vocat textus, et secundis quoque curis in altero Reginæ ms. repositum ita est. |