Obrazy na stronie
PDF
ePub

Corpore exiguus, sed comtus sistit opella
Dulcedine Xpe. quod sanxit pectore sacro
Fulgida tractans Augustinus dicta Johannis
Ille jus donum Dei qui servulus exto
Hoc tibi magnifice Gelle pro munere mitto
Quod grate offero suscipias nunc grà. obto.

Son X homilias. Sigue liber cur Deus homo. Tractatus de casu diaboli, et de veritate et de libero arbitrio.

Otro cód. 8., sæc. XI, que contiene un largo tratado de Gramática, y me parece ser la de Donato.

En un vol. ms. del siglo XIV se halla Practica sive usus dictaminis magistri Laurentii de Aquilegia. Es un formulario de cartas y decretos, como el que dije arriba de Guido. Otro tratado de Juan de Bononia, dedicado á J., Arzobispo de Cantorbery, y es sobre lo mismo con el título Summa notariæ.

Otro cod. ms. del siglo XI contiene las Collaciones de Casiano en XII libros con este epigrafe: Incipit Institutio monachorum de libro primo Beati Cassiani.

En otro cód., sœc. XII, 8.°, estan los tres libros publicados de San Isidoro de Summo bono, los Soliloquios de San Agustin, y un opúsculo así: Incipit liber alit garit de viciis

et virtutibus. Al fin un fragmento de un Poema en elogio del Conde de Barcelona Ramon Berenguer IV, el cual copiaré aquí:

Fulgent nova per orbem gaudia nova mundum replet letitia unde Christo Regi sit gloria.

Novus solis emicat radius

nitens omni sidere clarius
cui non est similis alius.

Cedunt ecce falanges hostium
nullus pavet hostilem...

tempnit quisque sibi contrarium. Tracta cadunt septies (septa) gentilium solidantur signa fidelium

per te Chomes Barchinonensium.

Idem Princeps Aragonensium

Dux Tortosa, Rex Illerdensium
penetrasti regale solium.

Psallat Deo celi milicia

Quod nequid humana facundia
Solvat Christo cœlestis curia

O quam mira Dei . .

Falta lo demas.

A estos códices, únicas reliquias de la ilustracion de los individuos de esta iglesia, debo añadir la noticia de otros rituales muy preciosos, y que ofrecen curiosas noticias para la historia de los ritos.

En primer lugar registré un Sanctoral ó

mas bien un Leccionario en folio, escrito en el siglo XI y con gran proligidad en dos columnas. Comienza por la fiesta de San Esteban, y copia largamente las actas de los Santos y sermones de Padres, ó divididos en lecciones para el oficio, ó sin esta division. En la fiesta de San Vicente Mártir, titular de esta iglesia, pusieron un esmero á que todo el público debe estar muy agradecido. Porque despues de las actas comunes y publicadas ya, dice: Probabile satis est ad gloriam Vincentii Martyris, quod descriptis passionis ipsius titulis invidus extitit inimicus: unde credimus fide plena relata gestorum, quæ litterarum apicibus annotari iudex non immerito noluit..... Despues de esto, digo, sigue: Sermo Beati Agustini Episcopi de passione B. Vincentii Martyris. In passione quæ nobis hodie recitata est, fratres karissimi, evidenter ostenditur iudex ferox, tortor cruentus, martyr invictus, que es el 276 en las ediciones Maurinas. A este sermon sigue otro, sin atribuirse á autor alguno, y por lo mismo parece atribuido al mismo San Agustin, y es el que en dicha obra se halla entre los apócrifos bajo el número 188 que comienza: Cunctorum licet, dilectissimi, gloriosas martyrum passiones, quos distincta regionibus loca meruere, una fi

=

des faciat omnibus indiscreto honore venerabiles, propria tamen sibi in hoc venerationis obsequio illi vendicant. Sigue Sermo Sancti Justi Urgellensis Episcopi in natale Sancti Vinventii martyris. Este es el que publicamos en Urgel con las notas correspondientes á esta pieza inédita. Basta esto por verbi gratia. Es notable que este precioso códice, que está entero, solo contiene las fiestas de Nuestra Señora, mártires primitivos, y solos tres confesores San Martin, San Bricio, y San Nicolás. Otro Santoral moderno del siglo XIV, pero solo es un fragmento.

Otro Leccionario de tempore incompleto, de quien nada tengo que decir sino que parece del siglo XII.

Un Ceremonial de Obispos manuscrito del siglo XI en pergamino, acomodado ya al uso Romano y con pocas variantes del actual. Lo mas notable es lo siguiente. En la Angélica del Sabado santo, despues de las palabras Apis mater eduxit, se sigue: Apis cætera quæ subjecta sunt homini animantia antecellit, cum sit minima corporis parvitate, ingentes animos angusto versat in pectore. Viribus imbecillis, sed fortis ingenio. Hæc explorata temporum vice cum caniciem pruinosa iberna posuere, et glaciali senio verni temporis moderata deterserint, sta

[ocr errors]

tim prodeundi ad labores cura successit, disperseque per agros liberatis paululum pennis cruribus suspensis insidunt. Partes hore legere flosculos honeratis victualibus suis ad castra remeant; ibique alie inestimabili arte cellulas tenaci glutino instruunt. Alie liquantia mella stipant: alie vertunt flores in ceram: Salie hore natos fingunt: alie collectis e foliis nectar includunt. O vere beata et mirabilis apis cuius nec sexus masculi violant, fetus non quasant, nec filii destruunt castitatem. Sic sancta concepit Virgo Maria, Virgo peperit et Virgo permansit. O vere beata nox, etc. El bautismo de ese dia se dá á tres niños en honor de la Santísima Trinidad, y sub trina inmersione, mandando que el Obispo los confirmet xprismate, y si no está el Obispo se les dá la Eucaristía. En el cánon añade los santos Hilario, Martin, Agustin, Gregorio, Gerónimo y Bene dicto; y despues de la consagracion las Santas Eufemia y Eulalia. En el ritual de Presbítero dice: In ipso die quando ordinati sunt Presbiteri, debent offerre singulas hostias ad Episcopum, et Episcopus debet eas consecrare. Tradiccio veterum fuit quod ipsas hostias defferri debuissent Presbiteri ad suas ecclesias, et ex eis per septem dies communicare. Sed ego quamvis indignus, existimo melius esse presente Episcopo

« PoprzedniaDalej »