CURSUS COMPLETUS

SIVE

BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,

OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE
ECCLESIASTICORUM

QUI AB ÆVO APOSTOLICO AD USQUE INNOCENTII III TEMPORA
FLORUERUNT;

RECUSIO CHRONOLOGICA OMNIUM QUÆ

EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICÆ TRADITIONIS PER Duodecim
PRIORA ECCLESIÆ SÆCULA,

JUXTA EDITIONES ACCURATISsimas, inter se cumque nonnULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAS, PERQUAN
DILIGENTER CASTIGATA;

DISSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS LECTIOnibusque VARIANTIBUS Continenter ILLUSTRATA;

OMNIBUS OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUÆ TRIBUS NOVISSIMIS SÆCULIS DEBENTUR ABSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA:

INDICIBUS PARTICULARIBUS ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS, SIVE AUCTORES ALICUJUS MOMENTI
SUBSEQUENTIBUS, DONATA;

CAPITULIS INtra ipsum teXTUM RITE Dispositis, necnon et titulIS SINGULARUM PAGINARUM marginem supERIOREM
DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA;

OPERIBUS CUM DUBUIS TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE in ordine AD TRADITIONEM
ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA;

DUOBUS INDICIBUS GENERALIBUS LOCUPLETATA: altero scilicet RERUM, quO CONSULTO, QUIDQUID
UNUSQUISQUE PATRUM IN QUODLIBET THEMA SCRIPSERIT UNO INTUITU CONSPICIATUR; ALTERO
SCRIPTURÆ SACRÆ, EX QUO lectori comperiRE SIT OBVIUM QUINAM PATRES ET IN
QUIBUS OPERUM SUORUM LOCIS SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM SCRIPTURÆ
TEXTUS COMMENTATI SINT,

EDITIO ACCURATISSIMA, CÆTERIsque omnibus faCILE ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR: CHARACTERUM NITIDITAS, CHARTÆ QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUM

VARIETAS

TUM NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO OPERIS DECURSU CONSTANTER
SIMILIS, PRETi exiguitas, pRÆSERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA, METHODICA ET CHRONOLOGICA,
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC ILlic sparsoruM, PRIMUM
AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPERIBUS AD OMNES ÆTATES, LOCOS, LINGUAS
FORMASQUE PERTINENTIBUS,, COADUNATORUM.

SERIES PRIMA,

IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESIÆ LATINÆ
A TERTULLIANO AD GREGORIUM MAGNUM.

ACCURANTE J.-P. MIGNE, Cursuum Completorum IN SINGULOS SCIENTIÆ
ECCLESIASTICÆ RAMOS EDITORE.

PATROLOGIE TOMUS XXIX.

S. HIERONYMI TOMUS DECIMUS.

PARISIIS, VENIT APUD EDITOREM,

IN VIA DICTA D'AMBOISE, PRÈS LA BARRIÈRE D'ENFER,

OU PETIT-MONTROUGE.

1846.

HIERONYMI

STRIDONENSIS PRESBYTERI

OPERA OMNIA,

POST MONACHORUM ORDINIS S. Benedicti e CONGREGATIONE S. MAURI

SED POTISSIMUM JOANNIS MARTIANÆI

HUJUS ORDINIS RECENSIONEM

DENUO AD MANUSCRIPTOS ROMANOS, AMBRosianos, veroNENSES ET MULTOS ALIOS ?
nec non ad omnes editionES GALLICAS ET EXTERAS CASTIGATA,

PLURIMIS Antea omnino ineditis MONUMENTIS,

ALIISQUE S. DOCTORIS LUCUBRATIONIBUS SEORSIM TANTUM VULGATIS aucta,
INNUMERIS NOTIS, OBSERVATIONIBUS, CORRECTIONIBUS ILLUSTRATA,

STUDIO ET LABORE

VALLARSII ET MAFFÆII

VERONÆ PRESBYTERORUM,

OPERAM NAVANTIBUS ALIIS IN EADEM CIVITATE LITTERATIS VIRIS.
EDITIO PARISIORUM NOVISSIMA

EX SECUNDA AB IPSIS VERONENSIBUS EDITORIBUs curis posterIORIBUS ITA RECOGNITA,

ATQUE EX RECENTIUS DETECTIS SIC DITATA

UT PRÆSENS Editio, amplitudine sola, CÆTERIS OMISSIS EMENDATIONIBUS,
PRÆCEDENTEs omnes editTIONES, ETIAM benedictinAS

tertia parte seu triente materialiter superet,

ACCURANTE ET AD ULTIMUM RECOGNOSCENTE J. P. MIGNE, CURSUUM COMPLETO-
RUM IN SINGULOS SCIENTIÆ ECCLESIASTICÆ RAMOS EDITORE.

TOMUS DECIMUS.

PARISIIS, VENIT APUD EDITOREM,

IN VIA DICTA D'AMBOISE, PRÈS LA BARRIÈRE D'ENFER,

OU PETIT-MONTROUGE.

1846.

PRÆFATIO.

Quæ Hieronymus ex Græco sacri codicis textu, si unum atque alterum libellum excipias, in Latinum convertit, Hebræo dudum absoluto Canone, tomo hoc operum ejus decimo continentur. Hunc sibi locum atque ordinem ipsa postulare videbatur recensionis nostræ hujus series, sive, ut verius dicam, Hieronymianæ ejus interpretationis genus, ex allero Scripturarum fonte derivatum. Tribuitur autem hic ipse in duas partes tomus : quarum una quæ Veteris Testamenti haud sane multa superant post grande naufragium monimenta, altera Novum omne comprehendit: ex Græco utraque, tantum quod illa noppupov, ista primigenium atque pétunov textum refert. Quæ ut probe teneas, per partes sunt de more, antequam ad legendum accedas, enucleatius exponenda, repetendaque res paulo altius.

et

Hieronymus, quo nemo umquam post homines natos divinarum Litterarum scientia magis excelluit, nemo ad eam comparandam plus diligentiæ atque industriæ contulit, primum in Latina sui temporis versione, quæ vitiis, sive interpretum culpa, sive librariorum, multis scalebat, ad nativum t› Septuaginta exemplar exigenda, atque emendanda, ingenii atque eruditionis suæ periculum fecit. Prælusit tantæ molis operi recensione illa Psalmorum, prope dixerim tumultuaria, quam, ut ipse ait, Romæ positus apud Damasum, cursim, et magna tantum ex parte adornaverat. Fortasse neque est tunc alia editione Græca. usus, quam quæ ad manus erat, el Korn, Communis, dicta est, quod vulgo oblineret. Certe ne in consilium quidem fuisse adhibitam Hexaplarem Origenis, obelis atque asteriscis instructam, res ipsa persuadet. Cum tamen bene rudimentum hoc ipsum cesserit, Romanæ cumprimis Ecclesiæ suffragiis probaretur (etiamnum quippe Romanum Psalterium audit), ille animum ad universam versionem illam ex integro juxta Græcum, atque eum quidem longe emendatissimum Hexaplarem textum refigendam appulit. Nec sane dubium videtur, quin et propositum per singulas partes exsecutus, totum Veteris Testamenti Canonem continenti illa archetypi comparatione expoliverit : tamen etsi duo nunc soli superent libri ex ea recensione integri, Job, et Psalterium, totidemque prologi in libros Salomonis, et Paralipomenon, qui ut deperditum opus majore in desiderio sit, faciunt. Haberemus, si labor ille ætatem tulisset, quantivis pretii thesaurum sacræ eruditionis, ex quo et restituere Hexaplarem ipsam editionem sæpius liceret, et Veteris Latinæ reliquias asteriscorum obelorumque ope: tum qui fuerit ejus interpretis sensus atque animus in locis vexatissimis, nullo negotio internoscere. Quæ quanta sint, ii facile sentiunt, qui sacras Scripturas ex Antiquorum mente, atque originalibus libris scrutari percupiunt. Nunc quando particula dumtaxat illa frui datum est, eam omni majore cura ac studio complecti nos decet, ut in ejus adornanda editione, nihil non operæ conferamus.

Verum alii sunt, fueruntque olim non indocti critici, e quorum numero Serarius in Prolegomenis, qui tantum abest, ut jacturam hanc doleant, quin potius contendant, nullos fuisse alios præter laudatos libros abs Hieronymo ad Græcum recognitos. Diu multumque. incertum habuit et Martianæum hæc sententia. Nos corum omnia argumenta nihil mo-, mendi habere: quin ita atque nos sentimus, S. ipsum Interpretem fidejubere, contendimus. Aiunt, horum tantummodo librorum ipsum meminisse adversus Rufinum, cum interpretationem hanc suam juxta LXX ab ejus criminationibus tueretur: nec porro, quod de his facit, mentionem de aliis fecisse umquam in præfationibus ad eosdem libros ex Hebræo: denique cum, deperditis ipsis Salomonis et Paralipomenon ex ea recensione libris, supersint tamen in eos præfatiunculæ, aliorum ne has quidem superesse, nec cur Antiquarii, qui istas cum præfationum congerie servarunt, alias prætermiserint, si exstilissent, commodam posse causam prætendi. Addunt, nemini Scriptorum veterum, alios umquam innotuisse præter laudatos; sanctum vero Augustinum epist. inter Hieronymianas 104, quæ ad annum spectat quadringentesimum tertium, cum Jobi interpretationem vidisset, auctorem fuisse S. Doctori, ut universam versionem Latinam, ad eum plane moPATROL. XXIX.

1